Newspaper Page Text
4 EW I'OAONO, OKATODA 8, VM)4. tlCUPONOPONO IA E KA Aoao Hi-n nAMKA Mxi'i. IVrrsklena. Th eoj 01:1: noOSF.VKUT Ili'po-Pprcfiidona luiu.Ks Warren Fairbanks idnaii Ki mo Kai.axianahi.k I. Nu Senatiui (Apnnn Koho SrniUoa Elua) N. HAYfKLDKX (Kikalia Ojio) 2. Kalama Na Lunamnkninnna tpana Koho Lunamakaainana Efcolu) J. Coki.ho Wiliama Kuelo )ItGE Coi'l' P. Haia IN KaT.INO pes K. Nakuina imp Pa i.i. t Kumuhana Hoinoino Pi liklno a tia Home Rula. kekalit kumu mii a n.i Detnokalaka ne Rula c koala nei no ke kue aku i kebohou ia anao ke Keikialii Kuhio ele Lnhni ma Wosinetona, oia no ke- au inea Uilli a no ole i ulu ae tuawae- o k Keikialii atnc knna Kakauolelo i pania, Keohokalole. Ma ke ano fo ri maoli, mole keia he ninau kalaiaina, e no hoi lie ninnu pili i kapono o ka ulehu, nokamej he mea uiaa tiiau keia .waena x ka haku-hajta ame kona .ka-aa-bana, ilia potio ole ka hatta a keka a he kipaku ka hum lapaaiu ) ka hapai ana ona kanaka Hawaii to aoao kalaiaina kue i ke Keikialii ihio i keia me ano ole a lilo i kumu a kalaiokk) na Inkon, he mea hoohi aila wale no ia i ka inoa maikai' o ke aiaka Hawaii h map ir.ea ia e' manao ji i m btlffi malihini iwsena o kakou t latwi kacnnlii haulele Vm ka lahui Ha iii, be lahui hi k t ole ke kaupnona i ka fa pond iwaeuao kona tnaahoakanaka, mo ike ole i ka pono a me ka hewa, U paha na haalele aku ke Keikialii Ku o la Keohokalole mc ke kino nav.ali, Ui, hiki ole ke lawelawe j pono non o, jna la ua -tmo kolui ikj keia muu nu- tna i ke Keikialii, ia, aole pela.! wa ia iCeoltokaloJe keia jxililcia mauiuli koua ttiaUwM'ole i ka luuia kona ha. i-hana a Ulau Maoli o, peU oiuj lalele oiai M i fc ha. Jle pilikia t aa man aua i na kanaka faana la we. ;e jkrt ole ana 4 ka hana a ka kaku ina, nolaila kohu-ole kaelelo na Ho e Rla ikahewa-o ke Keikialii no ka jihoi.-ole tnai ia Kolokalole a hiki i a aina nei. I'a hoike ae ke Keikialii na pa kolu kona awi ana i Jala na Keohokalole ntailoko ;o kona pakeke pouot anve 90.00 uku a-ahi no ka hoi ajia mai, aka ua pau ia matt-dala i ka ai uliaulia ia e Keolio lole me na boa tealea, a he lealea hele a ulaia ktana oiai ua liele oia i New Tk City MM Atlantic City, a kii hou a ue i-daW i ke alii. U ka dala i hau ia .puo , la o ka me aloha he wahi t me be aiaa pan 110 iuia (Keohokalo a e psfi jm paha uokaniea ke JUele I oia i Xew Vork -Cixy anie Atlantic ty tnr va ik(me ) oiui ua hooia ae no Mrs. Kk-klole uilko o "Ke Aloha ina," ol be-daa booknhi i loaa tuoi Ja. . Iua pela i hola Keoliokalol e hoolilo i ke-dla 4 baawi ia niui i alanui uoua boimai ai i mea lealea nana, aole unci iia i pilikia mamuli 110 ka lapuwule o pana baoa? Jna paha he haawina M kxkahi i wai bo iavtaba lima o ke alii JCuhio no ka lwibi 'Miainai i pa HuwvX ilihune i ka iua nei, ina la ua kupono keta ahewa uiHonu Knla iaia; aka no nae, xU 110 hiki ke mauao ia he kanaka ili- buue Keohokalole e kupono ai ke kv fc;ua4ana ia ano, oiai he kuuiuKino ixo oia, be naauaa no, he kino ikaika hiki pi no k lawelawe bauu i loaa kuhi jiono p ka nuho ana, like no uic na ktiki 11a f mi lehuj.ebu vale e nolio tnaila i ke uu p Awerika, Aole no he hoohaluhala Siiai oia poe Hawaii no ke kokua ole aku p be Alii Kuhio ia lakou c hoi noi i ka ina nei, aole so lakou i hopu ia no ka peahaubacj aka aae ua kaa na keia Ha waii naauao e boobilahiU i ka inoa juiui bai o ke kanaka Hawaii mamuli o kaua Hiau hana a hopu ia i ka aea-haukat Vnjwnatia be alcxha Mia Hume Knla i ke kanaka hoobilahlba I ka Inoa maikai matnnlt o bana maw hana. O ka makou e haohno nei, oia keia; Mailoko mai o keia mau olelo nuku ano olr a na Home Rula e kimleliek-he nei no ka bans ino ia o Keohokalole, healin la ka pomaikai c loan ann i ua mnkanina n 1 o keia Teritori? Hesha ka powiukai e loaa ana ia Keohokalole no ke kuknla akea iao kona paa i ka nen-haukac a rue kaiia mau liana ku i kn hoohUahila i ka inoa ttiaikai o 111 kanaka Hiwaii? Aia mahv.t kona pili i na ninau kalniainn o o keia ntnu la? Va nianao paha na Ho me Rula o keia aela ka lakou tiaunn hoowalewnle i lilo ai in lakou ka balota o na kanaka, nolaila c ao kanaka kaUon, nni putii i keia mau kualehelehe lalau a na Deuiokalaka-Hotne Rula. I ka wa i haalele mai aio Keohokalole in Kuhio ma Waniifttona, ma laila no o Iau kea, Kiuio, J. Koke, Bcni Lyons, na F.lele Democrata i Sana Lui, anie Gov. Carter, V, T. Robikaim, nine na Klele Repnba lika e ae i Kikakoakn nei. Ua ike no o Iaukea ame Beni Laian ua liaawi kiuo aku o Kuhio ia Keohokalole he ekolu tuauawa i dala c hoi mai ai i ke one aloha o Hawaii nei, aka, ua pau ke aloha i ka aina ame ka waHine, no laila o na dala i haawiia nku e Kuhio iaia i uku e hoi mai id i Hawaii nei ua hooliloia e Keohokalo le mc kona mau hoa lealea. Hewa unei o Kuliio? O ka hewa wale 110 paha o ka Eleleo ke kupce ole ana ia Keoho kalole a paa hookau iluna o ke kaa alii a hiki i Kaleponi, hookau mai uinltma o ka niokuahi no ka home nei. Pela wale noe hiki hou ai o Keohokalole i Hawaii nei. Ua nui ke aloha o Kuhio iaia, a mamuli o ia kuinu ua hookohu o Kuhio iuia i kakauolelo mc ka manao e hapai ne ia Keohokalole iluna. Ua nui na poe kupono e ae i mukemake e- lilo i kakau olelo na Kuhio, aka, aole lakou i nanaia. Iloko nae oia mau hana maikai, a Kuhio e hoohanohano ana i ke keiki katrau o ka aina, ua lilo ia i mea ole i ka manao o ka lokoiuo. Pela anei ka Kalauokakmi op io hana oiai oia me Wilikoki. Aole. Makee ke opio i ka inoa laaliia oka aina ame ka 'aliui. Demokalaka Kue Iu. Home Ua hala aku na niolio DcinoTcaliika Ho me Rula ma ka lakou lutaknl' fnii baloka ma ka Poaha i hala Septemaba, 29 J. I.. Coke, niolio Senetoa, C. I.i Kookoo ame J. V,. Kekipi kai hele mua a mahope aku o Wm. White (Hiln Aila) ame Geo. Kauhi, a ua haohao'na Home Rula uoka niahaelua o ka buakai. A mahope o ka lohe ana o ua kanaka i ka manao paipni 0 na tlioho akahi no a maopopo l;e kuinu 1 mahe.lua uj ka buakai, a oia keia. i hole o 0ke utamua i hiki iaia kc ho oikaika i Uulou no Iaukea. Uock akula oia ma Hoauaula a boobulihuU aknla i na Home Rula t koho ia Iaukea, ba moho elelc cmokala, me ka olelo aku e kapae ia Kale Nokale no kainea aole ia be Kanaka i ikcia he kupouo e lilo i Ele I.ahui, a ua buli na Home Rula o Honua ula mahope o Iaukea mamuli o 11a olelo t ka loio Coke, a uiehe alaualilo o Kookoo ame Kekipi i kokuahewa no keia hana poholalo ia Kale Nokale. Ke hahai ala o Bila Aiala nie kona wahi kanaka paa lalo oia o Geo. Kau hi mahope aku, a o ka laua hana uui o ka hoohulihuli luau i ka mauao o ua kanaka Home Rula e haalele aku ia Iaukea, a e apo hou mui i ka inoa o Kale Nokale Kc mahalo hoopalaimaka ala no nae o Bila Aila ia Coke iua kana mau haiolelo he ano pai keia ma ka lehelehe, e like no me kaua i hana ai ia Senetoa Kaiiie iloko o ka Ahaelele Home Rula, a ke ao uialu ala no ina Home - Rula kahi ibo ka baloka no Bila Aila i ka la . koho, no ka mea he Ietnokalaka o Coke, a ke komo ala ia mau ao au iwaenh o na Home Rula maoli. Noho iho nei o Keoui I.ikikini maho pe nei ma ka aoao o na Demokalaku, no bona tnakemake ole ia Bila Aila, i loaa ai he booponoK)no hou ana aku i na mea a Coke e lu ala mnmua (a Bila Aila hoi e kuehu ula) no ka ixmiaikaiokji.laua 1110 ho dele Iaukea. Aka uahoolohe aku nei o D. H. Kuhuulelirf i Honolulu j loaa ka mea nana e kiai ka Keoni I,ikikini mau hatia ke kaahele aku oia. Nolaila kv ikt uiaila oukou, e na Home Rula, i ka pono ole o ka haohui una i ka lK-iuokalaka me ka Home Rula, a niche ala ke hiki mai ka la koho e kelu kahi ana no ua ftumokalaka wale no, e like me ka lakou i hana mnu ai i na Home Rula ma Honolulu, oiai cia 110 i kinolii ke ki a tiei kekahi i kekaUi melie mau popoki ala e kiai ana 1 ka iole. Mahope iho o ka hala ana aku o keia mau huakai hoeaaa a na kanaka o Honu aula i kahaha nui ai ua noouoo pono ilio la lakou, i ka hopena o keia mau hana ka rnalii a na moho i wae ia e na Home Rule la, a hool-jlo iho la kekahj poe oia ka po auo naaiiao iwuena o lakou e koho i ka paa balota Repubalika, a e kapae loa i ke Ueuiokalaka Ho::it Rula. Pill hou me ka Maka. I kuu hoaloha oiatw, Hon. S. E. Kaiue, Wailuku, Aloha e: E ae uiai ia'u cfioikeakuiaMinakeia, nokamen ke manao nei u be hana pono toa ia ma ko'u aoao ka hoike ana aku ia oe, a oi loa aku hoi tua u ala i ka Aoao kalaiaina a knna e ku nei. I keia la i lawe ae ai au i keehina liana hou ma ke ano kalaiaina,' oia hoi kc ku- kaln aku ana ne ia'u ibo he Repupalika; a na wniho aku i na hana a pau aka Aoao kalai Aina kuokon Home Rula o kaua. E hoomano iho nae e kuu hoaloha, aohe e lilo keia i kumuehookunwaleai iakaua iho ma ke ano hoaloha. O na kuinu o kuu lawe nna ac i keia keehina hana kalaiaina, aole loa . a i ulu mai mao na manao ohumu, a kuhalahala paha. Ua manaoio mau no wau, mai ka h'o kumuia ana mai o ua Aoao bulai Aina mai ke koho Balota o ka 1900, o ka Aoao Repubalika wale no ka aoao i kupono no na kanaka a pau o keia Teritori. E ninau ia mat ana paha au, "Heaha ka hoi ko kumu i holo kue ai i ka Aoao Re pubalika i ka holo kalaaa iho neii"' Aohe no uu i ae e holo i Moho Ana Ai na kue maoli i ka Aoao kalai Aiua Repu balika. Aka i ko ai ka olelo a ka Buke Nui. "Kei ka haule anaakapoeikaika." E kapae ana i ka hull ana i ba Hanolia no pili kino ia'u, aka c ake nui aku ana nae i na pomaikai laulu i pili i ko ka lc hulehu mau pono ma o na hooikaika ana ala a ka Aoao Repubalica. O na keehina hana a ka Aoao kalai Ai na o kaua i na la i hala iho la, ma o ka wae ana ae o ka Aha Elele i Demokalalfa i hoohiki ole inalalo o ko kakou kumu kanawai, he hoike maopopo no ia i ke ku- lan a nawaliwali, a he hoohaahaa hoi i ke kulana o ke ano kalai Aina Naauao.' He oiaio no ua Anoi nui ia ba lanakila niauiua o ka haule pio, Aka nae hoi e ai ko kanaka i ka hanohaito a ka hou o kona lae, tnatuua o ke kiola ana i ka mea laa nana ilio bihiu hue. O na maiiaolaiia o ka lchulehu no ke an: hooponopouo Aupuni Kalana, a Mo- kuaina hoi, e holo una ia ma o na mauao liana like o ka Aoao kalai jAina iaia ka Mana. iua he mea hiki ke hana iae hoi na kanaka a pau iloko o Hookah i Aoao Kalai Aina, oia hoi ka Aoao kalai Ainu iaia ka Mana, he tnauaolana poho ole ko'u ke olelo ac, c hiki koke mai no na tuake- niake a me ka noho huuoli ana o ka lahui aloha o kaua. U ka like ole o na hana ma, bq ano knt Aoao kalaiaina be hoike uutapopo rniUo ba hoi hope o na hana holomua, bikiai c puuuaue like ta no ka pono o ka poe waiwai ame ka poe ilihune. I'au e hooki nei i keia, mai manao iho, u kumakaia aku au i ka hanohano a na kini 0 kaua i hoolei mai ai maluna o'u i be boho Balo ta Kalana be aloha nei au ia lakou. a e kokua no au ia lakou ma na pilikia hiki i'au ke kokua no ka point o ka lchulehu. Me ke aloha nui, kaua mau no. JOHN KAIHE KAHOOKELE. Wuiluku, Maui, Oct. 3, 1904. Ka Huakai Kaapuni A NA MOHO IA MAU! HIKINA. Ma ka Foaono iho ne! i hiki hou mai ai na moho Repubalika nui Makawao. Ma' ka po o ka la 30 b Sept.' ma Hamakii' apoko, i hoolei mua loa ia'i na poka mai ua pukuuiahi 14. o intha e nakeikfki pu pololei o ka aoao Repubalika. Ua pi lia ka bulepule o Haiku i na poe boolohe a ua lelc pololei loa aku ua poka kila a uu moho a ke kumu pepeiuo o ua poe ko ho, u eia no ke mau nei ka leo wawalo o keia mau hoolei poka ana iloko o ke poo o ua poe apau i lohe ia mau haioleio po ka kila uia ia pokainuhao. He nui na mea waiwai nui i haiia aku c na moho Senatoa A. X, Hayieldcu, ke keiki o ' ka "Main ulu o Lele" i kauluua hoi i ka le helehe o na keiki lalawai o Lahaina niu keia inoa hoinaiiiau kaohi puuwai "Ki kuha ka iwai napali," Ma laila pu noke kaeaea o ka "Ua Ulalena" a he ulumab:. ehie mai boi kau. Aole aae olelo ana nona, no ka mea, no S. E. Kalama ame John Kalino ke kabua, oiai o ko laua puuhonua ibo la no ia. No laua ia mau hono, a be mea na ia man kalana e haaheo ai i ka lakou muu moho, oiai he man olohe Java 14a aei oihai a kaUif'na ' 1 Malalla pu eo na moho George Copp, bt kelU I boohaUkellkala aka bt kakl lakila o kosa kulana t like no mi Halt akala, a be owaka mai kona kllto me he la e kiloi mai ana i na tnomoku abi ena ennokalua. He kokohi mai hoi kaa. Pau ole ka hooheno o na lede iaia, a o na kane hoi, e punna mau ana lakou "Pau ole ko'uhoohie." Ua hoiko pu aku no W. J. Coelho (Kuelo), ka moho a Nawaicha i kekahi mail mea waiwai nui. Haaheo no ka Maluliekuawa, mai ke Ki lloopu a ke Kokololio, i ka lakou moho no ka mea he lawa ma na ano apau. Hoo keke na kanaka ikahootnuka ana o Hon. Philip Pali e kamailio. O ka hiwohiwa keia a na "Hono--a--piilani"' a o ka ole lo hooholo ma ka nuku o na kanaka Ao le no mea like ka popohe ame ka naua he. Knni ka pihe a haalele wale, oiai o Pali.i iho iho ai mai ke kahua haiolelo iho. Pela no o Hon. W. P. Haia ka tnili mili mai ka"Ua Lani huahaa" mai. E li ke no ka pilipaa o ka puuwai o ka lehu lehu me ia i ke kau o 1902, pela no i ke ia wa.Hc ike aku no oe i na hiona o ke ohohia o ke anaina i kana mau haioleio naauao. 0 ua keiki o Kauiki na poe i ike kumaka i na pono lchulehu a Haia i hana' i ka Ahaolelo, a o ka lakou ia e uwalo mai nei i ko lakou mau kini lchu lehu ma keia huli mai paweo hoi i ka lakou moho. Maluila mi no ka moho a ka mokupuui kaulana a Hiua i hoouna mai nei. He keiki opio wale no o Nakn ina, ua like no me ka hapa nui o na mo ho a ka aoaj Repubalika, aka o kona kattiaua ua lohe ia a puni na moku a Kc awe. I ka lulu lima ana ona me na poe Ua hele na Ia a kauikoo, ua piha kahaha lakou i ka leha ana mai o ko lakou mau kiionolii maluna o na uanaina opiopio o keia keiki, a eia ka lakou i puana ae ai; "Opiopio ma ke kulana, aka kanakama kua nae ma ua hana". Ua haalele iho na moho a kakou ia Hamakuapoko ma ka Poakolu Sept. 31, a ua nee aku lakou no Fauwela, Peahi, ame Huelo. Mai laila aku, ua hookipaia ua moho ma Kcanae nine Nahiku, a nhi ahi Poaono, Sept, 34, hiki loa lakou i ka poli o Kauikf.' Luakoha malaila he mau Ia a iauna pu me na poe koho. Na ka la kou mau haiolelo naauao i huki mai i ka puuwai o ka Jeliulehu, a i ka boomaopo po aku, he Repubalika o Hana e like no me na Koolau, O Kipahulu am Kaupo ua. puana like mai lakou e kakoo i k pua balota holookua o ka aoo Repubali ka. O ke ake nui o ua kupi o ia ninu hu li oka hiki kino uku o ka Eit'e Kuhio Kalanianaoic. A im liooiuia uku lklfl ' biki kiuo aku aua ka clelc me kona poe J Hkati. , Haalelf aa moho ia Muu, biki lakou ma Waiepai a motio loa no lakou no U- lupalaku ame Makena. Hiki no hoi na moho i ka ackai o Makena, ua pau iho ka makena ana a na Home Rula Demo crata a ua nee aku lakou i uka o Ulupa- lakua. Pau ka haiolelo ana ame ka paina ana a na moho Repubalika ma ia po boi loa no lakou no Kula, hooraanawa- nui ka luhi o ka hele ana mai mai Nuu mai ia wanuao, no ko mea ua iini nui na keiki o ka "Aina uahi kokololio" ehui pu nie. na. moho i kekahi la ae , a ua poi na na kamahel.e i ua inea o ke kula loa Ma ka Poulima Sept. 30, ua haioleio ua moho ma Keokea ame Pulehu, a i ke ki' lo aku i na hiona oia mau keiki he puu wai Repubalika oiuio. Ua uiba lakou i na hana a ka Home Rula. ' ma kc- uniani . roaono net, Oct. I ma Paia i haiolelo ai ua moho, a e like no uie ke ohohia oka lakou huakai 1 nai a- ku nei ia Maui Hikina pela no k,a ulu inahickie o ke unuina ma Paia. Ma ka wehe kaiao inolebulehu o ka Poakahi nei Oct. 3, ua haalele iho na moho ame ko lakou "boki" G. O. Cooper ia Kahului ma ka moku huki moku Leslie Baldwin 110 Molokoi, a i na la hope o keia pule e hehi hou mai ai lakou ia Maui nei-1 ke ia pule ae e lohe ai ko Lahaina poe i ka leo o na moho. Ua piha ohohia ia ka la kou man haiolelo ma na wahi a lakou i wehe hala wai ai. No ka uuku o ka ku kou pepa aole hiki ke hookomoia ka la. kou mau haiolelo. O na poe no nac i lo he ia lakou na hoike oiaio 114 ke kupouo o ua moho Repubalika. Pio oi ka Oiato. - Eia na moho Repubalika kc hele kaa puni nei ia Maui ame Molokai e pahola aku i nu olelo oiaio e pili aua i ko kakou kulana kuluiuina. Me ka oiaio lakou i poe koho. Aole pela na moho 0 keia ao ao. Ua ike no lakou aohe ha oiaio ka la kou mea e hoolaulaha uei I ke aloba ole o ka Elele ia Keohokalole, aka manao lakou o ka itni hoopunipuni, hoololi ae i ka oiaio i mea e pahele ai i ko oukou na au, oia ka mea e loaa ai o ka balota. Ke hookui aku nae oe i keia poe no ka lakou mr.uo.clo itni epa, eia ka pane; "Pela wale no e puni mai ai kanaka ia makou" Eia ke auo e mawaena o na moho Repu balika ame Home Rula. Nana aku na Repubalika i ka lehulehu he poe naauao a kulana hanohano. O na poe Home Ru la hoi nana aku i na kanaka he poe naau po puni wale i ka lakou mau olelo waha- hee. Owai ka aoao kalaiaina hanohano a hana pololei au c paulele at. Repubalika ke kilohana. Eia hou no keia mau hana hoopunipu ni imi baloka. Mamuli o ka . hoopaneeia ana o ka hihia wai o Lahainaluna, oia hoi ke Aupuni kue i ka Mahiko o Laha ina ame na kanaka, ua kukala aku na poc lehelehe lokoino, ua hoopauee ke Aupuni a pau ka la koho baloka a laila kii mai e kaili i ka wai. Aole pela ka oiaio. Ua hoouiukaia keia hihia i ka 1903 iho nei a e like me na hihia ano nui apau, he loihi na makahiki a na loio c hoopono pouo ai alaila hololea na aoao a i elua. Eia ke noono. ia nei mawaena o ke Au puni ame ka mahiko ame na kanaka e hooponopono mawaho ko lakoi kuleana wai, oia hoi ka wai o ke awawa o Knuaha, a o ka mea e hololea mawaena o lakou oia kc hooholoia. Eia nae hoi he okoa na olelo e paholaia la ma Lahaina, e lawe ana kc Aupun i ka wai, a pela wale aku. O ka mea imi loaa ma ka hoopunipuni, ke komo oia i ka Ahaolelo, loaa he mau Kumalac no Maui. O na kanaka o Laha ina na poe i hoopilikia mamuli o keia mau olelo oiaio ole, eia nae ka makou, mai puni mai i ka aoa a nei mau ilio hae' A oili aku na moho Repubalika, na lakou c huai pau aku ka oiiio e kunewanewa ai ke kololn me he i'a la ua heha i ka auhuht . HE LEO MAI KE KAHUA MA'l. 0 keia kpkabi nJt ninau koikoi a ano nui, i hapai ia mai e R. W. Wili kakl i ke kau o 1902, u hapai hou ia mai dpi ma ke kahua hana ona Ho rn p Rula o keia kau. Ona, kumu nui a It, W. Wiliknki, 1 hoike mai ai i.i makou' i ka maikai o Ltt ho'omulu Pi'dt-rala, iaiu 1 kipa mai ai I ka 1D02 oia no keia; . 1 E hoolilo una ke Aupuni Ffdera lai 11000000 dala no ke kuai ana i ka Mokupuui hlookoa 0 Molokai nei uo na Ma'i. II E hookoe ia nna iloko o ka wai bona nke Teritori, ka puu dala ma huahua e banal la net la makou. III E hoouna la mai ana na Kauka akamai, inalalo o na lilo o ke Aupuni Fedpraia no ka noli a huli poiw anai na mea e loan ai ka laau o keia mai. E na kini ami? ka lehulehu o ma kou p irh ) maila, mai ka la puka ma Kumtikuhi a biki i ka welona a ka la i Lehuu, Nam, maikai, a hi uhinu ke ia omole, aka, e wa hi ae kakou ae kilnbi iho ia loko, pphea la o loko. E lawe mai kakou i ke kumu rkahi a Wilikoki, a e kuekaa ao. oia hoi: E hoolilo ana ke Aupuni Fed era I a i (1000000, no ke kuai una i ka Moku puni holooka o Molokai nei no n i mat He mea oiaio, me ka hoobewahewa ole, ua hiki Ion i ke Aupuni. Federate ke kuni i kvia mokupuni hnlookoa, no na ma'i no k t mea, he aupuni wai wui o Ampi-iku. Aka hoi e hoomaopo po pu iho Uakuu, he an puni hoomn: knulii j huli "niwni o Amerika. AoIp o Amprik) t hoolei wai ana ikuna duia; rna kanl una e ik ui, a ole e hoi liou mai ana, A aolp no hoi oia v. hoolilo no keka hi hana iua uu maopopo i iiu, tua no he alanui e ae e biki ai ke liana ia ua hana ala me ka uuku mai o na lilo. Nolaila, ua hiki no ia kakou ke ho nmaopopo ilio, e luna una o Amerika ma kahi uuku o ka lilo. A n ka manu- o una aku e hoolilo una o Amerika i $1000000 no ka Mokupuni o Molokai nti Ve moeuhane palaualclo ia. Kumu 2 E hookoe ia ana I loko o ka waihona o ke Teritori, ka puu da la muhuahua e hanai ia nei ia makou tie mea oia 10. e kce 10 ana no iloko o ka waihona o ke Teritori, ka hulna dala mahuahua, e harwi iu nei ia ma kou; aka;o lie aht ka mea i oi an? Oke'ulohu i ke dala. a o ke alalia paha i kou i'o acne kou koko c noho nei i Jta Juea okaux aiua muliuiui. I n ua oi a e kou aloha i ke dala ala. Iae kumakaia aku la makou. e lilt k kumakaia ana 0 Iuda i ka Hak no na wahi apanadala matluilu. Aka hoi, i na ua oi ao kou aloha kou lahui ponoi, alalia, e kue 'oa aki ikeia kumuhana, ae laulima pu a me ka aoao kalaiaina Repubalika ma kahull anaina mea e pono at ma kou, me ka haawi. ole la aku na k malihini e mai am a mai. Aia iloko o ka aoao Repubalika n haole waiwat, e uku nei i na auha koikoi, no ka mai am a ana mai iami kou. Aole loa lakou kaniuhu a kunuku nu I ka pau loa o ke dala ta makou aka, o ka lakou i kukala ae ai i ka w 1 hiki mai a na Komisiua o Araerik 1 ael "E watho malielko maki poe m.a'1, na makou no e malama. Ea, lokuloku ke aloha a na makatn; ka haole e hanai nei meke kunukun ole la makou ae kaua nei hoi 1 ko raa kou haawiia ana aku ma ka lima ok mnlinini, A pphea hoi oe e kam ikamaki Home Rula ka mea l pili pono lo ia'u ma ka ill, ke koko, ame ka i'o. Tna he Hawaii oiaio oe. a he puu wai Hawaii oiaio kou, e kapae ae 6 i kena aoao kalaiaina e kumaka'r nei I kou lahui ponoi a e komo ae. i e hooikaika pu ma ka aoao kalaiainr Repubalika,-ka aoao kalaiaina e hot) ikaika nei 1 ka pono 0 kou lahui oiwi E hoounaia mat ana na Kauka aka mai, mnlalo o na lilo o ke aupuni Fe' erala, no ka noil a hull pono ana ina mea e loaa ai ka laau o keia ma'!. Hp kumuhana maikai loa keia, a oi no hoi ko makou iini o ka loaa o kh laau e hoola ia ae ai keia mai weliweti (I keia pule oe ke koena.) 1 Ka Olelo Hawaii. O ka Bila Kanawai c hoola hou aua ka olelo Hawaii i lawe ia'e e ke Keikiali ' Kuhio imua o ka ahaolelo nui ma Wa , sinetona kekahi o na kumu ana Horn Rula e hapai nei no ke kue am i I Keikialii. Aole keia he Bila Kanawa ino e like me ka olelo ana Home Ruin aka he kanawai keia e hookaua iki ill? ai i ka nanowale loa ana aku 'oxkq ole.1 i makuahine mai na hana Aupuni j.aku ;p,;, Hawaii nei, oiarua- hooinaopopp.yia ma,. loko O ke Kanawai Kumu ma ka olel 1 Beritania wale no 6 malama iaTii hk'S 0 ka Ahaolelo, a mamuli -dira' hoo maopopo ia ana pela ua hiki 'bio k hoolaha ia na buke kanawai-1 hana in , e ka Ahaolplo ma ka olelo Hawaii. a nolaila e ike ia nei aia wale no nv ka nlflo Berptanla e hoopuka la ne: na kanawat i hana ia e ka Ahaolelo.. oiai no nae ua hoolilo aku na kat Ahaolelo elua o ka Teritori i hal hope aku ma kahi o ke 140,000.00 n ka unuhi ana ume pa'i aua I ua Bila Kanawai e noonoo i a' ana imua o kn Ahaolelo raamua o ko lakou hoohot 1 Ion ia ana a lilo i kanawai. Eia ikeia la ke hoouluuluhou ia nei na kanawai a e pai ia aku ana i buk" kanawai kivila ame karaima me na 1 ooliloi hana ia e na Aahaolelo. E puka mai ana keia mau buke kana wnl ma ka olelo Beritania wale no aka 1 na e hooholo ia mai ana ka CiU Kanawai, a ke Keikialii alaila hoopti ka ia na kope o keia mau buke kana wai hou ma ka olplo Hawaii. Mamuli o keia mau hohaiki olelo e ku nei, ua hiki ole kc hookohu ia na kanaka naauao ik olelo Hawaii wa le uo ma na kulana lunakanawai, a pela e ike ia nei ka hookohu ia 0 na kanaka ike olelo Beritania mala ku lana, a kapapia na iunakanawal ka hiko i noho loiht ma kaeihana i nele La makaukauike kakaumaka olelo Beritania. Nolailr. he kalaiaina naauao ke no ana o ke Keikialii 1 ke Anpunl Maku ae wpIip. ae I -keia hooliaiki olelo hoopaa ia iloko o ke kanawai kumu. Ua manao paha ua Home Rula no k 1 lakou hehiku ana I kola pa uku kana wai, a hana ia nabana Ahaolelo ma ua olelo elua elilce no me ko ke ay no ho Moi nme Repubalika, nolaila he lioopau inuiiwa keia Bila Kanawai t ke Keikialii, aka ina niuati ia auht -na kanawai a lakon i hana ui ma ka olelo Hawaii I hoolaha ia ma ka oleli Hawaii he hoka Va men loaa ma ka aoao o na Home Rula. Eia keiakutnuhana iraja oka Aha olelo nui o AVasinekona, n'eia no la oukou kona lilo i kanawai. Ina make make oukou e oia hou ka olelo Hav.i ii koho ia ke Keikialii Kuhio I Elele Lahui ake puka oia alaila raaopopc ko cukou upono ia kumuhana. - O ka na Home Rula e olelo nei ele pono e hoonioni ae i keia mea. ua hiki no pela, no ko lakou ano hupo Hi iwi no ke kumn, akuka ole la lakou ka like ole oka Donoi haawi ia mai tna ke kanawaj .mo.na hana ku ,.ka int lulu 46 uluf 1 -v & I : m. 1.20 1 3.1 1.40 1.55 3.05 J.20 125 1 40 :on Pe 6) manao ui 1- kaili iai j ka puuwai a na - I 9