Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume], October 11, 1900, Image 1

About Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.) 1900-1913

Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL

                
„ZUORr OfilMIIZ.tl.P.
WYChODJI w KAZLY CZWARTEK '
Iil»;r>> 2 *Y C-.tr Z.N.P. m!r4cl
*4au*Uii)«2.i' ltw-io: w u vi
tioi. h. chicaau iii.
W»»*l«t>« » • -'twtrfc m'sitni.
Zwlą/si rru k>u>|»«i|fn ;• ilo /.•
rcĄ tuCtrutr t: a te ty ; rmiUC |0<: aura
T. M HEL1NSKI,
ins. im w. Dlvtaioa at.. Chirac*, lila.
1'iMkuT banków*. porztowe i pic
t neaytnd oalctjr pod uliNt« :
M. MAJEWSKI,
10J IM DiaUloo et.. Chlrą^n, Ula.
Koree, ooden edotyr/.ąr* Redakcyl
„Zgody prtMyni1 Balety pod adr.
* S. BARSZCZE WSP I,
ire-104 W. Dtrtaloo et . Chicago. Ula.
W.zrtkie zaA li.ty w prawa, h a>lirl
nl.traryjnyrlt ..Zpely". opliann I lo
b'.t crukat.ku-h nalety adroao«ad do
aakiutarza „Igodi":
J. OLBINSKI.
102 101 W lht l.tuo et. Chlcaco. Ula
ORGAN ZWIĄZKU NARODOWEGO POLSKIEGO W STANACH ZJEDNOCZONYCH PÓŁNOCNEJ AMERYKI.
NO. 41. (No- 5 Wydania dla niewiast).
Chicago, 111., Czwartek dnia 11-go Października 1900 roku,
THE WEEKLY “ZBODB”
APPEAKING EVERY TUU RADAY
la tha offlcłal oman ot tha
Pohah National Allianca. U. S. N. A.
S. BARSZCZEWSKI, E di tor,
0£et: 102-104 Weat Diritim 6troot
CHICAOO, ILLINOIS
Ali bu»in*«« commuiilCAtlou ibAll
be Mddre^MMl:
The Polub Weekly ..Zgoda**.
IU2 1(U W DirWiou et.. Chicaflo, Ilia
Ali roinimnlratlon* to tha Poliab
Nat'l A lllante .hall bo addreaood :
T. M. HELIHSKI, Gon'1 8erratary,
KU-lOd W. Dirlcion at., Chlcaco, Ilia.
Rok 19
TOWARZYSTWA
NIEWIEŚCIE.
Nowa konstytucja naszego
Związku daje możność zakła
dania w łonie naszej organi
zacji towarzystw niewieścich
na prawach takich, jakie po
siadają towarzystwa męzkie.
Już dwa kółka niewiast sko
rzystały z tego i utworzyły
towarzystwa, jako grupy Z.
N. P., a mianowicie w Chica
go: tow. Korony Polskiej, gru
pa 519 i w Pittsburgu tow.
Ognisko Domowe, grupa 52G.
Skutki takiego zakładania
grup niewieścieli odbiją się na
przyszłości Związku, o ile o
becnie sądzić można, korzyst
nie. Wogóle, przyjmując
także niewiasty do szeregów
swych na prawTach członków,
Związek zyskuje na siłach
młodych i mogących dłużej
opłacać podatki niż m żczyź
ni, albowiem statystyka wy
kazuje, że w Stanach Zjedno
czonych życio kobiet, jako
g mniej narażonych przez ro
I* dzaj swego zajęcia ua szybką
utratę zdrowia i na niebezpie
czeństwa, trwa dłużej od życia
mężczyzn. Specjalnie zań two.
rz**nie oddzielnych towarzystw
niewieścich, jako grup związ
kowych, wywrzeć musi swój
skutek na przebieg przyszłych
sejmów Związkowych a może
i doprowadzi do tego, żc w
przyszłości do zarządu Związ
ku wejdą także niewiasty.
Ale o tero pomówimy wte
dy. gdy towarzystwa niewieś
cie wr Związku będą liczniej
sze, dzisiaj zaś zwrócimy u
wagę na ecie i obowiązki tych
towarzystw w nasiej organi
zacji.
Przedewszystkiem zachodzi
pytanie, czy towarzystwa
niewieście w Związku zakła
dane będą tylko na to, by być
w niezależności od towarzystw
męzkicli, mieć satysfakcję
wybierania własnych zarzą
dów i własnych delegatek —
jeducin słowem dła zadość
uczynienia próżności osobistej,
czy też w zamiarach dalej się
gających.
W pierwszym wypadku roz
prawianie o celach i obowiąz
kach tych towarzystw' byłoby
rzeczą bezużyteczną, sądzimy
atoli, ż« tak źle nie jest i w
przyszłości nie będzie. Ow
szem, przypuszczamy, że nie
wiasty polskie mają w zakła
daniu towarzystw swoich
własnych zamiary dalszo, po
wodują sic uczuciami szlacln t
niojszomi, wyżej sięgającerni,
niż samolubstwo i chęć błysz
czenia—i dlatego nie rzucamy
pióra.
Ozem jednak mają odróżnić
się towarzystwa niewieście od
męzkich? Boć i w jednych i
w drugich opłacanie podat
ków, wsparcie w nieszczęściu,
urządzanie obchodów patrio
tycznych, staranie się o oświa
tę, popieranie spraw narodo
wych—stanowią cele wspólne,
dla których dopięcia ząkłada
nie oddzielnych towarzystw
niewieścich nie miałoby zna
czenia.
Naszom zdaniem jednak jest
cel wielki i święty, którego
wypełnieniem towarzystwa
męzkie zająć się nie mogą a
który mógłby snadnie stano
wić podstawę bytu wszystkich
towarzystw niewieścich a jest
nim wychowanie dzieci na po
laków, na przyszłych związ
kowców.
Niechaj towarzystwa nie
wieście ten cel postawią na
pierwszem miejscu ustaw
swoich, niechaj do wypełnie
nia go zobowiążą się solidarnie
a spełnią zadanie swoje.
W Związku skrystalizowała
się na ziemi amerykańskiej
idea polskości, podtrzymanie
więc i rozwój tej idei zależny
mi są od podtrzymania i roz
woju organizacji naszej. By
zaś tego dokonać, musimy
szeregi nasze zapełniać wciąż
siłami młodemi i zdrowemi.
A któż te siły stanowi, jeżeli
nie młodsze pokolenie nasze,
jeżeli nie nasi synowie i nasze
córki?
Niechaj wiec towarzystwa
niewieście o tem na posiedze
niach swych radzą, niechaj o
mawiają środki, do tego celu
prowadzące, niechaj obowiążą
swe członkinie do oddawania
dzieci swych do szkół pol
skich, do używania w stosun
kach rodzinnych tylko języka
polskiego, niechaj zaznajamia
ją dzieci ze wszystkiem, co
polskie, niechaj wspólnemi si
łami stara ją się o podniesienie
tak nizko obecnie stojących
szkół parafialnych, niechaj
wynajdują środki, by dzieci
ich mogły kształcić się w wyż
szych zakładach naukowych
i wreszcie, gdy te dzieci do
lat dojdą, niechaj będzie ich
obowiązkiem — powiększenie
szeregów związkowych.
Oto — naszem zdaniem —
najgłówniejszy cel i obowią
zek towarzystw niewieścich,
którego towarzystwa męzkie,
z powodu ciężkiej pracy za
wodowej swych członków,
wykonać nie są w stanie.
Bez haseł wielkich, bez fra
zesów błyszczących, towa
rzystwa niewieście, zająwszy
się sprawą wychowania przy
szłych związkowców, oddadzą
naszemu Związkowi a zatem i
Polsce usługi nieobliezone.
Już w poprzednich nume
rach pokwitowaliśmy sumę
$31.40, zebraną na odbudowa
nie wieży kościoła Jasnogór
skiego. Obecnie mamy do za
notowania w tej sprawie list
następujący z South Bend,
Ind.: „Wysyłam $5.oo, jako
składkową ofiarę na odbudo
wanie wieży Jasnogórskiego
kościoła, popieram tę wysoce
godną uznania sprawę z całego
serca i myślę, żc nasze polki
zajmą się tem szczerze, bo
wiem, że każda z nas kocha
Królowę naszej ukochanej Pol
ski. Do dzieia kochane sios
try a Bóg wam dopomoże w
tem życiu. Klementynu Bo
risowicz”.
Przy tej sposobności zazna
czamy, że w liście ogłoszonym
w No. 39, zamiast: J. Rynkel
$5.00, A. Kaszewicz $2.oo —
winno być: J. Rynkal $5.oo,
A. Czaszewicz $2.oo.
DZIAIHŚ.
Kibitki stnją prz<*d dworom,
We dworze światła goreją;
Tam stury dziaduś wieczorom
Dziatwie i wnukom koleją
0 bojach za Polskę prawi,
1 przyszłość ich błogosławi.
„Służcie ojczyźnie!” — tak woła —
„Zgubion. kto Polsce nie służy.
Ani przy śmierci anioła.
Ni ciszy serca śród burzy
Nie będzie dusza mieć taka,
Hańbiąca imię polaka.
„Upadlim, nie powstaniem!
Nikczemni tylko znikają.
Pan bliski ze zmiłowaniem,
Gdy serca w dzielność wzrastają—
Służcież ojczyźnie wytrwale” —
Wtem we drzwiach stnją moskale.
Przelękła wnucząt gromada
Do dziadka ciśnie się drżąca;
•lak kłosie do nóg mu pada,
W oczy się patrzy milcząca;
•Jęknąć słóweczko się l>oi.
Moskale stoją — on stoi.
„Miateżny!” — sprawnik w tein
rzecze —
„Na ciebie Sybir jest w prawie.
Tyś krzyż postawił człowiecze
Za postrzelanych w Warszawie —
Ty kochasz plemię to wraże;...
Car w Sybir odwieść cię każe.
I skinął, by mu okuli
Łańcuchem ręce i nogi.
Do dziadka dziatwa się tuli,
Mimo żohlaków batogi:
„O dziadku!” — woła z** łzami,
„O! broń sie! pozostań z nami!”
„Bóg z wami!” dziaduś odpowie —
„Ojczyźnie służcie wytrwale!
Ja na Sybiraku* pustkowie
Gdzieś kości moje powalę,
Lecz duch mój będzie nad wami
W niebiosach między gwiazdami”.
MIECZYSŁAW KoMANOW8KI.
Anna Księżna Mazowiecka
(t 1M7).
(Dokończenie.)
Ludno było na jesieni r. 1520 w
Warszawie, wszystkie dworki w u
licy, wiodącej od zamku do kościo.
ła św. Krzyża pełne były przejezd
nych gości, pełen ich był też klasz
tor OO. liernardynów. Katedra
św. .Jana od dni kilku ubraną była
kirem, a w pośrodku kościoła na
wyniosłym katafalku spoczywał
młody książę Mazowsza Janusz, o
statni dziedzic tej ziemi, u stóp
katafalku klęczała Anna w grubej
żałobie, w modlitwie zatopiona,- w
salach zamkowych gwarno tymcza
sem ; już panowie zbierać się po
częli na sejm, Piotr z Kopytowa,
przedstawiciel Warszawy, Jan O
łjorski Zakroczymskiej ziemi, Lu
becki Wyszogrodzkiej, Golański z
('ierhanowa zasiedli krzesła,z nimi
inni wyżsi urzędnicy, niżsi lawy
zajęli. Marszałek zabrał głos. o
świadezył obecnym, iż zebrali się
poło, aby postanowić kogo Mazow
sze panem uzna, bq śmierć wy
darła mn prawego dziedzica, ale
nie skończył jeszcze mówić, gdy
wszyscy wołać poczęli:
- Mamj^prawą dziedziczkę, An
nę córę Konn»ia, siostrę zmarłego
księcia. 4 . *
— Tak, księżniczka Anna powin
na być naszą Panią — przemówił
Piotr z Kopytowa — któż bowiem
w isttcie czuwał nad nami od cza
su śmierci księżnej matki, jeśli nie
księżniczka Anna. Imiennie dzier
żył władzę •Janusz, lecz czynnie
ona. Byłać zawsze naszem zwier
ciadłem sprawiedliwości, naszą po
cieszycielką we wszelkich ucis
kach, wspomożycielku słabych, pa
nią łaskawą, hojną, wierną nmn
zawsze, gwiazdą naszą zaranną,
rudą, tarczą, królową naszą.
— Nie chcemy innej władzy! —
wołać znowu poczęli wszyscy ra
zem.
Ani jeden głos oporu nie stawił,
Anna jednomyślnie wybraną zo
stała księżną Mazowsza i sejm za
kończył radę. Kazano Oborskie
mu wziąć dwóch towarzyszy, iść do
kościoła i obwieścić księżnie wolę
poddanych.
Przybywszy na zamek Anna. po
dziękowała panom za zaufanie w
niej jiołożone.
— Tuszę, że niezawiodę nigdy
moich podduuych — rzekła głosem
wzruszonym.
1 zaprosiła starszych na ucztę,
innych poleciła opiece OO. Zakon
ników z klasztoru bernardyńskiej.
N\ łaśnie zasiedli panowie do stołu
z księżną, gdy na dziedzińcu zam
kowym rozległ się hałas, a w chwi
lę potem służlm dała znać, iż od -
króla Zygmunta Starego, panują
cego w- owym czasie nad rzeczą po
spolitą Polską przybyło poselstwo
i żąda widzieć się z księżniczką.
Anna wysłała natychmiast naprze
ciw dostojnych gości Oborskiego,
ten wprowadził ich tło sali przyjęć,
gdzie Anna też podążyła. Dwóch
posłów przybyło: biskup kamie
niecki Wawrzyniec i kasztelan Ru
socki... Ciemne ich szaty wskazy
wały, iż szanują żałobę księżnicz
ki: weszli poważni i smutni skło
nili się glęlłoko przed Anną.
— Król jegomość, który chowa
nieograniczoną laskę ku oświeco
nej księżniczce i zmarłym jej przod
kom, ubolewa nad zbyt wczesnym
zgonem księciu Janusza i nad sie
rocą dolą jego siostry—odezwał się
Kusocki — chce pocieszyć ją, jak
własną córkę, zaprasza przeto, aby
raczyła przybyć do Krakown zaraz
po pogrzebie; tuszy bowiem, iż
zjazd panów Mazowsza do War
szawy nie inny miał cel, jak po
grzeb księcia Janusza... Król Je
gomość życzy sobie, aby |K»grzeb
księcia dziś lub jutro najdalej od
był się i żeby jx> tej żałobnej uro
czystości księżniczka Anna natych
miast w drogę ku rzeczypospolitej
się wybrała.
W milczeniu wysłuchała księż
niczka te^o zlecenia królewskiego,
a gdy poseł skończył mówić, od
parła spokojnie:
— Zbyt smutne jest serce moje,
abym mogła teraz do gwarnej sto.
licy; nie dozwolę też chować tak
rychło ukochanego brata, bo chcę
jeszcze cieszyć jego widokiem zbo
lałą duszę moją; nie opuszczę Ma
zowsza, bo oto dzisiaj panowie tu
tejsi powierzyli mi władzę nad tą
ziemią, a władza kładzie na nasze
barki ciężkie ołrowiązki; wie o tein
miłościwy król Zygmunt, i liczę, że
gniewać się nie będzie, gdy wezwa
nia jego nie posłucham.
Posłowie królewscy skłonili się
księżnej w milczeniu i opuścili sa
lę, prosiła ich Anna na ucztę, lecz
przyjąć zaproszenia nie chcieli.
Tydzień cały 9tały zwłoki Janusza
wystawione w katedrze, nareszcie
odbył się wspaniały pogrzeb, po
czerń obwołano głośno po mieście,
iż panią Mazowsza jest Anna, a lud
wieść tę witał okrzykiem radości.
Odebrawszy przysięgę wierności od
miejscowych, Anna opuściła War
szawę; rok żałoby chciała w ().
siocku spędzić, w ciszy i samotnoś
ci. panowie mieli polecone stawiać
się do Osiecka ze sprawami wyma
gnjąccmi jej wyroku. Minęło
kilka miesięcy od pogrzebu Janu
sza. Anna wiodła dawne czynne
życie, usłudze poddanych oddane i
dobru swej ziemi; zjawiło si<- kilka
książąt, starających się o jej rękę,
lecz odmówiła wszystkim.
— Dwóch poważnych obowiąz
ków me jest nikt w stanie spełniać
uczciwie — rzekła raz, gdy ją py
tano. czemu od żadnego pierścienia
nie przyjęła.—Dzierżę władzę ksią
ż c.t, władzy matki i pani dzierżyć
me mogę, 1k> krzywdziłabym pań
stwo, lub dom.
.Anna była prawdziwą matką
swoich poddunych, panią swego
księztwa, bliższej rodziny tworzyć
nie chciuła.
Pewnego wieczoru marszałek
zamku Osiecka oznajmił księżnie,
iż niejaki Tomasz Subocki, który
mieni się być urzędnikiem króla
Zygmunta Starego, domaga się wi.
dzenia z nią. Anna kazała go wpro
wadzić na pokoje i sama wyszła na
przeciw. W istocie do Osiecka
przybył poseł od króla Zygmunta
z kilku urzędnikami; zapytany
przez Annę, czego sobie życzy, To
masz Sobocki rzekł hardo:
— Spełniani powinność moją,peł
nomocnikiem królewskim jestem,
mani przypomnąć wam księżno, iż
Mazowsze dla braku nięzkiego po
tomka w rodzie Piastów nad ni**m
panujących, przyłączoneni do Ko
rony zostało... Łaskawy zawsze na
was król Zygmunt, p in inój miłoś
ciwy, pozwala wam dalej mieszkać
w tym zaniku, dojióki za mąż nie
wyjdziecie, czeka was też w skarbcu
królewskim i*»sag wam się należą
cy, wynoszący 10.000 dukatów, któ
rą to sumę siostra wasza Zolia też
odebrała, lecz żąda miłościwy król,
; »yście księżno nie mieszali się do
spraw tego państwa, bo to nie wa
sza rzecz, a od mieszkańców Ma
zowszu żąda, aby złożyli mu przy
sięgę wierności.
łagodne zwykle oblicze księżnej
zasępiło się.
— Czy moja, czy nie ino ja rzecz
mieszać się do spraw tej ziemi, o
tern wyrzec mogą tylko moi pod.
dani — odparła — ich wola osadzi
1 ła mnie na tronie, ich wola ł»erło
w dłoń mi włożyła i dzierżyć będę
to l>erło. póki nie powiedzą mi pod
: dani: „Oddaj je”... Snąć ufali, że
im dobrze będzie pod mojemi
skrzydłami, kiedy mnie matką o
brali; pragnę szczęścia moich pod
danych, dla ich dobra własnego się
wyrzekłam; nie odstąpię ich przeto,
póki tego nie zażądają sami.
To rzekłszy podniosła się ma
! jestatyczuie i opuściła salę. Gniew
błysnął w oczach Sobockiego. „Za
| żądają p«>ddani byś złożyła ls-rlo,
bądź pewną tego” — rzucił za od
; chodzącą, „co mi król kazał, to
i spełnię święcie”. To rzekłszy, skinął
j na otaczających go urzędników.
— Pójdziemy na wieś dodał —
! ja u wójta się zatrzymam, tam spro
wadzicie gromadę. Urzędnicy speł
nili otrzymany rozkaz i szli od
chaty do chaty, zabierali z każdej
mężczyzn i przyprowadzali ich So
bockiemu.
— Przybyłem tutaj, by oznajmić
wam wolę króla Zygmunta Starego
— rzekł Sobocki. — Mazowsze zo
stało wcielone do Korony, od dziś
stajecie się poddanymi króla, który
zwalnia was z przysięgi uczynionej
księżniczce Annie.
Na twarzacłi kmieci odmalowała
się troska, pochylili się do nóg u
rzędnikn.
— Jasny panie, prośbie waszego
króla, aby nas z pod opieki księż
nej miłościwej nie odbierał — rzekł
jeden — toć ona matką naszą, orę
downiczką naszą, płakać bez niej
będziemy.
Sołiocki zmarszczył czoło.
— Nieposłuszeństwem ściągnie
cie karę na siebie — rzekł surowo.
— Wolimy karę ponieść, niż od
płacić się niewdzięcznością tej,
która najtkliwszą miłością otaczała
nas od lat tylu — odparli kmiecie.
Sobocki ruszył ramionami nie
cierpliwie.
— Powtórzę wasze słowa królowi
— rzekł i pójdę dplej spełniać
jego zlecenie.
1 przejeżdżał od wsi do wsi, od
miastn do miasta, lecz wszędzie
odpowiedź otrzymywał, całe
Mazowsze wiernem chciało Annie
pozostać. \N jednem miejscu wzbu
rzenie umysłów doszło do tego
stopnia, że lud uzbroiwszy się chciał
przemocą wygnać nieproszonego
gościa; wszyscy o sejm wołali, więc
Anna pospieszyła do Warszawy, by
radę zwołać. Już listy zapraszające
były napisane, brakło tylko paru,
gdy oznajmiono księżnej, że ku
miastu ciągną hufce królewskie.
Pióro wypadło z rąk Anny, bladość
śmiertelna okryła jej lica; chwilę
sunlziała nieruchoma, milcząca, na
reszcie wstała i, zwróciwszy się do
jednego z dworzan, rzekła:
— Każcie straży roztworzyć bra
my miasta, składam władzę.
— Lękasz się walki księżno? —
zapytali ją panowie — toć nie wy
I*a ni nadstawicie piersi, tylko pod
dani wasi.
— Lękam się krwi bratniej brać
na sumienie moje — odparła Anna
— toć my i oni z jednego pnia wy
rośliśmy.
Lzy wielkie potoczyły się po jej
licach.
— Tak być musi, tak być powin
no — dodała ciszej — każcie straży
otworzyć bramy miasta.
I cofnęła się do swych komnat
niewieścich.
Król Zygmunt wkroczył z rycer
stwem do Warszawy i ogłosił, że
Mazowsze powraca do Korony.
Annie dał zamek liwski z miastem
i wsiami do niego przynależnymi,
miasto Lasowicze i Garwolin, za
mek Osieck i Dęby, zapowiedziaw
szy jednakże, iż w razie jej znmąż
I>ójścia. ziemie te powrócą do Ko
rony. W łaśnie oświadczył się o
księżniczkę Stanisław Odrowąż,
wojewoda ruski, Anna przyjęła go
i poślubiwszy przeniosła się do zie
mi Przemyskiej, gdzie mąż jej miał
dziedzictwa; tam wiodła życie ciche,
oddane obowiązkom obywatelki,
żony i matki. Długo żyła ona w
pamięci mieszkańców Mazowsza,
1)0 chociaż łagodne były rządy
Zygmunta, lecz Annę znali podda
ni od kolebki. Zdobyła sobie ona
również serca na ziemi Przemyskiej
i kochaną była, a gdy umarła roku
1<>17. śmierć jej żal powszechny o
budziła.
O kobietach.
— Międzynarodowy kongres
kobiecy w Paryżu. Sprawy, o
mawiane na tym kongresie między
narodowym, tyczyły się przeważnie
stosunków francuskich. Obowiązki
przewodniczącej pełniły kolejno, pa
nie: Pognon i Małgorzata Durand,
oraz panna Bounevial. W mowie
powitalnej pani Marya Pognon, wy
łuszozała, że kobieta, praoująo dla
dobra ogóła, może być jednocześnie
dobrą matką, żoną i gospodynią do
mu i że zbyteoznem mówić o obo
wiązkach kobiety, albowiem znane
są od wieków. Panna iiounevial
przedstawiła w swojem sprawozda
niu bogaty materjał oo do położenia
robotnic. Pani Itenaud dawna ro
botnica, a dziś nauczycielka, doma
ga się energicznie poprawienia losu
kobiet, praoującyob w fabrykach;
chciałaby uzyskać te reformy środ
kami przymusowymi, gdyż „kapita
liści nie fioozynią żadnych ustępstw
dobrowolnie". Przewodnicząca pro
testuje przeciwko środkom gwałtow
nym, co znowu budzi protest wśród
robotnic, delegatek z l.yoou. Dają
one wyraz swoim przekonaniom, od
rzucając wsparcie, przeznaczone dla
wyrobnic w budżecie mmisterjum
wyzna.i, gdyż „nie chcą niozawdzię.
czać religji”. Pewna szwaczka z
l.yonu domagała się skasowania pry.
watnych biur pośredniotwa pracy i
założenia natomiast rządowych, pod
kierunkiem kobiet, inna robotnica
żądała zapewnienia renty pańetwo
wej każdej kobiecie, która praoowa.
ła przez lat trzydzieści. Pani Re
naud wystąpiła znowu z tak gwał*
towną obroną sprawy robotnic, że
jedna z uczestniczek słusznie zwró
ciła uwagą, że to jest kongres kobie
cy międzynarodowy, nie zaś socjal
no franouzki. W sprawie służąoycla
stawiano dziwne wnioski, a miano,
wicie, by zamiast służących stałych
używać posługaczek przychodnich,
któreby miały dzień wolny oo ty*
dzień.
Pani Pilliet wyraża nadzieją, iż
nadejdą czasy, w których państwa u
znają swój dług wobec kobiet i wza
mian za to, iż są one rodzioielkami
ludzkości, zapewnią im w przytuł
kach bezpłatną opieką i pomoc pod
czas połogów. Pani Avrel de Saint
Croix mówiła o wykroozeniach
przeciw obyczajom; cofając •eią aż
do Solona, wykazywała upośledzę,
nie kobiet, które ponosić muszą cały
ciążar winy za przestąpstwa, do któ
rych mężczyźni popychają je bez
karnie.
Charaktorystyoznem było zajśoie na
bankiecie pożegnalnym kongresistek.
Jedna z nich pani Vincent, wnosząc
toast na cześć rady municypalnej
Paryża, wyraziła żal, że nikt z jej
łona nie biurze udziału w bankiecie.
Fen żal wywołał takie oburzenie, ta.
kie wrzaski, że pani Vrincent musiała
uciec z sali, w obawie by jej nie po
turbowano za jej sympatje.
l*rawa małżonki. Pięćdziesię
cioletni prokurzysta w Paryżu, naz
wiskiem Luigi Carbooaoo, żyje już
od pięciu lat w separacji ze swoją
żoną, której brak, zwłaszcza w pro.
wadzeniu gospodarstwa domowego,
zastępuje mu -4-letnia bardzo pięk
na Marja Durand. Niedawno temu,
gdy poczciwy Carbonaoo wyszedł za
swoimi interesami, poszła równo
cześnie nadobna Marja do miasta
dla zakupna wiktuałów i sobowała
klucz od mieszkania w skrytce obok
schodów. Wracając do domu zau
ważyła wóz meblowy stojący przed
bramą, na który posługacze w po*
śpiesznem tempie ładowali meble,
wynosząc je z pomieszkania, które
zajmowała razem z ukochanym Car*
bonaciem. Zdumiona weszła do
wnętrza i natrafiła tutaj na korpu
lentną damę, która dyrygowała po
sługaczami i na odnośne zapytanie
zaniepokojonej Marji odparła sucho,
że jest prąwowitą małżonką Carbo
naoa, a ponieważ własność męża
jest zarazem własłością żony, przeto
ona wykonywa tylko swoje prawa i
radzi Marji, aby zechciała się jak
najprędzej z pomieszkania oddalić,
gdyż jest tu zupełnie zbyteczną.
Miłująca Carbonaoa, Marja była jed
nakowoż innego zapatrywania, a dy
skusja, jaka się z tego powodu mię
dzy obiema niewiastami roszczące
mi sobie prawo do Carbonaca, wy
wiązała, była tak gwałtowna, że spo
wodowała przybycie polioji. Komi
sarz jednakowoż z trudem tylko zdo
łał wyperswadować prawowitej mał
ionoe, że im prędzej postawi meble
Carbonaoa oa dawoem miejsou, tern
lepiej dla niej, bo inaozej znaleźć
się może przed sądem za naruszenie
spokoju domowego.
Adoptowane przez Indjan.
Dwie córki głośnego poety amery
kańskiego Longfellow'a panna Ali
cja Longfellow i pani Thorp z Cam
bridge w Massaohusetts, zostały a
doptowane przez indjan ze szczepu
Ojibway, których sławę głosił Ix>ng.
fellow w swoim poemacie epickim
„Song of Hiawatba” (1855), O rygi.
nalnemu temu aktowi towarzyszyły
wielkie uroczystości: Indjanie urzą
dzili widowisko z udramatysowans
go poematu powyższego, a panna
Longfellow wygłosiła przemowę w
języku Ojibwayów i wręczyła indjrf
nom portret twego ojca. Adoptacja
człowieka białego uważana jesl
przez Ojibwayów za najwyższy za.
szczyt, jaki mogą komukolwiek wy
świadczyć.