Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.) 1900-1913, October 25, 1900, Image 2

Search America's historic newspaper pages from 1770-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more

{
                  title: 'Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.) 1900-1913, October 25, 1900, Page 2, Image 2',
                  download_links: [
                  {
                   link: 'https://www.loc.gov/rss/ndnp/ndnp.xml',
                   label: 'application/rss+xml',
                   meta: 'News about Chronicling America - RSS Feed',
                  },
                  
{
    link: '/lccn/2017218620/1900-10-25/ed-1/seq-2.jp2',
    label: 'image/jp2',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/2017218620/1900-10-25/ed-1/seq-2.pdf',
    label: 'application/pdf',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/2017218620/1900-10-25/ed-1/seq-2/ocr.xml',
    label: 'application/xml',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/2017218620/1900-10-25/ed-1/seq-2/ocr.txt',
    label: 'text/plain',
    meta: '',
},

                  ]
                }

Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume], October 25, 1900, Page 2, Image 2
About Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.) 1900-1913

Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL

Image: of 4.

Page

All Pages

Issues

All Issues Text | PDF | JP2 (6.0 MB)

Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.), 25 Oct. 1900. Chronicling America: Historic American Newspapers. Lib. of Congress. <https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/2017218620/1900-10-25/ed-1/seq-2/>

Newspaper Page Text

ZGODA
Organ Zw. Nar. PoL w St. Zj. P. A.
102 -104 W Dirision St , Chicago, III
Zarząd Związku Nar. PoL:
CBNZOP: — Dr. Lrm badowskl. D7 Pum i>«,
Fitubnnrb, Pa.
WICB-CSNZnUY: — Alt-rt Nowak, 1111 Rrnad
•»» Buffalo. K. Y J. X. Cnk-rrskl. Stó W.
1 u‘l*«4 »t.. Grand K»i ul*. Mi. h MniTullitn
K .erra.«li Mltchall »».. Mllwauk-w. WU. J.
Waliami. T** tH Aobln av.. lirtroll. Mich.
Z**ZM: — H. JabśoAaht. 101-RM W. DtrUloc
■t Chicago, 111.
WICK-PKłliWS: — Btanl.taw Bokwi.
DYKJCKTOK/.T: — Marjati btą-mTdakt. Dr. lid'
q*!«r< Żurawski. Michał WlrkUaskl. Marom
Zółhow.ki tttaniaław laslmkl
hZEUETAKZ JKNKHALNY: T M. Halidskl,
.M- HM. W. Divt«|ou at.. Chicago, III.
EASJKIi: M. Majwwrkl. 103 - HM W. OlrUloa
•' Chicago. III.
ŁKBAMZ NACZELNY: - Dr W. A Kaflawskl. 101
KM W !>trt»!on «t.. Chi. a-o. 111.
SŁEHETAKZ WYDZIAI.C tll-KAWIEDLIWOSCI:—
A. Nowak. Ul'/ Droadwa). Buffalo. N. Y.
REDAKTOR:
Sie tan Hartszczewshi.
Llrred at P. O. at l'hl« tpi, Illinois aa aecond class
ZMBSC: Zdrowi* — ffwriba na pustkowiu —
Pr/rgranjr raklad. — O knbistarh. Marjn
roli tlmer larlieobti h — Środek prof. Ku lite
ra. — /.« .wiata. — Kącik kuuioristyczny. —
Kadmie). — Oko Proroka I rsrpisy i wiado
luości go.|Mxlaiskii*. — i 'głoszenia.
ta... jak Boga kocham... pani dobro
diiajko.. jak eię to pani nazywa?
Modyńaka. Modyńaka, do usług.
Gryźlewioz. Maaiu mieć pani da
to dsieoi, akoro maaz tak osułe aerce.
Modyńaka. Nie mam daieoi: je
■tern wdową.
Gry źlawioz. Wdową! to tak jak
ja. Ja mam dwoje. Pani dobro
dziejka daleko jedzie, jeżeli wolno
sapy lać?
Modyńsks. Do mojej aioatry, u
której stale zamieszkam. Samej
nudno na świeoie; przy familji bę
dzie weselej....
Gryźlewioz. A ja Gryźlewicz;
Pafnucy Gryźlewioz z Krzywiszek.
tu zaraz, za miasteozkiem, jak bę
dsiemy przejeżdżać, to pani pokażę
moją wiosozynę.
Biberska (patrząc na Modyńtlą)
Jak sobie basują! to widootoie taka
pasażerka, co w drodze obce męża
złapać. Znałam taką aamą, wieoznie
tylko jeździła i pasażerom różae u
sługi oddawała, Rzeczywiście uda
ło się jej, bo w końcu męża dostała.
Urzędnik (ctieiera kufer Dobow
«kiego, kicho). Aj!
Klimoia. Mamo, pan taki łaskaw
i obieoał mi podarować gila.
Biberska. Moja córka obejdzie
się ber. pańskiego gila (do urzędni
ka). Zamknij pan prędko kufer te
go pana (wkazujena Dobowakiego),
bo my to kataru wssysoy dostanie
my (Ucha).
Gryźlewioz (do Mod^ńskie;, która
chce zamknąć kufer). Pozwól, pa
ni dobrodziejko, ja cię wyręosę i
samknę kufer; szkoda takiob białyob
rączek, pani ma Aliosną rączkę (za
myka kuf er, kicha). A cóż on ma
w tym kufrze? kręoi w nosie, że
ciężko wytrzymać.
Urzędnik. Zabierać prędko ten
kufer (kicha).
(TP głębi przed chwilą ukazały
$ię Kawka i Mar ja.)
Rawska. Zdaje się, że nasze ku
fry srewidowane. Marynia odbierz
kluoze.
Marja. Natychmiast.
Antoni. Czy panie nie mają nio
do opłacenia?
Rawska. Nie. Wssak już zre
widowano nasse kufry.
Antoni. Może przypadkiem —
ooś... prses zapomnienie. .
Rawska. Ależ nio. Powtarzam
panu, że nio. Skądże to pytanie?
Antoni (z uśmiechem). Jeżeli py
tanie moje wydaje się pani naoecho
wane niedelikatnoźoią, racz je daro
wać, jako ozłowiekowi mniej cywili
zowanemu od tyob, którzy zapewne
stanowią swykłe pani otoczenie.
Rawska. A jednak, pomimo te
go....
Antoni (przerywa). Bo, nie wiem
jakby to powiedzieć — ale pewne
podejrzenia*...
Rawska. Podejrzenia?
Marja Na nas?
Anton:. Więoej nawet jak po
dejrzenie — prawie pewność; pani
mzsz ukryte koronki.
Rawska. J«steś pan pewnym te
go co mówisz? Czy naszych ku
frów nie zrewidowano?
Antoni. Owszem.
(Dokończenie nastąpi.)
O kobietach.
Ił/ielin* Kaplanderki. Wojna
ftoerska spowodowała mieszkanki
Kaplandu ( Rolonja Przylądka Do
brsj Nadziwi) i Natalu do wystąpię
•ia przeciw polityce angielskiej.
Według doniesień pism południowo
drykańsko -holenderskich w Wel
łngton odbyło się w sierpnia z gro
madzenis kobiet pod przewodnic
twem pani Jacobs Calem wiecu
było zebrać podpisy do nowej proś
by na rzępz boerów, wystosowanej
do królowej Wiktorji. Kobiety o.
świadczyły, że me mają do niej ża
lu, albowiem są przekonane, żs jest
źle poinformowaną. Pani Winter
objaśnia, że cel zgromadzenia jest
nietylko polityczny, ale i filantropij
ny, gdyż należy obmyślić środki me
sienią pomocy ubogim boerom. Pa
ni I)ev«t przedstawia szereg wnios
ków: po pierwsze protest przeciw
przyłączeniu Rzeczypospolitej; po
wtóre zwraca się do wspaniałomyśl
ności Anglji i żąda amnestji dla tak
zw. powstańców Kaplandu i odwo
łania praw wojennych. Trzecim
wnioskiem wyrazić królowej Wil
helminie holenderskiej podziękowa
nie kobiet południowo-afrykańskich
za jej współczucie. Wszystkie trzy
rezoluoje zostały przyjęte jedno
głośnie. Wreszcie postawiono wnio
sek zbierać pieniądze dla wdów i
sierot po poległych, oraz wydać
dzieło w tym celu. W Caledon od
był się drugi wiec kobiecy protestu
jący przeciw przyłączeniu. Męż
czyźni nie byli dopuszczani z wyjąt
kiem kaznodziei Krige. Odczytano
mnóstwo listów i telegramów kobiet
europejskich, przyłączających się do
tego protestu. Przemóweinia były
bardzo rozsądne i umiarkowane. L*
ozestniczki twierdziły, iż obowiąz
kiem żon i matek afrykanderów (tak
nazywają się potomkowie kolonis
tów europejskich, osiadłych w Po
łudniowej Afryce), jest czynić, co
tylko w ich mocy, by pokój przy
wrócić. Afrykandcrki czują się o
brażone tern, że główny komisarz
królowej Wiktorji nie chciał przyjąć
deputacji kobiet i że wysłał polic
jantów na zebranie ligi pokojowej
kobiet w Kapsztadzie, którzy zabro
nili zgromadzonym wysłać do niego
deputacji.
Kobiety jako inspektorki prze
mysłowe. Oil kilku lat w Niem
czech kobiety sprawują już obo
wiązki inspektorek przemysłowych.
Dotychczas powoływano je dla prze
konania się, czy istotnie sprostają
niełatwemu zadaniu. Jak dotąd,
próby powiodły się bardzo dobrze.
W Wielkiem Księztwie Badeńskiein
asystentka inspektora przemysłowe
go, panna Riohhofen, której przepo
wiadano trudności, umiała sobie w
krótkim czasie zjednać zaufanie sfer
robotniczych, a tamtejsza prasa so.
cjalno-deinokratyczna wyraża się o
jej działalności z uznaniem.
llurem przeciwko haremowi.
Podczas jubileuszu sułtauskiego dzi
wiono się nieobecności egipskiego
chedywa i przypisywano to wpły
wom dyplomacji angielskiej. Przy
czyna okazała się innej zupełnie na
tury. OJ szeregu lat matka chedy
wa a następnie i jego żona zwykły
były spędzać lato w jednym ze swo
ich pałaców nabosforskich w pobliżu
Bebek. Obie księżniczki zjeżdżały
z licznym dworem i ożywiały sezon.
Pobyt ich był niemile widzianym
przez damy haremu sułtańskiego,
zazdroszczące egipcjankom większej
swobody. Kobiety są wszędzie jed
nakowe i gdy chcą, potratią sobie
dokuczyć wzajem. Księżniczki e
gipskie miały wiele nieprzyjemności
od swoich koleżanek z nad Bosforu
tak, iż postanowiły zmienić miejsce
swego pobytu i w roku zeszłym wy.
brały wyspę Hhodos na wilegiaturę.
Sprawiło to bardzo niemiłe wrażenie
na dworze padyszacha. Zatelegra
fowano do jenerał-gubernatora Ar
chipelagu, aby namówił księżniczki
do przybycia nad Bosfor. Namowy
okazały sie płonnemi. Wówczas wy
dano rozkaz, aby damy opuściły wys
pę natychmiast. Pomimo usiłowań
w oelu zniesienia rozkazu, księżne
zostały zmuszone do wyjazdu w cią
gu 4S godzin. To właśnie spowodo
wało nieobecność chedywa na uro
czystościach jubileuszowych. A za
tern i w krajach, gdzie kobiety są
ukrywane i więzion**, należy także w
sprawach publicznych — szukać ko
biety.
Zaprzeczenie. „N. fr Presse”
donosi, że pogłoska, jakoby Larom.
wa Mattencloit, z domu hrabianka
Taafe, miała zamiar poślubić p.
heldtnanna, jest nieprawdziwa Ha
ronowa, jak stwierdza jej adwoki.t
dr. Kllbogen, rozwodzi się wpraw
dzie z mężem, ale nie myśli o wyj.
fciu za mąż za Feldmanna.
Kflwnież nieprawdziwym jest do
niesienie, jakoby żona arcyksięcia
Franciszka Ferdynanda, na wystoso
wane do niej przez baronową Mat
tnnolnit pytanie, miała jej dać radę,
aby szła za popędem serca. Księżna
nie zna wcale baronowej i żadnego
listu do niej nie pisała.
Śmierć z głodu. „Gaz. Kieł.”
donosi, że we wsi Krzozonowie gth,
Czarkowy, powiatu piAczowskirgo
/marła z głodu ozteroletnia dziew
czyna Marjanna Cicha. śledztwo
policyjne wykazało, że do zgonu
przyczyniła eię macocha.
Długi małżonki. „Wiener A
bendbiatt” donosi, że książę kobur
eki zaspokoił w drodze ugodowej
dłu^gl zagfaaiczB* swojej pod kura*
teii^ bądącej małżonki Długi te
wynosiły przeszło 3 mił. kujon, a
były w niob pozycje takie jak nap.
22 tys. Ir. za sznurówki, poł miljona
za kosztowności. Wierzyciele otrzy
mali 25 proo. w gotówce, 50 proo.
otrzymać mają, skoro księżna kobur
ska uzyska spadek po awej ciotce,
‘Jo proc. zaś ze swoich pretensyj o
puścili. Pozostaje jeszcte do ure
gulowania około bUO tys. koron dłu
gów wiedeńskich.
Marja vou Ebner Eschenbach,
powieściopisarka nieraieoka, obcbo
dsiła w dniu 13 y m s. m. 10 tą roca
nicę swoich urodsin. Wasyitkie
warstwy Wiednia pragnęły złożyć
hołd sędziwej i zasłużonej mstronie:
Akademja uczoiłs ją — jsk już pi
saliśmy — honorowym dyplomem
doktorskim—niezwykłe odznaczenie
dla kobiety — przyjaciele kazali od
bić na jej cześć medal. Autorka,
skromna zawsze i unikająca owaoyj,
wyjechała na ten dzień z Wiednia,
aby go spędzić w ciszy rodzinnego
dworu w Zlialavie, na Morawach.
Marja von Eschenbaoh pierwsze pło
dy p óra swego poświęciła scenie,
lecz dramat pod tyt. ,,Marja Ro
land” nie zado*olnił prsedewsiyst
kiem samej autorki, choć był grany
z dobrem powodzeniem; zaniechała
więo tej drogi, tworząc tylko kiedy
niekiedy jednoaktówki wyborne.
Próbowała daRj swoioh sił w liryce,
ale była to niwa nieodpowiednia dla
jej trzeźwego utnysła; wreszoie w
powieśoiopissrstwie znalazła właśoi
we pole działalności i do dziś dnia
oprawia je skutecznie: wykazuje ra
ny społeozne, walczy o sprawiedli
wość, koleje z każ. lą ludzką niedolą
i szuka na nią lekarstwa, kocha ludz
kość całą i pragnie zarówno szrzęś
oia bogaczy jak i nędzarzy. Nieu
błagana dla siebie w swojem wiel
k em sercu znajduje pobłażliwość
dla wad swyoh bliźnich. Z jedna
kową znajomością rzeozy i plastyką
odtwarza stosunki warstw najuboż
szych i źyoie salonów aastrjackich.
W iioznych aforyzmach wyraziła
swój pogląd na świat i swoje zasady,
to też zamiast wyliczać szereg jej
licznych otworów,zaczerpniemy garść
z tej skarbnioy, dająo tern lepaze i
głębsze pojęoie o umyśle i terou au
torki, niż nagromadzeniem tytułów.
— Ludzie współcześni urodzeni
8} do nagany. W całym Acbilesie
widzieliby tylko — piętę.
— Szczęśliwi pesymiśoi! Muszą
doznawać wielkiej radości, stwier
dzająo, że niema radości na świeoie.
— Nikt jeszcze nic porządnego
nie zdziałał, kto nie chjiał czegoś
niezwykłego dokazać.
— Zwyciężaj, ale nie tryomfuj.
— Jakże trzeba być rozumnym,
aby zawsze być dobrym.
— Im bardziej koohisz sam sie
bie, tym jesteś większym wrogiem
siebie samego.
— Najskromniejszy człowiek trzy
ma o sobie więcej, niż o nim jego
przyjaciel najserdeczniejszy.
— Skromość, dochodząca do sa
mopoznania zamiera.
— Nie żądajcie prawdy od kobiet
dopóty, dopóki tędą wychowywane
w tern przekonaniu, że jedynym ce
lem ich żyoia — podobać się.
— Wszystko bywa nam odpłaco
ne, choć nie sawsze przez tyob, któ
rzy dług wobeo nas zaoiągoęli.
— Ch.-ąo wejść do ,,prsyzwoite
go” towarzystwa, trzeba nosić frak,
mundnr — lub liberję.
— Niejeden myśli, że ma dobre
seroe, a ma poprostu słabe nerwy.
— Można znitść najsrożssą naga
nę, jeżeli się oznje, że ten, który
gani, wolałby chwalić.
— Wyjątki nie zawsze są stwier
dzeniem reguły: mogą być równie
dobrze podstawą do reguł nowych.
— Wssystko zależy od otoczenia.
Słońce wśród swoich płomiennych
satelitów ma daleko mniejsze wyo
brażenie o swoim blasku, niż łojów
ka, paląoa się w ciemnej piwnioy.
— Człowiek dumny żąda od sie
bie rzeczy oadzwyozajoycb, otłowiek '
zarozumiały — przypisuje je sob;e.
środek prof. Kicheta. i
W oatatnim numerze „Indepeo*
Jance Helg* Karol Kiohet, profeoor
fakultetu lekarakiogo, zamieścił ar*
tjkał, w którym zawiadamia o nowo
rastoaowanym środku prteoiwko tu*
c botom. I.udtkoió w natatoiob la
tach i niedowierzaniem dowiaduje
■i$ ° takiob nowych środkaob, mając
na pamięci niepowodzenie jnż ogło
atonyoh 1 nanawanyob prses ozaz ja
kiś aa niezawodna. Pomimo to nie
b^daie od raaoay etreśoić wkrótoa
wywody znakomitego fizjologa.
Jedną a najważoiejssyoh cech do
datnich dowi^j środka j«at jago
nieszkodliwość, gdyt odżywianie
plazmą mięsa mota nie pomódl, ale
nigdy oia będaie askodliwe dla adro
wia. Prof. Ricbet od lat wielu osy
oił doświadczenia na piach i przeko
nał się, ta psy, którym aaaacaapiooo
aaraaki taberkulosy, mogły być dłu
tej lub krócaj utrzymywano prsea
stosowanie araaenlku, fenolu, joda,
mleka, aoli amoojakowych i t. p.,
nie mogły jednak być wylaoaona ra
dykalnie. Zupełnie inne wyniki
praynoaiło łączenie mięsem snrowem.
Pomimo jasaoaepienia atrasaliwego
jadu, pay miąaem snrowem wyłąos
nie karmione, ayskiwały na wadse,
a ogólny ioh stan stawał się coraz to
lepssy. Profesor Kichet posiada o
beknie około 30 peów, którym szcze
pione aarazek bądź przed rokiem,
bądź przed aseśoiu miesiącami. Zwie
rzęta te przy stosowaniu nowego
środka leoaniosego są na drodze do
żupełnego wyzdrowienia. Również
polepszył się anaoanie stan swierząt,
których a powodu znaoznyoh postę
pów chcioba znajdowała się jut in
tćtremis.
Mięso, według prof Ricbeta, skła
da się a dwóoh osęści: a plazmy i z
fibryny. Pierwsza jest w stanie
płynnym, ostatnia w stałym. Do
świadosettia atwierdsiły, te ani fibry
na, ani mięso gotowane nie wywie
rały na psy wymienionego powyżej
wpływu, odtywianie zat plaztcądzia
łało równie eknteoznie, jak żywienie
mięsem surowem. Przyosyny tego
dopatruje profesor nie w kortyśoiacb
nadzwyczajnych s odżywienia, ale z
tego, że plazma zawiera specjalne
antydotum prseoiwko bakoylusowi
tuberknlozy. „Przyosyną ostiteosoą
śmierci każdego snchotnika jest za
trucie — pisze prof. Riohet — bak
cylus tnberkuloay nie sabija sam
przez się, ale przgs trnoiznę, którą
wydziela i nieustannie przelewa w
organizm. Plazma pomaga dlatego,
że zawiera antydot, który przeazka
daa niszczeniu systemu nerwowego
praes truoizcę tuberkuliozną”.
Prcf. Ricbet na razie nie żyozy
sobie stawiać wniosków poza sferą
swojej specjalności, którą jest fujo
logja, swraca jednak na to owagę,
że metoda jego, przezwana zomote
rapją, wywiera korsystay wpływ na
ozłowieka. Drży Kamil (Juenne i
Jerzy Marquet w Alontignies Saint
Cristopbe w Belgji otworzyli insty
tnt somotsrapeutyesny.
Instytut istnieje dopiero od trsech
miesięcy, a jednak leosąey się w nim
paojenoi odozuwają już polepszenie,
wykazują przybytek na wadze, przy
jednoozesnem zmniejszenia się go
rączki. Prof. Ricbet uważa za ko
□ieozne otworz*n:ę takiego instytutu
kliniosnego i doświadczalnego na
większą skalę. W oatateoznym wy
wodzie znakomity fizjolog radzi le
karzom czynienie doświadoseń nad
jego metodą, przyczem uprzedza, fe
mięso surowe ma być dawane cho
rym w dozach 750 gramów, plazma
iaś w dozie z 1500 gramów mięsa
surowego. Chory, który z trndnoś
oią strawi 750 gramów mięsa, z łat
wością wielką speżywa 750 gramów
plazmy. Leczenie musi trwać bar
dzo długo; nie należy go przerywać
nawet w razie widossnego polepsze
nia.
Ze świata.
— Mariers rześka. Minęło
właśnie 20 lat od chwili założenia
{'rzez patrjotów czeskich, czeskiej
Macierzy szkolnej. Maoierz ta zało
żyła (>() szkół czeskich, 2 gimnazja i
2 szkoły realne. Ogółem utrzymuje
i subwencjonuje obecnie przeszło
ICO szkół, a to zupełnie z własnej
kasy, gimnazjum w Iłohenstadt (li
czące obecnie 5 klas), dalej 45 szkół
ludowych z 0002 uczniami i 44 szkół
Macierzy z 3705 uczniami. Za
łożone przez Maticę gimnazja w O
pawie i Węg. Hradyszczu objęte zo
stały przez państwo, i a my czekamy
nadaremnie z gimnazjum polakiem
w Cieszynie na upaństwowienie!), a
szkoły realne w Goeding i I.ipniku
objął kraj.
Preliminarz na rok 1000 dla włas
nych szkół Maticy wynosi 102.200
zł., dla szkód subwencjonowanych
07,750 zł., na budowę szkół 17.000
zł., n* płace nauczycielskie 15,000 zł.
Matice subwencjonuje czeskie gim
nazja prywatne w Mietka, Mor O
strawie i wyższą szkołę handlową w
Mernie rcor., podczas gdy czesi w
N\ iszowie utrzymują sami prywatne
gimnazjum czeskie, wystawili dla
niego gmach wspaniały, a uprosili
ty.ko Maticę o kierownictwo peda
gogiczne. Większe kwoty wydaje
Matice na utrzymanie prywatnych
szkół czeskich s{owarz. Komeńskie
go we Wiedniu i na subwencjonowa
nie krajowych szkół realnych w Goe
ding i I.ipniku. Fundusze krociowe
—-—i—-— -f
zbiera Matice przeważnie centowemi
•kładkami. #
— Otrucie przez obuwie przed
stawia się jako wypadek nadzwy
czajny, a jednak wypadek taki się
zdarzył w z. m. — jak donosi „Jour
nal des Debata" — we Francji.
Dziesięciu chłopczyków zupełnie
zdrowych, uległo jakiejś wewnętrz
nej chorobie z oznakami otrucia, zsi
nieniem twarzy i ogólnem niedoma
ganiem. Choroba ta nastąpiła wkrót
ce po włożeniu obuwia, wysmarowa
nego czarną farbą. Doktorzy Lan
duzi i Druardel donieśli o tern pa
ryskiej medycznej Akademji, przy- ,
pisując winę choroby dzieci czarnej
farbie na obuwiu. Analiza wkrótce
wykazała, iż składała się ona z 92
procent aniliny i 8 procent innych
eubstancyj, wytwarzanych z dziegciu.
Szkodliwym czynnikiem tej miesza
niny była tylko anilina. Celem jed
nakże lepszego przekonania sie o
szkodliwości farby dr. l.anduzi i
Brouardel przygotowali ją z 92 proa.
aniliny, łącząc ją z 8 proc. czystej
wody. Farbą tą posmarowali kawa
łek ekóry, którą przyłożyli następnie
do ciała kilku królików, znajdują
cych się w pokoju ogrzanym do 30 ®
C. Zwierzęta te wkrótce zachoro
wały, a badanie ich krwi ujawniło w
niej te same zmiany, jakie zauważo.
no w krwi robotników, pracujących
w fabrykach farb anilinowych.
Dr. l.anduzi i Brouardel mniema
ją. iż mieli do czynienia z wypad
kiem dotąd przez nikogo jeszcze nie
obserwowanym. Jednakże autor
pytań naukowych w „Journal des
Debats” ze swej strony dodaje, iż
wprawdzie nie znane były dotąd wy
padki zachorowań ludzi od farby na
obuwiu, co się jednak tyczy poń
czoch, to już od 15 lat medycyna
notuje je. Szczególniej niebezpiecz
nymi są pończochy farbowane różne
mi chemicznerui farbami. Niedawno
nawet w Rouen zmarła kobieta śred
niego wieku od zakażenia krwi. po
wstałego od farbowanych fuksinem
pończoch.
— W ,VS|»a Pon/a wraz z przy
ległetui, służy od czasów najdawniej
szych za miejsce przymusowego po.
bytu dla przestępców politycznych
włoskich. Rzymski Cezar August
osadził na niej swoją rozpust n t córkę,
Julję; Wyspy znajdują się na mo
rzu Tyreneńskiem o (»0 kilom, od
Gaets i 100 kilom, od Neapolu. O
becnie W Ponza więzieni są przeważ
nie anarchiści. Pomiędzy innymi
znajdował się tam krawiec Moreschi
z Breseia, skazany tu na cztery lata,
z których dwa miał już poza sobą;
pragnąć skrócić karę, zbudował so
bie skrzynię, zaadresował ją do
Bresoji i kazał się w niej zamknąć,
wypisawszy wpierw ostrzeżenie, by
obchodzono się z paką ostrożnie, bo
zawiera maszynę rolniczą. Wypra
wiono skrzynię parowcem, lecz za
wistni towarzysze więzienni, zdra
dzili Moresohiego. W chwili gdy
skrzynia przybyła do Brescji, kra
wiec zamiast pożądanej wolności,
wpadł w ręce żandarmów, którzy od
stawili go z powrotem do 1'onzs.
— Ilu jest żydów na śniecie?
Pod względem liczby żydów spis
alfabetyczny krajów przedstawia się
jak nąstępuje (dla zwięzłości, cyfry
odnośne przytaczamy w tysiącach,
opuszczając wszędzie wyraz „ty
siąc”): Ahisynja 200, Afganistan 14,
Algier 43, Anglja S0, Austrju 1,150,
Australja 15, Belgja 3, Bułgarja 27,
Bośnja S, Danjs 4, Egipt 25, Fran
cja 54, Holandja 07, Indje 20, Kap
land 4, I.uksenburg 1, Marokko 150,
Niemcy 580, Persja 10, Rumun ja
243, Rosja 4,140, Serbjs 5, Szwecja
3, Szwajcarja 8, Stany Zjednoczone
1,000, Transwaal 10, Tunis 45, Tur
cja europejska 140, azjatycka 500,
Węgry 850, Włochy 40. Razem
czyni to 0 mil. 441 tys. żydów. O
bliczenia te jednak zawarte w ostat
nem wydaniu „Tablic statystycznych
lluebnera" wymagają uzupełnienia,
gdyż cyfry, tyczące się państw azja
tyckich i afrykańskich wydają się
przesadnemi, a natomiast istotna
liczba żydów w Rosji jest większą o
cały miljon. W rezultacie tedy moż
na liczyć żydów na ziemi do 10 md
jonów.
— Straty anglików. W woj
nie z boernmi stracili anglicy do 15
z. m. 1,782 oficerów i 38.298 żołnie
rzy różnych stopni — razem 40.080
Z tych zabito 285 oficerów i 8,718
żołaierzy, skutkiem choroby albo
wypadku zmarło 154 oficerów i 5,775
żołnierzy. Z uwolnionych z niewoli
umarło później 40 oficerów i 945
kołnierzy. W niewoli zmarło 3 ofi.
cerów i 80 żołnierzy. •
— Długowieczni ludzie. Jaki
jest kres ostatni długości życia, trud
no oznaczyć. Historja nie podaje
nam starszego człowieka nad 200
lat. — W roku 1S47 ogłosił dzienaik
„Tory-Post", a za nim cała Knropa,
że najstarszy człowiek na świeoie żył
wówczas w Nowym Yorku i liczył
181 lat. Nie wiemj, kto jego me
trjkę oglądał. Dotychczas uchodzili
za najstarszych: norwegcsjk Jukiev,
licządy 1(59 lat, i anglik Parre, ma
jący lat 152. — W wieku 18-tym
słynęło w Tameswarze małżeństwo,
które żyło ze sobą 147 lat. Mąk
miał 182. żona 102, obchodzili trzy
razy srebrne i dwa razy złote wesela.
Prawnuk ich liczył 24 lat. Zdawa
łoby się to bajeozncm, gdyby nam
niedawno nie przechowano tego
faktu szozegółowo, z teru wyjaśnie
niem, że gubernator Maroy, ku pa
mięci tej osobliwej starości przesłał
dworowi cesarsko - austrjackiemu
wizerunki tego małżeństwa. Aktor
Noel umarł w Paryżu 1830 r., mając
118 lat. Był 92 lat aktorem, wystę
pował 28,010 razy w teatrze, umie
rał na scenie 1040 razy, 130 razy
grał rolę króla, 020 razy był uczci
wym. 2-),000 razy łotrem, a zawsze
wesoły i najlepszego serca. — W
roku 1705 żyła w Warszawie prze
kupka Kwa Jankiewiczowa, która
miała stragan przy Żelaznej bramie,
t-at jej nie zapamiętano. Wiadomo
jednak, że miała 20 córek i wszyst
kie wy tlała za mąż. Na weselu naj
młodszej było 50 wnuków i wnuczek,
a 18 prawnuków. — W kolonji Fe
licjanowie w gminie Dłużyńskicj,
powiecie rawskim, żjł w roku 1S82
h ryderyk Jahkowski. mając lat 138.
Był kawalerem 100 lat, poczem po
jął za żonę osobę 50-letnią i jeszcze
w roku 1882 żyli oboje w zupełnem
zdrowiu. Był on porucznikiem w
wojsku pruskiem. — Kiedy król Ja
giełło spotkał w lasach leśnego, ma
jącego lat 150, zdumiał się bardzo
nad sędziwością jego i zdrowiem,
więc zapytał onegoż: „Czy chorowa
łeś kiedy':’’ „Nigdy, miłościwy pa
nie , odparł leśny, „nie bawiła u
mnie choroba nigdy, bo wygody nie
miała”!
Kącik humorystyczny.
Wdzięczny złodziej.
— Tanie mecenasie, przyjdę panu
jutro podziękować za tak skuteczną
obronę.
— Dobrze panie.... ale proszę —
w dzień.
Wziął Mię na sposób.
Jedna gospodyni była bardzo na
bożna. Codzień rano wyśpiewywała
godzinki przy otwartetn oknie, żeby
ludzie słyszeli. Na obiad gotowała
dla siebie mięso, a czeladzi dawała
codziennie skwaśniałą kas/ę. Cze
ladź narzekała i kilka razy dopomi
nała się o lepszą strawę, ale darem
nie. Wtedy joden parobek wziął
się na sposób, liano wlazł na topo
lę, co rosła przed domem i czekał.
Gospodyni swoim zwyczajem staje
przy oknie i śpiewa godzinki. A
gdy przyszła do tego miejsca: „Ta
nie racz wysłuoliać modlitwy nasze”,
wtedy parobek odpowiada jej z to
poli: „Nie wysłucham, bo ty skąpi
co jakaś, sama zjadasz smaczne kąs
ki, a czeladź morzysz skwaśniałą ka
szą”. Iłaba przelękła się tego gło
su, bo myślała,, źe to głos z nieba i
od tego czasu dawała służbie lepsze
jadło.
W sądzie.
Sędzia: A więc z t-*go to pu
dełeczka od proszków wykradłeś
służącej Annie krwawo zapraoowane
pieniądze.
Oskarżony: A jużoi, proszę
prześwietnego sędziego; toć na tern
pudełeczku wyraźnie stoi napisane:
„Dwa razy dziennie bierz po jedne
— Dlaczego bijecie swoją żonę?
— Proszę pana, to nie ze złośoi,
ale o tak, każdy człowiek musi mieć
swoją słabą godzinę...
— Co cię głównie skłoniło do
spełnienia tej kradzieży?
— (iłównie, proszę parta sędziego,
to, że drzwi były otwarte.
Me pomogło!
Doktór na wsi: — Jakże, pijawki
pomogły waszema?
Baba: — Kiedy to, proszę łaski
Wieimożoego I’ana Doktora, ino
dwie surowe mógł przełyknąć nie
boraczek, a resztę musiałem mu a
piec.
W kantorze.
— i’anie Izydor, pan potrzebujesz
sze nie spóźniacz do kantora, psa
potrzebujesz nie nosić żółtych kra
watów, bo ja tego nie lubię, pan po
trzebujesz nie mrugać z okiem, bo
to mnie denerwuje, pan potrzebu.
jesz nie stać, pan potrzebujesz iAć
do roboty... no, na oo pan ozeka?
— Ja czekam, ooby pan pryacypał
powiedział, co ja potrzebuję nie od
dychać, to ja zaraz umrę...
Funty budynek.
Dwóch jegomotfciów spotkało się
aa ulioy.
Jadaa pyta aię drogiego a ogrom
nyrn naroślami, powiększonym, no*
sem:
— Pan dobrodziej zażywa tabakę?
— Nie, panie, wcale nie zażywam.
— A to wielka szkoda! tak wspa
niały budynek]... i pustkami atoi.
Doskonały sposób.
— Wiesz co! Kupiłem prześlicz
ną oygarnioę bursztynową, ale to
bieda, że nie jestem pewny, ozy to
prawdziwy bursztyn.
• — Tylko ci o to chodzi? Ależ to
bardzo łatwo sio przekonać.... Dam
ci doskonały sposób: oto włóż oy*
garaieę na godzin do spirytusu,
jeżeli się rozpuści, możesz być zu*
pełnie pewny, że to najprawdziwszy
bursztyn...
FARMY! FARMY! FARMY!
Marinette Wis.
Na farmii* ni** ma nitfdy strajku,
lecz pewne utrzymanie aż <lo śmier
ci. Kompania kolei St. Paul wy
przedaje reszty j^runtów |>od bar
dzo dogodnemi warunkami na dłu
gie lata wypłaty. Grunta te poło
żone są niedaleko miasta i kolei.
Grunt jest gliniasty i wszystko się
rodzi i jest bardzo dobry do upra
wy, tak. że każdy może w prze
ciągu miesiąca 1“> akrów uprawić.
Kościół pilski Im* lzicmy budowali
na wiosnę. Każdy kupujący farmo
płaci tylko pół ceny za bilet. W
razie zakupnn farmy bilet otrzyma
ł>ezpłmtnie. Papiery od gruntów
dostawia kompania kolei St. Paul.
Grunta sprzedajemy od $ó do $10
za akier na dłubie lata wypłaty.
Zgłosić się tlo agenta
. Adama Majewskieoo,
•V> I Noble str. — lub do
C. K. Koli.iss.
Agent komp. kolei St. Paul.
1«1 l.a Sulle Str., Chicaga, 111.
Każdy człowiek powinien to
przeczytać.
Zwyczajem amerykańskich diktorów dawniej
»>>*■•- P- yUć takich l iKjentów. którzy cierpieli
i a prt a u* ckorv. by. ]Mich wytcczjć ulu omgli. do
Ou csa-u jednakże, piły kilku najsławniejszych
ei:r |> -j-kn h lekarzy osiedliło się w 4 'htcago | u>
ł tyto /sklłj ln/.un/y r« I sensu jo w.flki. h cho
rób mążciym. kobiet 1 dziei I, w-ayscy lary {1*.
cyeuci bywają /wróceni do uirh.
WMY.cr mążeiy ml cierpiący na choroby
prywatne, p rhcdzące / złych nautpow młodzii u
ca li lub nadużyć w pózuiejriych latach, odcatii
| lian-twti. przeolet.l , ra. ą. osłabieni. nieedatnldj
po, i Ola fsmtii nego t do jobcj . ■ lerpiący na boigło
»y. z,wio: kiowy. na choroby uaso. noaa. pardla.
pi> rai. pin:. wątroby i nerek. utraty apetytu, ob
►trukcye. k >rras w ciele, reumatyzm. blols serca,
katar nosa. z tądka iut> pęcherza. chroniczne wo
mlty. kolki, v.r o« eie. rspłt. wyrsul v na clrla,
wiz I sc I i-i powinni się poradzili spn valitty wt m
zakładzie, Który był lekarz m r/y.ow. iu i wrjeko
wym i zal et <l'a * • lne wszechświatowej sławy w
liczeniu chor l> n.v>s- >h.
lioktor ktoiy 1«. / choroby kobiece nie ma pra
wic sobie rowuei.o W tylu zakr/aie. w ę< w«/tslkie
kobit ut«mogące <1. . a.i ulgi pizieiudzlej powin
ni- ale rpto.ii* do i.iepo natychmiast
l>n li ui z ule/..» ykl mtKiw nl.. niem najgroźniej
ez* choroby wszystkich ki»* ludzi.
l>zii i I szybko wyl> . /.. z jakujknlwiak choroby:
T_iy. którzy nie mogą aau.l przyjść do tępo za
kładu, kn*mul p:*ae; telegrafować lub telefono
wać' .,M nr w 110 ' aackarz sięz^loti do ni. li.
Vbv a a zipoz iać (publicznością, onarują niknan
ceny nii akisolwlek iuuv doktor.
Dachy |>ozamiejacowo. które cp.-rą swą chorobą,
ftrzyin-ją i.irdycync odwrotną i> c/ ą na uleli,
wacyrhk Ikadul li.lUYO. Adresujcie:
Cosmopolitan Mmliczl Institute,
420 S«. Ilaintrtl St.f Cbirago, 111*
$500 NAGRODY!
Zapłacimy powyi«zą nagrodą na kaidy wyp*.
dek cheruby VVątrot>y, Dyapepayi. Bólów tło wy,
nlwtmwmjłd I **•*—p— nlt Yi)d«t>
my mi^łi wyleczyć lekarstwem Liverita, iiunot
•*ą m.ilą pigtt|ką ni wątroby, gdy wskazówki n*
eze bąiią pr/.e-trze^rane. Są ona czysto roślinna
I u««m >|ir 'wadują zadowolenia 1 nUn. Pudeł
ko za A centów zawiera 100 pigułek. Pndetko aa
10 ct. 40 pigułek. SlrzeP.de alą lmitao]i 1 podró.
bek. Pourlany porzia. Przyjmujemy marki
Nzbyita M rn.cAL Co., Cor. Clinton and Jackaon
Chicago, 111. Sprzedawane przaa U bo K. Bitlł
aptakarsa -•30 Clarz bł, Chicago, 111.
)
v ->o;iTłsd<-7ca71 *»spx ca cały
DOKTOH HAM
I j>‘ -JV ' o”T*jni.: m >.
BIZ. . a k. 5.- „ *
«*• i *: ‘ •«
N
i Irt • f i v • t. i r j- \ h
azpitall wkrajul w Karipta,
i
o. ix u !z. ii ru .v li., łownio.
I Dr. Jlsro fch.io na < ..!■/
<w!»t, al'MW‘. :n «;lti :•.)I
|i>!-i-yol lzitklórrinanif -a
kl i. r nul nl« mol
irIV mc po n- *«u
— . II .'i n i a |.n/e Iwla-i
U. *.»a,£oot>< liodjU»Iącpa«jv&Uit»i U. /(.wie.'
'leczy Mkwiastt, nzwi i mjżcztzm
| *\'sip|Kli‘h dinr^lt ru ilarzałycn.
F cierpi*/. i t ia.r.kolul.kct.uroliaatDuW
. udaj lin do
'dra llam, a < ■ < .4 uylr /ylnb otwarcie cl uo (
.wie, f.» dlarie! i r nier.ia ład.n*1 nadziel i nip’
'potrze1 4 1.1. Ir; !. 111HA&A IlARauU
.lłr. lia ... n 1 •■li rady darmo OnfeacW
rhorolrit. • w,. *. .rręo, |.r/rAlijrie yt(
|ii*. 1<* tferlifl »!<V.w aff.my, atak/e rento-'
'■sr* markę |.rv;lo»», to li-wiynie ie (elf,uwiedli
inatyrbini i. t < s.y rl.niola ]>«l 1I0 tryle, zenfe.'
'Mętna nlaa.4 j..> polaku, angrulrku lub "Ił— ltr-1
.ku. Aurea taki: * " '
DR- C. B. HAM, (
IMI—Wł National LuUa LU- TOLEDO, OHIO.,
. NAPISZCIE no DBA HaM. 1
1 pouaua nic nil losztljł *
(DARMO doetanWIe Irardzn ciekawa kalekę,
••|‘. ri|. iik dla Chorych," jeMU ooAiacia a»Mt
(adre* do lira C. U. tiara. ^ J
DO NA UK l JĘZYKA
ANGIELSKIEGO
POLECAMY:
i. *»rKŁ nu^ur nMr.nKiFJ. ..**•
*. ka.'/.»NKon » MoflMk roisKo
I.SKI ... .SOc
3. Kir. ■./..»> KI* li T Sl.flWMIi AMilM/*
skd • HUlAkl. Fo<1h;«* <1rłkl|(lni«
wymów* kłylwjro w»r«/n nrytrl
Pkl^CO. Z» ' l*-r« o v i»i !•( Kr.
łU >« nil Słownik < hmUki 1 «ló
kljiini' ,»**• llooKircir. .|) 00
Witytfklt Irgy k/iątU oprairiOM ra»*m
iron. _
W mosntj tkorko u tj oprawi* tl.M. r
Antoni A.Pnrv«kl
ii* Jai<.Ma •»*., Trltis. ruin.
>• źv'anl«> wj-»jrU'-ijr «i ’M katalog knlaftak
TflE POSYŁAJCIE
PIRSIEIIE?
xn n»'/ w•paniki* rrawlrowanj
X dv»oii.x . tB'ni 7“ir»r~S
/trą nny cxtrą I4ka ratowani
xi<rt*m Wvgly1*. jak fMMJO
L t m-k. W»tk I rałko
wita koMlnkfn naj
V 1*
J <laj. my ■ inpflaą
MHrtłią * waranrją
irn«>|ar** w rałynrt k na
Jn knpnja tr Kagarkldla
łrjfo, a* r.i '
''obry tr*vtna
jaraa*. MurKmnkla*
fłn apru-daj-my/a $»2 00 l'o«l<'mr jMl**n do n
b-Jr/rnla al«j wam <p<«lr>t>a. prryAllirł*
■ ani f 4 M I koaxta prx*#rlkl. Pl«Mł». jaki }•-»»
nailłllyazy waa* aapr ollłr* I rry chrarł* Ham
aki lnbm«ja*i* k « fc«-acla prx»xporaU|o«ray
mV. pr/.v#UJrla nam JW.IW wraa r xam<>w lanlam.
ntPUn * Plrrwwm ramAnlanlam i kaHrj
IrfinniU ablwtatilrl |4(liir latriwk i kn»
Mlmaarlll4:i. Kttalon darni*,
■iimiir Wauic», i«} Uatral Mak BM|, Cklcaffc

Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume], October 25, 1900, Page 2, Image 2
About Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.) 1900-1913

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume], October 25, 1900, Page 2, Image 2 About Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.) 1900-1913

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume], October 25, 1900, Page 2, Image 2
About Zgoda : Wydania dla niewiast. [volume] (Chicago, Ill.) 1900-1913