Search America's historic newspaper pages from 1756-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more
Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL
Newspaper Page Text
Koleje w dawnj eh czasach Dzisiejsze koleje są nieprzebraną kopalnią nieprzebranych anegdot <lla kopalnią rozmaitych anegdot dla pism humorystycznych, które słowem i o łówkiem w pocieszny sposób natrząsa ją się z tych kopciuszków nowożytnych środków komunikacyjnych. A jednak dzisiejsze koleje z wszystkiemi swoje mi mcdoinaganiami są ideałami wobec dawniejszych, pierwszorzędnych na wet linji kolejowych. Dzisiejszy po dróżny, dla którego błyskawiczny po ciąg idzie zbyt powoli, z uśmiechem niedowierzania odczytywać będzie szczegóły o tych dobrych czasach, któ re ostatecznie do tak dalekich nie na leżą. Cofnijmy się “tylko** o 50 lat wstecz i posłuchajmy, co starzy ludzie opowiadają o dawnych kolejach. Rozkłady jazdy na sposób dzisiej szy nic istniały, tylko ogłoszenia, umie szczone na stacjach większych, wska zywały w przybliżeniu, mniej więcej 15 minut wynoszacem, odjazd nocia gów. Czas przybycia pociągów na mniejszych stacjach obliczała publi czność, że się tak wyrazimy, na oko, czekając cierpliwie na spóźniające się Pociągi. Ruch nocny zaprowadzony został po długich dopiero targach z władza mi, które uważały go za reformę pełną niebezpieczeństw i zezwoliły na taki podział, że j>ociągi osobowe kursowa ły w dzień, towarowe zaś w nocv. Do zorcy toru przez cały czas pełnili słu żbę pośród ciemności, później dopiero zaprowadzono na skrętach maszty z koszami i latarniami sygnałowemu Wogóle urządzenia sygnałowe były przez długie lata słabą stroną ruchu kolejowego i tamowały jego rozwój. Dopiero w roku 1845 na krótkiej prze strzeni zaprowadzono pierwszy w Niemczech i Austrji telegraf dzwon kowy i wskazówkowy Beinc’a dla ko respondencji między stacjami. Trąbkę sygnałową otrzymał konduktor pro wadzący w r. 1843, a gwizdawki paro wej nic wiele z początku używano, po sługując się dzwonkiem, umieszczo nym na “tendrze”. Konduktorzy mieli dziwaczny za kres służby. Na znak dany przez ma szynistę, hamowali, rewidowali bilety jazdy, doglądali, czy dozorcy toru peł mą dobrze służbę i wreszcie musieli u ważać, ażeby maszynista nie wyrzucał z tendra drzewa dla krewnych i zna jomych. Przez cały czas jazdy stali na stopniu wagomu W ielkiem zdarzeniem bvło zapro wadzenie oświetlenia wagonów z po czątku świecami stcarynowemi, a po tem lampami z oliw:). Bardzo często pociąg zaskoczony ciemnościami, sta wał w szczerem polu i koiwhiktorzy powoli zapalali kti niezmiernej radości podróżnych świece stearynowe, przy których mdłem świetle wybornie moż na było sobie opowiadać bajki. Można je było tein wygodniej opowiadać, że poci.ygi wcale się nie spieszyły, gdyż pociąg pospieszny przebiegał na go dzinę zaledwie 15 mil. Tylko przy za trzymywaniu i wyruszaniu |wciągów opowiadanie bajek ustawało, wówczas bowiem następowało takie szarpanie lub wstrząsanie, ^że jiodróżni często głowami uderzali o siebie. Wozy ów czesne nie spoczywały na resorach i posiadały tak zwane “bufry” z drzewu, gdy więc maszynista nieostrożnie za trzymał łub puścił w ruch pociąg, da wało się to wszystkim we znaki. Klasa I miała okna, klasa II zim* i latem za m ist okien zasłony skórzane, klasa IIT mieściła się pod dachem, lecz nie posiadała ścian, a wreszcie klasa IV wyglądała zupełnie tak. jak dzisiejsze “węglarki” i nie miała nawet ławek. A jednak owe koleje sprowadziły prawdiiwy przewrót we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej. C hłopi po wsiach żegnali się na widok żelaznego potworu, ciągnącego za so lxj z łatwością szereg worów, nałado wanych ogromnym ciężarem, a po miastach starsi ludzie, nawet ze sfer inteligentnych, nie chcieli jeździć ko Icją, obawiając się narazić na niebez pieczeństwo utraty życia. Z.. -o Księżniczki. z rodziny królewskiej w Syarnie, uczą się gotować, prać. prasować, piec cia sta i spełniać różne gospodarskie obo wiązki. W piętnastym rokit życia koń czą nauki i są już przygotowane do wyjścia za mąż. -O BIURO ZARZĄDU CENTRALNEGO Z. N. P. CHICAGO, IŁL., 15 września 1005 r. Następujący członkowie przyjęci zosta li do Związku Nar. Pol. GGG43 Malinowski Klemens 41 Slabowski Leon 45 Andrzejewski Stanisł. 4G Górny Józef 47 Janasik Marcia 48 Malicki Wincenty 49 Komorowski Stania. G6650 Komorowska Michał. 51 Januszewska Maryau. 52 Sulewska Józefina 52 Wiśniewski Bolesław 54 Korecki Leon Uyon. 55 Zima Antoni 5G Zima Anna 57 Kita Jan 58 Kita Agnieszka 59 Wedda Józef. GGGGO Bilów Franciszka G1 Gronek Anastazya G2 Brzozowski Teofil 63 Cywiński Stanisław G4 Rewi Karolina G5 Asbert Józef G6 Olszewska Rozalia G7 Steik Marta G8 Grześkowiak Józefa G9 Reichert Bronisława GGG70 Słominska Maryanna 71 Szymanowski Feliks 72 Szymanowska Mar. 73 Zebrowski Feliks 74 Niedzielski lg. Fr. 75 Niedzielska Marta 7G Oliolik Wincenty 77 Smoliński Julian 78 Skowroński Mikołaj 79 Iglewski Mateusz GGGSO Gębicki Stanisław 81 Gębicka Aniela lat ttbez. 28 — 30 600 28 600 39 GOC 37 600 27 900 30 900 29 300 42 300 31 21 25 32 27 800 900 000 900 300 28 900 27 600 300 300 z i 27 20 37 — 27 900 24 600 29 G00 19 300 18 300 18 300 18 300 43 300 30 600 25 300 4G 300 35 600 24 600 25 900 38 G00 41 300 40 300 28 600 18 300 Er. 7 7 12 12 12 14 14 14 18 28 36 44 44 44 4G 46 53 54 54 57 60 CO 60 70 7G 76 7G 7G 83 83 8H 83 83 90 91 94 94 94 94 82 Betlej Jan 27 900 99 83 Betlej Bronisława 21 300 99 84 Źóltak Józef 23 900 105 85 Żółtak Aniela 26 300 105 86 Jankowska Cecylia 29 300 110 87 Jankowski Jan 27 — 110 88 Łuwański Franciszek 31 900 112 89 Ruda Adam 34 900 114 66620 Okrągły Jakób 30 900 115 91 Undorf Antoni 27 9J0 115 92 Buczyński Francisz. 25 600 119 93 Buczyńska Wiktorya 24 300 119 94 Gocel Stanisław 23 — 120 95 Kłak Stanisław 26 — 120 96 Mar hel Kasper 23 — 120 97 Piotrowski Alfons 24 900 123 98 Górecki Antoni 24 G00 123 99 Górecka Franciszka 28 *600 123 66700 Masalski Józef 37 90) 130 01 Zamojski Konstanty 29 900 140 02 Łukaszewski Faustyn 27 600 140 03 T^ukanzewska Józefa 23 600 1 40 04 Zabiehski Jan 24 6.M) 140 05 Zabielska Aleksandra 22 G00 140 06 Chłystek Franciszek 37 600 140 07 Chłystek Maryanna 32 300 140 08 Gradowska Aniela 22 600 141 09 Bilenrici Andrzej 20 600 143 66710 Ruszkowska Augusta 42 300 143 11 Ostrowska ArneTia 27 600 144 12 8plet IgnAy 39 300 147 13 Splet W łajała w* 33 600 147 14 Górniak Józef 24 600 149 15 Tretkowskl Józef 48 300 153 16 Tretkowska Anastaz. 43 300 153 17 Bukler Antoni 19 300 154 18 Ots/ewski Józef M. 39 300 169 19 Żurek Wojciech 33 G00 170 66720 Matelski Antoni 30 300 178 21 Madaj Andrzej 38 ,900 178 22 Pleczonka Wałenty 23 300 180 23 Bad/mierowski Leon 35 900 183 24 Sinkiewicz Józef 35 300 183 25 Sinkiewicz Mar. 24 300 183 26 Wasielewski Józef 21 300 183 27 Hermanowicz Antoni 33 300 187 28 Bielski Józef 23 600 187 29 UHasz Michał 28 900 18S 66730 Utiasz Józefa 25 600 188 31 Zientarski Anastazy 37 COO 1SS 32 Wieczorek Józef 37 600 190 33 Wieczorek Anna 27 300 190 34 Tomaszewski Adam 30 900 190 35 Tomaszewska Elzb. 28 300 190 3G Karasiński Józef 24 900 190 37 Karasińska Antonina 23 300 190 3S rietrowicz Jan 21 600 190 39 Pietrowic* Ludwika 20 300 190 6C740 Kucyna W i który a 37 300 213 41 Rostkowski Ludwik 31 600 217 42 43 41 45 4G 47 48 49 66750 51 52 — 53 54 55 66 57 58 59 66760 01 62 63 64 C5 66 67 68 69 66770 11 72 74 75 76 77 78 79 C6780 81 82 83 84 85 86 87 88 May Agata 35 Oz min ko w sk i W lad. 23 Dzierżanowski Win. 24 Zółciak Józefa 28 Jurkowski Wincenty 31 Mikułewicz Piotr 32 Dekowski Franciszek 30 Dekowska Marta 26 Haduch Franciszka 37 Ziomek Jan 26 Brzozowski Ignacy 35 Olędzki Antoni M. 32 Przezdziecki W ład. 26 Pljanowsi Teofil 38 Kaezeński Piotr No. 2 27 Cuth Wojciech 38 Czarnecki Antoni 38 Banach Stanisław 30 Skupinskl Stanisław 21 Wielepski Franciszek 30 Cesarz Józef 30 Olbrychtowicz Mary a 25 Mycek Wojciech 37 Mycek Maryanna 36 Bolek Paweł 23 Bolek Wiktorya 22 Jerzewski Jan 22 Gosczenski Antoni 37 Głuchewicz Roman 24 Głnchewicz Helena 23 Dojnik Ar.toni 39 Załęski Stanisław 39 Bienduga Walenty 27 Biendnga Z<»fia 22 Jankowski Jan 27 Żukowski Aleksander 33 Lewandowska Teofila 28 Andrzejewski Michał 27 Andrzejewska Helena 22 Myszka Jan 24 Myszka Stanisława 23 Ratkowski Andrzej 22 Ratkowska Antonina 22 Kędł&rski Jan 36 Pławski Jan 38 Pławska Julianna 34 Nadworna Anastazya 32 3tM> 600 900 SM 9tW> CtHt 900 sto h i 6<M) 900 600 600 6*>0 G00 600 300 600 600 300 900 ti00 600 300 90.) C00 600 300 300 300 900 60) 600 600 300 sso 300 600 300 600 300 900 600 300 600 217 219 225 225 234 238 238 238 233 242 242 242 242 143 246 143 246 113 249 253 261 267 258 258 251 258 260 260 2GI 2GI 2G2 262 26° 262 268 268 271 279 279 279 279 279 279 280 282 282 282 89 GG790 91 92 93 94 95 9G 9G 97 98 99 66800 01 03 04 05 0G 07 08 09 6G810 11 12 13 14 15 IG 17 18 19 S6820 Pawłowski Romuald 22 Pawłowska Karolina 19 Szczawińska Joanna 2G Borowski Franciszek 27 Miłowacki Mikołaj 23 Tenerowicz Stanisł. 23 Żołna Józef 34 Żołna Antonina 29 Żołna Antonina 29 Bobak Walenty 24 Ziemba Stanisław 2? Bator Filip 2G Czajkowska Aniela 43 Czapiewska Prakseda 41 Zignerskl Jan 27 Ztgnerska Apolonia 22 Zabrzycki Józef 25 Bielicki Józef B. 20 Sienkiewicz Jan 36 Bielski Feliks 36 Bielska Julia 25 Traohimowicz Michał 42 Trachimowicz Roz. 31 Zagórski Franciszek 30 Zagórska Stanisława 25 Wojciechowski Jan 27 Wojciechowska M. 25 Kamiński Jakób 69 liUkmo Stefan 38 L.uksao Katarzyna 25 Foltynek Wojciech 28 Gałgahski Jan 29 900 600 300 G00 600 600 600 300 300 900 900 600 300 300 600 300 900 600 900 900 300 300 300 600 300 900 300 600 300 900 900 283 283 MS 29G 299 302 302 302 300 302 SM 309 S i s 8M 327 327 332 334 336 338 338 338 338 338 338 339 339 340 342 342 344 347 21 22 23 24 25 2G 27 28 29 130 31 32 33 34 35 30 37 38 39 140 41 42 43 44 45 40 47 48 49 347 347 347 347 347 847 347 847 850 350 350 350 354 354 356 359 304 364 364 364 364 371 375 377 380 380 384 384 387 HI11 Jftkób 27 jo© C»er* Jan 21 6€« Stawicki Franciszek 43 3©0 Szewczyk Teofil 20 600 Lubasz Józef 28 300 Lubasz Klźhieta 24 300 Pinkowski Jan 38 000 Ptnkowska Agnieszka 30 600 Kopcza Wojciech 24 900 Kopcza Anna 21 300 C*ys Józef , . 30 600 Csya Rozalia 20 300 Obrochta Jan 30 600 Obrochta Antonina 13 3.M) Poszyńska Józefa 18 600 Kubiak Ignacy 18 600 Guzik Jakób 29 000 Gnzik Marya 27 30*1 Gatek Stanisław 31 900 Gatek Wiktorya 24 300 Opielą Michał 1S 900 Jodzłs Adam 22 300 Szarejko Aleksander 39 300 Kowalewski Stanisl. 34 900 Pilawski Piotr 42 3J0 Rutkowska Francisz. 28 300 Kowalczyk Waw. 38 600 Kowalczyk Pelagia 37 300 Szala śny Wojciech 33 600 CGS50 Drzązgowksi Foch 51 Drzj^zgowska Agn. 52 Stefaniak Jadwiga 52 Jarka Jan 54 Zyskowskł Jan 55 Zyskowska Pelagia 5G Lulewicz Adolf 57 Wnukowski Paweł 58 Opacki Józef *59 Forystek Jan GG8G0 Jeżewski Franciszek G1 Sinoleń Franciszek G2 Sinoleń Franciszka G3 ŚnieUzicwski Antoni G4 śniedziewska Józefa G5 Czarnecki Franciszek GG Czarnecka Stanisława G7 Król Józef G8 Mrosczak Leon G9 Mrosczak W i który a GU870 Pik ula Tomasz 71 Pikula Katarzyna 72 Augustyn Marcin 73 Augustyn Zofia 74 Pilch Jan 75 Cwyuar Stanisław 7G Cwyuar Katarzyna 77 Gosztyła Józef 78 Hełininiak Mikołaj 79 Olek Andrzej 06880 Szatkowski Walenty 81 Szatkowska Cecylia 82 Węgrzyn Ignacy 83 Waszkiewicz Kom. 84 Jasiński Wojciech 85 Jasińska Joanna 86 Hałas Franciszek 87 Hałas Józefa 88 Rogozicnski Franc. 89 Andruszkiewicz Win. G6890 Wilczkowski August 91 Wilczkowska Kazim. 92 Błoniarz Paweł 93 Surrłykowska Waleń. 94 Kowalska Bronisł. 95 Karp Bolesław 9G Halicki Antoni 38 37 3G 18 32 22 27 •>o 30 24 28 23 20 20 22 604) 300 304) 300 604) 304) 600 19 — 27 600 25 38 34 37 29 34 24 33 34 23 34 21 25 24 25 30 21 30 42 28 37 38 34 22 3G 35 3G 33 38 600 304) 900 300 900 900 G00 000 G00 G00 300 300 300 300 300 300 300 300 900 G00 304) 300 600 G00 COO G00 G00 200 34 — G00 300 600 000 900 300 600 3S7 387 387 388 389 389 In 393 393 395 398 402 402 405 405 405 405 409 409 409 409 409 411 411 411 411 411 411 413 413 415 415 415 415 415 415 415 415 415 415 416 41« 416 421 428 430 430 97 Marglewicz Karol 27 300 430 98 Mitrosz Julian 22 300 430 99 Rogalski Jakób 27 300 430 C6900 Lulewicz Kazimiera 27 600 430 01 Lulewicz Maryanna 18 300 430 02 Gnrewicz Stanisław 38 600 430 03 Gurewicz Maryanna 36 300 430 04 Jarmoszka Izydor 20 300 430 00 Czajkowska Franc. 21 300 431 07 Miklasiewicz Aleks. 18 — 431 08 Motała Jan * 40 300 436 09 Motała Maryanna 36 300 436 66910 Ratkłewicz Katarz. 39 300 436 11 Grabowski Józef 3. 33 600 436 12 Pionka Jan 37 900 436 13 Pionka Maryanna 36 300 438 14 Czerwiński Jan 31 600 439 15 Clehewir* Tomasz 22 600 439 10 Hareszko Teofila 36 600 441 17 Bach Jan 26 600 442 18 Bach Ludwika 23 300 412 19 Pawelczyk Małgorz. 42 300 444 66920 Dr. i rżysk i Adam 46 — 447 21 Smólskl Antoni 38 900 449 22 Rmólska Franciszka 36 300 44t 23 Mrówczyński Franc. 28 300 465 24 Mrówczyńska Franc. 33 300 436 25 Wletecha Józef 24 600 45* 26 Wietecha Józefa 20 300 458 27 Domagalski Teodor 21 600 466 28 Domagalska Rozalia 20 300 406