Newspaper Page Text
No. 12. Wtorek, dnia 14 Czerwca, 1892 r. Rok I. W CHICAGO. OGROMNE SZKODY. Osiem ofiar: cztery osohy zabite, CZTERY UTOPIONE. KILKANAŚCIE OSÓB RANNYCH. Niesłychany popłoch w mieście. Dzień wczorajszy był zaiste kry tycznym dla naszego miasta. Około godziny 3-ej po południu, na Chicago spadła niesłychanej siły burza elektryczna. Zrobiło się na kilkanaście minut tak ciemno, że zdawało się na chwilę,' iż jest to za ćmienie słońca .... , W wielu praco wniach musiano zapalić światło lub zawiesić chwilowo robotę. Teraz w jednej chwili uderzyła na miasto straszna wichura.. .. Błyska wice zaczęły rozjaśniać czarna oponę chmur: odezwała się kananada grzmo tów i piorunów; lunęły potoki desz czu. Burza trwała nie więcej niż godzi nę, może trzy kwadranse, ale przez ten krótki czas zrządziła niesłychane szkody. Nigdy bodaj urząd sygnalizacyjny nie obserwował w Chicago tak stra sznej siły wichury.. W ciągu ca łych dwóch minut wiatr miał szyb kość ośmiu mil na godzinę. Porywał on z rzeki ogromne płaty wody i rzu cał w przestrzeń.... Odrywał części budynków. W jednej chwili zerwał cały dach z budującego się obecnie "Wigwamu" na konwencyą demo kratyczna. Wyrywał bruk z ulicy. Przerzucał w powietrzu ogromne bel ki drewniane i inne przedmioty. Zmiatał z miejsca, jak strzępki pa pieru, robotników, pracujących przy budowlach. Ścieki przetworzył w rzeczułki!.... O mile burzy najlepsze pojęcie dadzą jej rezultaty. Kilka domów zwalonych, a pod gru zami zabici i ranni, Mnóstwo do ' rnostw uszkodzonych. Szkody, któ re liczyć trzeba na setki tysięcy do larów. Ogółem utraciło życie osiem osób, w tej liczbie cztery zabite na lądzie, cztery utopione. Około 20-tu osób lżej lub ciężej rannych. Lista zabitych przedstawia się, jak następuje: Ęmma Klima, lat 2£, córka Franc. [ i Małgorzaty Klima, zabita podczas upadku domu pod nr. 1336 Whipple ulicy. W. Losskl, czech, cieśla, zabity uderzeniem kamienia — przy pracy przy budowie nowego domu j). n. 509 Oakley ave. Jan Liel, czech, dekarz, zabity wskutek upadku z dachu nowej oran żeryi w Douglas parku. Charles I. Roberts, palacz, za bity przez upadek ściany elewatora Armoura u stóp ul. Morgan. Trzech nieznanych ludzi, uto pionych w jeziorze wskutek przewró cenia się łódki. H. Stewart, lat 20, zam. pod nr. 5101 na Lake ave. utopiony przy 62giej ulicy. N Z liczby rannych wymienimy tylko niektórych. A więc odniosły ciężkie uszkodzenia: pani MAłooRZATA Klima, matka zabitej Emmy, lat 30 i Anna Klima, 4-le tnia jej córeczka. Szczególniej dzie cko odniosło ciężkie uszkodzenia, ma bowiem złamane obojczyk i prawą rekę. Prezydent Banku ''Union National" p. J- J- P. Odell, znaj dując się w swym ofisie, został nie bezpiecznie pokaleczony przez wiel ką szybę okienną, którą wypchnęła wichura. Robotnik polski Jan Mi choó, pracując w składzie drzewa Hinesa na Robey ul. poniżej Blue Island ave., od udrzenia porwanej w powietrze belki, ma ciężką ranę w głowie. Nareszcie ciężej ranni są je szcze: Gustaw ZeaRIŃg zam. p. nr. 509 S. Oakley ave.', który ma złama ną kość skroniową i prawe ramię, oraz pani Sullivan zam. i>. n. 3503 Oakley are., która odniosła ciężkie uszkodzenia krzyża i ma parę żeber. złamanych. ♦ 1 'i Nu jeziorze Michigan f utraciło życie, jak widzimy z wyka- { zu, czterech ludzi. Dlwudzjestoletni II. Stewart znajdował siej właśnie razem z trzema innymi - młodymi ludźmi, w łódce na jeziorze* o jakie pół mili od 62 ulicy, gdy I uderzyła szalona burza..... Rozumiejąc całe niebezpieczeństwo, j młodzi lu dzie zaczęli gwałtownie wiosłować ku brzegowi, ale niedaleko brzegu gwałtowna fala uderzyła ija łódź i oślepiła wioślarzy.. .. StoYart wy puścił wiosło i wypadł z przechylo nej łodzi. Utonął w oczach swych towarzyszów, którzy mij niczem dopomodz nie mogli. Oni sami zdo łali dotrzeć bezpiecznie do brzegu. Biedny Stewart pracował przy wy-, stawie i był uważjany za bardzo przy zwoitego młodzieńca. W tym samym czopie ze Stacy i ratunkowej ujrzano walczą cą z falami w zi: od brzegu łódź, m sie trzy osoby. Vi acznem oddaleniu której znajdowały ysłano w tej chwi li dwa statki ratunkowe, ale gdy pizybyły one nai miejsce, znalazły łódkę już przewróconą; ludzie zaś utonęli. Osobistości ich nie zdołano dotąd sprawdzić. T na sobie żadnych Łódź, którą przy prowadzono do brzegu, nie posiada znaków.-, Ofiarą burzy padł także S. Olson, szafarz statku "Seaman", któr przez wicher z przystani i rzucony w jezioro.... Pr: kie uszkodzenia porwany został sytem odniósł cięż d .uderzeń o pale nadbrzeżne. Zdołano go uratować, ale życie biedaka (znajduje sie w nie bezpieczeństwie. Mosty kicodzoiie na kanałach, otwarte w chwili ude rzenia burzy, zostały porwane przez wichurę i były obracane do koła z niesłychaną szybkością. Taki wypa dek zdarzył się na moście przy Ash land ave., który przez całe 5 minut | obracał się w kółko, narażając na groźne niebezpieczeństwo znajdujące się na nim osoby. Most przy Wells ul. uległ podobnemu wypadkowi; uderzył 011 w parowiec ' 'Minnesota" stojący na kanale, i zrządził w nim znaczną szkodę.. . "Wiele parowców na jeziorze zostało uszkodzonych. Między innemi okręt ekskursyjny "Rosalinda" maj podarte 11a strzępy wszystkie żagle 1 pokrycia płócien ne.... Największe nieszczęście zdarzyło się p. n. 1336 na Whipple ul., gdzie wifthura zniszczyła do szczętu dom ceglany wartości I1S00 należący do Franciszka Klimy. Kli ma, zniemczony szlązak, jest robo botnikiem, zatrudnionym na kolei Santa Fe. Jak już wiemy, przy u padku domu zabite zostało uderze niem ciężkiej ł letnie dziecko elki w główkę dwu \limy, ciężkie uszko dzenia odniosły jego żona i druga ! 4-letnia córeczka. Klima, któremu I dano znać o nieszczęściu do pracy, zaledwo nie os ialał na widok zruj nowanego dobytku i tak srodze do tkniętych najdroższych osób. D*ngi dom p. n. 3503 Oakley ave. został zgnie ciony przez straszną siłę wichury, jak łupina od jajka.. .. W domku tym znajdował* się właścicielka te goż pani Sullivan, irlandka, wraz ze swą maleńką córeczką Ireną. O bie odniosły niebezpieczne uszkodze nia od ciężkich rzucanych prze; Skia w pobliżu Blue belek i cegieł, wy wicher w powietrze. Jest przecież nadzieja, że żyd będą. dy drzewa Island ave. i 22ej ulicy zostały ko npletnie spustoszone j»rzez burzę.... Wicher porywał ogromne kawały drzewa, rzucał je w powietrze, jak słomki, uderzał niemi w parkany, domy i ludzi. Pojęcie o sile vichury może dać ta okoliczność, że kawał drąga, rzuco ny przez wiatr, uderzył w stojący na szynach wagon towarowy, przebił go na wylot, robiąc dziury kacli i;i wyszedł na zewi: cięższej rany odnieśli Jan Micl^oń, lat 26 zam. W. 18ta ii}. (znajduje się powiatowym), Erick w obu bo ątrz. Naj ta: polak p. n. 781 w szpitalu Erickson, szwed, zatrudniony w składzie drze wa łirniy'Barker i Sp., który ma śmiertelna ranę i 16—letni chłopiec J. McGeeny, któremu kawał drzewa rzucony przez wiatr złamał nogę w trzech miejscach. W tejże okolicy ciężko zraniona została pani W. Schoal; uderzyły ja drzwi wyrwane z groserni p. n. 3SS na S. Western ave. Ogromny popło :h nastapił j>o pierwszem uderzeniu burzy w przenośnych cyrk ich Rentza i Santleya, przy 2Sej ulicy i Fran cisa przy ul. l:3ej, róg Lincoln. Oba namioty zostały zwalone, a płótno z cyrku Francega porwane w górę, niby ogromny balon przele ciało w powietrzu aż do 1 ?ej ulicy... Łatwo sobie wyobrazić pcpłoch, jaki zapanował na obu widowiskach, tem bardziej, że i na jednem i na dru giem było wiele, dzieci... Szczę ściem popłoch nie mia gorszych następstw. Wigwam demokratyczny, w którym d. 21 b. m. rozpocznie się narodowa Kon wencja demokratyczna, i tał się też ofiara huraganu. Wigwam miał po części z wichura dach po części z drzewa, grubej materji.;. Otó zerwała cały ten idach, materję po targała w drobne kawał rozrzuciła do koła. - Wig godz. 4ej przedstawiał si na Zresztą- j eszczt mego wieczora wzięto się około naprawy szkód, będzie gotów na | sobotę, być pierwotnie. Kontraktor Ałleń ci, drzewo wam około , jak rui tegoż sa do pracy Wigwam jak miał obstało wał już 100,000 st którem teraz Wigwam zostanie po kryty całkowicie! Dodać trzeba, iż z 75 ludzi pracujących przy budowie, szczęśliwym trafem nikt nie odniósł żadnegq uszkodze nia ..' i I Kościoły [)p drzewa, ucierpiały także wskut Wieżyczka na kościele pr< skim na 22ej ul. i Michigan ave. została strzaskaną. Szkcda docho dzi do §400. Dzwonnica kościoła katolickiego WW. Świętych na25-ym PI. i Wallace ul. Jest mocno uszko dzona; a komin kościelny zrzucony i rozbity na kawałki. Drewniany kościołek czeski j przy ilóej ul. i Portland ave. został ze sunięty ze swych fundamentów, i. wichura oderwała sień od domu proboszcza. Druty telegraficzne i słupy w wielu miejscacŁ wane i poprzewracane i przery Ogółem liczą, że zostało zwalonjjch do 500 słupów. Na State ul. 24ej wywrocóne na poprzek ulicy zatamowały one ruch wag linowej.... Komunikacja telefo k burzy. ;sbyterjań w pobliżu onów kolei przerwana. ■y od ruszto niczna w wielu miejscach Wicher zresztą płatał różie Zadziwiające pso Tak np. oderwał deskę wania, wzniesionego do napraw przy wieży ,,Auditoryum" i|przezpar§ minut obracał ją dokoła wieży, aż wreszcie rzucił wj przestrzeń. Przy 22ej ul. i Michiigan wichura por wała konia i wóz i| wrzuciła do dołu, gdzie kopano funjdament pod dom. W domu przy 22ej ul. i Spate wicher wybił wszystkie i okna i pozrywał obicia w mieszkaniach. '.$& Taylor ul. wiatr porwał i przeniósł o kilka dziesiąt kroków wóz z n.lekiem, a nareszcie wywrócił go; u leko i wo źnica znaleźli się na ulicy.... U gripmanów tramwajów prąd elektryczny1 wywo chwilowego paraliżu w rę cach. Szkody w posiadłości, jakie zrządziła burza wczorajsza, są ogromne one najmniej do $300.00 parkany, chodniki, szyby, legraficzne i telefoniczne. czone budynki, powozy i wszelkiego linowych ał rodzaj Dochodzą 0. Domy, druty te nieukoń orun uderzył stóp Mor , ' rodzaju własność prywatna — oto główna kategorya szkcd. Wyliczymy tu jeszcze znaczniejsze szkody: O godz. 3 m. 45 pic w elewator Armoura gan ul. i spowodował runięcie ścia ny i upadek z wysokości 100 stóp znacznej ilości węglaJ. .. Rezulta tem tego wypadku była śmierć pala cza Robertsa, jak już wspomina liśmy, zagrzebanego pod gruzami. Piorun uderzył także w dom p. n. 2080 na W. Harrison ul. i zrządził niewielka szkodę. Właścicielka do mu p. Slattery z przestrachu upadła i złamała sobie noge. Piorun równie O o spowodował znaczne szkody p. n. 540 na W. 13ej ul. i p. . n. 244 ua W. Madison ul. Okno magazynowe, wielkości 10 stóp kwadr., zostało rozbite w aptece przy Van Buren i Halsted, a wichu ra zmiotła z kontuaru wszystkie bu telki. Szkoda bardzo zr; aczna równie gwał donoszą, iż W okolicach Chicago huragan szalał townie. Z Hammond szkody są tam ogromne, dachy po zrywane, kominy poru jno wane, u lice pełne szczątków. Najdotkliwiej ucierpiały fabryka stalowa i fabryki krochmalu firmy Stein, Hirsch i Sp. Evcmston i był mocno zaniepokojony ostatniego wieczora. Na parowcu „Juliet" wy ruszyło rano na wycieczkę na jezioro 112 osób, przeważnie młodych ludzi. 0 los parowca i młodzieży panował wielki niepokój. Dopiero o godz. 2 w nocy nadeszła wiadomość, że pa rowiec przetrwał szczęśliwie burzę 1 przybył Waukegam Telegramy z Europy. ZABÓJCA 400 LUDZI.... Górnik Havelka podpalił budynki kopalni w Birkenbergu. Wiedeó, 13 czerwca. — Wieść o tem, iż straszna katastrofa w kopal ni srebra w Birkenbergu pod Przy braniem -w Czechach, była wynikiem podpalenia, sprawdziła się. Górnik Havelka przyznał się, że to on był podpalaczem. Sprawca strasznej katastrofy, któ ra pociągnęła za sobą śmierć 400 lu dzi, pracował przez dłuższy czas kopalni i miał liczne nieporozumie nia ze zwierzchnikami. Ostatnio zagrożono mu wydaleniem, jeśli się nie poprawi. Czyn Havelki był zemstą za tę o statnią pogróżkę. , Hawelka jest obecnie na pół wa rjatcm.... Opowiadania jego o spo sobie, w jaki dokonał podpalenia, różnią się szczegółami. Raz mówi, że umyślnie polał belkowanie naftą i podpalił, drugi raz twierdzi, że ogień wybuchnął od zapałki, którą upuścił przypadkowo. Podczas katastrofy zginęło dwóch braci Havelki. • Ten fakt i straszny widok wydobywanych z głębi kopal ni trupów wprawił zbrodniarza nie mal w obłęd. Uciekł z miejsca zbrodni i biegł, jak opętany przed siebie... .W Be raun, dokąd przybył, dostał zajęcie w fabryce, lecz po dwóch dniach rzucił robotę... Nie mógł pracować. Następnie tułał się po lasach i gó rach.... Wreszcie udał się do księdza w miejscowości Milan i wyznał wszy stko na spowiedzi. Ksiądz kazał mu iść do Przybrama i wyznać swe winy.... Havelka, czując, że jeśli tego nie zrobi, z war j uje, był po słusznym. Rzecz prosta, natychmiast po przy znaniu się, został uwięziony. Stan jego umysłu budzi obawy. Zbrodniarz ma być w tym względzie poddany badaniu lekarskiemu.... Ci, którzy go znali, twierdzą, że od dawna odznaczał się dzikim, niepo hamowanym charakterem. □ Dodać trzeba, że Havelka przed paru laty należał do organizacyi a narchi stycznej i nigdy się nie krył ze swemi skraj nemi przekonaniami... Z Pragi wydaliła go policya z powo du gwałtownych przemówień, jakie miał na zebraniach. POŻAR W LIVERPOOLTJ. Siedem osób rannych. Londyn, 13 czerwca. — Z Liver pool u donoszą o gwałtownym poża rze, jaki dziś wybuchnął w dzielnicy portowej pośród składów bawełny. Cały blok, obejmujący pięó wielkich składów, stał się pastwa płomieni w ciągu paru godzin.. .. Obawiaja się, że cała dzielnica może pojśó z dymem. Ratunek^ogranicza się do sąsiednich składów. Podczas poża ru 7 osób zostało rannych; nikt nie zabity. Szkody dochodzą do' mi ljonów. AWANTURY W IRLANDJI. Dublin. 13 czerwca. — Bliższe szczegóły o zajściu w Limerick prze konywają, że była to bardzo groźna awantura. Dwóch ludzi odniosło śmiertelne rany w głowę; lżej ran nych jest bardzo wielur Narzędzia orkiestry, którą miała ze sobą każda partja, zostały zniszczone na szczątki w bójce. Gdy przybyła policja, o bie strony rzuciły się na nią i obrzu ciły gradem kamieni.—W Navan w. pow. Meath była także przed paru dniami gwałtowna bójka podczas mityngu przedwyborczego. Anti parneliści zostali pobici na głowę; Davitt odniósł ranę; dwóch księży, którzy byli obecni, również poturbo wano. — Obawiają się, że . liczne bójki' i awantury nastąpić* mogą pod czas dalszego trwania kampanji wy borczej. " Iskierki telegraficzne z za Oceanu. Londyn.—Na okręcie angielskim, który wyruszył w tych dniach z Kalkuty do Hull, w Auglji, wybu ch nęła cholera. Statek powrócił do portu. Stuttgabd.—Dr. Hacker, głów ny burmistrz Stuttgardu, dostał gwałtownego pomięszania zmysłów. Liverpool. — Hiszpański paro wiec "Guido" przy wyładowywaniu stał się ofiarą, płomieni. Szkoda do chodzi do $600.000. Paryż.—Bey Tangieru w Afryce wyruszył z 8-tysiącznem wojskiem, ażeby rozgromić maurytańskich roz bójników. Berlin.—Następcy zmarłego riad burmistrza Berlina Forckenbecka zostanie zapewne minister MiqueL Paryż.—Wilson, zięć b; prezy denta Grevy'ego, znany ze skandali cznej sprawy o sprzedaż orderów, znów jest przedmiotem nowego skan dalu. . Ostatnio obranym on został merem gminy Loches, a obecnie po kazuje się, iż wybór" nastąpił wsku tek .... oszustw i przekupstwa. Berlin.—W Barmen spaliła się wielka przędzalnia. Szkody przeno szą, mil jon mar. pr. Paryż.—Z Alzacji donoszą o czę stych bójkach żołnierzy z ludźmi cy wilnymi.... Bójki takie, zaczęte przez pijanych żołnierzy, miały miej sce w Osterweller i Beischweiler. Telegramy Krajowe. CUD O WNE KURA CYE. Otwarcie kaplicy św. Antoniego. Tłumy zbiegają się do ks. Mollinge ra po zdrowie. Pittsburgh, Pa,., 13 czerwca. — Dziś miało miejsce otwarcie nowej wspaniałej koplicy. św. Antoniego, ufundowanej przez ks. Mollingera na Troy Hill przy kościele Świętego Imienia Jezus. Tysiące pielgrzymów przybyły na tę uroczystość ze wszy stkich stron. W kaplicy św. Anto niego, wzniesionej kosztem $250.000, znajdują się relikwie\św. Antoniego i innych świętych. Nabożeństwo ce lebrował ks. Murphy z kolegium św. Ducha. Błogosławił naród ks. Mol linger. Kapłan ten znany jest, jako cudowny lekarz, - kuruj ący wszelkie najcięższe dolegliwości. Ze wszyst kich stron zjeżdża się doń mnóstwo chorych i kalek, a większość ich znaj duj e ulgig lub uzdrowienie. ■ ' ; . * . . • ' - • a-:.; >'■ V ■' - ••• \ .. ■ ■ : ;• ■ " WYBUCH B Trzynastu ludzi zabitych; G ciężfko rannych." O MB Y. tu Vallkjo, Cal., 13-go czerwca. Straszna katastrofa zdarzyła się clziś przed południem. ' '■ Na wysepce Mare w "Navy yard" (Warsztaty marynarki wojennej) Stanów Zjednoczonycp, w oddziale, gdzie napełniono boniby materyała jni wybuchowemi, nastąpiła .eksplo zya. Co było jej powodem, dokła dnie niewiadomo, ponieważ nikt z tych, którzy byli obecni przy napeł nianiu bomb, nie żyj cl. . Trzynastu marynarzy zostało za bi tych i rozszarpanych na kawałki; z tej liczby dwunastu należało do osa dy okrętu wojennego "Boston". Cały budynek, w którym fatallny został rozd ir wybuch miał miejsce, ty na kawałki i wyrzi eony wpowjie trze. Na domiar nieszczęścia śiód ruin wyniknął jeszcze pożar. Z osób, znajdujących się na zew nątrz budynku, sześć odniosło ciężcie rany; z tych trzy umrą lada chwila Katastrofa istotnie jest niesłycha na... Szkoda w matejryałach wy chowych ogromna. Notatki Telegraficzne )U — Parowiec towarowy "A. E. Wilds" został najechany na jezicze Michigan niedaleko Milwaukee przez parowiec "Douglas" — i zatopiony. Był naładowany drzewem^ Szkoda dochodzi do $40.000. — Z New Orleanls donoszą, iż obfite deszcze i powodzie rozmoczy ły i przerwały tamy nad rzeką Miis sisippi w pięciu miejscach. — Na ostatniem posiedzeniu izby w Washingtonie, D. Ć. ucł walonkm zostało, iż indy anie, mający lat £l, mogą być przyjęci do amer jrkańskie go obywatelstwa, jeśli przedtem po-/ zostawał ii w szkole zarodowej przez lat .10. W Philadelphii bdbywa się o becnie konweneya międzynarodowej Unii drukarskiej. Przybyłe przeszło 200 delegatów. — W Findlay, O. 25-letni robo tnik McFarland uczynił kryminalny zamach na dwie córeczki swej gospo dyni pani Bawers, dziewczynki 5-Cio i 7-mio letnią. Złoczyńcę chcą zl\Ln ęhować!. — W Putnam, Conjn. u farmera Lessona wylęgły się 3 kurczęta, ka żde o 4 nogach. — Do New Yorku przybył John Redmond, jeden z przywódzców ir landzkiego stronnictwa parnelistów.. Chce zebrać w Ameryc e nieco pienię dzy na koszta kampar ii wyborczej. MOSKIEWSKA ~ąOSPODAR KA W KRÓLESTWIE. Z Królestwa piszą: W pewnej g u bernii „nadwiślańskiej" zdarzył uię następujący wypadek, o którym wiemy z niezawodnego źródła, a który charakteryzuje spotyzm i szelmostwo doskonale de moskiewskiej policyi. W dniu 3*inji maja wikajry wyszedł na ambonę i rozpoczął ka zanie, jak: zwykle, od czytania odpo wiedniej treści ewangelicznej, ieó wiąc: „Na uroczystość dzisiejszą czyta nam kościół św. ewangelię, na pisaną. .,L " itd. Za to jedńo słowo ,, uroczystość' V wypo w iedz iane w 3-im maja, usunięty został z posady i skazany 'na rok cały klasztorze, rekolekcyj w Mimowoli przypomina ten fakt rosyjską cenzurę,, kt5ra z książki kucharskiej, z przepisu pieczenia babek „ha wolnym i ogniu" wy kreśliła ten wyraz „wolnym", jako buntowniczy. W Rosyi nic niema... wolnego. Ostatnie Telegramy. CYKLON W GAŁY A, ILLS.. Galesburg, Ills., 14 czerwca, — W miejscowości Galva, Ills., nieda leko ztąd szalał niesłyqhanej siły ct klon. Dziewięć osób zostało zal i tych. Część, by znesowa miasteczka zniszczoną do. szczętu. . Szczegóły później. I