Jednośc Polek = Unity of Polish women. [volume], July 19, 1923, Image 1

About Jednośc Polek = Unity of Polish women. [volume] (Cleveland, O. [Ohio]) 1923-current

Image provided by: Ohio Historical Society, Columbus, OH

                
4
I
ORGAN URZĘPdWt
STOWARZYSZENIA POLEK W
STANACH ZJEDNOCZO*
NYCH.
NA CZASIE.
Wiadomo Czytelnikom "J edność Polek" że ubiegłe
go miesiąca w mieście naszem miała miejsce konwencja Ka
tolickiego Stowarzyszenia Edukacyjnego, w której udział bra
ła pokaźna liczba naukowych powag katolickich. Notując sam
fakt przebiegu konwencji, przyrzekliśmy Czytelnikom pomó
wić szerzej na temat i konwencj i wniosków, jakie z tejże
wysondować można. Pismo nasze urzędowy Organ katolickiej
Organizacji polskiej, ma poniekąd obowiązek zaznajamiać
swych Czytelników z ruchem katolickim, boć to nasza wy
tycznia, a mamy również prawo wierzyć, (żfe katolickie zrze
szenie nasze nie darowałoby nam, gdybyśmy doniosłe sprawy
mające na celu dobro i przyszłość katolickiego kościoła w tym
kraju milczeniem pomijali.
Niepodobna nie Vidzieć tu, iż katolicka konwencja ta w
murach naszego Clevelandu była niejako odpowiedzią na od
byty tu parę tygodni wstecz zjazd masonerji, jaki pozostawił
po sobie tu swąd i niesmak, odczuwany nie mówimy już przez
katolików, ale i przez ludzi obojętnych na rzecz wiary, przez
ludzi szanujących siebie i zdolnych uszanować wierzenia i
przekonania swych współobywateli. Mówią nam masoni, a
wśród tych nie brak już dziś zaprzańców, wyrodków noszą
cych imię polskie, podszywających się pod nasz sztandar na
rodowy, ba nawet i katolickie, o ile w tym ostatnim węszą
"biznes", że masoni jako stowarzyszenie olbrzymie, zamożne,
liczące w swych szeregach największe powagi świata, nie ma
ją żadnego uprzedzenia do katolików. My swego czasu sta
raliśmy się i zdołaliśmy do pewnego stopnia podnieść rąbek
zasłony masonerji i namacalnie dziś wiemy, jakiem jest jej
stanowisko wobec katolików, choć nie da zaprzeczyć się, że
i wśród masonów są ludzie uczciwsi, jednak katolicyzmowi,
0 walkę,z Kościołem Chrystusowym, wszyscy oni jednego
dyabła warci. Wszakżeż i wszystkie sekty protestanckie wal
czą z sobą o suprymację, ale gdy walka z Kościołem katolic
kim zapominają swoich swarów i łączą się przeciw, jak
powiadają Papistom. Ale pozostawmy w spokoju masonerję
1 wszystkie jej koziołki przypomnieniem, że dla spraw kato
lickich i polskich w tym kraju najniebezpieczniejszymi są wy
rodki zrodzone z katolickich rodziców polskich i przed tymi
zamykajmy drzwi mieszkań naszych, baczmy, by podstępem,
nie wdarli się w szeregi towarzystw i katolickich organizacji
naszych, a wróęmy do konwencji Katolickiego Stowarzysze
nia Edukacyjnego.
Oddawszy, jak powiedziano wyżej, poiiczek obradującej
[tu wcześniej masonerji, Stowarzyszenie Edukacyjne pouczyło
naród amerykański włącznie z masonami i innymi dyablika
mi, że katolicyzm w Ameryce jest powagą, jest siłą, z którą
trzeba się liczyć, że katolicki system szkolny wzrasta stale,
że w szkołach naszych kształci się mniej więcej dwa miljony
dziatwy i młodzieży, że w katolickich kolegiach i na uniwer
sytetach tego kraju wiedzę zdobywa niemało młodzieży pro
testanckiej. Najprzew. ks. biskup Schrembs w przemówieniu
swojem na podstawie danych statystycznych przypomniał, że
katolicy tego kraju posiadają piętnaście uniwersytetów, 959
kolegiów i akademii, 6406 szkółek parafialnych, nad kształ
ceniem uczącej się dziatwy i młodzieży czuwa 100,000 nau
czycieli obojga płci, utrzymanie których kosztuje katolików
$180,000,000 rocznie, katolickie zakłady naukowe przedsta
wiają wartość czterech bilionów dolarów. Inni mówcy przy
pomnieli, iż krom ponoszenia ciężarów utrzymywania swych
uczelni, katolicy jakp lojalni obywatele kraju bez szemrania
opłacają swój czynsz dochodzący do miljonów dolarówłrocz
nie na utrzymanie szkół publicznych.
Choć decyzja Najwyższego Sądu krajowego zniweczyła
dalszą walkę szowinistów amerykańskich ze szkołami obco
języcznemi, ze strony masonerji i sekt protestanckich spodzie
wać się można wzmożonej walki ze szkołami katolickiemi.
Przeciw takiej możliwości przeto obradujący przyjęli odpo
wiedni program odporny za najgłówniejszy ustęp tego uwa
żać należy naleganie o dawaniu dzieciom wykształcenia w
duchu katolickim od siebie dodamy i narodowo-polskim ko
niecznie, pod grzechem przeciw narodowemu sumieniu na
szemu. Wrogowie katolicyzmu wierzą niezbicie, a z tem wie
rzeniem każdy myślący zgodzi się, że zabij w dziecku uczu
cia religijne a łatwo je pozyskasz dla swych celów. Wobec
tego rodzice katoliccy mają święty obowiązek sumienia czu
wać, aby dzieci ich pobierały naukę w takich-szkołach i wyż
szych zakładach naukowych z jakich Boga nie wyrzucono,
gdzie moralność, czyste obyczaje młodzieży stanowią obo
wiązującą część programu objętych nauk.
Jakby w przewidywaniu wzmagającej się walki maso
nerji i szumowin amerykańskich z obozem katolickim w tym
kraju, zawsze ruchliwy, o chwałę Bożą, o całość i wzrost Ka
tolickiego Kościoła troskliwy Najprzew. ks. biskup Schrembs
w liście pasterskim do katolików powierzonej swej pieczy
djecezji clevelandzkiej wzywa nas do łączenia się, by w od
powiedniej po temu chwili stawić czoło nieprzyjaciołom na
szego imienia. -W tym celu powołano do życia organizację
Katolików, jakaby przeciwdziałała wszelkim zakusom wro
gów Kościoła i szkół katolickich. Na odbytem zebraniu w sali
katedralnej zebrani zostali zapoznani należycie z celami i dą
żeniami takiej organizacji. Każda parafia w mieście była re
prezentowaną. Pożądanem jest, aby w parafiach organizowa
ły się towarzystwa, któreby łącznie z całą organizacją wal
czyły z zakusami amerykańskich szumowin ilekroć te uderzą
na Kościół katolicki, organizacje i nasze szkoły parafialne.
Staranność i zapobiegliwość naszego Arcypasterza o całość,
wzrost, bezpieczeństwo i czystość nauki Kościoła Katolickie
go jest szeroko znana nie tylko w Stanach Zjednoczonych,
«ale i w całym świecie na tym punkcie dał on się poznać w
czasie swego pobytu w Toledo, gdzie podobna organizacja,
zwana Federacją dotąd istnieje i z pożytkiem dla tamtej-
\r*
WIADOMOŚCI ZA
GRANICZNE.
Paryż. Dr. Edw. Benesz,
czechosłowacki minister spraw
zgranicznych, wyjechał do Lon
dynu, aby tam swoją osobistą
interwencją nie dopuścić do o
statecznego zerwania między
Anglią i Francyą. Jak zapew
niają ze źródeł dobrze poin
formowanych, dr. Benesz ma
zapewnić rząd brytyjski, że
na wypadek zerwania między
Wielką Brytanią i Francyą,
Rzeczpospolita Polska, Jugo
sławia, Czechosłowacja i Ru
munia wystąpią po stronie
Francyi i że armie tych państw
będą gotowe do pochodu prze
ciw Niemcom, o ileby tego za
szła potrzeba.
Z drugiej strony dr. Benesz
który widział się z premierem
Poincarem, zabiega rozpaczli
wie o to, by doprowadzić do
zbliżenia Anglji do Francyi w
kwestyi odszkodowań wojen
nych, gdyż wykonanie planu
angielskiego o zwołanie odręb
nej w tej sprawie konferencji
międzynarodowej, zmusiłoby
Francyę do zastosowania wo
bec Niemiec jeszcze drastycz
niejszych środków, co w os
tateczności wstrząsnęłoby sil
nie całą Europą środkową.
Dr. Benesz, założyciel Małej
Ententy, uchodzi za najlepsze
go pośrednika dyplomatyczne
go w Europie.
Duesseldorf. Wychodzą
ce w zagłębiu Ruhry pisma nie
raieckie przewidują, że Fran-
cze czas utrzymają blokadę
obszarów okupowanych, lecz
znacznie ją rozszerzą, ponie
waż blokada okazała się jed
nym z najskuteczniejszych
środków do zwalcznia niemiec
kiego oporu biernego.
Londyn. Księżna Mar ja
Małgorzata, piękna żona mło
dego księcia egipskiego Aly
Kernel Fahmy Beya, została
osadzona w więzieniu za za
mordowanie swego męża. Księ
cia znaleziono w apartamencie
hotelu Savoy broczącego w ka
łuży krwi z wielu ran zada
nych strzałami rewolweru. W
szpitalu książę zmarł. Księż
niczkę puszczono na parol do
hotelu, lecz aresztowano pow
tórnie w dokach, gdy chciała
z Londynu wyjechać.
Genewa. Rada Ligi Na
rodów na posiedzeniu omawia
ła między innymi sprawę Gdań
ska, decydując, aby sprawę za
rzutów Polski przeciw Gdań
skowi odnośnie do ogranicza
nia praw Polski przez rządzą
ce sfery Gdańska i większość
niemiecką oddać do rozpatrze
nia i rozstrzygnięcia Trybuna
łowi międzynarodowemi w Ha
dze.
Lozanna. Ismet Pasza,
wyjeżdżając z Lozanny, poin
formował korespondentów, że
aljanci i Turcy osiągnęli zu
pełne porozumienie na konfe
rencji pokojowej dla Bliskiego
Wschodu. Pokój ma być osta
tecznie podpisany w ciągu ty
godnia. Konferencja, trwająca
od przeszło trzech miesięcy,
przyniosła wreszcie pomyślny
wynik. Niejednokrotnie już do
chodziło do zerwania, zwłasz
cza z powodu kwestji długu
otomańskiego i ewakuacji Kon
stantynopola przez wojska al-
No. 16. CLEVELAND, O., CZW|ARTEK, DNIA 19go LIPCA (THURSDAY, JULY 19t!i) 1923 r. Cena pojedyńczego numeru 5c. Rok. (Vol.)
janckie. Obie
ustąpić.
miał oddawać si
ligijnych a spoi
wiedział w wys
narazie nie ma
fij nowej sektyj
tejże rozpoczn
Ów prof.
szych katolików działa. A że tego rodzaju organizacja jako
nie ubezpieczeniowa, w niczem nie grozi rozwojowi naszego
Zjednoczenia, piszemy się na nią w zupełności i katolikom
z naszego zespołu polskiego na tem miejscu zasyłamy słowa
zachęty do współdziałania z katolikami miasta i djecezji.
:.A
musiały
Londyfc. Wojska franctt#*
fcie zajęły przedmieścia Frank
furtu w Ruhr, wedfe' depeszy
z Brukseli.
Berlin. Rozruchy żywnoś
ciowe wybuchły w miejscowo
ści Nowawas, pod Poczdamem.
Wzburzony tłum, Ikrzący ty
siące głów, oblęgał jatki i zmu
sił rzeźników do spuszczenia
ceny mięsa z 40,000 marek na
10,000 za funt. Potfcja przy
wróciła porządek po zupełnem
wysprzedaniu zapasów mięsa.
Warszawa Mą&załek Pił
sudski i generał Stanisław
Szeptycki, minister Wojny, po
kłócili się na ostre podczas nie
dawnej konferencji r&dy wojen
nej i wyzwali na pojedynek.
Przyjaciele obu Śtrają się
ich pogodzić, aby uniknąć po
jedynku. Marszałek Piłsudski
zrezygnował ze stanowiska
przewodniczącego rady wojen
nej z powodu swych różnic z
ministrem wojny.
Prag*. Józef Soupa, mło
dy anarchista, który zastrzelił
Alojzego Raszina, ćzesko-sło
wackiego ministra skarbu w
dniu 5go Stycznia został ska
zany na 18 lat więzienia.
Belgrad. Sojusz obronny
między Rumunią i Jugosławią
został odnowiony na dalsze
trzy lata. Protokóły odnośnie
podpisano w Bukareszcie.
Londyn. Wiadomość te
legraficzna z Moskwy donosi
o grasowniu w Rosji sowiec
kiej epidemji malarji. Odno
towano już przeszło 15,000,
000 wypadków zasłabnięcia na
tę chorobę, która szerzy się
głównie w miastach i ośrod
kach przemysłowych.
Warszawa.—Po manewrach
w Rembertowie król i królo
wa rumuńscy odwiedzili w Su
lejówku marszałkostWo Piłsud
skich.
Apostoł znad Maumee.
Pod datą dnia 3go Lipca b. r. toledoski "Blade" zamieś
cił sążnisty artykuł ria temat wzrastającego ruchu unitaryzmu
wśród polskiego ludu w Ameryce i maluczko a ten lud polski
stworzy tu swój kościół i pozostanie w ścisłej łączności z a
merykańską sektą ŚŚfJligijną, znaną pod nazwą "Unitarian
Church". -p
Czytając cały tc^i artykuł, niepodobna nie poznać, że po
dyktowano go redaktorowi czy reporterowi powiedzianego
dziennika, a ^eśli czyta się z uwagą, i zastanowieniem, mię
dzy wierszaihi możns^wyczytać wyrażoną niechęć polskiego
iudu do katolkkiego^%ioła śmienie nowfijyriarv: zresz
tą dziennik nie kryje się z tein, a i każdy kt(9fc nie od dziś
odrazu odgadnie, że jeśli ktoś z Pcflaków w AŁ^-yce, odważy
a o
śmieli się przytem narzucać po&łęiemu ludow^^^^Ajj^^P
nową sektę religijną, musi nin/być człowiek iSBRny
wszelkich uczuć religijnych, go,tów za dolara sprzedać i^Wvje!
sumienie, musi to być materjalista całą gębą—ot i mamj*0
braz A. A. Paryskiego, wydawcę "Ameryki-Echa" i "KuryJ
Katolickiego" w Toledo.
W braku Surdla, byłego filara krótkotrwałej schizmy w
Toledo, dziś udającego gorliwego katolika i moralistę przy
tutejszym dzienniku'! w sąsiedztwie, Paryski przybrał sobie
jako pomocnika do (przeprowadzenia swych zamiarów nie
jakiegoś profesora Wójcika i z nim wspólnie pod przyszłą je
sień zacznie zakład&ć fundament pod nową wśród polskiego
ludu w Ameryce sektę religijną.
Za dziennikift& "Blade" powtarzając, ów prof. Wójcik
wszystkich protestanckich sekt re
uwagi swoje na ten temat opo
broszurze, dodaje dalej, że choć
nego co do organizowania para-
Church", ruch, raczej nagonka do
"awem i zapewni założenie sekty,
rzekomy znawca polskiego ludu miał
upewnić się, że ten lud wzdycha do uwolnienia się z rzym
skiej niewoli i zwrócił się do Horacego Westwooda, pastora
kościoła First Unitarian Church w Toledo z zapytaniem co o
tem sądzi, dodając że "wielu polaków uczęszcza do jego zbo
ru, aby przez bliższe poznanie zasad tego kościoła przyczynić
się skuteczni 4do ufundowania nowej wiary. Pastor zbył na
tręta lakoniczni, odpowiedzią a tylko z prostych form grzecz
ności wyraził rnchowi swoją sympatję.
Podobno Polacy ,w Bostonie zachwyceni książką Alek
sandra Dobrskiego o unitaryzmie, zwrócili się z prośbą do
prezesa-emeryta dra Charlesa W. Eliota z uniwersytetu^,Har
vard, który ma stać na czele powiedzianej sekty i mięt! od
niego otrzymać zapewnienie kooperatywy.
Czytamy dalej, że zapoczątkowany w Toledo ruch może
objąć wszystkie sfery polskiego ludu w Stanach, dzięki "A
meryce-Echu", a p. Paryski miał oświadczyć, iż gdy nadej
dzie stanowcza chwila, kolumny jego dziennika wyłącznie for
macji nowego kościoła służyć będą, dodał przytem, że nowy
kościół powstanie, skoro tylko nie jednostki ale grupy ludu w
Toledo i w innych środowiskach polskich w kraju będą do
tegó odpowiednio przygotowane.
Profesor Wójcik pytany o zdanie, co do ruchu, dawał
narazie wymijające odpowiedzi, choć przyznał, że popiera
tenże całą duszą.
A no wycofało si$ banku, bo ten nie zaraz w począt
kach napełniał habzę tak, jakby się pragnęło, na rękawicz
kowni straciło się dziesiątki tysięcy dolarów lista czytelników
maleje, trzeba powetować stratę starym i wypróbowanym spo
sobem na opozycji Ludek polski dobroduszny, czytania
Londyn.—Marki niemieckie
spadły do 1,100,000 za 1 funt
szterling, czyli około 230,000
za dolara.
NOTATKI.
Amerykańskie stowarzysze
nie handlowe wysłało do Fran
cji nasion na zasadzenie 15
milionów drzewek dla zalesie
nia tych pól bitew na których
walczyli Amerykanie.
Na tegoroczne lato nie moż
na się uskarżać: nie jest bo
wiem ani za gorące, ani za
chłodne.
święto amerykańskie 4 Lip
ca obchodzone było bardzo u
roczyście także w Polsce i we
Francyi.
Niemcy starają się za wszel
ką cenę zniżać także markę
polską, mimo to marka polska
stoi wyżej od niemieckiej.
"Lewiatan", największy o
kręt w służbie "Wuja Sama"
zdobył rekord co do szybko
ści. To się xy Berlinie muszą
zielenić ze złości.
Rosyjska armia czerwona po
siadać ma 10 tysięcy aeropla
nów. Wyobraźmy ąobie, coby
ta armada mogła narobić szko
dy, gdyby ją wypuszczono ze
sfory.
Wyspa imigracyjna Ellis Is
land przepełniona jest obecnie
imigrantami.
W Chicago w jednym dniu
wyciągnięto 450 pozwoleń mał
żeńskich. Nie dość widać, mają
kłopotu z upałami.
ki spadną w cenie, gdy agenci
prohibicyjni będą je konfisko
wać masami z okrętów. Zaw
s5r«ą taniej jest zabrać, aniżeli
kupić.
v*
Czei|Vwyczajka w Gruzyi
aresztowała 1200 osób z cze
go 200 już rozstrzelano.
Podczas ćwiczeń na krążow
niku duńskim "Gejser" na po
łudnie od Zelandyi nastąpiła
eksplozya, podczas której zo
stało ciężko rannych, 14 ofi
cerów i jeden żołnierz, a 30
ludzi z załogi lekko.
Kobieta ma więcej uciechy
w przymierzaniu kapelusza, a
niżeli w noszeniu go.
Gdy dwie kobiety argumen
tują, zazwyczaj wygrywa ta,
która może szybciej językiem
obracać.
Prezydent Harding pokazał
farmerom w Kansas, jak się
to kosi i układa zboże, czym
wielce byli zbudowanymi wi
dzowie. Niejeden atoli pomy
ślał, że inna zgoła rzecz jest
kosić i wiązać, a inna rzecz
pokazywać.
Tichoń rozpoczął teraz woj
nę w rosyjskim kościele pra
wosławnym. Wojna nic dobre
go nie wróży.
Na kogo się gniewa.
Dzisiejsze wystąpienie p. A. A. Paryskiego w roli apo
stoła nowej wśród Polaków sekty religijnej ma i 1 podobnjf
powyższemu zgarnianie pieniędzy za głoszony w gz °ie
senzację, mniejsza o to, czy ruch przyjmie się, to
pewne, że będzie senzacja, polemika, walka z
wem, najlepsza i niezawodna przynęta na łowienie nowych
i odzyskanie utraconych czytelników. Litować się, że lud nasz
jest tak Ikrótkowidzący, iż nie umie poznać się wczas na
tych manipulacjach wydawcy "Ameryki-Echa ".
Tate, za co się właściwie
Bóg tak na nas Żydów roz
gniewał, że nas rozsał pomię
dzy wszystkimi narodami?
Głupiś, Kubusz, to się tyl
ko ta mówi. Bóg się rozgnie
wał na wszystkie narody i dla
tego potrzebował nas rozsiać.
Pożądana choroba.
Lekarz: Żona pańska
ifcSSaRJ.^kiś tydzień nie będzie
jć może, że obecnie trun- mogła wydać głosu, będzie tyl
ko mogła szeptać:
Mąż błagalnie: Panie dok
torze! Czy nie dałoby się to
zrbbić, żeby choroba ta prze
dłużyła się.
Telefon redakcji "Jedność Polek"
jest Bell: Broadway 3538.
chciwy, zwłaszcza jeśli mu się podaje senzację ruch unita
ryzmu to dla prostaczków rzecz nowa, rozpocznie się walka
z kościołem, z duchowieństwem polskiem, polemika szczegól
niej z księżmi, z obozem katolickim będzie interesująca dla
mas. Powiększy się przez to liczba prenumeratorów i nasza
wygrana, mniejsza o to, czy przyjmie się "Unitarian Church",
czy znajdzie poparcie i wzięcie u chłopów, lista czytelników
"Ameryki-Echa" potroi się napewno.
Wydawca "Ameryki-Echa" z doświadczenia wie, że opo
zycja z jego strony przeciw każdemu porządkowi rzeczy o
płaca mu się najlepiej, na tej też opozycji budował i zgroma
dził swoje kapitały, w kułak potem śmiejąc się z naiwności
ludu. Walka z djecezjalną władzą w Toledo zrodziła krótko
trwałą schizmę, zastęp czytelników rósł, bo każdy był cie
kaw wiadomości z kancelarji biskupiej i z obozu schizmaty
ków a "Ameryka-Echo" umiała po swojemu barwnie komen
tować wszelkie na ten temat wiadomości p. Paryski zawiódł
się na swoim gorąco protegowanym, zaczął szyć mu buty, lud
uwiedziony na chwilę poznał swój błąd schizma upadła, a
le i lista czytelników "Ameryki-Echa" skurczyła się. Wybuch
ła światowa wojna, wśród polskiego ludu w Ameryce zawrza
ło życie, gotowość spieszenia z pomocą ofiarom wojny w sta
rym kraju, zorganziowały się komitety, dalej na zew z Ojczy
zny zaciągi do Polskiej Armii. Dla wydawcy "Ameryki-Echa"
otworzyło się nowe pole zgarniania na opozycji. Z całą ener
gią zwalczał ruch werbowania rekruta do Armii, komitetom
tnarzucał kradzież grosza publicznego, a choć kradzieży nie
raowiódł, zaciągu do Armii Polskiej nie powstrzymał, przez
samo wystąpienie w opozycji zgarniał pieniądze, gdyż jak po
wiedziano wyżej, ludek ciekawy, co o tem wszystkiem W
"Ameryce stoi" łakomie szpargał czytał i zań płacił.
Prawą ręką apostoła nowej wśród polaków w Ameryce
wiary ma być profesor Wójcik, osobistość znana ostatnimi
czasy dopiero z broszurki traktującej o anitaryzmie. Dono
szą nam z Toledo, że tamże p. Wójcik znany jest tam pod
nazwiskiem profesora Krakowskiego, że podszywa się pod
płaszcz katolicyzmu, w istocie stroni od katolickiego kościoła,
posyła dzieci do luterskiej szkoły i ma być członkiem luter
skiego zboru przy Nebraska i Hawley ul.
jer
iak
duchowieńst­ \n\n UNITY OF POLISH WOMEN
OFFICIAL ORGAN
THE ASSOCIATION OF POLlStf
WOMEN OF THE UNITED
STATES OF AMERICA.