Gwiazda zachodu = Western star. [volume], August 04, 1922, Image 1

About Gwiazda zachodu = Western star. [volume] (Omaha, Neb.) 19??-1945

Image provided by: University of Nebraska-Lincoln Libraries, Lincoln, NE

                
Gwiazda Zachodu
!Wmm» Stul
Jedyne Polskie Pismo wyda
wane na sachóct ud ranki
Missusippi Pismo oytane
prser wsrystkich rolników i
mieszkańców miast Nebraski
i Stanów Zachodnich Adres
4432-24 S 27th St.
OMAHA, NEB.
Te!.'MA rket 1088
Dr, Nowak Rektor z Ueiwersyteto
i Krakowskiego Premierem Polski.
WARSZAWA, POLSKA. -4- ,
Przesilenie gabinotowe w Polio*
jest już na zakończaniu.
. J Naczelnik Państwa J. Piłsudski
aa prośbę większości Sejmu, pro
r sił prof. Dra Nowaka, rektora
Unewersytetu Jagiellońskiego,
aby przyjął misje stworzenia ga
binetu.
SKŁAD NOWEGO GABINETU
POLSKIEGO.
WARSZAWA, — (Prasa 8toW.)
—fiowy polski gabinet, na czele
którego stoi. Juljan Nowak, rek
tor unersytetu krakowskiego,
stano a-ię: Dr. Juljan Nowak, pfe
ssjtr i Astosi Kamieńsk;, susistcr
spraw wewuętrzych; Kazimier*
Sosnowski, minister wojny; Gabr
jel Narutowioe; minister spraw
zagranicznych; Józef Raczyński,
minister rolnistwa; Henryk Stra
asburger, minister handlu i prze
mysłu; Ludwik Marynowski, mi
nister kolei; M. Moszyński, mini.
•ter poczt ł telegrafu; M. Pobez
iński (f)minkter robót publiczny
eh (tymczasowo); M. Darowski,
minister pracy; Witod Chodźko,
minister zdrowia pulicznego,
WYBORY W POLSCE 39 »
PAŹDZIERNIKA
' - '■ I
NEW YORK, —Depesza z War
«awy pod da La 27 Lipca donosi,
, * że konał} tueyina komisja uehwa
liła rezolucję rtu/.iiMznjkcą wybo
ry do Sejmu Uh 29 Października,
a wybory do senatu na 5 Listo
pada. Rezolucja jcszczt bęcizie
ratyfikowana przez Sejm.
Po wyborach sejmowych i se
natorjalnyeh obie iżby parlameti
tu będą w końcu listopada zgod
nie ukonstytuują |>owołane do
obrania prezydenta łlzeczypospo
ste litej Pol.
*r \--__—
W
POLSCE
20
DOPROWADZONO
SA. .V
Dr. Nowak, Rektor Krabowi ki,
Tymczasowym Premierisn.
Warszawa.— Pomimo od mie
f siąea przeszło panującego wyso
kiego naprężenia politycznego
* powodu gabinetowego przesile
nia ,w całej Polsce panuje spokój
gdyż obawy o zamach atanu i mc
gągą się z tego powodu wywią
rac wojnę domową, znikły zupci
nie. Sprawę przesilenia gabinet*
wego zdołano wreszcie załatwić,
gdy większość sejmowa po nutą
pieniu Wojciecha Korfantego ,
ę.
saprowała na premiera Dra. No
waka, rektora uniwersytetu Ja ■
giełońakiego w Krakowie, na któ
rego naczelnik się zgodził. W
ten sposób usunięto głowy powód
nieporozumienia pomiędzy uaozel
niklem a sejmem Rektor Nowak
aczkolwiek znany jest w świecie
jurystów i*Jakich w polityce nie
brał dotąd wybitniejszego udzia
tu. O ile zdoła on skompletować
nowy gabinet, będzie on tymcza
sowym tylko premierem, gdyż są
nadzieje, że po uspokojeniu się
wzburzonych mysłów, wkrótce
dojdzie w Polsce do równowagi,
a wówczas przydą inni ludzie, ja
kich’ naród aobie życzył i życzy.
Misya skompletowania nowego ga
binetu, polecona Drowi Nowako
:wi, niejest łatwą, ma ona bowiem
zadowolić i jedną stronę i drugą
i być pomostem do przyszłego, wy
raźniejszego w barwach politycz
nyeh gabinetu. Ponieważ wybory
do Sejmu naznaczone są na 29
października, dtraenatu na to ~
miast na 5go listopada, przeto
Dr. Nowak bęrzie jeszcze miał do
• Ą t , _ ’ ,
«v6 czasu i do rządów jd o rezy
gnaeyi o której, już dzisiaj azęro
ko mówią w Warszawie. •
—-1--—- I
GROŹBA POWSTANIA ORE —
KÓW W KONSTANTTNOPO —
LU.
Paryż, — Rząd francuski oba
,»ia się powstania Greków w wiel
kiej liczbie zamieszkałych w Kon
stautynypolu, albowiem fakt ten
umożliwiłby armji greckiej zaję
cie tego miasta. Skoncentrowanie
przeszło 25,000 armji greckiej w
Tracji tu po stronie Taćhatjalda
wywołuje poważne obawy w «o
iuszftiniyeh wferacii .wojskowe wy
rażają jednak przekonanie, ie ar
tnja grecku nie zatakuje wojsk
sojuszniczych. Rządowe sfery
francuskie uważają, że proklamo
wanie Smyrny i jej okolic auto -
midżną prownicją grecką oraz po
grńżka zajęcia Konstantynopola
mają na celu wzmocnienie stano
wiska Grecji na wypadek konfe
rencji pakowej w sprawie Bli -
skśego Wschodu, Mimo to ist -
niojc jednak obawa, że armja
grecka mnżt wejść w posiadana
Konstantynopola zupełnie tak
samo, jak stało się to z Wilnem,
zajętym w swoim czasie przez
wojaka potok ie.
Należy zaznaczyć iż ludność
grecka w Konstantynopolu jest
jest' lieżubnie znacznie większa
niż zamieszkała tam ludność ja
kiejkolwiek innej narodowości.
Rozpoczęcie konferencji pofko
lowej w sprawach Blisiaiego W
schodu nastąpi dopiero po u - ■
przedniem przyjęciu odpowied -
niej mającej się odbyć konferen
oji w Londynie.
Iłondyn, — Rząd? anbielscki po
lecił swemu ambasadorowi w A
tonach powiadomić rząd grecki,
iż Anglja bardzo poważnie roz ■
patrujc każdy wysiłek arruęjj
greckiej pragnącej zająć Kon -
stantynopol. Admiralicja angiel
ska ma się zgromadzić w Gardan?
lach i zająć zatokę Złoty Róg.
Prmjer Lloyd Gcorge ozuaj —
mil wczoraj w izbie gmin, iz grąe
ki minister do spraw zagranic/ •
nych przyrzekł ambasadorowi ..
wi angielskiemu w Atenach, iż
Grecja nie naruszy ustanowione
go pasa neutralnego prz.ez zaję
cie Knnstantyno|sil«. . »
Konstantynopol, Prasa Stów
Cały wczorajszy dzień wojska
angielskie przeprawiały się prze?
Bosfor celem połączenia się z woj
akami francuskimi i w Tschatslja
i wzmocnienia tam placówek .
KONFERENCJA 7-00 SIERP *
KIA Z 4 STANÓW.
W Ud? DOBRA PUBLICZNE
00 OZAS ZAKOŃCZYĆ 8TRAJK
MÓWI LEWIS.
Krotki do Przejęcia Kopalń
Phi ładę Iphia, — Prezea federac
ji unijnych górników zwołał na.
poniedziałek do C’leveland na n
'spólnę konferencję właścicieli ko
pałń miękkiego węgla w czterech
etanach centralnych t. j. Illinois
Ohio. zachodniej Pennaylvani i
Indiana, aby omówić sprawę za
kończenia strajku w kopalniach
Jednocześnie do Cleveland przy
1 będzie generalny komitet polity
[ ki strajkowej, aby działać poś
ipieszaie we wszystkikich 'wypad
| kach, jakie zaszły by na tej kon
ferencjl ... . .. .
PADEREWSKI NIE CHCE WZ
MACAĆ BURZY W POLSCE I
NIE SZUKAŁEM WŁASNEJ
SŁAWY W PREZYDENTURZE
MÓWI MISTRZ
Paryż, — (Depesza Zjednoezo
nej Prasy.) “Nie jestem, ani nie
będę kandydatem na prezydenta
rzeeąypospolitej polskiej, ani **v
na członka sejmu polskiego. U su
nałem się z polityki”. Temi sło.vy
określił swe stanowisko były pre
niier Polski, Ignacy Jan Paderew
ski. wyjeżdżając z Paryża do Sz
wa jcaryi,
[ ‘‘Obecnie zamięszanit w Polsce
l jest jedynem swego rodzaju w hi
storyi walk politycznych. Żal mi,
że tak jest i obawiam się, że wy
wrze to złe wrażenie zagranicą.
Uozmyśliwałem głęboko, sa jako
Polak mam uczynię i starałem się
podporządkować wszystkie me o
sobiste ambicyo wielkiej sprawk
nej Ojczyzny. ”
Nigdy me pragnąłem Dyc pre
zydentem Polski 41a męj własnej
sławy, Jakąkolwiek pozycę zaj -
mowałem, to rozumiałem ją jakc
służbę dla mego kraju. Tak szcsw
rze i głęboko pragnąłem widzieć
■Polskę niepodległem państwem,
że jak wiadomo, dla tego eeln wj
rzekłem się swej pracy zawodo
wej Jeszcze zeszłego roku my —
wiałem że już nigdy nie powrócą
d<> mej artystycznej pracy a , obi
cnie chętniebym to samo uczynił
ponieważ w zabiegach dla dobri
lne.i Ojczyzny odczuwałem głębt
kie iradowolenic wewnętrzne i
przyznać muszę otwarcie, że chcij
łbym nadal dla niej pracować,
gdyż naród polski zasługuje, abj
jego synowie dali mu wszystkie
co mają w sobie najlepszego.”
WRÓCIE DO AMERYKI
'•Jednakże — ciągnął dalej Pt
dere vski— przyszedłem do przt
konania, że mogę w dany sposói
służyć Polsce w dalszym ciągu ni<
będąc w polityce. Usuwam się m
ubocze, aczkolwiek tak od myci
rodaków w kraju, jak i będącyel
;>eza krajem otrzymałem zapew
nienia popraeia, gdyż nic widzę a
obecnej bur zliwej polityce, jaki
do minuje nad ugrupowaniem o
ipinii w Polsce, w jaki sposób nu
płbym oddać skuteczne usługi
srajowi. Polska potrzebuje obecni
Stałego rządu i nie może pozwa
lać sobie na zbytek, jakim jest
ustawiczną zmiana rządów. Nie
chcąc też ze swej strony dodawać
czegokowiek, coby mogło wzmi
(knić to wrzenie polityczne w kn
ju usuwam się na bok i wracam
do mej pracyartyatycznej.którą
ponownie obejmę x listopadzie
gdyż mam do wypełnienia szeref
kontraktów w Stanach Zjedno -
eionych”.
Tyle Paderewski o sobie. Kor<
spondent dodaje, że były premiei
Polski przez pięć lat zarzucił swą
profesyę, z całym swcm poświęć*
ulem oddawszy się partyotyczne,
służbie dla Polski na konfercncy
ach \n Genewie. Jutro opuszcza
on Paryż i wyjeżdża do swej wi.
ii nad jeziorem Genewskicm w
Szwajcaryi, skąd po odpoczynku
wraca do Ameryki, gdzie ma za
angażowanych kilkanaście konew
tów, na których publiczność Ame
/.v kańska witać go będzie nie ty
Iko jako mistrza, ale również jako
jednejojednego z największych
mężó# stanu w okresie wielkiej
wojny światowej.
TKAGICZNY ZGON LOTNIKA
! , -
2 Bydgoszczy donoszą: Na lot
nisku tutejszym zginął tragiczną
śmiercią spadłszy z wysokości 1,
.100 metrów, porucznik pilot Anto
n: Łabędzki,
LITWA, ŁOTWA* I ESTONJA
UZNANE PRZEZ STANY ZJED
NOGZONE.
Oficjalivci zaprzeczają, jakoby
uznanie to stało w sprzeczności
Z zasadami wygłoszonymi przez
Hughesa wkrótce przed kon
fdrencją rozbrojeniową.
Waszyngton, D. 0. , — Rząd
Stanów Zjednoczonych formalnie
uznał niepodległość pfeństw !bał
tyckieii, mianowicie Litwy, Łot
j wy i Ketonji. Udzielono również
uznania rządowi albańskiemu.
Rząd amerykański ogłosił, że
Va« 'JE. Young nadal pozostanie
nu Stanowisku posła amerykań -
Śkiego w bałtyckich państwach.
Akeja ta stanowi najgłówniej
szą i inoże jedyną zmianę w sta
nowisku departamtntu stanu W
ostatnich kilku latach.
Poprzednia administracja rów
nież nie chciała uznać bałtyckich
państw lub jakichkolwiek innych
państw powstałych na terenie
przedwojennej Riosji. Sekretarz
Stanu Hughes, odpowiadając nie
dawno na prośbę republiki sybe
ryjskiej, domagającej się udziału
W konferencji rozbrojeniowej, o*
świadczył. że Ameryka nie może
łWMEWolić na ćwiartowanie Rosji
nastanie stały rząd. Oficjaliści za
przeczyli twierdzeniu jakoby «k
cja sekretarza Hughesa była w
sprzeczności z jego zasadami wy
głoszonymi wkrótce przed1 konie
rencją rozbrojeniową. Powiadają
oni że państwa bałtyckie zostały
' tłfjwinc prze*. wszystkie europej
skie państwa i zawarły one trakta
ty z nimi.
NIEMCY CZESCY WYPOWIE
DZIELI WOJNf OZECHOSŁO
WACJI.
« _
Praga, Czechosłowacja, W che
bie, w północnych Czechach, od
był się liczny kongres czeskich
1 Niemców, na który przybili przed
stawiciele wszystkich partyi, z
wyjątkiem socjalistów. W dzie -
dzińcu ratusza w Chebie nastąpi
ta uroczysta manifestacja polity
czna Niemców, wyznanie wiary
przyszłość. Przewodniczący, poseł
Bohr, wspomniał o r. 1897 poezem
1 przemawiał: '
“Dzisiaj nasze położenie jeszcze
1 poważniejsze, jeszcze cięższe, jesz
eze cięższą jest dola oszukanego
w swych prawach ludu, którą
niepj tany, wbrew swej woli, zo
! stał wcielony do tego państwa 1
1 zmuszony został do rozpaczliwej
1 walki o swój język obyczaj i oj
czyznę, nawet o swój byt”. ‘ •
Z kolei poseł Bohr odczytał u
ruczynią przysięgę, którą wszy -
scy powtórzyli. Przysięga przypo
mina polskie deklaracje w czaaa
cb przedwojennych w ehwilach u
cisku i prześladowań.
“Przysięgamy dziś w uroczy
stej godzinie jako uświadomieni
Niemcy, zawsze i nieustannie wal
czyd za prawo naszego samosta -
nowienia za utrzymanie naszego
rasowego języka, za naszą pracę
i stan posiadania. Przysięgamy po
rzucić o nasze święte prawa. Chce
my być zgodnym narodem braci
wiernym starym naszym prawom
i językowi. Chcemy żyć, chcemy
być wolnymi i Niemcami.”
Po przysiędze odbyło się zebra
pie, w czasie którego przedstawi
ciel rzędu czeskiego kilka razy !
przerywał rnowcom, poczem Niem
cy udali się na rynek j przysięgę
pomówili. Na zebraniu uchwalo
no wspólny front bojowy Niem
ców w sejmie czeskim. Obecnie
zanosi się nr Czechach do wojny
na może albowiem Czesi oświad
czają że uie zniosą irredenty nie
mieekiej i abi na jotę nie ustąpią
Niemcom. Zdaniem Czechów Niem
ty posiadają, minimum egzysten
Ł-ji narodowej i politycznej. ! na
żadne przywileje dla nich się nie
zgodzą. W tera są zgodne wszyst
kie czeskie stronnictwa, to też
manifestacje niemieckie są wy -
razem raczej bezsilności ich poli
ty kó .v.
NIEMCY O WIELKIM WOJU
GOSPODARCZYM POLSKI.
W katowickiej “Gazecie* Lu -
dowej’’ czytamy:
“Antypolska polityka ekonomi
Czna rządu berlińskiego spotyka
się 7, coraz żywszym protestem
sfer handlowych i przemysłowych
rzeazy niemieckiej. W prasie nie
mieckiej pojawiają się artykuły,
zbiiające nierozsądny bojkot go
spodarczy Polski, wykazując, że'
bojkot, ten "w pierwszym rządzie
przyniesie nieobliczalne szkody
przemysłowi i handlowi niemie
ckiemu, natomiast przyczyni się
niewątpliwie do dalszego podnie
sienią przemysłu Polski
Mimo sztucznego wstrżymy wa
ni a wrogiego Polsce nastroju, o
pinja niemiecka zrozumiała, że
stosunki wrogie Polsce muszę raz
już się skończyć i musi przyjvć~
do nawiązania stosunków handlo
vyeh, opartych na wzajemnem
zaufaniu.
Ostatnio kilka najpoważniej -
szych dzienników niemieckich za
mieściło dłuższe artykuły o Pol -
sec, z treści których przebija chęć
podkreślenia tego wszystkiego, co
nastrajało Polskę wrogat wołJs&s
Niemiec i pogodzenia się z fakta
mi dokonanemi, a więc w pierw
szym rzędzie w Gdańsku i na Gór
Bym Śląsku.
“Frankfurter Zeitung” przyiu
si entuzjastyczny na vet artykuł
o stosunkach polskich. Na przy -
■szłość. Polski zapatruje się nad
zwyczaj dodatnio i nazywa Pol
skę jedynem krajem ładu i'*po
rządku we wschodniej Europie.
W ostatnich miesiącach — pi
sze “Frank Zeitung” — życie
gospodarcze Polski rozwija się z
niesłychanym rozmachem i szyb
kością. — Poznać to można naj
lepiej na rozwoju Gdańska, któ
ry od czasu wciągnięcia gd w go
spodarczy obszar Polski rozwinął
nader szybko swój handel i prze
mysi. Liczba bezrobotnych w tym
czasie spadla z 10 tysięcy na 400
.Mema prawie ani jednego wię
kszego banku polskiego, któryby
nie miał swego oddziału w Gdań
isku. Nie jest to wprawdzie wystar
czającym dowodem, że życic goa
podarcze skonsolidowało się w
Polsce, a jednak jest to objawem
dość silnego życia handlowego w
Polsce, a to wiele znaczy dla zruj
nowanej Europy wschodniej. Z -
naczne wahania na jakie wysta
wione są waluty Europy wschód
niej oraz niemiecka hamują stały
rozwój życia gospodarczego —
jednak wpływ w tych wahań na
ruch handlowy we Wschodniej
Europie byłby daleko mniejszy,
gdyby stosunki handlowe między
Polską a Niemcami nie natrafia
ły na trudności. Gdańsk odgrywa
rolę pośrednika między obu' pań
stwami. Szereg przedsiębiorstw
fabrycznych polskich otwarło w
Gdańsku swe biura orazskłady, a
w- tym kierunku dominujące mie
juce zajmuje łódzki przemysł tek
stylny, jak również przemysł me
talurgiczny, węglowy, naftowy i
cementowy — które to przemysły
założyły w Gdańsku swe central
n© biura eksportowe.
MADRYD, — Krótkie trzęsie
'nie ziemi odczuto zeszłej ńoey w
.Grenadzie którt wywołało zncznt
przerażenie. Nie wyrządziło ono
żadnych szkód1. . .
PLAN HARDINOA NAPOTY
KA NA NOWE TRUDNOŚCI
Koleją Odrzucają Propozy o
wie Starszeństwa.
Pm
New York, — Na odbytej ta
konferencyi, w której wzięli u -»
dział wszyscy główni przedsta —
Wiciele kolei amerykańskich, 265
głosami przeciw dwom odrzucili
oni przedstawiony przez prezy -
denta Harding?a plan. zakończe
nia strajku w pracowniach kola *
jowych. Właściwym i bezpośre -
dnim powodem odrzucenia prapo
zj'cyi prezydenta była sprawa
starszeństwa pracy u strajkierów
którego uznania przez koleje pro
zydent kię domagał bez względu
na to, czy to starszeństwo pracy,
dotyczy pracujących dalej lojal
nie robotników kolejowych, czy
i też stfajkierów. Innemi siewy pro
jpozycya żądała,, aby wracający,
pracy strajkier który kilka już
lat pracował dla kolei, nie tracił
swego starszeństwa i nie był zró
wnany w płacy i przywilejach a
tym, który świeżo zaczął praco
wać. Otóż to żądanie prezydenta
główne wywołało niezadowolenie
wśród właścicieli i przedstawicie
U interesów kolejowych i dlatego
niemal ie jednogłośnie odrzuco
no plan Hardinga na konfereneyi "
nowojorskiej.
Prezydent nie ustąpi
Z Washingtonu atoli zapewnia
ją, że prezydent nie ustąpi, że Eto*
że spróbuje dalej zmodyfikować
swój jprpjektjCal*^tfe^ko&ei«ftim
strajku doprowadzić musi. Mimo
i opornego stanowiska kompanii
kolejowych i one szukają punktu
wyjvcia, pragnąc znal eźójt jakąś
możliwą podstawę porozumienia
i znosząc się w tym względzie a
sekretarzem stanu w tym wzglą
dzie z sekretarzem stanu Hoove
rem. Wreszcie kolejom zależy na
tem, aby plan ugody obejmował
zabezpieczenie mienia kolejowe
go i życia tych pracowników, któ
rzy, lojalnie wytrwali mimo straj
ku na swych stanowiskach.
SPISEK CELEM ZAMORDO —
WANIA FREMJERA PO IN
GARE. i
Paryż — Rząd francuski opu
blikował wczoraj wiadomości o~t
donoszące o istnieniu spisku, ma
jijcego na celu zamordowanie pre ,
mjeru Poincare.
Pierwsze wiadomości o tym
spisku rzijd francuski otrzymał
od policji berlińskiej, której uda '
ło się wykryć, iż monarchiści nio
mieey tycznie z francuskimi komu
nietami przygotowali plan zamor
iłowania premjera Poincara Poin
eare przy pierwszej sposobności.
Policja francuska jest posia
daniu dokumentów, wskazują —
eych że komuniści francuscy o
trzymali wielkie sumy pieniężne.
Wobec tych wiadomości władzt ,
policyjne wydały rozporządzenie,
o strzeżeniu premjera w dzień i
w nocy.
IRLANDCZYCY NARODOW —*
CY TIPPERARY.
Dublin, — Pokrótkiej walce,
wojska rządu irlandzkiego zajęły
szerzej żnane miejscowości Limę
riek i Tipperary, biot-ąą 40 jeó -
ca Powstańcy irlandzcy ofnęli
się, paląe wielką mleczarnie i se
równię w której pracowało 400
osób. Republikanie cofają się da
lej na południe, gdzie też przeno
si punkt ciężkości w Irlandyi.
Konstantynopol, — Przeciw
wojskom greckim, które stoją o 6
mil od linii Azataldża w sile oko
'ło 30,000 żołnierza. Alianci po -
trafią wystawić tylko 10,000 lu
idzi . , . ■■ ' \n\n - ,, ■ . . ..
a ^ssjff ,.. •" •../■'/•
| ■' * ^ • '• ■■■••; : ■ ■ ■ ■ ■'■
•' Mr. Merchant!
Now the most propitious
time tor jroa to advertise four
wares io Nebraska's only pro
gressive Palish newspaper
"Qwiazda Zac hod u" the Po
lish messenger. It is a paper
that is read in the homes of
the thrifty Polish people
Phone MA rket 1088