Newspaper Page Text
GWIAZDA ZACHODU JEDYNE POLSKIE PISMO TYGODNIOWE. POŚWIĘCONE INTERESOM POLONII W NEBRASCE I, STANACH ZACHODNICH NUMER 49. OMAHA, NEB., 5 GRUDNIA, 1924. VOL. XV Gwiazda Zachodu (Western Ster) Jedyne Polskie Pismo wyda wane na zachód od rzeki Missisaippi. Pismo czytane przez wszystkich rolników i mieszkańców miast Nebraski i Stanów Zachodnich. Adres: 5029 So. HthSt. OMAHA, NEB. Teł. MA rket 1088 Polska Stara Się o Pożyczkę XVw York. — Rzeczypospolita Polska nawiązała rokowania z a merykańskimi finansistami w ce lu zaciągnięcia pożyczki w sumie $15,000,000 albo więcej. Jakkol wiek dotychczas nie zostało stwier dzone na co Polska tej pożyczki użyje, ani czy pożyczka zostanie napepuo przyznana, w kołach fi nansowych panuje przekonanie, iż Polska zaciąga pożyczkę w zwią zku z ostatnim układem zawar tym z rządem Stanów Zjednoczo nych w sprawie spłaty długów za ciągniętych w czasie powstania państwa polskiego. Rząd polski potrzebuje tej ma łej pożyczki na spłatę pewnych długów, których termin mija w 1027 roku i rat należnych fabryce lokomotyw Baidwina, której Pol ska winna około 12 milionów do larów i 8ervice Truck Co., któ rej winna $3,500,000. ' Zrównoważenie budżetu, zawar cie ostatnio przez Polskę umowy o spłacie długów, poprawiło zna komicie “kredyt Polski na finan sowych rynkach amerykańskich. f Wybitni finansiści są zdania, że z chwilą ratyfikacji umowy pol sko - amerykańskiej o spłacie dłu gów przez Kongres Stanów Zjed noczonych i Sejm Rzeczypospoli tej Polskiej, e0 nastąpi za kilka miesięcy, rząd polski rozpocznie rokowania o zaciągnięcie w Sta nach Zjednoczonych właściwej pożyczki w sumie dochodzącej kilkudziesięciu a może $100,000, 000. RADIO FOTOGRAF JA PRZE PRZESŁANA PRZEZ AT LANTIC W 20 MINU TACH. New York. — Świat dzisiejszy jest w przededniu wielkich wyna lazków, które będą dokonane przy pomoey radio. Powiadają u czeui, że niedługo oko naaze bę dzie mogło widzieć co się dzieje w najodleglejszych krańcach na szej planety'. Tymezasem wyna lazcy bawią się w jjjzesyłanie i skrowych rozmów, a ostatnio fo tograf ji. Wczoraj przesłano z Anglji do Ameryki 10 fotografji przez radio. Fotograficzne nega tywy zostały nadane z radjografi cznycli aparatów Marconiego w Londynie. W 20 minut po nada niu ieh, zostały' odebrane w No wym Yorku w biurach Radio Cor poration of America. * HERRIOT WYGWIZDANY. Paryż. - W dwóch miastecz kach w Wogezach, w Saint Die i Epina bawił wczoraj premjer Iler riot. Zebrany na stacjach obyd wu miasteczek tłum wygwizdał go za jego anty-watykańskie sta nowisko. Wzruszono okrzyki:— Precz z bolszewizraem! Niech ży je Francja! — Cały rejon w gó rach Wogezach jest przeciwny Herriotowi za jego stanowisko u ległe w stosuuko do Niemiec, no i za jego stanowisko do Watyka nu. MAŁA ENTENTA JEST W RA ZIE WOJNY POWAŻNĄ SIŁĄ. Praga. — Jeden z pruskich pół urzędowych dzienników ogłasza, że wszystkie arnije małej ententy mogą. wystawić w razie wojny (i miljonów dobrze wyćwiczonego i uzbrojonego żołnierza. Czechosło wacja ma na stopie pokojowej 150,000 żołnierza, a w razie woj ny może tą stopę podnieść do mil jona. Jugosławja ma 135,000 żoł , nierzy. I również do boju może wystawie miljon chłopa. Rumu nja ma 125,000 żołnierzy, a do wojny może zmobilizować armję iiezącą 2,400,000 ludzi. — Polska, która nie należy do małej enten ty, ale która mniej lub więcej jest z nią związantf przez różne trakta ty, ma na stopie pokojowej 180, 000 żołnierzy, a w czasie wojny może wystawić dwa miljony żoł nierzy. Inncmi słowy mała en tenta jest siłą lbardzo poważną, z którą muszą się liczyć wielkie państwa europejskie. Czytajcie i popierajcie “Gwia zdę Zachodu.” ]}7*n TrtmnTAmA « amvmvj.ii v J JE- YOTUM Z-A UF ANI A. Paryż. — Parlament francuski uchwalił Votum zaufania dla rzą du premjera Herriota 318 glosa mi Lewicy przeciw 196 głosom Prawicy i komunistów. Głosowa nie nad votum zaufania nastąpi ło w czasie dyskusji nad interpe lacją posła Tattingera wniesioną z powodu zaburzeń niedzielnych, w których komuniści wraz z agi tatorami prawicy usiłowali roz bić pochmj‘towarzyszący przenie sienie zwłok zabitego przywódcy socjalistów francuskich Jauresa z dotychczasowego grobu do Pan tetonu narodowego, gdzie bywają [składuiie zwłoki francuskich bo Ihaterów narodowych. Podczas interpelacji przyszło !do gwałtownych scen urządzonych na ławach posłów prawicowych i komunistycznych i wice-przewod nieząciy parlamentu Hussoni już sięgał po kapelusz, by dać znak do odroczenia posiedzenia, gdy w tej chwili zabrał glos -premjer Herriot i oświadczył, iż wobec gwałtownego zamieszania w izbie uważa, iż powinno się odbyć gło sowanie, któreby wykazało, czy rząd jest w zgodzie z większością posłów. Głosowanie zakończyło się spodziewanern zwycięstwem premjera I|erriota, dając mu ol brzymią większość ndd głośno krytykującymi rząd posłami pra wicowymi i komunistycznymi. Po otrzymaniu vutmn zaufaniu premjer Herriot zabrał głos po nownie i oświadczył, że będzie zwalczał komunizm za wsyelką cenę, jako groźne niebezpieczeń stwo dla nastroju demokratycz nego. “Lewica fraancuska stoi w o (ironie demokracji — mówił prem jer llerriot — jej zasad i doktryn, — wierząc, że nąpód francuski stoi wiernie przy zasadach demo kracji i postępu i nie da się oma mió zwolennikom dyktatury i za cofania.” Kraków. —• W czasie obchodu 6tej rocznicy oswobodzenia Kra kowa z pod zaboru austrjackiego odbyła się przed odwaehem w Itynku głównym uroczysta deko racja czynnych uczestników przewrotu z r. 1918 srebrnymi krzyżami pamiątkowymi. Deko racji dokonał komisarz rządu na miasto Kraków, dr. Wawrausch. Odznaczonych zostało około 40 o sób. Krzyzc mają w środku orła polskiego, u góry koronę, na dole herb m. Krakowa. Odznaczenia otrzymali między innymi Ignacy Daszyński, i Włodzimierz Tet majer. BUNT MNIEJSZOŚCI NARO DOWYCH W CZECHO SŁOWACJI. Mniejszość narodowa nie chce głosować za budżetem. Praga. — Ogólna krytyka ni nansów czechosłowackich przez zagranicę, stała się hasłem dla buntu mniejszości narodowych Czechosłowacji. Onegdaj posło wie mniejszości narodowych Sło waków, Węgrów, Niemców i Ru sinów podkarpackich opuścili grenijaljjie parlament czeski na znak protestu przeciw szowinisty cznej polityce czeskiej. Posłowie czesko - słowackich mniejszości wystosowali do całego świata i do protektorów słowackiego państ wa energiczny protest w obronie awoifeh fundamentalnych praw, jak posiadania ziemi, własnych szkół narodowych i używania ję zyka • narodowego w urzędach. Walka mniejszości narodowych w Czechosłowacji nie jest nowa. Trwa ona od samego prawie po wstania państwa czeskiego. Osta tnio do tej walki i przeciwko re publice * czeskiej przyłączyli się Słowacy, którzy publicznie głoszę że naród czechosłowacki, jako taki nie istnieje i że Czesi i Sło wacy sę osobnymi narodami. Sło wacy domagaję się uznania ich za osobny naród, zgodnie z wa runkami umowy podpisanej przez przedstawicieli czeskifeh i słowac kich, która dotychczas nie była wprowadzona w życie prpzez rząd czeski, skutkiem czego naród sło wacki został ograbiony ze swoich | praw przyznanych im przez' przedstawicieli narodu czeskiego.I Skutkiem opuszczenia parla mentu czecho - słowackiego przez posłów mniejszości narodowych, rząd czeski uznał się zmuszonym przerwać debaty nad projektem zrównoważenia budżetu. Mimo o trzymania licznych pożyczek za granicznych, rząd czechosłowacki dotychczas nie zdołał zrównowa żyć swego budżetu i obecnie jest dalej od tego celu, jak kiedykol wiek przedtem, na skutek ogrom nie zwiększonych wydatków na cele wojskowe. Posłowie mniejszości narodo wych wobec lego założyli energi czny protest przeciwko nadmier nym wydatkom na armję które wielokrotnie przewyższają wyda tki na cele szkolnictwu powszech nego. Podatki w Czechosłowacji na głowę są większe aniżeli we Francji j Włoszech. Ostra krytyka gospodarki cze skiej przez zagranicę szczególnie we Francji i Anglji, wywołała w czeskich kołach rządowych wiel kie zaniepokojenie i była przed miotem długiej debaty w parla mencie, po której posłowie czescy z oburzeniom odrzucili projekt finansistów angielskich, aby Cze chosłowacja poddała się pod kon trolę zagranicy, jako ubliżający godności zwierzehniczej narodu czeskiego. BRONISŁAW KUŁAKOWSKI ZAKOŃCZYŁ ŻYCIE. New York. — Wczoraj w szpi talu św. Łukasza zakończył życie Bronisław D. Kułakowski, redak tor naczelny “Nowego Świata” oraz działacz polski na Wychodź twie. Śmierć nastąpiła wskutek zapalenia płuc. Śp. Br. Kułako wski niedomał poważnie już od dłuższego czasu. Zwłoki śp. Ku łakowskiego zostaną spalone w krematorjum, gdyż tego życzył sobie przed śmiercią. NOWY PREMJER EGIPSKI NARZĘDZIEM ANGLJI. Londyn. — Pierwszym krokiem nowego p rem jera Egiptu Ziwara Paszy, było odroczenie* sesji par lamentu egipskiego do 25 grudnia i wstrzymanie apelu do Ligi Na rodów, pprzygotowanego przez poprzedni rząd Zaghoula Paszy. Kroi Egiptu Fuad dał nowemu premjerowi, który jest uważany za narzędzie Angiji, wolną rękę do załatwienia sporu angielsko egipskiego. Krok nowego premjera egip skiego wywołał w angielskich ko łach rządowych wielkie zadowo lene, ponieważ, daje politykom angielskim pewność, iż obejdzie się bez walki, czego mimo wiel kiej pewności siebie, obawiali się dyplomac angielscy w razie, gdy by prpzy sterze rzędów w Egip cie pozostał był stary premjer Za ghoul Pasza, gorący patrjota i zdecydowany niepodległościowiec egipski. Mimo pokojowych zapowiedzi, rząd angielski śle pośpiesznie do Egiptu nowe siły/ zbrojne. W dro dze na wody" egipskie, znajduje się prawie cała Sródziemno-mor ska eskadra angielska floty wo jennej. ARMJA POLSKA OBRONĄ CY WILIZACJI NA WSCHO DZIE. Paryż. — Na śniadaniu u gene rała Nollet, wydanem na cześć mi nistra Sikorskiego, gen. Nollet za kończył swe przemówienie stwier dzeniem, że demokracja francu ska zawsze szła w pierwszym rzę dzie, gdy chodziło o usłuchanie wołaniu uciemiężonego narodu polskiego i nie może sprzeciwić się tej tradycji w. stosunku do Polski oswobodzonej. General imienieię Francji wzniósł toast na cześć Prezyden ta Polski, armji polskiej i jej sze fa, ministra Sikorskiego. Odpowiadając na przemówienie generała Nolleta, minister Sikor ski oświadczył między innemi, że jest przeświadczony, iż związki przyjaźni, łączące oba narody fran cuski i polski, będą w przyszłości coraz silniejsze. I Mówca jest wdzięczny genera łowi Nolletowi za słowa świadczą ce o tej przyjaźni i może zapewnić — że Polska na zawsze pozostanie wierną Francji, ponieważ oba kra je są nierozerwalnie związane nie tyiko wspóiością in i erosów i kul tury’— ale i przez to, że należą do grupy tych narodów, dla których traktaty nie są świadkiem papie ru. Żołnierz polski dał niejednokro tnie dowody tej wierności. Mów ca przypomina, że przybył na za proszćnie generała Nolleta w cliwi li, gdy Europa stanęła na przeło mie, przyczem Francja ujęła zno wu w swe ręce inicjatywę w kie runku przywrócenia normalnych stosunków w życiu narodów. Armja polska jest zewnętrzną siłą Polski, siła ta jest obroną dla świata cywilizacji na wschodzie. Minister Sikorski zakończył! wyrażeniem hołdu dla wielkiej ar mji francuskiej, która jest i bę dzie dla Polski wzorem armji na rodowej, poczem wzniósł toast na cześć prezydenta republiki fran cuskiej, armji francuskiej i jej szefa konstytucyjnego generała Nołletta. Po śniadaniu nastąpiła ożywio na wymiana poglądów między mi nistrem Sikorskim a szeregiem wybitnych osobistości, które wzię ły udział w śniadaniu. Nicudały Zamach Stanu Komunistów w Estonji Rewel. — Wybuchło tu wczo raj powstanie komunistów', któ rzy chwilowo \opanowali kilka gmachów publicznych i chcieli o balić rząd. Komuniści usiłowali Opanować budynek głównej kwa tery armji, oraz kilka innych bu dynków1 rządowych. Stacja po licyjna żostała zniszczona, są pe wne szkody na stacji kolejowej, gdzie komuniści ukazali się w wię kszej liczbie i gdzie walki pomię dzy komunistami a wojskiem i policją trwały dłużej. W innych miejscach komuniści walczyli w oddziałach po 5 do 10 ludzi. Ge nerał Lajnener, nowy szef armji estońskiej, wysłał przeciw komu nistom wojsko i dwie godziny po wybuchu powstania, powstanie to inspirowane przez Rosję sowiec ką, było stłumione. Zabitych zo stało trzynastu oficerów, żołnie rzy i policjantów. Powstanie to przypomina rzeź ułanów krakow skich w listopadzie ub. roku przez komunistów. Powstanie to komu nistów estońskich wywołało silne wrażenie na rządach państw “bu forowych” jak je nazywają Niem cy, na Łotwie i Litwie którym ja ko państwom słabym’ grozi każ dej chwili podobny wybuch. O ile te państwa nie uczynią jakie goś wysiłku w kierunku połącze nia się z sobą lub z Polską to w takim razie grozi im prędzej czy później wcielenie do związku so wieckich republik. ZABÓJSTWO WODZA WOJSK ANGIELSKICH W EGIP CIE DZIEŁEM KOMU NISTÓW. Konstantynopol. — Zamordo wanie głównego wodza wojsk an gielskie}! gen. Sir ftee Staeka, jest dziełem komunistów egipskich, podburzonych przez bolszewików rosyjskich jak przypuszczają w tutejszych międzynarodowych ko lach policyjnych. Według wiado mości znajdujących się w posia daniu międzynarodowych kół po licyjnych w Konstantynopolu, za graniczna sekcja bolszewicka w Moskwie z Menzyńskim na Tzele zatrudnia w Egipcie, Syrji, Pale stynie, Turcji i Kurdystanie oko o 100 bolszewickich agitatorów, ctórzy rozporządzając olbrzymi ni funduszami, starają się wywo ae rewolucję bolszewicką, lub loprowadzić do groźnego zatargu oomiędzy państwami, mająeemi sprzeczne interesy na Bliskim Wschodzie. Obecnie bolszewicy oburzeni ba '• r.glję za zerwanie angielsko-ro tyjskiego traktatu, nie mogąc się semśció na Anglji, podburzyli ko nunistów egipskich do sprowoko wania zatargu egipsko-angielskie ?o, by w ten sposób pod groźbą międzynarodowych komplikacji zmusić Anglję do więcej pojed nawczego stanowiska względem bolszewickiej Rosji. Bolszewicy w swych planach praciwangielpkieh, mieli zamiar wywołać równocześnie rewolucję w Egipcie, Palestynie, Mezopota nji i Indjaeh w przekonaniu, że w ten sposób jedynie mogą dopro wadzić do obalenia mocarstwowe go stanowiska Anglji i ejj pano wania na Wschodzie. AMERYKAŃSKA FEDERACJA PRACY POTĘPIA PACY FIZM. El Pa.so. — Konwencja Amery kańskiej Federacji Pracy, obra łująca w tem mieście, przyjęła ■ezolucję, w której domaga się po ivszechnego treningu wojskowego. ,vszystkich obywateli, pod kon rolą rządową. W rezolucji tej, w dalszym jej ciągu, robotnicy a n ery kańscy potępiają wszystkich pacyfistów, głoszących z biblją w ręku pokój zbrojącemu się pow szechnie światu. Rezolucja jest sarazem projektem, w jaki sposób rząd ma tworzyć obozy ćwiczeń :lla obywateli, a szczególnie dla młodzieży szkolnej. Czytajcie i popierajcie “Gwia zdę Zachodu.’’ WALKA BAND ZŁODZIEJ SKICH NA ULICACH MIASTA LWOWA Na ulicach Lwowa rozeirrały się dwie krwawe walki między dwiema bandami złodziejskiemi, które zapewne pochłoną dwa ży fhi ludzkie. Do walki stanęła banda złodziejska Tadeusza Cia stonia, Wojciecha Pępka i Marja na Markowskiego przeciw ban dzie Michała Szesberga, Józefa Łukowskiego i Kazimierza Kobry nia oraz w roli “łączników” zna ne pprosty tutki i złodziejki Ju lja Mularczykówna i Zofja Pań ków. Pierwsza walka stoczoną zosta ła u zbiegu ulicy Trauguta i Kró la Leszczyńskiego. Tu Ciastoń z swoją bandą zaatakował przeciw ników, w czasie czego przyszło do strzałów, a na placu boju pozostał Szesberg ciężko ranny w brzuch. Towarzysze Szesberga dorożką na tychmiast przewieźli do Pogoto wia ratunkowego i zaraz stąd u dali się na poszukiwanie za swo imi przeciwnikami. Po krótkiej dopadli bandę Ciastonia w ulicy Hetmańskiej obok pomnika het mana Jabłonowskiego. W jednej chwili wywiązała się walka na noże, w czasie której ró wnież padły strzały rewolwero we. Ciastoń znowu był górą, — gdyż Łukowski został ranny w brzuch i padł na miejscu, zaś Ko bryń został przebity nożem. Za wiadomiona o wypadku policja, będąca na po południowem przed stawieniu w Teatrze Wielkim, na tychmiast urządziła pościg za a wanturnikami i zdołała ująć Mar kowskiego z rewolwerem w ulicy 1 eatralnej, zas Pępka aż w ulicy Podlewskiego. ŚMIERĆ SŁYNNEGO KOMPO ZYTORA. Bruksela, — Zmarł tu na choro bę gardła Giacomo Puccini, świa towej sławy kompozytor i twór ca kilku oper, jak: La Boheme, Madame Butterfly, La Tosca, i wiele innych. Ostatnia jego ope rą jest “Turandot”. Zmarły ar tysta liczył 65 lat. Pozostawił żo nę i córkę Toskę. BENESZ O STANOWISKU STA NÓW ZJEDNOCZONYCH. Praga. — Benesz, minister spr. zagranicznych Czechosłowacji, w wywiadzie udzielonym korespon dentowi amerykańskiemu żałuje niezmiernie, że Stany Zjednoczo ne przez swe oziębłe stanowisko w stosunku do Ligi Narodów i przez nieuznanie Rosji sowieckiej straciły swe wpływy i kierującą -ękę w sprawach europejskich. \n\n Mr. Merchant! Now is the most propitious time tor you to advertise your wares in Nebraska’s only pro gressive Polish newspaper “Gwiazda Zachodu" the Po lish messenger. It is a paper that is read in the homes of the thrifty Polish people Phone MA rket 1088