Newspaper Page Text
Gwiazda Zachodu “The Western Star” Wychodzi w każdy piątek (Published every Friday) Jedyne polskie pismo tygodniowe w stanie Nebraska, poświęcone sprawom Polaków na obczyźnie a szczegól nie w Nebrasce. Pismo czysto-narodowe polskie. ' Prenumerata roczna w Ameryce wynosi $2.00. Adres: GWIAZDA ZACHODU PUBŁISHING CO. Phones: MArket 1088, JAckton 2201 ' 1417 Davenport Street Omaha, Neb. So. Omaha Office: 4733 So. 24th St. Następujące towarzystwa przyjęły “Gwiazdę Zacho du" jako organ oficjalny: W parafji Św. Franciszka: Tow. Synowie Polski, imienia Tadeusza Kościuszki, grupa 117, U. P. w Ameryce. Tow. św. Józefa, grupa 223, U. P. w Ameryce. Tow. św. Franciszka, Z. P. Rzymsko-Katolickie. Tow. św. Kazimierza, Z. N. P., grupa 1315. Tow. Kazimierza Pułaskiego, Z. N. P., grupa 639. W Paraf ji Sw. Stanisława, B. i M. Tow. Białego Orla, pod opiekę św. Józefa. Tow. Sw. Stanisława, Z. N. P. W Paraf ji Niep. Pocz. Najśw. Maryi P.: Tow. św. Michała Archanioła, grupa 108, Unii Pol. Entered at the Post Office of South Omaha, Nebra aka, September 20, 1905, as second class matter under the Act of Congress, March 3, 1879. >•< NASZE TOWARZYSTWA. Grudzień i styczeń są miesiącami, w których na sze polskie towarzystwa odbywają swe roczne po siedzenia i wybierają nowe zarządy na rok następny. Nam Polakom nikt nie może zarzucić, że nie mamy zmysłu organizacyjnego. Każde bowiem osiedle pol skie, bez względu na liczbę rodaków w danej miej scowości zamieszkałych, poszczycić się może tak lo kalnemi organizacjami, wyrosłcmi na gruncie psra fjalnym jak również grupami wielkich polskich or ganizacyj krajowych. Nasza szczupła Polonja w Omaha ma przeszło trzydzieści różnych organizacyj polskich, do których należy większość rodaków naszych. Towarzystwa polskie w Omaha rządzą się dobrze. Zarządy skła dają się przeważnie z ludzi światłych, obywateli od dawna .zamieszkałych w naszem mieście, znających potrzeby naszej Polonji, miłujących gorąco mowę naszą, nasze obyczaje i chętnych do pracy, gdy cho dzi o sprawy narodowe, oświatowe i humanitarne. Na cele powyższe nie szczędzą one pieniędzy. Dałyby zapewne ostatniego dolara, gdyby wiedziały, że tern wsławią imię polskie. Mieliśmy już liczne dowody tej nieograniczonej szczodrobliwości i ofiarności na Bzych towarzystw polskich. I Niestety jest jeszcze dośp wjęjką lijfzba roda ków, którzy nie "należą do żadnego towarzystwa pol skiego. Zwłaszcza nasza młodzież polska uważa, że nasze towarzystwa istnieją przeważnie dla tych, co nie urodzili się w Ameryce. Młodzi mylnie sądzą, że oni powinni wstępować do katolickich zrzeszeń, które mienią się amerykauskiemi, choć w gruncie rzeczy nie są one atnerykańskiemi, leez narodowości obcej posługującej się językiem angielskim. Nie można winić naszej młodzieży. Postępuje o na w dobrej wierze, a nikt nie zadał sobie trudu, by wytłómaczyć jej mylne mniemanie i wskazać jej prawdziwą drogę, którą powinna kroczyć. Jest więc wdzięczne i bogate pole działania dla naszych towarzystw polskich, które w roku przysz łym powinny przcdewszystkien* dbać o to. hy w ich .mwroai wHtęnnwsU młodsi Polacy i młode Polki. Za rządy towarzystw' znajdą sposoby, by uskutecznić to ważne zadanie. Powinniśmy pamiętać, że bez pozys kania młodzieży naszej dla towarzystw polskich, or ganizacje nasze skazane będą na ostateczną zagładę iNaatępme warto saę zastanowić, ezyby me na dawało się mieć jednego głównego wydziału wszyst kich towarzystw polskich, jak to inne narodowości mają, wydziału takiego, jaki istniał podczas przy gotowań do Obchodu Pułaskiego. Że uroczystość ob chodu udała się tak znakomicie, zawdzięczamy w wielkiej mierze okoliczności tej, źe towarzystwa na sze zapomniały o granicach parafjalnyeh iwy stąpiły jako jedna i niepodzielna całość. Wydział ten złożony z delegatów poszczególnych towarzystw zbierałby się co miesiąc lub rzadziej i obradowałby nad sprawami dotycząeemi całej polonji, a towarzystwa postępo wałaby zgodnie z postanowieniami i radami wydzia łu. Trudno sobie na razie wyobrazić, jak olbrzymie byłyby korzyści wynikające z takiego ześrodkowa nia sił naszych. Zarząd miasta i politycy nasi liczy liby się z nami zupełnie inaczej jak dotychczas. Mo glibyśmy uzyskać najrozmaitsze udogodnienia w dzielnicach przez nas zamieszkałych i zabierać nie raz głos decydujący w zarządzie miasta. Nareszcie warto pomyśleć o naszem piśmie pol skiem. Ośmielamy się twierdzić, że niema w Omaha towarzystwa polskiego, któreby nie życzyło sobie, % pismo istniało i służyło Polonji jak to przez bli sko ćwierć wieku czyniło. Pismo nasze jest poniekąd ustami całej Polonji, przez które wypowiada się’zda nie o różnych sprawach, nas wszystkich żywo ob chodzących. Wobee tego byłoby wskazanem, ażeby Gwiazda Zachodu stała się miejscowym organem każ dego towarzystwa polskiego, ażeby każdy członek a homował pismo, przez co każde towarzystwo miałoby prawo posługiwać się pismem dla własnych celów, bądź to agitacyjnych, bądź ogólno narodowych. Nie potrzeba długiej argumentacji, by udowodnić, że no woczesne życie społeczne nie byłoby możliwem bez prasy. Każdy roztropny obywatel wie, że prasa jest dzisiaj ożywczą krwią życia społecznego, że naród który niema silnej prasy, zajmuje podrzędne stano wisko w zespole narodów świata. Podobnie jest też z mniejszemi tworami społeezenmi, jakiemi są nasze | towarzystwa polskie. Jeżeli towarzystwa nie udzie lają się przez gazetę na zewnątrz, jeżeli zasklepiają się w ciasnem kółku wewnętrznej organizacji, istnie ją one wprawdzie i żyją, ale nie wpływają na kieru nek pracy zbiorowej i nie użyźniają żyeiaspołeeznego Te kilka uwag rzucamy nie w celu krytyki i za rzutu, lecz w imię braterskiej miłości, która wprost, zmusza nas do zalecania tego, co nam zgotować może lepszą przyszłość, a polskiemu imieniu większą sła wę na obezyźhie. -oo BASA ŻYDOWSKA NA DBODZE DO ZANIKU. Rasa żydowska na zaniku! Tak twierdzi znany przywódca żydowski, jeden z główmy eh działaczy sjonistycznyeh, dr. Arthur Ruppin, który twierdze nie swe opiera na danych statystycznych dotychrzą cych narodu żydowskiego. Oświadczenie to ogłoszone w- sprawozdaniu na zjeździć sjonlstycznym, który od był się tymi dniami w Zurieliu, wywołało zdziwienie wśród żydów jak i nie—żydów. Dotychczas bowiem mniemano ogólnie, że rasa żydowska liczbowo szyn ko wzrasta. Paktem jest powiada dr. Ruppin, że w ostatnich trzydziestu latach ludność żydowska wzrosła z 10, 500,000 do blisko 10,000,000. Ale przyrost ten nie jest taki jaki być powinien. Liczba urodzin w sto sunku do śmiertelności—zmniejsza się stale w ostat nich czasach, a w dodatku część żydów wynaradawia się, już to przez przyjmowanie innej wiary, jużto przez małżeństwo mieszane. Jedyny ratunek dla utrzymania rasy żydow skiej widzi oń w sjoniźmie, a raczej w odbudowie wolnego, niezależnego państwa żydowskiego w Pa lestynie. Trudności jednak w stworzeniu państwa żydowskiego, zupełnie niezależnego leży w tem że żydzi nie kwapią się do osiedlenia w Palestynie. Na wet części tych, którzy wyjechali do Palestyny w ostatnich latach, z nadzieją osiedlenia się tam na sta łe, wrócili do kraju z którego wyjechali. Dużo tych “powretników” znajduje się w Polsce. Z Ameryki wyjechała tylko garstka, przeważnie ludzie w star szym ■wieku, którzy pragną zakończyć życie w oj czyźnie swoich—przodków. Młodzież zaś ani myśli opuszczać Ameryki, która jest dla nich naprawdę drugim “obiecanym krajom.” -oo SÓL—NAJBARDZIEJ UŻYTECZNY MINERAŁ NA 6WIECIE. Niema na ś wiecie tak użytecznego minerału ,>a kim jest sól. Pominąwszy tę okoliczność, że sól nie zbędną jest dla każdego prawie stworzenia, a prze dewszystkiem człowieka, użyteczność jej poza tein jest wprost olbrzymia. I tak naprzykład sól utrzymu je w świeżym stanie wszelakiego rodzaju mięsa przez Uttł^i pTZćClęŹ CZttSS. :*ŁjTL'u. . •_ . Sól ożywi dogasający ogień. •’* Sól usunie plamy z marmuru. t, Sól jest doskonałym środkiem dó czyszczenia żelazek do prasowania. Sól w wodzie i w innych płynach powoduje po wolniejsze ich wrzenie. Sól z mieszana z sodą jest doskonałym środkiem na ukąszenie pszczół i ós. Sól i woda stanowią doskonały płyn do płó kania gardła. Sól i gorąca woda powodują szybkie odtajenie zamarzniętyelurynien. Sól rzucona na ogień, ugasi płomienie w kominie Sól i ciepła woda to dobry środek na wymioty w wypadkach zatrucia. Sól posypana na piec kuchenny, zapobiegnie nieprzyjemnej woni, mogącej zanieczyścić powietrze w mieszkaniu po rozpryskaniu się tłuszczu na ma chy rozpalone.., Sól ogrzana wtarta w plamę na jasnej materji usunie ją i sprawi, że materja wyglądać będzie, jak nowa. Sól dodana do wody, w której się po praniu .płu cze bieliznę, zapobiegnie jej zmarznięciu podczas mrozu na dworze. Sól bardzo szybko czyści wannę i wogóle naczy nia emaljowane, które straciły kolor. Sól rozsypana w niewielkiej ilości na patelni, zapobiegnie rozpryskiwaniu się topionego na niej tłuszczu. Sól, dodana do śniegu, tworzy mieszaninę o wie le zimniejszą od śniegu, i ■ ■ i ' Basa każda i każda cywilizacja, czy to w zawiąz ku, czy w pełnym rozwoju swym zostająca, posiada prawo i rację bytu swego na ziemi, istnienie swe bie rze z przyczyn jakichś i sprowadza jakieś następst wa. Nikt na podstawach żadnej nauki twierdzić nie 'może, iż ludy niemowlęce uspośledzone i przez nas dzikimi'zwane, nie grają właściwej sobie roli w u trzymaniu harmonji i równowagi naturalnych czyn ników ziemskiego życia, że na barkach swych nie nio są części tej roboty, którą lndzkość odbywa około uprawy i zużytecznienia całej przestrzeni siedliska swego; że nakoniec, w zakresie rasy swej i względ nej cywilizacja, w obrębie miejsca zamieszkania swe we, nie oddają one sobie wzajemnyeh przysług, z wiedzą lub bezwiednie nie dzielą się zdobyczami swej myśli, która nam dziecięca być się zdaje prze ważnie dlatego, żeśmy nie poznali całej istoty jej i głębi; że gdy rozwijają się, nie dążą w przyszłaść jakąś całkiem nam nieodgadnioną; a gdy giną, za guba ich nie jest faktem sprowadzonym bardziej przez nasze ich zapoznanie, niż przez własną ich nie potrzebność i niemożność życia. Eliza Orzeszkowa. Podróż jest kąpielą dla umysłu, ale trzeba mieć co kąpać. , ‘ , O Hm I. . /;;v Zazdrość ehodzi w ciasnych batach i sypia na gwoździach. .. . ..i1 i ■ i . ■ Dział Religijny EWANGELIA ŚW. JANA Rozdz. I,, wierz* 19—28. Posłali Żydowic z Jeruzalem ka płany i lewity do Jana, aby go spytali: Ktoś ty jest? I wyznał, a nie zaprzał, żem ja nie jest Chrystus. I spytali go: Cóż tedy? Jesteś ty Eliasz ? I rzekł im: nie jestem. Jesteś ty prorok? I od powiedział nie. Rrzekli mu tedy: Ktoś jest, żebyśmy dali odpo wiedź tym, którzy nas posłali? Co powiadasz sam o sobie? Od rzekł: Jam głos wołającego na puszczy. Prostujcie drogę Pańską, jako powiedział Izajasz prorok. A którzy byli posłani, byli z Fary zeuszów, i pytali go, a mówili mu: Czemuż tedy chrzcisz, jeźli żeś ty nie jest Chrystus, ani Eliasz, ani Prorok? Odpowiedział im Jan mó wiąc : Jać chrzcę wodą, ale w po środku was stanął, którego wy nie znacie. Ten jest, który za mną przyjdzie, który przedemną stał się: któregom ja nie godzien, że bym rozwiązał rzemyk u trzewi ka jego. To się działo w Betanii za Jordanem, kędy Jan chrzcił. BÓG KIE CHCIAŁ ABYŚMY UMIERALI. Ach ta śmierć!—Gdyby nie ta śmierć!—mówi niejeden, ja się jej tak boję! Bój? przecież nie chciał, abyśmy umierali. Pan Bóg będąc dobrocią » samą, tak bolesnej 2 wstrętnej śmierci stworzyć nie mógł... “Któż ją tedy stworzył?”—za pytacie z pewnością mili czytel nicy. Powinniście znać sprawcę tego złego.—śmierć stworzył grzech. Rozłączenie duszy z Bugiem przez (trzech, spowodowało w człowie ku rozłączenie duszy z ciałem.— Przywiązane do materji, spowo dowało to gwałtowne oderwanie duszy od materji. Jednak dziwna rzecz, że miłość Boża ujęła śmierć w swe ręce i posłużyła się nią iście po mistrzowsku, w odrodzeniu człowieka. “A to w jaki sposób?” Śmierć w ciele niszczy wszystko tv niem zepsute. Zachowuje tylko proste, nieżyjące pierwiastki, z których Bóg kiedyś utworzy nowe ciało. Zatem nasze ementarzo nietylko <ą miejscami spoczynku, ale też miejscami rozkładu, oczyszczenia i przygotowania ciał do stanu ulu bionego. .\.. Zaś co się tyczy, duszy, to śmierć jest doskonaleni zadośću czynieniem za to, że odpadła od linga. Jest oraz uczczeniem spra wiedliwości Boga i panowania Je go nad wszystkiemi rzeczami. Gdy przyjmujemy śmierć z ręki Boga z poddaniem się woli Jego i synowskiem posłuszeństwem, wtedy staje się ona dobrowolną o fiarą, która posuwa miłość Bożą do najwyższych granic. Któż tu nie uzna Bożej mądro ści Jego,? — Tam, gdzie nas cze kała kara Boska nieuchronnie, tam miłość Boża zastąpiła ją karą doczesną.—Tam gdzie odbudowa nie pierwotnego gmachu Szr/.ęśćia zdawali się uje ju/> .0.'* u., rozpoezyna się wznoszenie daleko piękniejszego gmachu niż pierw szy. Słowem, wszystkie kary za mieniają się nam w środki do o siągnięeia jeszcze większej chwa ty Czy więc. warto bać się śmierci? Święci cieszyli się, że mieli um rzeć, bo i przez to mogli się stać podobnymi Chrystusowi Panu. TRZY SIOSTRY. Trzy pobożne Ki ostry, idąo za ra da spowiednika, przez czterdzieści dni odmawiały różaniec, by na u roczystość Oczyszczenia Najświęt szej Maryi Panny godnie się przy sposobić. W wigilję uroczystości, jednej z sióstr objawiła się Mat ka Boska, w bogato złotem tkanej sukni, dziękując za cześć jej odda waną i błogosławiając dziewczy nę. Następnie Mar ja drugiej sios trze się objawiła, w sukni zwryczaj nej, i dziękowała jej również. Dzie wezyna zapytała Matkę Boską: — Powiedz mi, dlaczego siostrze mej w bogatszej sukni się objawiłaś? Marja odpowiedziała: —Dlatego, ponieważ i ona mnie bogaciej ubrała. W końcu, Marja i trzeciej sios trze się objawiła — lecz już w sukni z grubego płótna. Dziew czyna zmiarkowała natychmiast i prosiła Mąrję o wybaczenie za oziębłość wr jej służbie. Następnego roku wszystkie trzy z wielką gorliwością na uroczys tość się sposobiły, z szczególnem nabożeństwem odmawiając róża niec. I oto w nocy, poprzedzającej uroczystość, objawiła się im Mar ja w świetnych szataeh mówiąc: —Przygotujcie się, jutro przyj dziecie do mnie do nieba! ELLERY SEDOWICK, nie-ka tolik, redaktor ‘Atlantic Month ly’, mówiąc o stanowisku kościo ła Katolickiego i Kapłanów Kato W Zadymkę. .. Po stopniach ganku omarzniętych Czyjś załomota śpieszny krok, I, kusztykając w śladach krętych, Widmoduch ku nam pomknie wskok. Przez szyby, bielą oszronione, Blask naszej lampy zechce pić, I huknie na swą dziwo-żonę, I pocznie ją po rękach bić. Zlatywać będą jakieś strachy, > \ ' Z gałęzi strącać ważki śnieg, Po rynnach wsuwać się na dachy Soplami lodu ciskać w ściek. I zaskowyta tak wichura, 1 Wstrząsając zrębem naszych ścian, Że nie odgadniesz nigdy, która Zła moc z zadymką poszła w tan. :.V. : . i:^ To nic! Niech sobie w nocy wyje! Ja mam święconej kredy krąg, Od kiedy mi objęłaś szyję Zaplotem dwojga słodkich rąk. Za oknem—zamieć się zaśmiała, A myśl ku cichym leci snom, Przy naszych głowach—główka mała —I ukochany, jasny dom... —Antoni Bogusławski. O Czem Inni Piszą najciekawsze artykuły redakcyjne z prasy POLSKO-AM ERYKASSKIEJ POLACY POWINNI CZYTAĆ POLSKIE PISMA. Tak utrzymuje “Dziennik dla Wszystkich” w Buffalo i tak nie liczawodnic twierdzić będzie <ea a prana polska. Czy jednak sam Fakt drukowania gazety po poisku jest dostatecznym powodem znie walającym Polaków do czytania :yeh gazet! Czy wszystko, co pol tkie, zasługuje na bezwzględne po jareie, choćby to coś było miemo 9 w najgorszym gatunku? Czy prostactwo polskie, wulgarność a ńcrzadko zwykłe chamstwo mają iię cieszyć szczególną opieką patr iotyczną dlatego, źe są polskie, na łze rodzinne! W naazem przeko paniu—stanowczo nie, to bowiem, iekich podczas kampanji prezy iencyonalnej Kmith’a (katolika), tak się wyraża: “Niech mi będzie wolno dać pu bliczne i pełne podziwu świadect wo o powadze, wyrozumiałości ■ >' iC t j 111W ■ i , I uinfiTj Oby n atd -Ki*.o!i"!'^ ic*•»<* jy w Ameryce. Wątpię czy się '.najdzie w historji wypadek żeby wielka spojona rzesza ludzi, mimo najzaciętszej prowokacji, zacho wała lepiej panowanie nad sobą i poszanowanie dla siebie. Czego oni nie doznali w tej kampanji! \ doznali bez zasłużenia sobie na to. Tego nie można nawet wyrazić iłowami. Wśród tego chaosu ot wartych oszczerstw i ukrytych izyderetw nie zauważyłem ani je dnego wypadku żeby 'jak i kajdan rzymsko-katolicki dał niegodną od powiedź. Bądźmy sprawiedliwi: Ten Kościół.... dał nam nauczkę w obyczajach i w moralności. Za chowanie Kościoła Katolickiego w tym kryzysie było szlachetne i po nad wszelki zarzut i nigdy nie pójdzie w zapomnienie.” . 1 M 'I n '• i.. I—a co cuchnie, winno się odrzucić precz nawet gdyby był tam ponad to zapaszek potoki. Jak nie wszy stko jest złotem, co się świeci, tak nic wszystko jest dobrem, co jest polskie. W-1-1_: _ J_4 __ «;ctiuuŁi tu uu c/.umi uu t eomi szmata bolszewicka, drukowana w języku polskim, który w tym wy padku odgrywa rolę środka i spo sobu do zarażania ludzi baktrrja- ** mi komunistyeznemi. Wychodzę tu także inne gałgaństwa w języ ku polskim i przy pomocy tego ję zyka rozsiewają zgniliznę moral ną dokoła. Gdybyśmy chcieli po wodować się samym tylko faktem drukowania w języku polskim, co miałoby być dostatecznym powo dem do czytania pism polskich, musielibyśmy uznać te śmietniki za źródło krzepiące polskość. Zre sztą za wiele scntymentalności przywiązuje się dzisiaj do druko wanego słowa polskiego. Czasy chciwego odczytywania “Pana Ta deusza” w mroźnych tajgach Sy 1 .1 * ... .. i ./i!5i”. OaZCta st-ala si« dzisiaj powszednim środ kiem technicznym do informowa nia ogółu o przejawach życia co dziennego. Poprostu stała się ma szyną. tak dobrą jak inne. Roz mach fabryczny wyparł z niej daw ny sentymentalizm szczególnie tu w Stanach Zjednoczonych. Daw niej gdy kto założył gazetę, to mu jeszcze za życia pomnik chciano stawiać. Teraz nawet po śmierci nikt się o pamięć takich ludzi nio ‘ruszczy. Dziś wszystko mierzy się miarą zysków osobistych a żc przy tej sposobności kapnie tam jesz cze jakaś korzyść dla ogółu—to już jako produkt poboczny. Tak, Polacy winni czytać dobrą gazetę poiską i popierać ją z ra iły cli sił ale niekoniecznie dlatego, (Dokończenie na stronicy 6) Godne Uwagi.. Waszym Szanownym Czytelnikom i Czytel niczkom, a zwłaszcza zarządom naszych pol skich towarzystw zwracamy uwagę na fakt, że drukarnia Gwiazdy Zachodu jest w sta- ? nie wykonywać druki wszelkiego rodzaju, jak Bilety, Zaproszenia, Karty, Nagłówki Listów, Bozrzutki, Programy Obchodów, i inne. Nasza drukarnia swą wieloletnią pra cą akur&tną, wzorową ! tanią wyrobiła so bie reputacją jednej z najprzedniejszych drukarń w mieście Omaha. Zatem towarzy stwa polskie dbające o pięknie i fachowo wykonane druki powinny zamawiać je w w naszym zakładzie drukarskim.