Gwiazda zachodu = Western star. [volume], March 21, 1930, Page 7, Image 7

About Gwiazda zachodu = Western star. [volume] (Omaha, Neb.) 19??-1945

Image provided by: University of Nebraska-Lincoln Libraries, Lincoln, NE

                
KORDECKI
Powieść Historyczna
e<®(*)6K>
przez J. L KRASZEWSKIEGO
Z uszanowaniem, w milczeniu, zno
wu spojrzeli na przeora przytomni i
słowem mu się nikt nie sprzeciwił,
trafiał do przekonania wszystkich.
—A teras — dodał Kordecki do
szlachty — pójdźmy mury obejrzeć i
żołnierza pokrzepić.
To mówiąc narzucił swój płaszcz
i poprzedzając gości, ruszył ze swej
celi ku korytarzom w podwórce, od
strony północnej zaczynając prze
gląd hetmański, z wodza powagą, na
tchnieniem, ze spokojem kapłan, z
męstwem żołnierza. Działa Już wszy
stkie milczały. Razpalone ich paszcze
dymiły Jeszcze wśród chłodu nocy, o
krywając się parą. Jakby ze znużenia
przy nich leżał ład, puszkarze pod na
młotkami, jedni modląc się na różań
cach. drudzy pożywając posiłek wie
czorny, inni gwarząc o wypadkach
dnia tego. Żadna śmierć nie zasmuci
ła początku walki w twjerdzy, a choć
Miller silił się wyłom zrobić w słab
szych murach od północy, to Jeszcze
i jednej nie skruszył dotąd cegiełki.
W Jednem miejscu weselszy śmiech i
gwar ludzi zastanowił przeora. Jakaś
postać w ciemności, na mur się pra
wie wdrapawszy, rzucała coś żołnie
rzom. Przelękły Zamojski, widząc ko
goś z zewnątrz się wydobywającego,
poskoczył z wołaniem:
—Kto to? co to Jest?
Głowa w płachty owinięta odpowie
działa mu z za muru:
—Sługa Matki Boskiej! nic to, młe
CZOtKU aoorouzicju, mc: 10 ja., nuua
sługa Najświętszej Panny Często
chowskiej. przyniosłam żołnierzom
trochę szwedzkich gruszek. Sama już
nie ukąszę ich, bo zębów nie mam;
oni niech się pożywią.
—Jakież to gruszki szwedzkie? —
podchwycił Zamojski.
żołnierze się śmiali 1 zbierali .po
blankowantu rozypane kule różnego
kalibru, które stara żebraczka im rzu
cała, uzbierawszy ich od rana dobry
zapas. Przeor nadszedł i twarz mu
się rozpogodziła.
—To nasza ranna, którąśmy to wi
dzieli pod murami, pomocnica. Widzi
cie, w amunicję nas opatruje. Weźcie,
weźcie, od przybytku głowa nie boli,
i to dar Boży ; kto wie. jak długo się
pociągnie oblężenie, zapas nie skodzt.
—Ale jakże się na mur wdrapała?
— spytał miecznik.
—Bóg to wie — odpowiedział Kor
decki — źle tylko, że może nieprzy
jacielowi wskazać drogę.'
—Nie bójcie się, nie bójcie; Szwed
tu nie wlezie — rzekła Kostucha —
to moja chata, a ja swojego kąta o
bronię . Po murze iść, jak po wscho
dach. a tu I bramka jeszcze i gzem
sy Nic osobliwego nie dokazalam
Brat Paweł puścić nie chciał, że póź
no musiałam tędy oddać, co się zebra
ło Dobranoc panom, bo mnie czas
odpocząć, życzę spokojnej nocy!
Szwedzi śpią — sza! nie budźmy
licha, kiedy śpi luli, luli!
Głos schodził, słabnął 1 ustał ...
xvra.
Jak klasztor Matkę Bożą uczcił u
roczyście, I co Miller wyczytał w
Kordeckiego tlicie.
Nas* Jutr* była niedziela i święto I
Ofiarowania Najświętszej Panny
Oblężenie nie mogło przerwać nabo
żeństwa uroczystego, które przeor
rozporządził wcześnie ze zwykłą wy
stawnością, bo to był dzień Jej pa
miątką uzacniony, który wśród nie
bezpieczeństwa obchodzić chciano gor
liwłsj jeszcze, njł zwyczajnie. Koniec
ki sam śpiewał sumę przed ołtarzem
Marji z tem świętem przejęciem, z
tym zapałem ognistym, co Jak iskra
rozpala, kogo dotknie; i gdy dnia
tego przypadające we mszy słowa od
śpiewał: — “Dusza mojs pożąda I
omdlewa, pragnąc wnijść do domu
Bożego, serce moje i ciało drżą z ra
dości do Boga żywego” — znać było.
że wyrazy te płynęły mu z duszy, że
ich zimno nie powtórzyły usta, ale
aię wyrwały z uczuciem, z uniesie
niem z zapałem
I mury kościoła drżały od śpiewu,
od muzyki, od dzwonów bicia, a
Szwed, jakby zawstydzony — milczał
Ksiądz Jan Stradomski miał dnia
tego rzewne kazanie, które poruszyło
serce wszystkich I wlało męstwo w
złęknionych, potrzebujących nłeustan
nej podniety, aby ich duch nie opuś
cił. Twarz Kordeckiego jasna, ufna.
blaskiem wiary świecąca, była drugą
mową całą, była najlepszym bodźcem
f do odwagi... Na Jego ramionach leża
ły losy tylu ludzi, świętości tak dro
gich, a on stał spokojny. Z wołaniem
do Boga: "święty" znowu wyszli
wszyscy obejść mury z Przenajświęt
szym Sakramentem. Wysunęły się
chorągwie, powiały z wiatrami wize
runki świętych srebrny krzyż dźwi
gnął się nad strzelnice, wysypał się
zantral lud gromadnie. Szwedzi patrzę
U w zdumieniu, osłupieniu, jak na
coś niepojętego dla nich, na ten spo
kój modlitwy po wczorajszym d«i«>
grzmocie. Śpiewy przejmowały icb
jakimś niepojętym strachem. Gorzej
było w obozie polskim: tu zgryzota
sumienia, tu żal ciężki panował: wszy
■cy z odkrytemi głowami witali pro
cesję daleka, czując przytomność
Boża na tych uświęconych murach.
Ich dłonie, skalane podntsieniem o
ręża na świętości własne, ciężyły bez
władnie, nie mogąc złożyć się do mod
lltwy, spadały ku ziemi; czoła pokut
niczo jkłonlły się przyklękały kolana,
Ireszcz przejmował, a ze śpiewem, co
Ich dochodził, zdawały się słyszeć
przekleństwo, odrzucenie, wyrok ska
nijacy Ich na wyłączenie z bratniego
grona, które krzyż łączył.
Milczenie głuche, przeciągłe, grobo
we, weschnienieniami tylko przerywa
ne, panowało nad tą częścią obozu:
szwedzkie blużnierstwa, śmiechy bez
bożnych, co urągali uroczystości, nie
mogąc jej dzielić wobec tej Arki któ
rą niesiono na postrach Filistynów,
miotane obelgi 1 przekleństwa naj
boleśniej Polakom czuć się dawały.
Widzieli dziś komu rękę podali, kogo
posiłkowali i przeciw komu; pozna
wali, że samobójcy targnęli się na
siebie samych, na to, co mieli naj
droższego w świecie — na wiarę!
Ktoby wówczas spojrzał na Pola
ków w obozie szwedzkim stojących,
na pobladłe ich twarze, na zmartwia
łe usta, chmurne czoła, nie wróżyłby
Gustawowi długiego związku z nimi.
Wobec religijnego obrządku odsko
czyły od siebie te dwie związane, ale
ntezrosłe części nieforepmej całości i
s*ozr,o patrzy:y jak wrogi. wcjhard
nawet, nie Polak katolik tylko, uda
jąc wesele, czul się niespokojnym;
dźwięk dzwonów i śpiew zdawały mu
się czynić wyrzuty
Miller takie patrzał, niecierpliwił
się trochę, ale mu to było obojętne,
2artowaćby był chciał, a żart mu nie
szedł, bo za czary Jakieś uważał ten
obchód, a czarów się obawiał. Odwra
cał głowę, krył oczy. rzucał się nie
spokojny, rad, żeby to rychlej ustało.
—No! długoż ci mnisi, pod pozorem
nabożeństwa, zwodzić 1 nudzić mnie
będą? — zawołał w ostatku zniecier
pliwiony — każę dać ognia do ich
chorągwi ł bałwochwaiczycn obrazów
Czemu mi nie przysyłają odpowiedzi ?
A! tyś katolik — odwrócił się do
Wejharda r przekąsem — powiedzże,
długo to jeszcze potrwa?.
—Skończy się około południa'—od
powiedział hrabia poważnie.
Ale i południe nadeszło, a z klasz
toru śpiewy, dzwonów dźwięki docho
dziły, procesja krążyła jeszcze, powie
wały chorągwie.
Gdy tak pobożnie za Świętem Cia
łem umęczonego Boga idą wszyscy
dokoła murów, ledwie chorzy i nie
dołęgi pozostali po Izbach, — stary
Lassota wywlókł się także z wnuczką
swoją, a Krzysztoporski w tłumnie
szlachty siwą, ołysiałą głową, ponu
rą i groźną twarzą górował. Wzrok
jego, zasępiony brwią nawisłą a zim
ny i chmurny, ciężko obracał się do
koła; szedł ale się nie modlił, Jakby
mu kamień usta nacisnął. Postać to
była poważna, lecz straszna; starzec
z wyrazem siły i niepokonanej woli
na czole, ustami dumnemi, sllneml
barki i ruchami gwałtownemi Jak
dusza. Znać było w rysach, znać w
zmarszczkach głębokich, że silne na
miętności życie Jego przepaliły, że
cierpiał, używał 1 bolał, a walczył, nie
poddając się do końca. Ciężka sza
blica wlokła się za nim, brzękając po
bruku, Jakby się na niego skarżyła;
Jedną ręką trzymał się w bok, w dru
giej niośł pogniecioną czapkę'z kitą.
Oblicze to, podniesione nad tłum
wzrostem Krzysztoporskiego, przera
żało zamarłym na niero wyrazem u
poru 1 samowoli. Znać myślą był
gdzieindziej, bo wzrok błądzi! nieu
ważny, szklany, to tu, to ówdzie zwra
cając się, z Jedną ciągle,dziką obojęt
nością, z duszy na wierzch wypędzo
ną.
Opodal nieco szedł Lassota, zła
many wiekiem wsparty na wnuczce
tylko na twarz dziwny występowa
mu rumieniec, bo czuł, choć nie w!
dział jeszcze nieprzyjaciela swojegc
w tłumie. X chciał się modlić, a zry
wała mu się w ustach poczęta modli
twa; drgał, ile razy go kto dotknął
na każdy szelest głowę odwracał, sło
wa marły na wargach, oko z księg
zbiegało na lud, z ludu na księgę
Hanna podtrzymywała go i śpiewała
pieśń szybko, żywo. Jakby nią chciała
myśl jakąś w sobie przygłuszyć, cze
goś zapomnieć, do czegoś się ośmie
lić.
Podniesiona głowa Krzysztoporski*
go, wciąż z obojętnem wejrzeniem
stała nad tłumem 1 długo, długc
wzrok Jego szklany nie objawiał ni<
krom Jednostajnego cierpienia. Nagi*
oczy Jego zaiskrzyły się zabłysły, JaV
ogniem piorunowym, głowa rzuciła
się na ramiona, wargi zatrzęsły sl*
konwulsyjnie i włos pozostały na
czaszce zdawał najeżać; ręka ścisnęła
szablę, posunął się żywo — ł stanął
Ais lud popychał go z sobą i unosił
dalej. Szedł, ale już Inaczej, krokiem
urywanym, namiętnym, jakby go co
pędziło i wstrzymywało. Oczy,, utk
wione w jedno miejsce, znijść z niego
nie mogły; zobaczył Lassotę, a przy
nim dziecię, pociechę, nadzieję! On
nie miał nikogo; jego życie płynęło,
jak krwią zakrwawiony strumień
wśród błot zapadłych. Tamtemu Bóg
promieniem jasnym ustroił czoło
zmarszczone: jemu wszystko odebrał
i zostawił go samego znękanego, zbo
lałego. Chęć zemsty przeleciała przez
głowę, złość i gniew obudziły się w
sercu, ale oko padło mimowolnie na
Ciało Chrystusa, na świętość.
I czy raz pierwszy w duszy jego
obudziło się coś niepojętego, ręka o
puściła szablę, wzrok upadł na zie
mię, piersi ulżyło westchnienie. Zasta
nowił się 1 tłum go popychał, a wzrok
jego znowu padł na żywego Boga;
Krzysztoporski uczuł się świętokrad
cą, idąc z uczuciem zemsty za Tym,
który wszystko zabójcom swoim prze
baczył. Ale to była chwila tylko,
chwila jak promyk słońca w zimie,
przelotna i krótka, i Krzysztoporski
znowu zapłonął gniewem, znów chwy
cił oręż, znów oko krwawe, posępne,
straszne żądzą zemsty, zwrócił na
starca, jakby go niem chciał pożreć.
I rzekłbyś, że tę potęgę wzroku u
czuł schorzały starzec; zadrżał także,
zaniepokoił się zatrzymał siły go o
puszczały; odwrócił oczy i wrogie wej
rżenia spotkały się z sobą. Zwarli się
jak mieczami, jakby barki z barkami
się ścięły. Nic odmalować nie potrafi
tej chwili krótkiej, w której ich oczy
same stoczyły walkę śmiertelną: wle
pili je w siebie, jakby się wyzywali,
a żaden ustąpić nie chciał, i stali oba
i patrzeli, a jedli się wzajemnie. Całe
życie, cała ich siła zbiegła do zakrwa
wionych oczów; uczuli, jakby życie
przez nie uciekało, i po walce złama
ni zostali i bezsilni. Krzysztoporski
stał jak wryty, wnuczka ciągnęła
starca: on pierwszy wrócił do modlit
wy ustami, choć jej Jeszcze zakrwa
wione serce nie rozumiało długo,
pierwszy on przebaczył w Imię Boże.
Nikt nie spostrzegł tego dramatu
jednej chwili, nikt a raczej jedne tyl
ko obce oczy. Stara żebraczka, któ
rą wpuszczono do twierdzy na nabo
żeństwo z resztą kul, co ich wczoraj
przez mur przerzucić nie zdążyła,
szła także za procesją, ale ze zmie
nioną twarzą. Wzrok jej osmutniały
i niespokojny wyszukał w tłumie tych
dwóch ludzi 1 wracał ku nim nieustan
i nie. Śmiech, co jej usta wyginał zwy
kle, zbiegł z warg zmarszczonych,
które posępny wyraz przybrały. Szła
i patrzała, a oczy Jej radeby się ro
i zedrzeć na dwoje; to padały na star
ca. to na Krzysztoporskiego, z litoś
cią 1 strachem naprzemiąnf to na
Hannę, na którą z niewysłowionym
miłości spoglądała wyrazem. Długo
tak szła aż pod drzwi kościelne, i
gdy się dwaj nieprzyjaciele zwarli
oczyma, zadrżała, odwróciła się, poz
nała, co się w ich duszy działo, stanę
ła jak przykuta w miejscu i Już nie
nowróciła do kaplicy. Wsparła się o
mur i pozostała przy nim, coś szep
cząc czegoś się miotając dziwnie;
lecz, że ją zdawna miano za szaloną,
nikt na nie zważał.
Wszyscy wyszli z kościoła i dopie
ro wówczas w puste jego mury, ka
dzidłem i modlitwą świeżą przesiąkł#,
wstąpiła powoli żebraczka, wprost
idąc przed obraz Bogarodzicy. Tu
padła krzyżem na posadzkę 1 tak zo
| stała, dopóki jej zakrystjan wyjść nie
j rozkazał, zamykając kaplicę.
1 Tymczasem Miller czekał 1 złościł
się bezsilnie, aż wreszcie nlerychło
przyniesiono mu list przeora. Wiemy
już jego odpowiedź. Wejhard, który
na widok posłańca nadbiegł, spo
dziewając się tryumfu, punktów ugo
dy lub czegoś podobnego, czytał list
jenerałowi. Szwed poskoczył z miej
sca, usłyszawszy odpowiedź przeora,
choć była pokorna i uszanowania peł
na. Ale ten spokój mnichów, to ich
zaufanie, mimo ogromnych sił szwedz
kich, ta śmiałość wśród otaczającego
niebezpieczeństwa, którego nie zda
wali się widzieć i uznawać, w głowie
mu się nie mieściła.
—To szaleńcy! — zawołał.
—To tylko mnichy — odrzekł Wel
hard — gdyby tam był choć jeden
żołnierz, nauczyłby ich, co im grozi.
List Kordeckiego czytano. Przeor
przybrał w nim nową dla siebie pos
tać dyplomaty-kapłana. Wywijał się,
Jak mógł, z millerowskicn zagadnień
"Naszem powołaniem — pisał — jest
nie wybierać królów, ale naznaczo
nym od Boga dotrwać w raz poświę
conej wierze."
—O! to już co lnnegol —- rzekł
Szwed — nie uznają znowu króla
szwedzkiego buntownicy!
“Wybranym — czytał Wejhard, za
kąsając wargi — dochowujemy nie
złomnie posłuszeństwa i wierności
wszyscy z tem miejscem świętem, któ
re dotychczas zawsze, jako w protek
cji, tak w weneracji wielkiej królów
zostawało, nie ręką ale naszą zakon
nością napomnienl do tego. Widzieliś
my rozkaz orężną, gdy to nie nasza
jest potencji królów przeciwlć się,
króla J. M’ szwedzkiego, ale ponie
waż załogę dostateczną mamy, którą
wszelkie najazdy swawolnych_
—Najazdy swawolnych!— zakrzyk
nął Miller zajadle, biorąc to do siebie
i czytającemu każąc powtarzać Wej
hardowi — ha! mnie to tak częstują
1 waścl, panie hrabio. Czytajmy da
lej...
Gdy Wejhard doszedł do miejsca,
w którem przeor różnicę Częstocho
wy od Jasnej Córy położył, Miller
począł się znów arożyć, rzucać i łajać
1 nie dał już kończyć czytania listu.
—Słyszysz ? — rzekł do posłańca
— chytrym mnichom za całą odpo
wiedź ponieś słowa moje; Zniszcze
nie ich czeka! w gruz i popioły ten
ich kurnik obrócę!
To mówiąc, odegnał go i natych
miast siadł na koń, gotując się całą
siłę wywrzeć na klasztor.
XIX
Jak mężnie szturmy szwedzkie za
łoga odpiera, Wejhard sposób
wymyśli! I ręce zaciera.
Dzień to był straszny dla oblężo
nych, ale Kordecki zaraz po nabożeń
stwie sam stanął na murach i w nat
chnieniu, rozpłomieniony ciągiem mod
litwy. Zamojski, co się spodziewał do
wodzić i był pewien, że jego znajo
mość sztuki rycerskiej wielką tu bę
dzie pomocą. Czarniecki i inna sziach
ta uznali hetmana w przeorze. Nikt
ust nie śmiał otworzyć. Inny to był
już człowiek i potęga jego słowa, jego
skinienia tak była wielka, że jej nikt,
nawet miłość własna wojaków sta
rych sprzeciwić się nie mogła, Pogod
na była twarz jego, wzrost zdawał
się olbrzymieć, głosdwoić, myśl obej
mowała wszystko i przewidywała,
jak widzeniem przyszłości, to, co się
stać miało.
Jeszcze się Szwedzi nie byli zgarnę
li do usypanych naprędce pięciu
swych bateryj, z których żywy ogień
postanowił Miller zwrócić na klasztor
w nadziei, że go zapali, a już poda
chach wszystkich, po drewnianych bu
dowiach ludzie, woda, haki, mokre o
pony 1 stróżowie byli gotowi. Kordec
ki sam to wszystko przysposobił zaw
czasu. Miecznik, spoglądając z po
dziwieniem i czcią, milczący stanął
pod rokazy przeora..
Jemu dostało się strzec baszty i
części kortyny północnej, Czarnieć
Kteiuu uowuuzlwo nau luazmi usta
wionymi na północo-wschodzie; Mo
szyńki wziął wydział od wschodu,
Skórzewski i Krzysztoporski od po
łudnia i połudnlo- wschodu. Lud czer
niał na murach dokoła. Do dział go
towych niewiasty, dzieci, księża sami
nosili kule, zataczali kamfenie i drze
wo. W dziedzińcach szybko wdziewa
no zbroje, opatrywano rusznice i
szczęk oręża zewsząd słyszeć się da
wał.
Tymczasem z rozkazu przeora, dla
dodania serca żołnierzom i Jakby na
urągowisko Szwedowi, na górnej wie
życy zabrzmiała muzyka klasztorna
1 starą pieśnią wojenną: Bogarodzica
Dziewica.
Kto żyw, z przejęciem wtórował,
aż po okolicy rozegł się ten hymn i
uderzył znowu uszy i serca Polaków
u Szweda będących, którzy mu wtó
rować nie mogli. Oni nie warci już
byli śpiewać Bogarodzicy.
—Wszystko w pogotowiu! — wołał
Kordecki — ale nie nasza rzecz po
czynać; czekamy, niech Szwedzi pier
wsi się odezwą; pomnijmy, że się im
i tylko bronimy.
I pleśń wśród ciszy rozlewa się da
leko, wspaniale, jak rzeka srebrysta.
Każdy stał w miejscu, spoglądał i cze
kał. W obozie Szweda widać było
ruch wielki, trąby i kotły zwoływały
lud pod chorągwie starszyzna prze
latywała na koniach, hufce ściśnięte
j przechodziły na stanowiska, w bater
i jach świeżo usypanych Celowano puł
[ kownikami, z księciem Heskim, Sa
! dowsktm i Wejhardem, stanął na
i wzgórku i patrzał.
Pięć bateryj, w ciągu nocy przygo
towanych, zagrażało Jaśnej Górze:
pierwsza naprzeciw samego klasztoru
na dachy jego zdawała się wymierzo
ną; druga czterodziałowa, dalej nie
co ku Częstochowie posunięta była;
trzecia, największa, z boku od dwóch
pierwszych z północy wymierzona,
bardzo mocna z koszów plecionych
zbita, którą Szwedzi przez te dni przy
li gotowali, wodą polewana i odmarzła,
najstraszniejszy miała pozór: w niej
dział ośm stało, obwarowanych szań
cem twardym-i podniosłym; dwie o
statnie ustawiono od kościoła świętej
i nanmry i uu zdcuOuii.
Chwila oczekiwania przerażającą
byia dla żołnierza w Częstochowie,
szczęściem niedługo potrwała: Szwed
szybkoslę gotował. Kordecki chodził,
zachęcał, rozgrzewał i ukląkł wresz
cie na stopniach bastjonu, wołając:
Módlmy aię: Zdrowaś Maryja! ...
Cicha modlitwa, która kończyła
j głośną Bogarodzicę, poprzedziła wy
strzał szwedzki. Ale razem z nim o
dezwała się znowu muzyka starą pieś
nią kościelną, która serce podniosła.
Zadymiły baterje, huk rozległ się
i straszliwy, i bomby, kule, granaty,
karkasy, z ogniem, ze śmiercią wzle
cialy nad mury klasztorne.
—Teraz w imię Boże ognia! — za
wołał przeor, wznosząc do góry krzy
żem Pańskim uzbrojoną rękę — og
nia!
! Odpowiedziały razem działa jasno
górskie, a na mury posunęli się zew
sząd żołnierze, bo piechota szwedzka,
minąwszy strzał działowy, biegła do
szturmu. Na dachach gorzały bom
by rzucone, ale ogień gasili stróżowie
w podwórzach kule padały gradem,
mijając żołnierza; jeden, żle skiero
wane, przenosiły klasztor i kościół,
drugie ich nie dosięgały. Śpiew na
chwałę Marji brzmiał ciągle i głuszył
chwilami rozlegające się po górach
strzałów grzmoty. Przeor z krzyżem
szedł i śpiewał, zatrzymując etę przy
zlęknionych, błogosławiąc mężnych.
Gdy po pierwszej chwili przestrachu,
po kilku wystrzałach szwedzkich nie
szkodliwych nikt nie padł, a wszyscy,
jakby cudem, ujrzeli się cali, z no
wym zapałem każdy się rzucił do wal
ki. Działa szwedzkie, na baterjach u
s ta wionę, dość szczęśliwie napastowa
no kulami, a z ręcznej strzelby rażo
no bliżej się podkradającą piechotę.
Wśród tego zgiełku wojennego nie
ustraszona żebraczka, która przed
chwilą wyszła z posłańcem za mury,
przechadzała się spokojnie, Jak gdyby
wśród lasu zbierała jagody lub grzy
by, kule szwedzkie do fartucha gro
madząc. Strzelano do niej napróźno,
nie jej zastraszyć nie mogło; powol
nym krokiem szła dalej, stawała, wra
cała nie zważając na świszczące nad
nią kule.
Zajadłość Szwedów, którzy wysila
li się na pokonanie tej garści, a do
piąć nawet nie mogli, by ją nabawili
strachu, dochodziła do najwyższego,
stopnia. W przestankach odzywająca
się Jeszcze muzyka dokuczała im, Jak
harda. Wszystko napróźno. W kilku
miejscach błysnął pożądany płomyk,
ale zaledwie się ukazawszy, gasnął i
dym tylko działowy otaczał twierdzę.
Szwedzi padali od kul Jasnej Góry, z
dział i śmigownic miotanych, a tak
cemie mierzonych losem, choć niemi
wprawne kierowały ręcę, że ilekroć
pokusili się Szwedzi ku górze, odpar
ci zostali ze znaczną szkodą. Słabe
mury północne wytrzymywały nadspo
dziewanie. .
Tak przeszły szybko godziny do
wieczora wśród huku dział, wśród
muzyki na wieży, wśród krzątania w
obozie i klasztorze. Miller wysilał się
na gęste strzały. Kordecki mu odpo
wiadał powolniej, ale ciągle i bronił
od rzuconego ognia. Większa część
ludu janogórskiego ze śpiewem ocho
czym spełniała poruczone sobie prace
Wszyscy prawie mieli u pasa lub na
szyi różańce, na piersi blaszane obraz
ki Najświętszej Panny, a w ustach
chwałę Patronki. Szlachta stała na
wyznaczonych miejscach, kierując o
broną i ludem z gorliwością niezwal
czoną. Bójaźliwsi tylko, słabi, starce,
niewiasty i dzieci w głębi zabudowań
klęczeli na modlitwie. Mnisi, którzy
nie mieli wyznaczonych stanowisk i
dozoru, szli tymczasem, jak innych
dni. na nabożeństwo o zwykłej godzi
nie, dzwon ich zwoływał w chwilach
ąchanie
—a—
Neuralgiczny Ból w Głowie
lub
Nerwowy Ból Głowy
ulać trochę
Żmijeczniku
na dłoń i wahnąć zapach dobrze kilka razy. Zadziwisz sie iezo
szybkiem działaniem!
ŻMIJECZNIK jest także bardzo skuteczny
na bole Reumatyczne, Kłucia lub ból w Bo
kach, Piersiach lub w Krzyżu, Wywichnie
nia, bolące lub znużone muszkuły i t. C.
Cena 35c 6Sc i $1.25
“NATRZYJ GDZIE BOLI"
Albert G. Groblewski and Co. Dept. 30
Plymouth, Pa.
WHITE EAGLE GARAGE
Gwarantowana reparacja samochodów, kompletny zapas opon 1
wężów kołowych. Części 1 przybory wszelkiego gatunku
Reperujemy baterje. Stacja Gazolinowa
Fryderyk (Fred) Łanocha, właś.
33-cla i “Ł” ulica SOUTH OMAHA . Tel. MArket 2213
X
E. A. RTZNAR
Jedyny Polski Skład
... WĘGLA I PASZY ...
w South Omaha
3602 “L” ulica
Telefon MArket 2000
1
vrtWrtVVWWAVWWW
Zapomniane i Zanied
bane Groby...
jest najsmutniejszym wld*>
kłem i pokazuje niew
dzięczność dla...
Ojca, Matki, Męia
lub Żony
żaden dobry katolik nie zanied
ba grobu swych umarłych. Naj
lepszy kamień po najniższej ce.
nie możecie znaleźć w najwięk
szej fabryce kamieni—
Frań. Svobocla
P Przyjdźcie mnie odwiedzić albę
ij® piszcie po katalog.
1 1215-1225 South 13-ta ulica
| Omaha, Nebraska
" WWWIMUMMMMMś
regułą zakonną opisanych, a chór na
pełniały razem głosy modlitwy Iwrza
wa niedalekiego boju, od którego
I trzęsły się okna i chwiać zdawały
mury. Niekiedy padająca kula za
sobą obłam ściany niosła, trzask ła
miącej się krokwi na dachu, wołanie
j stróżów, chlust wody przerywały sil
niej jednostajny śpiew mnichów.
Kordecki był razem wszędzie: i na
modlitwie z braćmi i na murach z
żołnierzem; rzekłbyś, że się podwajał.
Głos Jego brzmiał donośnie na wszyst
kie strony, a pogodne oblicze ukazy
wało się niespodzianie, przewodnicząc
do śpiewu i boju. Chwilami tylko
wpadał w głębokie zamyślenie, pro
rocze, posępne, jak gdyby postrzegał
przed sobą wszystkie przyszłości
klęski i ofiary, jakby go duch
przenosił w cięższe jeszcze czasy, któ
rym i wodzów proroków zabraknąć
miało. Niekiedy łza zabłysła mu na
oku, ale prędko spaliła ją na licu od
waga, i mnich-wódz z przytomnością
żołnierza, co wzrósł w bojach, znowu
wydawał rozkazy, znowu zachęcał i
kierował.
Noc nadchodząca uśmierzyła na
paść i dozwoliła zwolnić obronę. Szwe
dzi, ufni w siły swoje i przewagę,
chcieli swobodnie odpocząć, a zakon -
muzi Dyn, ze się opamiętają, po
całodniowym gwarze. Obóz Jeszcze
szumiał, Jak oddalająca się chmura.
Między wodzami, których zwołano na
radę, znać było waśń jakąś i rozsia
nie niechęci. Miller w duchu obwiniał
o wszystko Wejharda, który go na
mówił rzucić Się na ten — Jak go na
zywał — kurnik. Widział Już, że z
mnichami tak łatwo mu nie pójdzie,
jak sądził; wstydził się odstąpić z
niczem. Myślał, że przyszedłszy, za
garnie, zbogaci się i wróci, a tu za
bierało się na formalne, długie obłęże
nie, w którem bez dział szturmowych
obejść się było trudno. Dzień ubiegły
dowiódł musilniej jeszcze, że małe je
go połowę działa nie podołają, tym
murom i odwadze, że zakonników
huk i stukot, groźby i łajania nie za
straszą. Wejhard, preśladowany wy
mówkami, widocznie unikał Millera,
który nań kwaśno spoglądał. Sadow
ski milcząc spełniał, co mu było po
lecone, bez zbytku gorliwości, ale ści
śle. Kaliński zajmował się ciągle to
przypochlebianiem Wejhardowi, to na
wszelki wypadek usiłując sobie pozys
kać względy Millera, przed którym
się płaszczył, starał się na każde jego