Newspaper Page Text
Th* Mott Inftaential Polish Weekly in the Middle West. Official Organ o Polish Sodeties Orfanizatioos. Gazeta Polska przez Polaków dla Polaków. Najwięcej Najlepszych Wiadomości w Naj mniejszej -Objętości Stronic. NUMER 16. OMAHA, NERRASKA, 21-GO KWIĘTNIA, (APRIL), 1933. VOL. (ROK) XXVIII Korytarz Jest Pol ski Do Dna Oświadcza Angielski Mąż Sta nu Churchill w Parłam e n e i e Angielskim. WARSZAWA. — Londyński kores pondent Pata donosi o olbrzymiem wrażeniu wywołanem w angielskich kołach politycznych przez mocne oś wiadczenie pariji pracy, liberałów i szczególnie konserwatystów, że wszel kie propozycje rewisjt traktatów są niemożliwe i bezpodstawne. Te prze mówienia były jakby rewelacjami. Członek partji pracy Attlee oświad czył, że Polska 1 Mała Ententa są to mocarstwa bez których nie można ro bić żadnych decyzji. Konserwatysta Austin Chamberlain pytał czy wobec odrodzenia pruskiego barbarzyństwa można dziś mówić o rewizji granic. "Korytarz” jest zamieszkały przez po laków. Czy można oddawać tych ludzi pod jarzmo takiego rządu pruskiego jaki jest obecnie. Laboryta Wedge wood powiedział: "Ulicznicy, którzy rządzą w Niemczech zbezcześcili swo ją ojczyznę.” Konserwatysta Chur chill powiedział—traktaty oparte na samostanowieniu o sobie narodów o | kreśiają z największą dokładnością ' granice etnograficzne. Polska repre zentuje prawdziwą pozytywną siłę. Od rodzenie jej było godne podziwu. Nie wzięto od Niemiec ani kawałka tery torjum zamieszkałego przez niemiec ką większość. Korytarz jest polskim do dna. ZAMACHY NA KO LEJ EKIEROWA NE Z PRUS WILNO. — Z Grodna donoszą, te władze bezpieczeństwa publicznego o trzymały Informacje, 1ż pewna grupa wywrotowców przygotowuje szereg zamachów terorystycznych na budyn ki państwowe i kolejowe w Polsce. Organizacja ta działała żciiłe według instrukcyj otrzymanych z za kordonu pruskiego. Władze bezpieczeństwa za rządziły dochodzenie. ZAGADKOWE BADA NIE GRANICY KATOWICE. — O godz. 5-ej po po łudniu zjawił się na granicy niemiec ko-polskiej w Szarleju, powiat śwlęto chłowickl, oddział Reichwehry, złożo ny z 40 żołnierzy, kilku oficerów i 1 Cywilnego. Cywimy len uHMutwnM wojskowych o granicy i dokonał kilku zdjęć fotograficznych, oraz urzędu celnego na pograniczu. Niedawno znowu zajechało kilka sa mochodów i autobus na odcinek gra nicy polsko-niemieckiej w Łagiewni kach, powiecie świętochlowskim. Przy było około 100 żołnierzy Reichwehry, kilku oficerów niemieckich, wraz s mężczyzną cywilnym. Mężczyzna ten 1 oficerowie rozłożyli mapy 1 szczegó łowo badali granicę polsko-niemiecką, poczem odjechali do Bytomia. To zagadkowe odwiedzenie odcin ków granicznych jest różnie przez miejscowy ludność komentowane. “POLSKA PODNIECA DO WOJNY” BERLIN. — Naprężenie między Niemcami, a Polska dochodzi do pun lltU 2SrW£Ui£ — twUrrJja ur RąrUnifi Wysoki urzędnik w Biurze Spraw Za granicznych Niemieckich dowodzi, że niemiecko-polskie stosunki są niebez pieczne, a "Boersen Zeitung” uważane za organ ministerstwa obrony ogłosiło na pierwszej stronie: "Polska podnie ca do wojny.” Niemiecki rząd wniósł nowy protest do Warszawy przeciw antyntemiecklm demontracjom żydów w Polsce. Dwanaście pism polskich nie jest dopuszczanych do Niemiec, jak zazna czył dekret rządowy. POSEŁ NIEMIECKI UKŁADA Się Z ŻYDAMI WARSZAWA. — Prawa warszaw ska podaje ,że niemiecka legacja w Warszawie rozpoczęła rozmowy z ko łami żydowskleml i wyraziła goto wość udzielić pewnych obietnic, jeżeli kupcy żydowscy w Polsce zaniechają bojkotu niemieckich towarów. Te pro pozycje zostały jednak odrzucone przez żydów ponieważ ruch antysemi cki w Niemczech trwa w dalszym cią gu. FRANCJA NIE ZDRA DZI POLSKI— HERRIOT PARYi. — Były premjer francuski Herrlot w opublikowanym artykule w piśmie "Ere Nouvelle" między inne mi powiedział, iż negatywne poglądy Polski odnośnie projektu utworzenia dyktatury czterech mocarstw, jest zu pełnie jasne 1 zrozumiałe, żaden Fran cuz, republikanin, nie zgodzi się ni gdy na jakąkolwiek modyfikację gra nic Polski poza Jej piecami. W dal szych swych konkluzjach p. Herrlot zaznaczył, Iż Polska przedstawia dzi siaj skoncentrowaną siłę narodową— nigdy dotąd nie widzianą. Ludność Polski powiększa się każdego roku o pół miijona głów, zatem w krótkim stosunkowo czasie Polska stanie się potęgą polityczną. Stosunki polsko francuskie zacieśniają się stale i Pol ska z innego punktu widzenia staje się ważnym łącznikiem pomiędzy Fran cją i Rosją—zakonkludował przed za kończeniem Herriot. POLSKA IDZIE Z BLOKIEM ROL NICZYM WARSZAWA. — Na wstępnych ro kowaniach ekonomicznych z prezyden tem RooseveItem Polska będzie soli daryzowała się z blokiem państw rol niczych Środkowej i wschodniej Euro py. Takie oświadczenie rządu ukazało się w prasie po otrzymaniu zaprosze nia od prez. Roosevelta od wymiany poglądów w związku z przewidywaną międzynarodową konferencją ekono miczną. Komunikat rządowy zapowiada jed nocześnie, iż ambasador Stanisław Pa tek jest upoważniony do omówienia powyższej kwestji z prezydentem D Rooseveltem NIEMCY CHCĄ ZAM KNĄćSZKOŁĘ POLSKĄ KATOWICE. — Polska prasa w O polu donosi, że wśród ludności pols kiej w Zandowicach, w powiecie strze leckim na Śląsku niemieckim panuje wzburzenie z powodu pogłosek o pla nowanem zamknięciu tamtejszej szko ły mniejszościowej. Polsko-katollckie towarzystwo szkol ne na Śląsku Opolskim zwróciło się na skutek życzenia rodziców polskich w Zandowicach do rejencjt o wyjaś nienie w tej sprawie. | WŁOCHY PRZECIW POLSCE RZYM. — W ostatnich dniach anty polska propaganda we Włoszech z Rzymem na czele przybrała poważne rozmiary. Masowo rozrzuca się kar ty I ulotki w języku włoskim następu jącej treści: "Polska zabrała Niemcom ich rdzen ne ziemie Górny Śląsk. Poznańskie i Pomorze. Cobyście powiedzieli Włosi, gdyby Wam zabrano: Wenecję, Bo lonję 1 Florencję!" Pytamy, się coby powiedział amba sador włoski w Warszawie, gdyby tak w Polsce rzucano lotki z napisem, że Włosi zabrali Jugosławji Istrję, Dal mację, Fiume, etc. Mielibyśmy zapew ne demarche i atak w prasie włoskiej. ARMJA NIEMIECKA LICZY 770,000 LUDZI PRAGA, Czechosłowacja. — Wed ług: obliczeń pisma “Libove Nowiny” rzesza niemiecka w tej chwili posiada 770 tysięcy żołnierza, gotowego do wojny. Armja ta rozpada się na na stępujące formacje: reichswechra (armja regularna) 100,000 żołnierza, wyśwlczonego do stopnia podoficers kiego; 15,000 marynarzy; 120,000 re gularnej policji; 45,000 posiłkowej po licji; nazistów pod bronią 430,000; sta lowych hełmów 60,000. Razem 770 ty sięcy żołnierza, wyszkolonego i uzbro jonego. Specjalną uwagę rząd niemie cki zwraca na wojskowe wyszkolenie lotników samolotów prywatnych oraz na budowę aparatów, dających się za mienić na wojskowe. WARSZAWA. — W pobliżu Toru nia samolot wojenny spadł Jak się zda je do Wisły. Obydwaj lotnicy wysko czyli ze spadochronami, Jeden ciężko ranny a drugi bez żadnego uszkodze nia. 8araolot zniknął z czego wnoszą, że spadł do rzeki i zatonął. Por. Tadeusz Lazarewicz—Sekretarz Spółki Budowy Pawilonu Na Wystawie Sekretarzem Korporacji budowy pa wilonu na wystawie Światowej w Chi cago, Jak i współautorem projektu jest Int. Tadeusz Lazarewicz, porucznik Porucznik Tadeusz Lmamloz W. P., legjontata .obrońca Lwowa 1 Warszawy. Pan Lazarewicz urodził się w Krakowie; szkoły średnie ukończył we Lwowie, poczem uczęszczał na uni wersytet w Warszawie i Lwowie. Woj na światowa zastaje młodzieńca na te renie Galicji, gdzie naówczas organi zowały się kadry legjonów, do któ rych też szeregów wstąpił p. Laza rewicz. Jako dzielny żołnierz, przy dzielony do 2-ej brygady legjonów pol skich. p. Lazarewicz bierze udział w walkach stoczonych z armją rosyjską na terenie ziemi kieleckiej. Po bitwie pod Rarańczą dostaje się do niewoli, gdzie spędził czas dłuższy w barakach dla Jeńców. W obronie Lwowa p. La zarewicz odznacza się męstwem 1 wa lecznością, zaco też otrzymał on krzyż Obrońców Lwowa 1 Orlęta; ranny kil kakrotnie p. Lazarewicz powraca do iłużby czynnej 1 później widzimy go v szeręgach obrońców Warszawy pod czas ofenzywy bolszewickiej, w cha rakterze porucznika 201-ego pułku ar tylerjijpolowej. W reku 1920 por. Lazarewicz po wraca ba studja do Lwowa, skąd po ukończeniu politechniki wyjechał do Paryża, a następnie do Ameryki. Po przeniesieniu się na grunt chicagoski, w roku 1931 młody energiczny i pełen zapału Inż. Tad. Lazarewicz chcąc w dalszym ciągu sprawie polskiej służyć rzucił myśl wybudowania pawilonu na terenach wystawy światowej; naj pierw cała ta sprawa oparła się o kon sulat R. P., a pośrednio i o Rząd Pol ski,—później kwest ja pawilopu prze niosła się na teren organizacyjny,— potem sprawę tą podjęło zorganizowa ne kupiectwo polskie,—lecz w żadnej z wymienionych instancji nic w tej materii nie udało się zdziałać, aż trze baż trafu, że Inż. Larazewicz, który do ostatniej chwili nie tracił nadziei zrealizowania swej idei, na gruncie za początkowanej współpracy ze Stowa rzyszeniem Kupców spotkał się z Dr. Wł. Kaliszem, który tak samo sprawą budowy pawilonu żywo się intereso wał. Oboje, wielcy entuzjaści na punk cie wybudowania pawilonu po obopól ncra porozumieniu się postan owili stworzyć korporację budowy Pawilo nu Polskiego. Dr. Wł. Kalisz został prezesem, Inż. Tad. Lazarewicz sekre tarzem ,a ob. Fr. Wachewicz, który przyłączył się do tej spółki objął u rząd skarbnika. Model Pawilonu Polskiego znajdo wał się na kilku Wystawach, jakiż czas znajdował się w czytelni Związ kowej, na Wystawie Turestycznej, także myśl jego kiełkowała już od dłuższego czasu, lecz dopiero po spot kaniu się z Dr. Kalisza z por. Lazare wiczsm cały projekt wszedł ca drogę realizacji. Dzięki więc energicznej akcji ze strony projektodawcy i jego wspólni ków stanie Pawilon Polski, budowa którego postępuje raźno naprzód. To i Owo z Miasta Wśród członków miejscowej izby handlowej urządzono ostatnio głoso wanie w sprawie powrotu piwa i sta nowego głosowania nad zniesieniem 18-ej poprawki, czyli prohibicji. Co do piwa głosowanie wykazało, że 1,005 członków chcą piwa, a tylko 70 są przeciw niemu. W sprawie stanowego głosowania nad 18-tą poprawką 019 głosowała za zniesieniem, a 110 za zatrzymaniem. 2 Washingtonu nadchodzi wiado mość, że listowe zostanie zniżone do 2 centów od listu, ale tylko w obrębie miasta lub poczty, gdzie list został na dany. Innemi słowy, list nadany w Omaha .adresowany do osoby mieszka jącej w Omaha, lub w obrębie poczty omahosklej zostanie doręczony za dwa centy ,inne listy kosztować będą 8 centy. Dano także prezydentowi pra wo podwyższenia lub zniżenia poczto wego. Zanim jeszcze uchwalono piwo w naszym stanie, nadchodzą prawie każ dego dnia podania o licencje wyszyn ku piwa z wszystkich stron stanu. Pe wna osoba załączyła nawet sumę 5 doi. jako podate kod licencji. Wszyst kie podania są zapisywane w Lincoln, w oddziale rolniczym. Nauka w miesiącach letnich w miej skich szkołach średnich będzie konty nuowana jak po inne lata. Najprzód nazywało się, że dla braku funduszów zamknie się pewne szkoły na czas let ni. Ostatnio jednak po konferencji z nauczycielami uchwalono ofero w a (. kursy po znacznie niższych kosztach Nauczyciele zgodzili się uczyć w le cle otrzymując dolara za godzinę, za miast dotychczasowych płac miesię cznych. Tym sposobem zaoszczędzi się około połowę kosztów tych kursów. Ustawa 3.2 piwa została uchwalona w niższej Izbie legislatury stanowej Nebraskl 58 do 34 głosów. Zwolenni kom piwa nie udało się zdobyć więk szości dwóch trzecich, które są po trzebne, jeżeli ustawa ma natych miast stać się obowiązującą. W tym wypadku, jeżeli senat stanowy uch* wali także bil piwny 1 jeżeli guber nator do swój podpis" dostaniemy pi wo w mebrasce po upływie 90 dni, po którym to czasie ustawa tego rodza ju zaczyna obowiązywać. Pewne koła w mieście naszem sta rają się o zaprowadzenie tak zwanego Inia letniego. To znaczy, że w lecie po suniełoby zegary o godzinę wcześniej przed czasem słonecznym. Czas letni rozpowszechniony jest na wschodzie. Za czasem letnim są kupcy i miesz czanie. Przeciw niemu występują far merzy, twierdzą, że tak a tak muszą rano wstawać, a w razie czasu letnie go musieliby wstawać jeszcze raniej. Zarząd miasta otrzymał petycję za czasem letnim podpisaną przez 5,0C0 osób. W poniedziałek zmarł Gus A. Reu ze, znany malarz 1 rzeźbiarz artysta, który przez długie lata zatrudniony był przez miejscowe Ak-Sar-Ben. Ren ze urządzał parady, karnawały i przed stawienia organizacji powyższej. Kre ował sam piękne korowody ,a sława jego jako artysty tego rodzaju sięgała daleko. Pochodził z Alzacji i jako chło piec przyjechał z rodzicami do Ame ryki. Demokraci miejscowi przepowiada ją upadek partjl demokratycznej w Nebrasce z powodu bezwzglę d n e g o “bosowanla” "dyktatora" M u 11 e n a. Mullen Jako krajowy Commltteeman Jest do pewnego stopnia dyktatorem, o Ile chodzi o rozdawanie posad fede ralnych w naszym stanie. Ponieważ nie uwzględnia ani gubernatora, ani innych liderów demokratycznych i ich życzeń, istnieje obawa, że partja de mokratyczna straci wpływy w Nebra sce i zostanie zwyciężona przez repu blikanów w następnych wyborach sta nowych. Wszyscy oskarżają o to Mullena. Panowie Bernard i Franciszek Ko zioł i Franciszek i Ted. Kluza i Fran ciszek Swendrowscy, wszyscy z Oma ha, pojechali w niedzielę samochodem do St. Joseph, Mo., gdzie odwiedzali swych przyjaciół. ENERGICZNA WAL KA Z BEZRO BOCIEM WASHINGTON. — Administracja Roosevelt rozważa obecnie skombino wanie ekspanzji pieniądza, ustawo dawstwa o 30-godzinnym tygodniu pracy i minimum skali płac i emisji bondów, możliwie do wysokości $5, 000,000,000, na roboty publiczne. Doradcy, przynaglający Prezydenta do rychłego zalecenia tego programu w kongresie, dowodzą, że tego rodza ju plan nie tylko zapewniłby pracę miljonom bezrobotnych i dźwignął ce ny, ale i umożliwiłby planową ekonom ię krajową w celu uniknięcia szkodli wej nadprodukcji. Słyszy się, że prez. Roosevelt odnosi się przychylnie do te go skonsolidowanego planu. Administrator federalnych robót pu blicznych kierowałby tym atakiem na depresję pod nadzorem Prezydenta. Autorytet byłby dostatecznie giętki, a by czynić zadość zmieniającym się warunkom. CHCE DAĆ POMOC WŁAŚCICIELOM DOMÓW WASHINGTON. — Prez. Roosevelt w specjalnem orędziu do kongresu po j lecą prawo powołujące do życia fede ralne instytucje pożyczek i oszczędno ści oraz finansowanie hipotek obciąża jących domy prywatne. Fundusz na ten cel ma wynosić dwa miljardy. Dłu ! żnik mógłby spłacić swoje zobowiąza nie' rządowej korporacji, według skali jrocentowej pięć od sta. Na domy kor poracja dawałaby pożyczki do 80 pro cent obecnej wartości, lecz tylko wte dy, gdy wartość domu nie przenosi 20 tysięcy dolarów. Burmistrz Curley Nie Przyjął Nominacji Na Ambasadora w Polsce WASHINGTON. — Burmistrz Bo stonu, James M. Curley nie przyjął o fiarowanej mu przez prezydenta god ności ambasadora w Polsce. Curley wierdzi, że uważa pozostanie na swem obecnem stanowisku za swój obowią zek, dopóki stosunki się znacznie nie poprawią. Prezydent wyraził ubolewa nie z powodu tej odmowy. Curley za przeczył pogłoskom, że nie jest zado wolony z iluminacji i ogłosił, że uważa ją za zaszczyt za który będzie zaw kze czuć wdzięczność. Gub. Minnesoty Grozi Bogaczom Wywła szczeniem ST, PAUL, — Gubernator stanu Minnesota, Floyd B. Olson, oświad czył, że skoro legislatura nie uchwali bilu. wyznaczającego środki na cele ratunkowe .ogłosi on stan wojenny i przeprowadzi przymusowe wywłasz czenie bogactw. Sesja Legislatury w Minnesota kończy się z dniem 19-tym kwietnia. Gubernator Olson dał to o świadczenie w przemówieniu swojem do kilkuset uczestników marszu gło dowego, którzy przybyli do kapitolu stanowego. Marsz głodowy do kapitolu urządzo ny został przez zarząd organizacji we teranów, domagającej się natychmia stowego wypłacenia bonusu. Uczestni czyli w tym marszu robotnicy i far merzy. W przemówieniu swem gubernator Olson oświadczył, że skoro rząd fede ralny, Jak również rządy stanowe za niedbają przeprowadzenia praw, któ reby w przyszłości uniemożliwiły po wtórzenie się tego, czego świadkami w Ameryce jesteśmy obecnie, "obecny u strój państwowy pójdzie prościutko na dół—do piekła.” 10,000 ŻYDÓW UCIE KŁO Z NIEMIEC NEW YORK. — Zgodnie z informa cjami żydowskiego Towarzystwa Po mocy Imigrantom, około dziesięciu ty sięcy żydów opuściło granice niemiec kie w ucieczce od prześladowań prze nosząc się do sąsiednich krajów. Utworzyły się większe skupienia u chodżcze w Katowicach, Pradze Czes kiej i Roterdamie. Wielu żydów ucie kło do Francji, niektórzy szukali bez piecznego schronienia u krewnych a i w Hiszpanjl i Portugaljl. Większość uchodźców pozostaje bez środków do tycia. Senat Ubił Plan Inflacji Pobitą Została Poprawka o Wol nem Wydawaniu Monety Srebr nej; Prezydent Ma Być Prze ciwny Propozycji. WASHINGTON, D. C. — Senat gło sował przeciwko proponowanej infla cji srebrnej dolara na podstawie daw nej propozycji Bryana 16 dolarów srebrnych do jednego złotego. 2e poprawka nie została przyjęta zawdzięczać należy jedynie sprzeciwo wi prezydenta Roosevelta. Wiadomość o tem, że prezydent nie życzy sobie przeprowadzenia tej poprawki do bilu farmerskiego podał senator Robinson z Arkansas, co spowodowało, że czter dziestu trzech senatorów głosowało przeciw poprawce a 33 opowiedziało się za nią. Z wyniku głosowania w tej sprawie okazuje się, że zwolenników inflacji w Senacie znacznie przybyło od czasu pierwszego w tej sprawie głosowania 24-go stycznia b. r., gdy propozycja in flacji srebrnej została pobita 56 głosa mi przeciw 18. Polon ja w Chicago Przy gotowuje Protest Prze ciw Uciskowi Polaków w Niemczech. CHICAGO. — Odbyło się w sali po siedzeń Zarządu Centralnego Z. N. P. posiedzenie przedstawicieli organiza cyj polskich w Chicago na którem przewodniczył prezes Z. N. P. Jan Ro maszkiewicz, a sekretarzował redak tor pism Zjednoczenia Frań. Barć. Omówiono sprawę gwałtów 1 ucis ków, jakich dopuszcza się na ludności polskiej w Niemczech rząd niemiecki z Hitlerem na czele. Obecni przedstawi ciele organizacyj zadecydowali jedno głośnie urządzić masowy protest i na wiecu prżyjąć rftzbluęję w obronie krzywdzonych i uciskanych Polaków w Niemczech. KIEROWAŁ LOSAMI USTAWY PIWNEJ - -mi Jednym z najdzielniejszych i naj czynniejszych reprezentantów stano wych w kapitolu w Lincoln jest nasz rodak, pan Ed. F. Lusieński z Platte Center. Jest on znany jako bardzo pra cowity. przebiegły i roztropny dyplo mata parlamentarny. To tez gdy spra wa bilu piwnego przyszła pod obrady, zwolennicy tego bilu zrobili go prze wodniczącym i liderem komitetu, któ remu poruczono przeprowadzenia bilu. Ed. F. Lusieński Wiadomem było, że praca przewodni czącego wymagała dużo przebiegłości, by szczęśliwie pokonać wszystkie za pory z strony suchych. Nebraska była znana z swej osobliwej suchości i aby przerobić dostateczną liczbę reprezen tantów na odważnych bojowników pi wnych, potrzeba było wiele mądrej dy plomacji i wytężonej pracy. Pan Lusieóski z prawdziwie polską energją zabrał się do pracy i dzięki Je go zabiegom udało się stworzyć więk szość w izbie niższej, która też uchwa liła nowe 3.2 procentowe piwo w tym tygodniu. Gdyby legislatura stanowa miała więcej takich ludzi Jak pan Lu bieński, mielibyśmy lepsze prawa sta nowe i lepiej myślanoby i mówiono o naszym stanie. Jesteśmy dumni z pana Lusleńskie go i życzymy mu dalszego powodze nia w jego pracy.