Gazeta PoUka Przez
Polaków dla Polaków.
Najwięcej Najlepszych
Wiadomości w Naj.
mniejszej Objętości
Sezonie.
IMUMH.K 1
OMAHA, NEBRASKA, 10-GO MAJA, (MAY), 1935.
(ROK) XXX.
I Sojusz. Francusko
IV n • ■ • a f ■.
f nosyjsiu /u rontem
Dla Polski
Marsz. Piłsudski Prawdopodobnie
Nie Spotka Się z Lavalem. Czy
Sojusz z Niemcami Będzie Od
powiedzią?
WARSZAWA. — Wedle infor
■roacyj korespondenta — “Chicago
Tribune” inicjacja w Paryżu fran
cusko-sowieckiego paktu o wza
jemnem niesieniu sobie pomocy na
wypadek wojny doprowadziła do
pewnego rozgoryczenia przed wi
zytą francuskiego ministra spraw
zagranicznych, Pierre Lavala, w
Warszawie. Polskie ministerjum
> spraw zagranicznych, unikające
dotąd oficjalnych komentarzy na
temat francusko-polskich pertrak
tacyj, zachowa nadal milczenie w
oczekiwaniu wizyty min. Lavala,
zatrzymującego się tutaj w pią
tek po drodze do Moskwy.
W Warszawie przewidują, iż—
marszałek Piłsudski prawdopodo
bnie wyjedzie z miasta na czas o
fcecności min. Lavala, ażeby mu w
ten sposób okazać swe zniezado
wolenie z dyplomacji rządu parys
kiego, poczytywanej za najgorszy
afront, jaki kiedykolwiek Fran
cja zrobiła Polsce.
Jak może rząd sowiecki nieść
pomoc wojskową Francji bez po
gwałcenia terytorjum Polski lub
krajów bałtyckich?
Pytanie takie rzucił rzecznik
ministerjum spraw zagranicznych
utrzymujący, iż zwycięstwo dy
plomatyczne komisarza Litwino
wa jest czczem, dopóki Polska nie
zgodzi się wejść do paktu. Sen
tyment w Polsce wobec wyraże
nia zgody na pakt pozostaje anta
gonistyczny—dodał ten sam.
Polska Zawrze Sojusz z
Niemcami
BERLIN. — W związku z pod
pisaniem sojuszu obronnego z Ro
sją Sowiecką, Francja udzieli rzą
dowi sowieckiemu pożyczki na
• budowę kolei strategiczny tli, pró
W.UI/.łJtttM tlił p«yi*iMVj -
r Wobec tego rząd polski—jak ko
munikują z autorytatywnych pol
skich źródeł—będzie zmuszony do
szukania bezpieczeństwa w soju
szu z innemi państwami. Polska
może liczyć na taką pomoc mili
tarną Niemiec i Japonji.
Zamiary rządu polskiego w tym
y kierunku wyja»nią się ostatecznie
“ w czasie wizyty francuskiego mi
nistra spraw zagranicznych Lava
!a w Warszawie w tym tygodniu.
Polska nie zgadza się na inter
pretowanie artykułu 15 konwen
cji Ligi Narodów jako dającego
prawo czerwonej armji przemar
szu przez polskie terytorjum, czy
też sowieckiej flocie powietrznej
prawo przelotu nad niem, "nawet
gdyby taki przelot miał odbywać
się w stratosferze.” Polska bro
nić będzie swych granic przed —
każdą inwazją i nie pozwoli żad
nej armji wkroczyć na swe tery
torjum.
Pierwszy Maja Prze
szedł Spokojnie
t
r
WARSZAWA. — Zupełny spo
kój panował w całej Polsce w dn.
1-szym maja. W Warszawie od
było się sześć wymarszów socja
listów z pozwoleniem władz. Wy
marsz komunistów został rozpę
dzony przez policję.
Zapowiadany strajk nie udał się
kompletnie. Tramwaje i omnibu
sy kursowały regularnie od połu
dnia. W innych miastach Polski
miały miejsce wymarsze. Osobno
maszerowały organizacje bezpar
tyjne, osobno socjaliści i osobno
fracja PPS. Próby urządzania
manifestacji przez komunistów
zawiodły całkowicie. Ogółem u
dział w wymarszach w tym roku
był dużo mniejszy. Najwięcej u
czestników było w wymarszach
związków zawodowych, które —
'trzymają z rządem.
Panika Walutowa
w Gdańsku
GDAŃSK. — 1’anuje tu w dal
szym ciągu panika z powodu de
waluacji guldena. Nie mogły jej
zmniejszyć wyjaśnienia senatu, z
których wynika że pokrycie wa
luty w czasie objęcia rządów —
przez nazich wynosiło 100 procent
a w czasie ich rządów obniżyło
się do 34.3 procent. Obecnie po
krycie według nowego parytetu
wynosi S9.6 procent.
Mianowanie przez senat komi
sarza cen również nie dało spo
dziewanego wyniku. Ludność oba
wiając się dalszej inflacji wyku
puje towary i produkty by zabez
pieczyć się przed drożyzną. Mniej
szość socjalistyczna w Volkstagu
domaga się nowych wyborów, po
wołując się na liczne wypadki —
gwałcenia woli wyborców w cza
sie ostatniej kampanji, w której
nazi zdobyli 60 procent głosów—
fizyczną przemocą.
ROCZNICA 3-GO
MAJA W POLSCE
WARSZAWA. — Po 48-godzin
nej trwającej bez przerwy śnieży
cy i mrozie, wyjaśniło się w po
łudnie niebo i Warszawa radowa
ła się w blasku święta narodowe
go. Po zimnie zapanowało ciepłe
powietrze, ulice miasta tonęły we
flagach, wypełnione ludnością za
żywającą promieni słonecznych.
Przed południem kardynał Ra
kowski odprawił w katedrze so
lenne nabożeństwo w obecności
prezydenta Mościckiego, człon
ków gabinetu z prenijerem Sław
kiem na czele, oraz całego korpu
su dyplomatycznego pod przewód
nictwem nuncjusza papiesk i e g c
Marmaggi. Uroczyste nabożeńst
wa były odprawione we wszyst
kich świątyniach drugich wyznań,
Mieszkańcy Katowic na Gór
nym Śląsku obchodzili święto na
rodowe i 14-tą rocznicę powsta
nia śląskiego. Na rynku przy roz
palonym olbrzymim ogniu odbyi
się wiec masowy, na którym w
przyjętych rezoiucjacn ucnwaio
no wysłać telegramy do prezyden
ta Mościckiego i marszałka Pił
sudskiego. Po zebraniu weterani
powstania przeciągnęli pochodem
przez całe miasto.
Czechosłowacja Układa
Ssę z MobIcwę o Przy-*
mierze Wojskowe
PRAGA, Czechosłowacja. —
Wczoraj między czeskosłowackim
ministrem spraw zagranicznych,
dr. Beneszem a sowieckim amba
sadorem Aleksandrowskim rozpo
częły się pertraktacje w sprawie
zawarcia rosyjsko-czeskosłowac
kiego przymierza wojskowego, po
dobncgo do paktu francusko-so
wieckiego o wzajemnem niesie
niu sobie pomocy. Układy mają
zakończyć się przed wyjazdem —
francuskiego ministra spraw za
granicznych, Pierre Lavala, do—
Moskwy.
Zgon Mikułowskiego
Pomorsldego Zasłużo
nego Męża i Uczonego.
WARSZAWA. — Po długiej cię
żkiej chorobie zmarł wczoraj w
Warszawie Józef Mikułowski-Po
morski. Zmarły należał w czasie
wojny do najbardziej wybitnych
figur czynnego obozu polskiego,
będąc także wice - marszałkiem
tymczasowej rady stanu. W od
rodzonej Polsce zajmował kilka
wybitnych stanowisk. Między in
nemi był rektorem Szkoły Głów
nej Gospodarstwa Wiejskiego, —
ministrem oświaty i t. d., oraz—
członkiem licznych polskich towa
rzystw naukowych i zagranicz
nych, a między drugiemi Czeskiej
Akademji Rolnej. Rząd polski od
znaczył go za pracę komendorją
orderu Polonia Restituta.
Przyzna! Się Natych
miast do Winy
W poniedziałek rano policja a
resztowała niejakiego Johna Hur
ley, zamieszkałego pn. 2105 J ul.,
który w niedzielę dodnia spowo
dował śmierć 60 letniego Nicholas
uderzywszy go swym samocho
dem. Hurley po najechaniu na nie
szczęśliwego Nicholsona nie za
trzymał się, lecz zbieg czemprę
dzej z sceny wypadku. Na szczęś
cie jednak kilka osób było świad
kiem wypadku i zapamiętano so
bie wygląd samochodu i numer li
cencji. Policja stwierdziła, że fa
talny samochód należał do gara
żu Market znajdującego się w So.
Omaha przy ulicy 24-ej. Po inwe
stygacji okazało się, że Hurley,
mechanik tego garażu, kierował
samochodem. Policja aresztowała
winowajcę i osadziła go w wię
zieniu. Hurley tłómaczy się, że żo
na która wskutek wypadku roz
chorowała się, nakłoniła go do u
cieczki. Hurley nie zapierał się
wcale. Powiada, że wypadek był
nie do uniknięcia.
Piękne Koncerty
Stowarzyszenie nauczycieli mu
zyki w'Omaha informuje, iż w pią
tek i sobotę wieczorem odbędą
się dwa bardbo piękne i ciekawe
koncerty najlepszej muzyki przez
uczniów i uczenice przeszło 100
nauczycieli muzyki w Omaha. —
Piątkowy koncert odbędzie się w
audytorjum kompanji muzycznej
Hospc, przy 15-ej i Farnam ulicy,
sobotni zaś w audytorjum firmy
muzycznej Schmoller & Mueller,
przy ulicy 16-ej i Dodge. Począ
tek koncertów o godzinie 8-ej
wieczorem.
Publiczność jest proszona u w
zięcie udziału w tych koncertach,
w których popisują się młodzi ar
tyści, a wśród nich także Polacy.
Strajk Trwa Dalej
Strajk tramwajowy trwa dalej
pomimo starań organizacyj ku
pieckich i obywatelskich w celu
przywrócenia normalneeo stanu
w komunikacji tramwajowej. —
Kompanja tramwajowa nadal po
sługuje się łamistrajkami operu
jącymi tramwajami. Tramwaje na
sze wyglądają raczej jak cele wię
zienne niż jak tramwaje, bo wszy
stkie okna są zasiatkowane. Pu
bliczność bardzo nielicznie korzy
sta z transportacji tramwajowej,
obawiając się możliwych ataków
z strony strajkujących. Inni zno
wu sympatyzują z strajkierami i
wolą posługiwać się taksówkami
i tak zwanemi Jitney samochoda
mi niż tramwajami. Stan obecny
nie może trwać długo. Jeżeli licz
ba pasarzerów nie powiększy się,
kompanja będzie zmuszona za
przestać transportacji tramwajo
wej, gdyż nie może operować z
oibrzymiemi stratami bez końca.
Jeżeli zaś liczba jeżdżących się
zwiększy, oczekiwać można sabo
taż strajkujących w celu odstra
szenia pasażerów od tramwai. —
W każdym razie położenie jest
nieznośne.
Mussolini Ma 1087
Traktatów z 59
Państwami
RZYM. — Od czasu objęcia wła
dzy dyktator Włoch Mussolini za
warł z 59 państwami przeszło ty
siąc traktatów, umów, zobowią
zań i innego rodzaju dyplomaty
cznych aktów. Ze Stanami Zjedn.
Włochy zawarły w ciągu 13-tu lat
dwa traktaty, jedną konwencję,—
trzy umowy i wymieniły dwie no
ty. Pierwsze miejsce w tym kie
runku zajmuje Jugosławja z któ
rą Mussolini ma 101 umów i po
rozumień. Z Francją podpisał 81
dokumentów, z Anglją 31, z Niem
cami 52, z Turcją 28 i z Rosją 14.
Nawet z malutką republiką San
Marino Włochy mają sześć kon
wencji. Nie mają natomiast ani
jednej z Abisynją. y
Ostre Zaburzenia Na
Filipinach
MANILA. — w kilku miastach
prowincjonalnych i w wielu wio
skach wybuchło powstanie prze
ciw rządowi zorganizowane przez
ekstremistów, którzy domagają
się natychmiastowej niepodległo
ści Filipin. Powstańcy mają licz
ne oddziały i są nie źle uzbrojeni.
Miały miejsce liczne potyczki w
któtych zabito 60 ludzi i raniono
40. Rząd filipiński używa do tej
walki tak zwanych konstablów,
którzy stanowią filipińską milic
ję. Amerykańskie wojsko regu
larne wcale się nie wtrąca do —
walk.
Odkryto w Brazylji Sta
rą Amerykańską „
Kolon ję
CHICAGO. — Dr. W. Haas pro
fesot1 gieologji w uniwersytecie
Northwestern twierdzi, że pod
czas swych podróży po lasach —
Brazylji odkrył zapomnianą ko
Ionję amerykanów z południa, —
członków rodzin arystokratycz
nych, którzy przenieśli się do Bra
zylji j osiedlili w lasach w odle
głości 600 mil od brzegu morskie
go zaraz po wojnie domowej w
Stanach Zjednoczonych. Ci ludzie
bogaci plantatorzy nie mogli się
pogodzić ze zniesieniem niewol
nictwa i osiedlili w Brazylji gdzie
wtedy niewolnictwo istniało. Lecz
okazało się, że bawełna nie udaje
się tam skutkiem wilgoci, a na in
ne płody rolnictwa nie było zbytu.
Kolonja zmalała, wiele młodzieży
wróciło do Stanóżw, lecz jednak
mieszka tam około 300 osób po
tomków pierwszych osadników.
Niemcy Wydały Sos
nowskiego Polsce
BERLIN. — Głośny z afery —
szpiegowskiej, która kosztowała
życie dwie kobiety ze sfer arysto
kratycznych w Niemczech baron
Jerzy Sosnowski skazany na do
żywotne więzienie został wymie
niony na trzech szpiegów* nicmic
rkifh wif»7ionvrłi w Poler** Ted
ną z trzech jest pani Ogórek Dra
zga, polka, która poślubiła niem
ca i pomagała mu w szpiegowa
niu na rzecz Niemiec. Drugim jest
jej mąż Drazga, a nazwisko trze
ciego jest trzymane w tajemnicy.
Sosnowski ukrywa się w Polsce
obawiając się zemsty ze strony
rodzin tych dwóch kobiet, które
zginęły z jego winy.
UZNANIE KOMITETOWI
PoUkiej Godziny Radjowej
w Omaha.
0 szóstej wieczorem
W każdy Poniedziałek,
Śmiało rzec można
Bez żadnych przechwałek.
Wszyscy czekają
Z wielką ciekawością,
Jaką nas Radjo
Obdarzy nowością.
Czy da nam nowość
Z świata dalekiego,
Lub też nowiny
Z życia miejscowego.
Również muzyki
Każdy z nas rad słucha,
Gdyż piękne tańce
Polskie rznie od ucha.
Walce, oberki
Polki i mazurki,
Aż poddrygują
Mamusie i córki.
Zgodzą się chyba
Panowie i Panie,
Że zasługuje
Na więlkie uznanie.
Kierownik Polskiej
Radjowej godziny,
Za dzielną pracę
1 szlachetne czyny.
Należy Mu się
Za to cześć i sława,
A jest Nim znany,
Pan Franciszek Kawa.
P-N-aW
Sen. McAdoo Oskarża
Mellona o Konszach
ty z Brytanią
WASHINGTON. — Kraj ma
nową “mellonowską sensację.”—
Senator McAdoo, demokrata z Ka
lifornji, wystąpił z oskarżeniem,
że Andrew Mellon za czasów swe
go sekretarstwa departamentu —
skarbu wydał Anglji złożone —
przez nią zabezpieczenie (collate
ral) w sumie $20,000,000 w bbn
dach, jakie rząd angielski przy
słał departamentowi skarbu jako
zabezpieczenie swego długu pry
watnego dla Stanów Zjednoczo
nych. Senator McAdoo występuje
z oskarżeniem o tajemniczem zni
knięciu tego zabezpieczenia i o
skarża Mellona, że on wydał to
zabezpieczenie Anglji. Przepro
wadza on dalszą inwestygację w
tej sprawie.
Eksperci wskazują, że ponie
waż Anglja nie płaci swoich dłu
gów wojennych, zabezpieczenie to
mogłoby być zaaresztowane przez
rząd Stanów ^jednoczonych jako
poręka, gdyby nie było zostało —
wydane Anglji. Byłoby chociaż
częściowe pokrycie długu brytyj
skiego dla Stanów Zjednoczonych
który wynosi 4,000 miljonów do
larów.
Płace Na Robotach Pu
blicz. Będą Prawdo*
podobnie Podniesione
WASHINGTON. — Prezydent
Roosevelt zażądał przedstawienia
sobie listy projektów, które mają
być najpierw zastosowane w rzą
dowym programie robót publicz
nych. Równocześnie prezydent i
jego urzędnicy gabinetowi i inni
rozważają sprawę płacenia wyż
szych płac niż $50 przeciętnie mie
sięcznie, jako poprzednio zamie
rzano.
Podnoszące się ceny żywności
mają być powodem tego ruchu za
podniesieniem proponowanej ory
ginalnie skali płac. Koszt życia
podniósł się o 11 procent w ostat
nich sześciu miesiącach, jak wy
kazują statystyki urzędowe.
Przeprowadzone badania nad
Młsiicm zy cłu w pięcdzicaięCiU
dzi“v/ijC!— v* irfAfA
ły tak wybrane aby reprezento
wały przeciętną linję życia ame
rykańskiego, mają dostarczyć rzą
dowi potrzebnych informacyj, —
któremi mają się kierować.
Anglja Potrzebuje 600
Samolotów
LONDYN. — Ze źródeł urzędo
wych podają, że Anglja musi wy
dać 116 miljonów dolarów na bu
dowę nowych samolotów w licz
bie 600 aby dorównać sile Nie
miec w powietrzu. Niemcy mogą
budować po sto maszyn co mie
siąc w niedługim czasie będą mo
gły podnieść tę liczbę do 200 na
miesiąc. Rząd pracuje nad pla
nem paktu lotniczego którego ce
lem ma być natychmiastowa po
moc lotnicza w razie najazdu. —
Pakt ten ma być przedłożony —
Francji, Belgji, Italji i Niemcom.
Zabójca z Amerykańs
kiej Tragedji” Stracony
Więzienie Rockview, Belefonte,
Pa. — Przystojny młody Robert
Allen Edwards, inżynier cywilny,
który w lecie poprzedniego roku
zamordował swoją kochankę od
dzieciństwa, Fredę McKechnie, w
Edwardsville, z powodu że stała
mu na przeszkodzie w ożenieniu
się z inną, przystojniejszą dziew
czyną, został stracony w krześle
elektrycznem.
Rodzina i przyjaciele starali się
do ostatniej chwiji o uratowanie
mu życia i apelowali do guberna
tora Earl’a o zamienienie mu kary
śmierci na dożywotnie więzienie,
ale gubernator odmówił.
Młody skazaniec znosił katusze
moralne w ostatnich dniach przed
straceniem, żal mu było młodego
życia, ale poszedł na krzesło od
ważnie, nie okazał żalu i skruchy
l za popełnioną zbrodnię.
RooseveIt Potępia
Rezolucję A. I. H.
Zamiaat Konstruktywnych Pij «.
Izba Dała Stek Komunałów.
Na szczęście Szerokie Sfery
Przemysłowe Nie Podzielają_i
Jej Stanowiska.
Washington!*— Podczas
konferencji z przedstawicielami
prasy prezydent Roosevelt obrał
za temat pogawędki z dziennika
rzami rezolucję Izby Handlowej,
potępiającą politykę ekonomicz
ną New Deal. Prezydent oświad
czył w toku tej rozmowy, że za
rzuty Izby Handlowej nie odzwier
ciadlają stosunku amerykańskich
kupców i przemysłowsów do pro
gramu gospodarczego rządu, cze
go najlepszym dowodem jest, że
po zamknięciu zjazdu Iz
by, przybyła do Białego Domu de
legacja złożona z 30 wybitnych
przedstawicieli sfer handlowych,
przemysłowych i finansowych, w
tej liczbie kilku członków komi
tetu doradczego kupców i prze
jtnysłowców przy departamencie
handlu, by zapewnić prezydenta,
że reprezentowane przez nich sfe
ry nietylko nie podzielają nie
chęci i uprzedzeń Izby Handlo
wej do NRA, ale, przeciwnie, go
rąco popierają program ubezpie
czeń socjalnych.
Prezydent scharakteryzował re
zolucję Izby Handlowej jako peł
n3 błyskotliwych komunałów bez
jakikolwiek konstruktywnych w
skazań. W końcu rozmowy z —
dziennikarzami, prezydent Roose
vclL odczytał uwagi prezesa lon
dyńskiej izby handlowej Francis
E. Powella, który w swym arty
kule wyraża zdziwienie z powodu
traktowania New Deal przez wde
lu byznesistów amerykańskich,—
którzy zamiast pomagać rządowi
w realizacji programu naprawy,
rzucają mu kłody pod nogi.
Przepowiadają. Prze
chylenie Się Prezy
denta Na Lewo
WASHINGTON. — Polityczny
Washington zastanawia się obec
nie nad następstwami polityczne
mi zerwania zupełnego stosunków
między prezydentem Rooseveltem
a Izbą Handlową Stanów Zjedn.
Do spekulacji politycznych przy
czyniło się jeszcze bardziej wy
powiedzenie się poczmistrza ge
neralnego Farlcy’a, iż należy się
spodziewać, że wielcy przemysło
wcy, wielcy byznesiści będą zwal
czać kandydaturę prezydenta w
następnym roku.
Obserwatorzy polityczni prze
powiadają walkę wielkiego prze
mysłu i wielkich finansów z admi
nistracją w następnej camp.mji—
wyborczej, i przepowiadają :ów
nież pochylenie się prezydenta wię
cei na lew'o.
Przewódcy demokratyczry w—
kongresie powstrzymują się jesz
cze od wypowiadania swej opiriji
o tym rozłamie między Białym
F-omem a Izbą HinfoWą Nato
miast liberalny senacki blok wy
raża otwarcie swoj«* z.ibwolmue
z t • kiego obrotu rz •,
Ameryka Nie Ułaskawi
Dezertera Bergdolla
WASHINGTON.- — Od lat 15
ukrywa się w Niemczech głośny
dezerter amerykański, — Grover
Cleveland Bergdoll, który chciał
uniknąć przymusowego poboru
do wojska podczas wojny. Gdy u-'
cieczka się nie udała i zamknięto ;
go do więzienia umknął i stale
mieszka w Niemczech. Tam się .
ożenił. Obecnie żona jego przyby-<,
ła z czworgiem dzieci do Amery
ki, aby prosić Prezydenta o uła
skawienie jej męża. Prokurator
generalny Cummings oświadczył,
że to zależy od departamentu woj
ny.
The Mott Influential
Polish Weekly in 'V
Middle West. „
Official Otf
Polish So' ^ ^and
OiimkrA^
J—