Ameryka echo. [volume], December 13, 1902, Image 2

About Ameryka echo. [volume] (Toledo, Ohio) 1902-1971

Image provided by: Ohio History Connection, Columbus, OH

                
Z
Z POLSKI.
Zabór Rosyjski
WARSZAWA.—StraBzną śmierć poniósł
obłąkany Józef Kwiatkowski z Klonowicz
podpalił on stóg żyta, przyczem sam spalił
się na węgiel.
—Pokłady węgla brunatnego odkryto ko
ło Piaseczna budową szybu kieruje powien
sztygar z Dąbrowy.
—Niedaleko stacyi kolejowej Ząbkowice
rzuciła się 20letnia Laja Stylmaun pod ko
ła nad chodzącego pociągu, któro ją też do
słownie zmiażdżyły. Czyn ten popełniła z
rozpaczy, ponieważ jej starsza zamężna sio
stra, pod której opieką, nie mając już ro
dziców, się znajdowała, obchodziła się z
nią bardzo źle i często bez litości ją po
niewierała.
—Pomiędzy Cłąborem a Udżazwem wy
konany został napad na konną jpocztę z
której zabiano 80 rubli gotówki.
—Na stacyi kolejowej w Sosnowicach
wykoleił się pociąg towarowy i przejechał
hamnlczazza Filipa Gawrzyka, raniąc go
niebezpiecznie.
—Rosyjski minister finansównałożył cło
na dowóz futer i wyroiów skórnych w wy
sokości 11 rubli za pud.
—W Skierniewicach wpadł w nocy nau
czyciel technicznej akademii Kiczigin do
kanału, przyczem połamał ręce i nogi w
kilku miejscach oraz odniósł ciężkie obra
żeniu wewnętrzne.
Dnia JOgo listopada o godzinie 8mej i
pół rano, z niewiadomej przyczyny wynikł
ogień na folwarku Pruszkowo, pow. Płoń
skiego, gub. Warszawskiej. Spaliła się tam
krescencya p. Emila Żółtowskiego, oszaco
wana na kilkanaście tysięcy rubli.
Tegoż dnia o godzinie U tej wieczorem
zgorzała sterta żyta na folwarku Zapolice,
W powiecie Łaskim, gub. Piotrkowskiej.
Poszkodowany p. Marceli Myszkowski.
TATEMNTCZE MOP.DERSTWO.-~W
Augustowie (gub. Suwalska) w tych dniach
dokonano na dwojgu dzieciach, synach fur
mana Wojtkiewicza, okropnego morder
stwa. Rzecz się tak miała: Wojtkiewicz
otrzymał wiadomość od jednego z mie
szkańców Augustowa, który wyjechał za
interesami do Warszawy, iż ten wraca w d.
7 listopada i prosi, ażeby W. czekał go na
pociągu, przyjeżdżającym ogodz. HA z Gro
dna. Wojtkiewicz sam nie mógł jechać i po
słał na dworzec bryczkę z dwoma synami:
Piotrem, lat, 15 i Janem, lat 10. Około
K. 9^ wieczór W. zauważył przez okno, że
konie z bryczką wróciły, nie zatrzymały się
jednak przed gankiem, lecz zaszły
wprost na podwórze, (łdy W. się udał,
przedstawił mu się widok okropny: na dnie
wozu leżały zwłoki obu chłopców, zalane
krwią. Na ciele starszego znaloziono 7 ran
głębokich, u młodszego 4, a każda z nich
mogła być śmiertelną. Wdrożone dochodze
nie stwierdziło, iż oczekiwany na pociągu
pasażer nie przybył i ohłopcy,gdy pociąg ru
wył dalej do Suwałk, odjechali do domu.
Ostatni
z
•i*
4*
powracających woźniców twier­
o
dzi, iż słyszał z odległości wołające głosy
dziecięce, lecz sądził, że chłopcy śpiewają,
by sobie skrócić drogę przez las. Inny
znów, który wcześniej odjechał, opowiadał,
że na drodze w lesie do bryczki jego pode
szło dwóch drabów, których twarzy nie
można
było
ŁODZ.—Podają
Wiecie, jak usilnie "Ameryka" pracuje nad oświatą ludu wiecie, jakie walki mu
si staczać z tymi, którzy chcieliby lud utrzymać w ciemnocie i wyzyskiwać go zawsze.
Osądźcie, czyż nasza praca nie zasługuje na poparcie! Jeżeli nasza walka za prawa
wszystkich łudzi nie jest Wam obojętną, to pomagajcie nam w rozpowszechnianiu
światła, w uświadamianiu ludu.
Kochany Przyjacielu! przyczyń się i Ty, czem możesz, do zdobycia lepszej doli
dla wszystkich ludzi. Nie stracisz przez to nic, a zyskasz bardzo dużo mo
ralnie! Dusza Twoja zazna szczęścia, gdy zaczniesz pracować dla dobra ogółu!
Niejeden jest tego zdania, że "lepiej cicho siedzieć, aby złości złodziejów i oszustów
na siebie nie ściągać." Wy, którzy tak myślicie, zastanówcie się, czy nie popełniacie
grzechu! Gzy sumienie wasze daje Wam spokój!... "Grzeszy, kto pozwala grze
szyć." Nie bądźcie więc bojaźliwymi, ale wystąpcie w obronie uczciwej sprawy, jak
na prawdziwych bohaterów przystało! Wiele od Was nie żądamy. Prosimy Was
tylko o donoszenie nam prawdziwych wiadomości, które mogłyby przestrzedz publi
czność przed wyzyskiem jak również o rozpowszechnianie "Ameryki" w tym celu,
aby jaknajwięcej ludzi mogło czytać takie wiadomości i przestrogi. Przecież to tak
łatwo przemówić kilka słów do znajomego, aby sobie zaprenumerował "Amerykę."
Jakżeż wiele zyskałaby przez to oświata, gdyby ka&dy z naszych obecnych prenumerato
rów postarał się choć tylko o jednego nowego prenumeratora
Kochany Przyjacielu! zastanów się tylko dobrze nad tern, ile ty sam korzystasz
przez to, że prenumerujesz "Amerykę." Nieraz w przeciągu roku "Ameryka" Cię
ostrzeże przed jakimś humbugiem, na który wydałbyś może jakie kilka dolarów nie
raz z "Ameryki" dowiesz się, jak Ci wypada postępować, aby dostać lepszą zapłatę za
swą ciężką pracę—czy nie korzystałeś jeszcze z tego? Naturalnie my Ci nie daliśmy
pieniędzy do kieszeni, ale naszemi zabiegami przyczyniliśmy się do niejednej zdoby
czy na korzyść wszystkich: nietylko tych, którzy są z nami, ale i tych, którzy nieraz są
przeciwko nam. My staramy się zawsze o wasze dobro moralne i materyalne, bądźcie'
więc i wy, kochani Przyjaciele, wzajemnymi: pomagajcie nam w rozpowszechnianiu
^Ameryki."
Za rozpowszechnianie "Ameryki" dajemy pożyteczne książki, szerząc w ten spo
fcdb oświatę. Każdy nowy jak i dawniejszy prenumerator, który opłaca na rok zgóryt
dostaje W prezencie książek wartości jednego dolara. Każdy może sobie wybrać z na
szego katalogu książki podług własnego upodobania. Grdyby się komu nie podobałaJ
książka, którą otrzyma, może ią zwrócić, a wybrać imią w tej samej cenie.
i
rozróżnić w ciemnościach, i że
jeden z nich rzekł: "t,o nie ten," poczerń
obaj oddalili się. Ostatecznie sprawców
zbrodni nie wykryto, skutkiem czugo mie
szkańców Augustowa ogarnęła taka pani
ka, że nikt nie może odważyć się iść w po
jedynkę z miasta na dworzec, gdy zmierzch
zapadnie.
Z PŁOŃSKA.—Włościanie wsi Strzem
bowo, gminy Wychowo, powiatu Płońskie
go, Teofil Oołembiewski, Adam Ambro
siak i Jan Ambrosiak,Jwracając z Zakroczy
mia z jarmarku, na granicy pól Januszew
skich i Strzernbowskich, napadli na swego
sąsiada, J. Podgórskiego,wracającego także
z Zakroczymia do domu i uderzeniem kło
nicy pozbawili go życia. Właściwa przyczy
na zabójstwa niewiadoma, winnych osadzo
no w więzieniu płockiem.
Młodszy strażnik ziomski powiatu Płoń
skiego, Chrabrow, będąc w stanie nietrzeź
wym i wracając furmanką do Płońska,
strzelał dwukrotnie do właściciela podwo
dy, Józefa Czyżowskiego, bezskutecznie,
strzeliwszy po raz trzeci, przeszył go kulą
na wylot, trafiając pomiędzy łopatki. Chra
brow został aresztowany. Życiu rannego
grozi niebezpieczeństwo.
Wobec ustąpienia ławników: pp. Zo
chowskiego, Kuglera i Karwowskiego w
dniu lym zm. w sali miejscowego magi
stratu, odbyły się wybory nowych ławni
ków. Większością głosów wybrani zostali:
pp. A. Żółtowski, Kowalski i Cichocki.
Z rezultatu jednak tych wyborów zostali
niezadowoleni miejscowi obywatele, gdyż
do wyboru dopuszczono tylko obywateli
chrześcian, a wyłączono czterech właścicie
li domów Żydów i jednegoZydahandlarza
wszyscy ci panowie wybrani zostali przez
miejscowego burmistrza, u nie przez ogół.
wiadomość o zamordo­
waniu w Łodzi milionera Fuchsa i dwóch
agentów tajnej policyi. Fuchsa znaleziono
z przestrzeloną głową na ulicy na pier
siach miał przyczepioną karteczkę ze sło
wami "Tak giną nieprzyjaciele wolności!"
Agenci, którzy swego czasu mieli przy
czynić się do licznych aresztowań rewolu
cyonistów, zostali zasztyletowani. Na pier
siach przypięto im papier z napisem: Na
rozkaz komitetu rewolucyjnego, taki sam
los spotka wszystkich szpiegów 1"
OFIARA ELIZY ORZESZKOWEJ.—
Do "Wieku" warszawskiego piszą z Grod
na: Dzięki ofiarności Elizy Orzeszkowej,
mieć będziemy w pobliżu Grodna niższą
szkołę rolniczą, której potrzeba tak bardzo
w stosunkach naszych odczuwać się daje.
Od kilku miesięcy rozpoczęło miejscowe
Towarzystwo rolnicze odpowiedniejstarania
w Petersburgu. Eliza Orzeszkowa cały swój
majątek ziemski, Gnojnicę, oddała na uży
tek szkoły.
CŁO NA KSIĄŻKI POLSKIE—We
dług obliczeń cło to dało rządowi najwyżej
12,(XX) rubli w ciągu roku, straty natomiast
handlu księgarskiego są olbrzymie.
Z Y A I
A E Y K A
Z BRZEŚCIA Litewskiego.—Na stacyi
Brześć-Litewski odnogi terespolskiej, ko
lei nadwiślańskich, manewrujący parowóz
najechał w bliskości wiaduktu kolejowego,
na włościan: Onichima, Kreczyka, Tymo
teusza Bohomaza i jego żonę Maryę. Oni
chim poniósł pod kołami parowozu śmierć
na miejscu,--małżonkowie zaś Bohomaz,
odnieśli tylko bolesne porażenia na całem
ciele, po opatrzeniu których odwieziono
ich do szpitalu kolejowego.
SĘDZISZÓW, gub. Kielecka.—Na sta
cyi Sędziszów, pod parowóz towarowy pod
jeżdżający do pociągu nr. 24, dostał się
rachmistrz tejże stacyi kolejowej 57le
tni Józef Cichocki. Wydobyto go z pó
łamanemi nogami. Po udzieleniu mu
pierwszej pomocy na stacyi w aptece od
wieziono go tymże pociągiem do szpitala
miejskiego w Kielcach.
Z LATOWICZA, pow. Nowomiński.—
Zmarł u nas proboszcz tutejszy, kanonik
honorowy kapituły' warszawskiej śp. ks.
Piotr Godlewski. Zmarły kapłan, urodzo
ny w r. ISM, święcenia kapłańskie otrzy
mai w r. 185'.). Gorliwa praca wyczerpała
I organizm i zmarł pasterz, którego para
fianie calem sercem ukochali.
W WILNTE rozpanoszyła się na dobre
szkarlatyna i szerzy się w okolicy. W Ora
naeh zaraza nawiedziła przeszło sto do
mów. Wielu mieszkańców przenosi się do
innych miejscowości.
Zabór Austryaeki
ZIMA W GALICYI.-- Ciężki wróg nę
idzy galicyjskiej zapukał do wrót chałup
wiejskich, do wilgotnych suteren i podda
szy miejskich biedaków. Zima w Galicyi—
to przez kilka miesięcy ciągnący się dra
mat walki o byt, o życie kilkuset tysięcy
chłopów i robotników. Trudno odtworzyć
dokładnie, w naturalnych obrazach to
wszystko, co zima przynosi ze sobą w da
rze galicyjskiemu proletaryuszowi. W zapa
dłych powiatach Galicyi, w górskich wio
skach i przysiółkach za białym całunem
zimy ciągnie tyfus głodowy, czerwonka,
ehoJeryna, angina i inne gorsze od dżumy,
od powietrza morowego jędze, wyludniają
ce kurne chłopskie chałupy. Niemal co
dziennie dzwonnik wiejski zawiadamia, że
jeden więcej głodny nędzarz przeniósł się
w świat wiecznego milczenia, aby dopełnić
sobą cyfry o tysiącach mrących dla braku
kawałka owsianego chleba, dla braku gar
ści otrębów i liści burakowych—pokarmu,
którym hoduje się" bydło i galicyjskiego
cliłopa.
Na miejskim bruku coraz więcej i coraz
liczniejsze ukazywać się będą transporty
włóczęgów-nędzarzy, pędzonych do kaźni
szupaśniczyeh, do szpitali, do celi więzien
nej za niedozwolone żebractwo, za brak
środków do życia, za brak pracy. Wielu
jest takich, którzy z rozmysłu oddają się
w ręce sprawiedliwości, by mieć bodaj dach
nad głową i kęs czarnepo aresztanckiego
chleba.
Instynkt samozachowawczy, chęć życia
drga także w piersiach pokrytych łachma
nami. Za każdą cenę, koniecznie chce nę
dzarz przetrwać zimę, aby módz z budzącą
się wiosną doścignąć w marzeniach sen
nych w zimie błąkającego się ideału szczę
ścia, w
postaci
w
dużego kawałka chleba i
porcyi ziemniaków. Wielu zawiedzie na
dzieja! Z wiosną strawiony głodem, stera
iny zimnem i kazamatami aresztanckiemi
organizm poczyna się rozkładać, ginie w
drgawkach gruźlicznej gorączki, albo mrze
dla braku pracy.
przeciwieństwie do tego przynosi zi
ma ze sobą setki rozrywek dla ludzi boga
I tyci), szczęśliwych. Wszak zima to karna
wał, to dni szal&nych zabaw, kuligów, we
I sela Dwory wiejskie, jak strojne świąty
nie bogów, rozbrzmiewają muzyką, koły
szą się pijane rozkoszą, oślepiają tysiącem
świateł i bogatych dekoracyj. Szlachta się
bawi. Ze tam pod dworem pełzają cienie
i na poły umarłych, to nie mąci i nie śmie
mącić spokoju szczęśliwych. Od czegóż są
wielkie łańcuchowe psy dworskie. Na odle
I głość wyczują one sąsiedztwo nędzy, od
straszą ją ostrymi kłami i groźnym skowy
tem, czując instynktem, że nędza to ich
konkurent o spadłe z pańskiego stołu ko
ści. Bo już tak dziwnie na świecie się zło
żyło, że psy i bogaci równio nienawidzą
głodnych i obdartych, widząc w nich wro
dzonych dla siebie wrogów. W miastach
setki sal zapłoną jaskrawem światłem, mu
zyka poniesie przez zamarzłe szyby tony i
usypiać nimi będzie na bruku ulicznym
mrących nędzarzy. Szalona ironia życia!
Chleba im brakło, by się nakarmić, by do
syta napełnić żołądek, mimo że pracowali
dniem i nocą, zapracowywali się na śmierć,
a kiedy zdeptani brutalnie głodem giną,
żegnać ich świat będzie tonami łechcącego
nerwy walca.
Gdyby kazano symbolicznie przedstawić
cierpienia ludu w Galicyi, trzebaby wyma
lować obraz na wielkiej, ginącej przestrze
ni, kraj lepianek, suteren i poddaszy, na
pełniony tysiącami chłopów, robotników,
szwaczek, okryty białym całunem i opa
trzony napisem: Zima.
Jak daleko jeszcze do wiosny!...
(Naprzód.)
Z GORLIC piszą: Przed ośmiu laty nie
jaka Bronisława Grzybowska opuściła swe
go męża i dwoje nieletnich dzieci i znikła
bez śladu. Mąż zaginionej czynił wszelkie
starania, by odnaleść żonę i dzieciom swym
przywrócić matkę. Dopiero po 7 latach po
jszukiwań odnalazł ewą żonę u—księdza
dziekana Walentego Pelca w Libuszy (dzie
kauat gorlicki). Między Grzybowskim a
księdzem dziekanem, przy pierwszem ich
spotkaniu, rozegrała się burzliwa, gorszą
i ca scena ksiądz Pelc wręcz oświadczył
I Grzybowskiemu, iż mu żony nie odda, cliy
ba że go sąd do tego zmusi. Oburzony
i Grzybcwski udał się do biskupa przemy
i skiego z prośbą o interwencyę w tej spra
wie. Biskup przyrzekł wpłynąć na księdza
dziekana, aby mu oddał żonę. Od tego cza
su minął już cały rok, a dotąd biskup nie
umiał dość skutecznie wpłynąć na podwła
dnego sobie dziekana i skłonić go do odda
nia cudzej żony. Budująco wobec tego
brzmieć muszą wygłaszane z ambony przez
księdza Pelca te słowa przykazania: "Nie
pożądaj żony bliźniego twego!!"
Z BORYSŁAWIA donoszą, że na Poto
ku w kopalni Etna trwa wybuch ropy, któ
rej wydatuość oceniają na przeszło 10 cy
stern na dobe.
Oprócz tych prezentów dajemy ekstra nagrody naszym Przyjaciołom za staranie
się o nowych prenumeratorów. Za każdego nowego prenumeratora (który zapłaci
2 dolary na rok zgóry) dajemy książek wartości 50c., a swoją drogą każdy opłacający
na rok zgóry dostaje dla siebie w prezencie książek wartości jednego dolara. Kto
więc przysyła za siebie i za jednego nowego prenumeratora (tj. $4.00) razem, otrzyma
dla siebie książek za $1.50, a dla nowego prenumeratora za $1.00. Za dwóch nowych
prenumeratorów ekstra nagroda dla tego, kto się o nich postarał, wynosi $1.00 za
trzech $1.50 za czterech $2.00 za pięciu $2.50 za sześciu $3.00 za siedmiu $3.50 za
ośmiu $4.00 itd. W taki sposób każdy może z łatwością przyjść do posiadania pięknej
biblioteczki. Przecież to tak łatwo powiedzieć dobre słowo o dobrej gazecie! Szerzmy
oświatę!
Zamiast książek, mogą starzy prenumeratorzy zażądać pokwitowania za gazetę.
Za jednego nowego prenumeratora, płacącego na rok, pokwitujemy gazetę staremu
prenumeratorowi na kwartał za dwóch (płacących na rok) na pół roku czyli ustępu
jemy czwartą część od ogólnej sumy. Kto przysyła więcej niż czterech nowych prenu
meratorów, może sobie wybrać książek wartości 50c. za każdego następnego. W taki
sposób każdy stary prenumerator może gazetę odbierać nadal zupełnie darmo—tylko
za staranie się o nowych prenumeratorów.
Czy Ci to sprawia wielką trudność wystarać się choć o jednego abonenta dla
"Ameryki" na rok następny? Kilka dobrych słów wystarczy. Zaskarbisz sobie przez
to wdzięczność i od nas i od nowego prenumeratora. Przypomnij jeno sobie, Kochany
Przyjacielu, czy Ty nie jesteś wdzięczny temu, kto Ciebie pierwszy namówił do za
prenumerowania "Ameryki?" Spełnij więc i Ty taki uczynek względem swoich zna
jomych, jaki względem Ciebie spełniono. Znasz przecież swoich sąsiadów i wiesz, któ
rego z nich można namówić do zaprenumerowania "Ameryki." Zwróć im uwagę na
to, że gdyby nie "Ameryka," to niektóre skłartki na ofiary Wrzesińskie byłyby prze
padły. Powiedz tym ludziom, którzy jeszcze naszej gazety nie znają, że jest najwię
kszą gazetą polską w Ameryce, płaci największe honoraryum swym współpracowni
kom, podaje więcej oryginalnych wiadomości i artykułów, niż którakolwiek inna ga
zeta polska w Stanach Zjednoczonych.
Mam nadzieję, że prośba moja nie pozostanie bez skutku.
Polecam się łaskawym względom
i pozostaję z szacunkiem,
13 Grudnia 19U5S
KSIĄDZ W POLITYCE.—"Przegląd]1
podaje następujące fakty: "W Chodowi
cach ks. Jan Halkiewicz zawezwał do swe
go mieszkania wójta Fedia Hrynyka i na
kłaniał go. ażeby oddał głos na ks. Dawy
diaka gdy wójt odmówił, ks. Halkiewicz
uderzył wójta tak silnie w twarz raz i dru
gi, że mu oko nabrzmiało. Następnie wziął
go za kark i wyrzucił ze swego mieszkania.
W Sławsku ks. Kaczmarski pojechał do
sąsiedniej wsi Różanka i tam pobuntował
tak wieśniaków, że oi udali się z nim do
urzędu i odebrali silą wójtowi pieczątki
gminne, bo podejrzenie mieJi, że wójt gło
sować będzie na kandydata przeciwnego.
W Faliszu ks. Gorczyński, gdy prawybory
nie wypadły po jego myśli, zbezcześcił pu
blicznie wyborcę Jacka Ogrodnika, a na
stępnie wyrzucił go z bractwa cerkiewne
go. W Stynawie niżnej za to, że pisarz
gminny, który zarazem jest dyakiem, nie
agitował na kandydatów księdza, ks. Gieł
czyń ski publicznie wybił go po twarzy:
i działo się to w czasie, kiedy komisarz wy
borczy bawił we wsi. W Strzałkowie i Be
I reźnicy w majątku Juliana hr. Branickiego,
księża zaprosili niemal wszystkich wybor
I ców na plebanię i tam ich uraczali trun
kiem całą noc, następnie prowadzili ich
sami do wyborów. Księża ci niedawno ob
jęli parafie i święcie zapewniali hr. Bra
I nickiego, że do polityki mieszać się nie
i będą."
LWOW.—Pani Modrzejewska złożyła nu
ręce pana Kazimierza Skrzyńskiego 1000
kr. jako osobisty dochód z przedstawienia
na rzecz funduszu wdów i sierót po litera
tach, istniejącego przy Kole literacko arty.
stycznem.
—Wydarzył się tu straszny wypadek
Marya Wronowa, żona zarobnika, odcho
dząc z domu, zamknęła na klucz dwoje dzie
ci, 41etnią dziewczynkę i 21etniego chłop
ca. W czasie jej nieobecności wypadł z ku
chni węgiel, od którego zajęły się szmaty i
koce, a w powstałym stąd dymie dzieci
udusiły
Bię.
—W biurze solnem wydziału krajowego
odkryto sprzeniewierzenie sumy 60,000 ko
ron. Winowajcę niejakiego Kajetana Fili
powskiego wydano na żądanie prokuratora
władzy. Okazało się, że Filipowski fałszo
wał czeki.
Z BIELSKA.—Wyborcy narodowi w
Bielsku zgromadzeni po zwycięskich wy
borach w hotelu "Kaiserhof," jednomy
ślnie uchwalili dwie rezolucye. Wfuier
wszej rezolucyi wyrazili podziękowanie i
i zaufanie posłom Michejdzie i Hrubemu
za dzielną obronę sprawy równouprawnie
nia językowego na Śląsku i w Radzie pań
i stwa. w drugiej rezolucyi założyli protest
przeciw sromotnym gwałtom i burdom, u
rządzonym przeciw ludności polskiej z po
I wodu uroczystości poświęcenia "Domu pol
skiego" w Bielsku i przeciw prowokacyjne
I mu postępowaniu rady miasta Bielska, wy
rażając sprawcom gwałtów i burd politowa
nie i pogardę.
Z BOCHNI piszą: W gminie Niedzieli
ska wybuchł groźny pożar, który w nie
spełna dwie godziny zniszczył do szczętu
10 stodół wraz z zapasami zboża. Szkoda
wynosi około 24,882 k.
9 9
A. A. PARYSKI,