Ameryka echo. [volume], August 12, 1905, DODATEK, Image 9

About Ameryka echo. [volume] (Toledo, Ohio) 1902-1971

Image provided by: Ohio History Connection, Columbus, OH

                
-V
DODATEK
Str. 9 —12
Pokój a rewolucja.
Od czasu jak Rosya skłoniła się do u
kładów pokojowych, w Rosy i i w Pol
sce nieco ucichło, chociaż lekki pomruk
burzy wciąż jeszcze się powtarza, to
tu, to owdzie. Niejedni sądzą, że bu
rza, jaka zbierała się nad Rosyą, już się
rozwiała, a owe pomruki, to ostatnie
echa oddalającej się burzy. Otóż
tak nie jest. Burza nad Rosyą, a oso
bliwie nad Polską, jest nieunikniona.
Rząd rosyjski, widząc, że jego potęga
kruszeje i że skon samodierżawija się
zbliża, postanowił skorzystać na cza
siei dlatego będzie się bawił w układy
pokojowe, a korzystając z chwilowego
pdkoju w Mandżuryi, zajmie się gorli
wie uśmierzeniem rewolucyi w Rosyi i
w Polsce. Rząd przypuszcza, że gdy wy
śledzi i wyłapie przywódców rewolucyi,
to duch rewolucyjny upadnie i zapanu
je spokój wewnętrzny. Gdy więc spo
strzeże, że duch rewolucyjny upadł, a
przedewszystkiem,gdy mu się uda wyła
pać choć głównych przywódców rewo
lucyi i wykryć możebne spiski wojsko
we, oraz zbadać stanowczość swo
jej armii, to układy pokojowe na
pewno zostaną zerwane i rząd na nowo
rozpocznie kroki wojennne. Wie tem
i Japonia i dlatego nie bardzo chce wie
rzyć w pokój z Rosyą.
Pokój dla Rosyi żadną miarą nie może
być korzystny, tembardziej, że Japonia
zażada ogromnie wysokiego odszkodo
w ni i. Już dziś krążą pogłoski, że Ja
ponia zażąda miliarda dolarów kontry
bucyi wojennej, a oprócz tfgo, zupełne
go usunięcia Rosyi od interesów na
Wschodzie. Taki pokój dla Rosyi jest
gorszy od wojny i gdyby go przyjęła, to
upadek Rosyi byłby nieunikniony.
Długów Rosya już ma tyle, że na spła
cenie samych procentów wydaje blizko
piątą część wszystkich państwowych
dochodów, zkądby więc mogła zapłacić
miliard kontrybucyi wojennej?
Z podatków? Ależ podatkami ten na
ród jest tak obarczony, że często i
tych, jakie są, nie może zapfccić, a cóż
dopiero mówić o ich podwyższeniu.
Chłop rosyjski nietylko nie może ich
płacić ale nawet prawie rok rocznie
żąda pomocy od rządu. Na przemysł rząd
również liczyć nie może. Przemysł rosyj
ski, prowadzony przeważnie za' obce
pieniądze (bowiem kilkanaście miliar
dów zagranicznych pieniędzy jest ulo
kowanych wrosyjskich fabrykach) sam
domaga się pomocy od rządu. Wogóle
stan ekonomiczny Rosyi jest nie do po
zazdroszczenia, a o podniesieniu go
niema i mowy, gdyż na to trzeba pienię
dzy. Zkąd więc Rosya weźmie pieniędzy
na zapłacenie tak wysokiej kontrybucyi?
A no, chyba silą bagneta wymusi na
narodach podbitych.
Może jednak Rosya ograniczyłaby
swoje wydatki i nałożyła jakiś podatek
na ludzi bogatszych i tym sposobem
spłacała długi? Ale zaco odbuduje
flotę i zreorganizuje armię? Chyba ze
chce wystąpić z linii państw pierwszo
rzędnych, a w takim razie, jak się utrzy
n*a samodierżawie?
Nierząd ten dziś jest między młotem
a kowadłem dla niego niema innego
wyjścia, jak tylko prowadzić wojnę
dalej i albo zwyciężyć albo upaść, ażeby
więcej nie powstać. Całe zbawienie sa
modzierżawija leży w wojnie, a narodu
w rewolucyi i tak jedno jak drugie zda
ją się być nieuniknione.
Przypuśćmy jednak, że niekorzystny
pokój dla Rosyi zostanie zawarty, a re
wolucya w Rosyi stłumiona. Rząd dla
podtrzymania swej powagi w Eurooie,
zechce odbudować flotę i zreorganizo
wać armię, ale zarazem będzie musiał
też spłacać kontrybucyę wojenną. W ta
kim razie potrzebne na to pieniądze
rząd spróbuje wymusić z narodów pod
bitych, jako z prowincyj bogatszych, z
których i dotąd czerpał przeważną część
sWoich dochodów. Ciężar zatem tego
pokoju zwaliłby się przeważnie na nasz
kraj, na Polskę. Siłą bagnetu rząd mógł
by zmusić naród do płacenia podatków,
ale wkrótce doprowadziłby do ruiny i tak
w większej części zniszczony już kraj,
a naród doprowadzony do ostateczno
ści, do rozpaczy, będzie musiał wreszcie
chwycić za broń, bez względu na to, czy
opór wyjdzie mu na korzyść, czy nie,
bo tonący brzytwy się chwyta, a zatem
rewolucya prędzej czy później jest nie
uniknioną.
Możnaby jednak uniknąć krwawej re
wolucyi przez nadanie takiej konstytu
cyi, jakiej domaga się nąród, a raczej
partya rewolucyjna, lecz byłaby to re
wolucya bezkrwawa, czyli załatwiona na
drodze pokojowej. Jeżeli jednak rząd
nie nada konstytucyi takiej, jakiej do
maga się naród, to choćby nie przyszło
do rewolucyi w Rosyi, to przyjdzie w
Polsce, bowiem rewolucyę spowoduje
J[łód i nędza, jakie muszą powstać przez
wyciskanie podatków na spłacenie dłu
gów państwowych.
W końcu armia, jaka obecnie znajdu
je się w Mandżuryi, po zawarciu poko
ju musi wrócić do kraju, a kto wie, czy
za swoje wygody, jakie tam ma w Man
dżuryi, nie zechce się pomścić na rzą
dzie.
Tłumić zatem rewolucyę i wymyślać
na socyalistów, to znaczy tyle co szko
dzić samemu sobie. Kto chce tłumić re
wolucyę, ten powinien wszelkiemi siłami
dopomagać Rosyi do zwycięstwa nad Ja­
ponią, bo to tylko jedyny środek przeciw
rewolucyi.
Ze zwycięstwo Rosyi nad Japonią
mogłoby zapobiedz rewolucyi to mógł ka
żdy przewidzieć wpierw nawet nim
wojna wybuchła ale my, Polacy, nie ży
czymy Rosyi zwycięstwa, raz dlatego,
aby nie ponosić dalej ciężarów tej woj
dlatego, aby z upadku Rosyi skorzystać
ny, a po drugie i uzyskać wolność, a je
żeliby było możebne—to i niepodległość.
Dziwnem jednak jest, że ci panowie
z Chicago, którzy wysłali rezolucyę do
Mikada w imieniu dwóch milionów Po
laków, żvcząc mu zwycięstwa, dziś za
nic nie chcą słyszeć o rewolucyi. Czyż
by tym panom miał sprawiać przy
jemność ów ciężar, jaki ma spaść na
nasz naród? Chyba, że nie. Prawdopo
dobniejszein jest to, że ci panowie nie
zastanawiali się nad skutkami wojny.
Życzyli Japonii zwycięstwa- ale w du
chu myśleli sobie: "Zjesz dyabła, dziku
sie! Moskal naleje ci takiego sadła za
skórę, że i na wyspach nie usiedzisz."
Ze mocno wierzyli ci panowie w potęgę
Rosyi, dowodzi choćby to, iż p. Sietni
radzki wspomniał w "Zgodzie:" "Na
wet po pierwszych zwycięstwach Japoń
czyków jeszcze dziewięć dziesiątych
wierzyło w ostateczne zwycięstwo Ro
syi." Dziś Japończyk to już nie dzikus,
ale każdy nawet japoński inwalid to
"powaga naukowa."
Największa pora, by i nasze "powagi
naukowe" zastanowiły się nad skutka
mi pokoju i nad wybuchem przyszłej
rewolucyi i ostatecznie wypowiedziały
swoje zdanie—bez wymyślań.
P. Ii.
Wojny w XIX wieku.
Z okazy i obecnej wojny rosyjsko-ja
pońskiej warto przytoczyć kilka dat z
większych wojen XIX stulecia, mogących
ułatwić drogą porównawczą utworzenie
sobie wyobrażenia o rozmiarach wojny
obecnej:
Ilość wojska na teatrze wojny: W ro
ku 1812: Francuzi 442.000 ludzi i 1.200
dział (pod Berezyną już tylko 68.000)
Rosyanie 220.000 ludzi 940 dział. W woj
nie 1866 roku: Austria 512.000 ludzi i
1024 dział Prusy i Włochy 550 000 ludzi
i 1368 dział.—W wojnie 1870-71: Niemcy
630.000 ludzi i 1.742 dział Francuzi
600.000 ludzi i 1.000 dział.
Ilość wojska w pojedyńczych bitwach
lądowych: Lipsk 16 do 18 października
1813 razem 472.000 ludzi i 2.000 dział.—
Grochów dnia 25 lutego 1831 razem
127.000 ludzi i 370 dział (z tego Rosyanie
72.000 ludzi i 250 dział. Polacy 55.000
ludzi i 120 dział).—Koeniggraetz dnia 3
lipca 1866 436.000 ludzi i 1.550 dział. St.
Privat dnia 18 sierpnia 1870 300.000 lu
dzi i 1.250 dział.
Straty w pojedyńczych bitwach lądo
wych: Lipsk: Zjednoczone państwa stra
ciły 48.000 zabitych i ranionych, 5.000
zaginionych razem 54.000 ludzi straty
czyli 17 pro. Francuzi 45.000 zabitych i
ranionych 15.000 w niewoli, 325 armat
razem-60.000 ludzi straty czyli 34 pre.
Grochów: Rosyanie 9 400 zabitych i ra
nionych czyli 13 pre. Polacy 12.000 zabi
tych i ranionych czyli 21 pre.—Koenig
graetz: Prusacy 9.000 zabitych i ranio
nych czyli
i
pre. Austryacy 24.000 zabi­
tych i rannych, 20.000 w niewoli i zagi
nionych, 187 armat, razem 44.000 ludzi
straty, czyli 20 pre.—St. Privat: Niemcy
20.000 zabitych i ranionych, czyli 10 pre.
Francuzi 8 000 zabitych i rannych, 4.000
w niewolli, razem 12.000 ludzi straty,
czyli 10 pre..
Bitwy morskie: Trafalgar 21 paździer
nika 1805: Anglicy posiadali 27 okrętów
wojennych, żaden niestracony, 2 500 lu
dzi straty. Francuzi 33 okrętów wojen
nych, z tego 19 zatonęło, 4 po bitwie
wzięte 7.000 straty w ludziach.—Lissa,
20 lipca 1866: Austryacy 27 okrętów wo
jennych, żaden niestracony, 170 ludzi za
bitych i rannych. Włosi 34 okrętów wo
jennych, z tego 2 zatonęło, niezdolny do
walki, 860 ludzi straty.
Oblężenia: Sebastopol od 9 październi
ka 1854 do 8 września 1855: Rosyanie
75.000 ludzki 1147 dział. Zjednoczeni
170.000 ludzi i 814 dział.—Strassburg od
13 sierpnia do 27 września 1870: Niemcy
40.000 ludzi i 168 dział oblężniczych o
prócz polowych. Francuzi 23.000 ludzi i
400 dział wo?óIe.
Największa objętość obszaru wojny:
Rok 1812—450.000 kilometrów kwadrato
wych. Napoleon zrobił z nad Wisły do
Moskwy 1500 kilometrów drogi, przy
czem przeciętnie przypada na jeden dzień
20 kilometrów drogi.
Inne liczby statystyczne: W rdfcu 1870
71
mieli Niemcy w lazaretach polnych
300.000 leczących się, pomiędzy tymi
90.000 ranionych 240.000 z nich musiano
zwolnić od dalszych obowiązków wojen
nych. W szpitalach na tyłach armii było
oprócz tego 512.000 słabych. Razem więc
w szpitalach leczyło się podczas wojny
812.000 ludzi. Zabitych było tylko 40.000
—Na zdobycz wojenną złożyło się 5500
armat fortecznych, 800.000 strzelb, 100
chorągwi i orłów, 2000 armat polowych i
mitraliez.—Wojna ta kosztowała Fran
cyę 14 milijardów franków.
Największe wiadome straty w ludziach
w jednej bitwie pojedyńczych oddziałów
są następujące: Rosyanie pod Plewną po
jedyncze kompanie75pre. Mars la Tour:
Niemcy, 16 pułku piechoty 68 pre. Fran
cuzi, 3 pułk grenadierów gwardyi 52 pre.
—St. Privat: Pruski batalion strzelców
AMERYKA-ECHO
Rok XVIII. No. 32. Toledo, Ohio, 12 Sierpnia 1905 r. A. A. Paryski, Red. i Wydawca.
ŻEŃSKIE
gwardyi 100 proc. oficerów i 44 proc. lu
dzi.
Stosunki ran od kul karabinowych i
pocisków armatnich był następujący: W
r. 1866: od kul karabinowych odniosło
rany 79 90 proc., od pocisków armatnich
3—16 pre. W r. 1870 1 od kul karabino
wych 70 do 91 pre., od pocisków arma
tnich 5- 26 procent.
Przeciętnie na każdy karabin padło
podczas całej kampanii w r. 1866 u Au
I stryaków 64 strzałów, w roku 1870 71 u
Niemców 56 strzałów. Cyfrę tę trzeba
'jednak ściśle obliczać, bo jeden jedyny
korpus (III niemiecki) pod St. Privat
spotrzebował sam 1,150.000 strzałów ka
rabinowych.
Zwykle zostaje zabitych i ranionych o
ficerów w stosunku do szeregowców 2
6 pre. Podczas kampanii w r. 1870 71
Niemcy stracili w ranionych i zabitych
z całego kompletu armii 24 pre. ofice
rów, a tylko 12 pre. ludzi. Stosunek ra
nionych do zabitych bywa w bitwach
zwykle 3: 1, na czterysta strzałów kara
binowych trafia przeciętnie tylko jeden.
Jaką ma być kobieta, którą ma
się poślubić.
Pamiętajcie, że przedewszystkiem
hartowanie sił za młodu i wstrzemięźli
we życie dodają sił, zdrowia i życia.
Na to ważne, żywotne pytanie daje
odpowiedź znany przedwcześnie zmarły
humorysta Maks O'Rell, w jednej z po
zostawionych książeczek: Zeń sie z kobie
tą, pisze O'Rell—która jest mniejszą od
ciebie. Nie żeń się z taką, która się nie
potrafi śmiać serdecznie. Charakter bo
wiem osoby można poznać po sposobie,
w jaki ona się śmieje. Nie żeń się dalej
z kobietą, której śmiech bywa wymu
szony.
Ożeń się natomiast z kobietą, która
rozumie się na żartach, która umie cenić
humor i wszystko widzi w różowem
świetle. Nie żeń się zaś z kobietą, która
wszystko gani, która wyśmiewa^ złośli
wie swe przyjaciółki, skoro się one tylko
odwrócą żeń się z kobietą, która potrafi
znaleźć dobre słowo na obronę ludzi, o
czernianych w jej obecności.
Ożeń się z filozofką. Gdy idziesz z na
rzeczoną do teatru, nie kupiwszy poprze
dnio biletów, to ożeń się z nią, gdy ona
na wiadomość, że wszystkie miejsca na
parterze i na balkonach są rozsprzedane,
wesoło i bez przymusu zawoła: "Nic nie
szkodzi pójdziemy na galeryę najwa
żniejsze, byśmy się rozerwali!" Takie
dziewczę, to "miły urwisz szczęśli
wym się jest z kobietą, która jest zado
woloną, siedząc w tyle ze swym mężem,
gdy wtem życiu miejsca lepsze są zaję
te.
Gdy spotkasz żebraka i chcesz mu dać
jałmużnę, to nie żeń się z kobietą, która
w tej chwili powie do ciebie: "Może to
jaki cygan, który pieniądze w szynku
przepije." A gdy ty zrobisz taką uwagę,
a ona odpowie: "Niech tam! Ot biedak!
Dziś tak zimno, szklanka piwa go roz
grzeje,"—to ożeń się z nią.
Próbuj się dowiedzieć, jak się twa wy
brana rano przy wstawaniu zachowuje,
gdy się ją niespodzianie ze słodkiego snu
wyrwało. Skoro się ze śmiechem budzi
ożeń się z nią. Jeśli jednak oburzy się i
z pasyą zawoła:" No! Co to ma znaczyć!''
—to nie żeń się z nią, nie jest ona ani
miła ani wesoła. Ta próba jest niezawo
dną. Nie żeń się też z kobietą, która ma
nienaturalne maniery tak zwanego "do
brego towarzystwa." Młode dziewczę,
które swój uśmiech chowa dla obcych, a
swoich raczy skwaszoną miną, nie jest
stworzone do pożycia małżeńskiego. Jak
długo ty jesteś tylko "przyszłym" tej
damy, będzie się zapewne z tobą obcho­
dzić bardzo ostro
żnie. Bo czyż nie je
steś jeszcze obcym?
Lecz możesz być pe
wnym, że z chwilą,
gdy zostanie twą żo
ną, będzie cię tra
ktowała, jak gdybyś
należał do jej fami
lii.
y o w i e z i s z
jaką kobietę, a ona
każe ci czekać pół
godziny, aby ci się
sprezentować w toa
lecie nienagannej
nie żeń się z nią.
Jeśli jednak wyjdzie
zaraz, tak jak stoi,
bez nadzwyczajnej
fryzury, w sukni do
mowej, to jest to
dziewczę "sans fa
con, "dziewczę prak
tyczne żeń się z nią,
zwłaszcza, jeśli się
nie usprawiedliwia
zbyt długo, iż wyszła
w negliżu.
Ożeń się z panien
ką, która swemu oj
cu robi papierosy
lub fajkę napycha,
która się troszczy o
o z e k w e o
ancelaryi i myśli o
tem, co on szczegól
nie lubi, która siada
mu na kolana, cią
gnie go figlarnie za
wąsy lub za uszy i
daje mu pieszczotliwe imiona. Dziewczę,
które flirtuje ze swym ojcem, które nie
pozwala niu wyjść, zanim nie obejrzy
starannie jego ubrania i nie stwierdzi,
że wszystko jest w porządku, które je
szczena pożegnanie całusa mu posyła—
to dziewczę—powiadam—będzie wzoro
wą żoną. Szczęśliwym jest ojciec, który
ma taką córkę... szczęśliwym będzie
mężczyzna, który ją posiędzie za żonę!
Co to jest wścieklizna.
Wścieklizna, jest chorobą zakaźną.
Występuje najczęściej u psa, jakoteż u
zwierząt mu pokrewnych, u wilka i lisa
ulegają wściekliźnie jednak także inne
zwierzęta, jak konie, bydło, owce, kozy,
koty, drób itp.
Chorobie tej uledz może też i człowiek.
Ze względu na nieustanne obcowanie z
człowiekiem, wścieklizna u psa jest dla
człowieka szczególniej niebiezpieczna.
Wścieklizna u psów, niesłusznie także
"wodowstrętem" zwana, szerzy się tyl
ko przez pokąsanie zdrowych zwierząt
przez wściekłe zwierzęta, z innych po
wodów sam przez się pies nigdy nie mo
że zachorować na wściekliznę. Jeden cho
ry pies może przez pokąsanie zaszczepić
wściekliznę wielu psom lub innym zwie
rzętom.
Każdy pies pokąsany przez psa wście
kłego może uledz wściekliźnie, niesłu
sznem jest zatem twierdzenie, jakoby
niektóre gatunki psów, samic, lub psy
operowane, nie ulegały tej chorobie.
Jad wścieklizny znajduje się w ślinie
chorego zwierzęcia i przy ukąszeniu lub
też tylko nieznacznem podrapaniu, może
wraz ze śliną dostać się przez ranę do
organizmu zdrowego zwierzęcia, lub
człowieka. Po upływie pewnego czasu,
po kilku tygodniach, a czasem po roku
dopiero—występuje wybuch choroby.
Z objawów wścieklizny u psa najwa
żniejsze są następujące:
Najczęściej psy już w początkach choro
by tracą apetyt, stają się ponurymi, mru
kliwymi, często niezwykle złośliwymi,
są przy tem obojętne i nieposłuszne, kry
ją się po kątach, następnie znikają z do
mu—jednak po kilkugodzinnej nie obe
cności nieraz wracają dobrowolnie do do
mu. Takie początkowe objawy choroby
trwają zazwyczaj kilka dni, poczem cho
re psy przestają zupełnie przyjmować
pożywienie, a natomiast gryzą chętnie
i połykają zupełnie nieujadalne przed
mioty, jak słomę, drzewo, skórę,kamyki
itp. Wówczas pojawia się też u psów nie
zwykła chęć kąsania, zwracają się naj
pierw na inne zwierzęta, następnie na
osoby nieznane, a w końcu na znane so
bie osoby i na własnego pana. W dalszem
przebiegu choroby występuje porażenie
mięśni do żucia, wskutek czego zwisa
dolna szczęka i pies nie zamyka pyska.
Wówczas pies toczy pianę z pyska. Nie
słusznem jest twierdzenie, że nie może
pić wody i innych płynów. Nieprawdzi
wem jest również twierdzenie, że wście
kły pies biegnie zawsze prosto przed sie
bie, wsunąwszy ogon między tylne łapy.
Po upływie kilku dni od czasu pojawie
nia się pierwszych objawów choroby, wy
stępu je u psa osłabienie w krzyżach,
pies zaczyna chwiać się na tylnych ła
pach, a w końcu występuje zupełne po
rażenie i pies ginie. Prawie zawsze wy
stępuje u wściekłego psa zmiana głosu
przy szczekaniu głos staje się szorst
kim, chrapliwym, a szczekanie staje się
podobnem do wycia przez to, że pies nie
szczeka jak zwykle głosem ostro urywa
nym, lecz długo wytrzymuje jeden ton
i kończy go wysokim dźwiękiem. Psy
chore na wściekliznę chudną nader szyb
ko.
Rozpoznanie wścieklizny nie jest rze
czą łatwą, dlatego też powinien każdy
Precz z obłudą!
Naprzód z wolą ludni
właściciel psa zawezwać bezzwłocznie ra
dy weterynarza, ilekroć zauważy u psa
jakieś chorobowe oznaki, zwłaszcza w
czasie, gdy w okolicy były stwierdzone
przypadki wścieklizny. Weterynarz w
każdym wypadku uzasadnionego podej
rzenia o wściekliznę odeśle psa do aka
demii weterynaryi, gdzie pies ten zosta
nie poddanym ściśle naukowej obserwa
cyi.
Nie wszyscy ludzie pokąsani przez psa
wściekłego, zapadają na tę chorobę nie
ma jednak żadnych oznak, po których
możnaby poznać, czy wszczepiony przy
pokąsaniu zarazek wywoła chorobę, lub
też jej nie wywoła. Wiemy z doświadcze
nia, że pokąsania są tem niebezpieczniej
sze, im są głębsze i zadane rany rozleglej
sze. jednak rany silnie krwawiące są
mniej niebezpieczne, dlatego, że upły
wająca z rany krew, wyrzucić z niej
może zarazem i zarazek wścieklizny.
Szczególnie niebezpieczne są zawsze ra
ny twarzy. Rany powstałe wskutek po
drapania pazurami są równie niebezpie
czne jak rany powstałe przez kąsanie—
skoro tylko dostanie się do nich zarazek,
tkwiący w ślinie zwierzęcia.
Pierwsza pomoc, której potrzebuje
człowiek pokąsany przez psa wściekłego
polega przedewszystkiem na o ile możno
cśi bezzwłocznem wypaleniu ran zapo
mocą gorącego żelaza, lub też, przez pę
dzlowanie rany stężonym kwasem sale
trzanym lub solnym. YVysysanie rany u
stami jest niebiezpieczne dla osoby udzie
lającej tej pomocy pokąsanemu, możliwe
jest bowiem zarażenie się wścieklizną
przez małe nieraz ranki na wargach lub
w jamie ustnej.
Jako najskuteczniejszy środek, mogący
zapobiedz wybuchowi wścieklizny u o
sób pokąsanych przez wściekłe psy poda
je nam nauka ochronne szczepienie po
dług metody Pasteura. J\
L'i•:: /ń*ki
Dalej bracia do bolała!
Dalej bracia do bułata,
Wszak nam dzisiaj tylko żyć!
Pokażemy, że Sarmata
Umie jeszcze wolnym być.
Długo spała Polska święta,
Długo biały orzeł spał
Lecz sie ocknął—i pamięta,
Ze on kiedyś wolność miał.
Śmiałem skrzydłem on poleci
Przez szczęk szabel i kul grad.
Za nim, za nim polskie dzieci,
Tylko w zgodzie za nim w ślad.
Będziem rąbać, będziem siekać,
Jak nam miły Bóg i kraj!
Dalej bracia, a nie zwlekać,
Z naszej Polski zrobim raj!
Już złodzieje i tyrany
Na piekielny poszli brzeg
I Moskalom zaprzedany,
Ziemię gryzie zdrajca szpieg.
W szlachetnej młodzieży żyle
Staropolska płynie krew,
Ufność bracia w naszej sile,
A wolności wzrośnie krzew.
Wiwat Gwardya Narodowa,
Wojsko polskie tobie cześć!
Bądź gotowa, bądź gotowa
Za Ojczyznę życie nieść!
Dalej bracia do bułata,
Wszak nam dzisiaj tylko żyć,
Pokażemy, że Sarmata
Umie jeszcze wolnym być.
Rajnold Suchodolski
Z szewca ksiądz świątobliwy.
Siedm mil za Krakowem nad granicą
Slązka leży miasteczko Sławków, słynne
niegdyś kopalniami ołowiu. W tem mie
ście urodził się Swiętosław. Rodzice jego
byli ubodzy mieszczanie, ale zdobiła ich
wielka pobożność i pracowitość, dla tego
też zaszczepili te cnoty w sercu syna.
Mimo ubóstwa oddali oni młodziuchnego
Swiętosława do szkółki, aby się nauczył
najpotrzebniejszych języków i nauk. U
czył się dobrze chłopiec, ale cóż, kiedy
w niedługim czasie umarli rodzice. Cię
żka ta klęska dla dziecka, które wcze
śnie utraci ojca i matkę. Doświadczył te
go Swiętosław, gdyż krewni odebrali go
ze szkół i przeznaczyli, by się wyuczył
rzemiosła szewskiego. Swiętosław, nie
opierając się wcale, przykładał się pilnie,
aby się wykierować na dobrego szewca.
Był posłusznym majstrowi i jego żonie,
a tak był pokorny, że choć odebrał nie
zasłużoną naganę milczał, okazując za
wsze twarz pogodną. Wyuczywszy się
dokładnie szewstwa, pracował usilnie
przez cały dzień na utrzymanie, a więk
szą część nocy spędzał na modlitwie. Dla
siebie potrzebował bardzo mało, dla tego
mógł z swego zarobku wspierać ubogich.
Uzyskał taką łaskę u Boga, że widział
razu pewnego S. Stanisława, biskupa o
toczonego kapłanami i pobożnymi ludź
mi. Swiętosław, czując w sobie powoła
nie do duchownego zawodu, sprzedał co
miał, a rozdawszy pieniądze ubogim, u
dał się do Krakowa, a choć był już doro
słym, zaczął się uczyć na nowo w szkole. \n\n SEMINARY I'M LWOWIE.