Newspaper Page Text
THE POLISH DAILY NEWS The aoly PoI3*h Dally In Chic*f»* Slkqui Copt 1 Cot. No. 280. ADVERTISE —4 IN TUB f— POLISH DAILY NEWS V jm vta* to rtach tfet PtiUk ptpaUUM ** Cklcaf*. Rok VIII. Poniedziałek dnia 62:0 Grudnia 1897 r. MM———B— PRZEGLĄD Polityki Jliedsynarodottej Chicago, 6 Grudnia. Au9trya nic nie zyskała przez upadek hrabiego Bade niego, prócz zarzutu, że cesarz austryacki, Franciszek Józef jest niekonsekwentnym. Ogło szenie w Pradze pewnego sto pnia stanu wojennego stanowi dowód, że "ulicę" łatwo można uspokoić. Jeżeli cesarz powie dział kiedyś, że nie ustąpi przed "ulicą", należało było przed tygodniem uspokoić Wiedeń przez zaprowadzenie doraźnych sądów wojenDych, nauczyć Niemców w Radzie państwa przyzwoitego zacho wania się za pomocą środków policyjnych i rządzić dalej,bez oglądania się na mniejszość w parlamencie. Zmiana ministeryum Bade niego zamiast Niemców na bruk Wiednia, wywołała Cze chów na ulice Pragi, a mini ster Frankenthurn ma przeci wko sobie w Radzie państwa większość posłów, przeszka dzających jego rządom. Na stępca Badeniego zadowolnić Niemców przez zniesienie u staw językowych nie może wbrew woli większości parla mentu. Rozwiązanie dzisiej szej Rady państwa i rozpisanie nowych wyborów nie zmieni w niczem położenia rzeczy. Za wieszenie konstytucyi i rządze nie bez pomocy przedstawicie li ludów Austryę składających, z krzywdą dla tych ludów i dla przypodobania się garści Niemców, grozi rewolucyą, której skutkiem może być roz kład i upadek Austryi. Pozo stanie Badeniego u steru rządu podobną ewentualnością nie groziło. Więcej może konsekwent nym w swem postępowaniu, lecz nie więcej szczęśliwym od Franciszka Józefa jest cesarz Wilhelm ze swojemi prowoka cyjnemi mowami i ze zamia rem powiększenia marynarki. ' Gazeta Kolońska" konstatu je, że pomiędzy cesarzem a na rodem niemieckim istnieje przepaść, wywołana tą okoli cznością, że za rządów Wilhel ma dług państwowy powięk szył się o półtora miliarda ma rek i zapytuje się, do czego dojdą Niemcy, jeżeli nowe set ki milionów przeznaczy się na cele wojenne. "Tageblatt" stwierdza także, że ogół naro du jest przeciwny powiększe niu floty wojennej i zapytuje wprost: Jak mamy nazwać postępowanie rządu, który śmie w tych warunkach przed kładać parlamentowi odnośny projekt. Debaty nad tym pro jektem rozpoczną się dzisiaj, lecz głosowanie nad nim odbę dzie się dopiero około 15 Mar ca. Tymczasem rząd niemiecki urządza dla zamydlenia Niem com ócz dwie wyprawy niepo trzebne, jedną do Chin, drugą do wysp Haiti, wysełając tu i tam po więcej okrętów, niż po jednym. Dla otrzymania sa tysfakcji za zamordowanie przez motłoch chioski dwóch misyonarzy niemieckich, do wojny z Chinami nie przyj dzie, a tem bardziej mała rzecz pospolita Haiti nie zechce pro wadzić wojny z Niemcami, je żeli ich pretensye w sprawie Luedera są słuszne. Jeżeli zaś tak w jednym jak w drugim pnypadku pretensye Niemców nie są słuszne, wyprawy ich uważanoby za rozbój politycz ny, na który inne mocarstwa nie patrzyłyby obojętnie. Rząd hiszpański powinien być zadowolony ze zachowania się Weylera. Klub oficerski w Palmie, na wyspie Majorce, wydawał w Piątek na cześć ek^gubernatora Kuby bankiet. Gdy generał wszedł na salę, kapela wojskowa grała hymn narodowy. Weyler dał znak orkiestrze, ażeby przycichła i wzniósł okrzyk na cześć króla i królowej regeutki. Za jego przykładem poszli zebrani ofi cerowie. Postępek taki świad czy o lojalności zdegradowa nego kubańskiego dygnitarza. Francya nie myśli, nie mówi i nie pisze dzisiaj o niczem więcej, jak o sprawie Dreyfu sa, uważanego przez jednych za niewinnego, przez drugich za winnego zdrady stanu, ja kiej się wrzekomo dopuścił, sprzedając nieprzyjaciołom Francyi tajemnice wojenne. Ministrowie doszli do tego przekonania, że wyrok wojen ny, wydany na Dreyfusa, był słuszny, oddali wszakże obec nie pod sąd wojenny hrabiego Esterhazy, który — o ile się zdaje — tyle wart, co Drey fus. Śledztwo wykaże w tym wypadku prawdopodobnie, że w dotkniętych rakiem korrup cyi francuzkich sferach rządo wych nie brak więcej takich oficerów, w których oczach go dzi się z honorem oficerskim odgrywać role podłych szpie gów. Rosya przestała się masko wać i zarzuciła projekty ugo dowe z Polakami. Widocznie car Mikołaj nie ma już intere su przebywać w Warszawie i obracać się w niej bezpiecznie. Na innem (miejscu podajemy szczegóły wysłania ks. biskupa Simona na wygnanie za to, że pozwolił sobie trzymać się ści śle słów carskiego ukazu. Tu taj przytaczamy wyrok sądu uniwersytetu warszawskiego, w sprawie manifestacyi prze ciw profesorom moskiewskim, którzy obrazili uczucia polskie studentów warszawskich,uzna jąc publicznie Murawiewa Wieszatela wielkim patryotą. Sąd złożony z profesorów Azarewicza, Czarnowa i Siegla zaproponował relegowanie o koło 100 studentów, mianowi cie trzech na trzy lata,dwadzie ścia siedm na dwa lata, sześć dziesięciu kilku na rok. Kole gium profesorskie oświadczyło się po czterogodzinnej ożywio nej dyskusyi pięćdziesięciu kilku głosami przeciwko 12 (5 Polaków i 7 Rosyan, po między ostatnimi rektora uni wersytetu prof. Zengera) za wyrokiem, który jeszcze ulega zatwierdzeniu kuratora okręgu naukowego. » • m Telegramy Krajowe. Prezydent i kongres Washington, 5 Grudnia.— Prezydent McKinley przybył dziś do Washingtonu rano o godz. }8 koleją Pennsylvania, chociaż matce jego się pogor siyło. Zamierza on powrócić do Canton jutro wieczorem. Jutro w południe zostanie otwarty kongres. Będzie to tak zwana długa sesya kon gresu. Jutrzejsze obrady izby będą mało zajmujące. Mówca otworzy posiedzenie, odczyta się listę posłów, a skoro się okaże, że quorum jest obecne, uwiadomi się senat, że izba gotową jest rozpocząć obrady. Potem zamianuje się wspólny komitet, który ma uwiadomić prezydenta o otwarciu kon gresu. Do czasu, w którym nadejdzie orędzie prezydenta, zrobi się pauzę, a po odczyta niu orędzia, izba odroczy się do Wtorku. Takim jest zwy kły program. Przywódzcy w izbie mają zamiar załatwiać interesa jak najśpieszniej. Wszystkie ko mitety zaczfią pracować już w tym tygodniu; jest dużo wnio sków do ustaw, doręczanych w czasie nadzwyczajnej sesyi. Komitet budżetowy już pracu je od dni dziesięciu, i zdaje się, że jeszcze przed świętami załatwią się sprawy budżeto we, t. j. budżet legislatury, egzekucyjny i sprawiedliwości, jakoteż budżet pensyjiiy. Nie wątpliwie w izbie bardzo prędko zapewne już w pier wszym tygodniu, niektórzy za paleńcy poruszą sprawę ku* bailską. W senacie, skoro zechcą, już jutro będą mogli zacząć pracę. Kalendarz zawiera około 300 wniosków do ustaw, podanych przez komitety w czasie sesyi nadzwyczajnej. Zdaje się, że i w senacie roz pocznie się przed świętami żywsza działalność niż zazwy czaj. Zwolennicy przyłącze nia Hawaii do St. Zjedn., chcą jak najśpieszniej tę sprawę po ruszyć. Wcześnie przyjdzie także sprawa imigracyi na porządek dzienny i senator Lodge pragnie mieć ją zała twioną jak najprędzej. Nadzwyczajna sesya legislatury. Sprlygfield, 111., 5 Grud. j | Do stolicy stanu dzisiaj nie przybył ani jeden członek le gislatury, wbrew oczekiwaniu tutejszych polityków. W ho telach cisza dziś panuje. Większość członków legislatu ry przybędzie zapewne dopiero jutro wieczorem. Gubernator Tanner bawi jeszcze w Chica go, ale jutro rano ma tu przy być. Orędzie jego zostanie przedłożone legislaturze w j dniu otwarcia tejże. Przybysze z Włoch, New York, 5 Grudnia. — ! Parowiec Trojan Prince przy wiózł dzisiaj z Livorna i Nea polu 1008 podróżnych pod pokładem. Pomiędzy tymi przybyszami najwięcej było kobiet i dzieci. Od wielu mie sięcy nie przybyło naraz tylu J włoskich immigrantów. Stan zdrowia podróżny oh nie pozo stawiał nic do życzenia. Nieszczęście kolejowe. Detroit, Mich., 5 Grudnia. Straszne nieszczęście wydarzy ło się wczoraj po południu na elektrycznej kolei ulicznej po między Detroit a Ashland. Kolej ta je3t jednotorową, ale w trzech miejscach znajdują się boczne tory. Wedle rozkła du jazdy co godzinę wychodzi jeden wagon z Ponliac, a jeden z Detroit. O ile się zdaje, oba pociągi tym razem się spóźniły, i bardzo się śpieszyły; było mglisto bardzo i szyny były ślizkie. Pomiędzy Pontiac a Birmingham spotkały się oba wagony tak gwałtownie, że zupełnie się rozstrzaskały i dziwić się należy, że nie wszy scy podróżni, których było dwadzieścia kilka, na miejscu zostali pozabijani. Zabici zo stali: John Savage, superin tendeot kolei, Charles M. Whitehead, i John Kelly z Detroit, agent księgarni. Po kaleczonych zostało około 20 osób, a z nich 10 bardzo groź nie. Pokaleczonych porozwo żono częścią do sąsiednich dom ków farmerskich, a częścią do szpitalów. Zajmująca sprawa tycząca się służby cywilnej. Mobile, Ala., 5 Grudnia.— W Mobile zwraca na siebie powszechną uwagę walka dwóch pocztmistrzów. Zamia nowany jeszcze przez Cleve landa pocztmistrz Kapier, nie chce złożyć urzędu w ręce swe go następcy, zamianowanego i przez McKinleya P. D. Bar kera, twieadząc, że zamiano wany został na cztery lata we dle ustaw służby cywilnej. Rapier został zamianowany d. 11 Grudnia 1894, i termin urzędowania jego korfczy się w Grudniu 1808. P. D. Bar ker, którego zamianował Mc Kinley d. 1 Października br. był poprzednikiem Rapiera, zamianował go był prezydent Harrison, ale wysłużył on peł ne cztery lata, nim Cleveland zamianował jego następcę, Ra I piera. Gdy Barker zgłosił się, ażeby objąć urząd z rąk Ra I piera, tenże oświadczył, że nie otrzymał urzędowego zawiado mienia o sęvem złożeniu z urzę du, że złożyć go z urzędu może i tylko prezydent ze zgodą sena tu, i że nie złoży urzędu, dopó ki sądy nie rozstrzygną, iż musi ustąpić. Ciekawy proces. Stevens Point, Wis., 5go Grudnia. — Wczoraj rozstrzy gnął się ciekawy proces, któ rego następstwa dalsze może jeszcze później się okażą. Nie- ■ I jaki Lars G. Green umarł był na tyfus. Okazało się, że w chorobę tę popadł w skutek picia niezdrowej wody w vyo dociągach. Wdowa zmarłego, pani Julia L. Green, wytoczyła proces o odszkodowanie firmie "Ashland Water Company", która miasto zaopatruje we wodę. Wczoraj zakończył się proces w sądzie obwodowym, i i sędziowie przysięgli przyznali j skarżącej $5000 odszkodowa nia. Ponieważ była to pierwsza sprana tego rodzaju w stanie Wisconsin, przeto szczególnie była zajmującą dla adwokatów i uczcnych. Oczywiście nastą pi jeszcze apelacya do sądu wyższego, ale skoro tea za twierdzi wyrok niższej instan cyi, to niezawodnie nastąpią inne podobne procesa. \ Matka McKinleya. Canton, 0., 5 Grudnia. — Matka prezydenta powoli ga śnie i nie odzyskuje przytom ności, ale nie można oznaczyć, kiedy umrze. Wczoraj wieczo rem lekarz odchodząc oświad czył, że wątpi, by chora noc przeżyła; dziś rano wydawało się, że przeżyje jeszcze uoc tę i może dzień cały. Jest coraz więcej osłabioną, ale spokojnie spała. Cała rodzina, z wyjąt kiem rodziny prezydenta, zgromadzoną jest około łoża umierającej. Samobójstwo starca z miłości. JNew York, 5go Grudnia. — W dzień dziękczynienia wie czorem, 74 letni Samuel G. Parkhill z Brooklyna ożenił się z panną Anną Kirkland, młodszą od siebie o lat 50. Rodziny nowożeńców tak były przeciwne temu związkowi nierównemu, że ci musieli się rozłączyć. Ale Parkhill od owej chwili popadł w melan cholię. Zamieszkawszy u za mężnej swej córki, dzisiaj, w czasie gdy córka jego i zięć byli w Kościele, odebrał sobie życie wystrzałem z rewolweru. Parkhill był urzędnikiem gór nej kolei w Kings County, da wniej był superintendentem kolei Brooklyn City and New ton. Pozostawia znaczuy ma I jątek. I N aj k r wawaza bi t ira. Jaka była najkrwawsza bi twa w XIX stuleciu? Na pyta nie to daje odpowiedź świeżo wydana książka pułkownika niemieckiego sztabu general nego, Otona Bernta. Bez względnió najkrwawszą w bieżącym wieku była bitwa pod Lipskiem, gdzie na polu walki zabito i raniono 90,000 ludzi. Straty pod Aspern wy niosły 6G,000, pod Borodino G2,000. W większych bitwach nowszych czasów pod Koenig graetz zginęło 32,000 ludzi, pod Gravelotte 27,000. Wzglę dnie najkrwawsza bitwa, w której procent zabitych i • ran nych był największy, jest bi twa pod Aspern, gdzie procent ten wynosił 38 całej liczby walczących. Pod Borodino ranionych i zabitych było 25 I procent | Telegramy Zagraniem Niemcy w Chinach. Berlin-, 5^o Grudnia. — ' O Gdy w Kiao Czeu staną posił ki, złożone z czterech kom pa niii wojska morskiego, liczą cych 23 oficerów i 1,200 pro stych żołnierzy a oprócz tego z 200 artylerzystów z odpowie dnią liczbą armat, załoga nie miecka z Kiao Czeu składać się będzie wogóle z 4,566 lu dzi. Takiej ilości wojska uie wysłały Niemcy nigdy Doza granice swego parist\?a, do ko loni j zamorskich. Trzeba było na ten cel powołać część rezer wy. Z ministeryum marynarki zaprzeczono wieściom, jakoby do zatoki Kiao Czeu wpłynęły okręty innych mocarstw. Ad mirał Diederichs zaprotesto wałby przeciw temu energicz nie. Rząd bierze Kiao Czeu w swoje wyłączne posiadanie, nie troszcząc się o Anglię, która nie może sprzeciwiać się Niem com, mając dużo kłopotów w Indyach i w Afryce. Japonia także nie może nic mówić wo bec niebezpieczeństwa wojny z llosyą i Francyą. Wilhelm i Dreyfus. Paryż, 5go Grudnia. — llodzina Dreyfusa udała się do cesarza Wilhelma z prośbą, ażeby wypowiedział swoje zda nie, czy były kapitan artyleryi francuzkiej został skazany słu sznie lub niesłusznie. Peten tom odpisał konclerz niemiec ki llohenlohe, że zbadawszy dokładnie całą rzecz, nie może radzić cesarzowi, ażeby o wy roku sądów francuzkicli wy powiadał swe zdanie. Gazety francuzkie są zado wolone z postanowienia rządu, ażeby Esterhazy był sądzony przez sąd wojenny. Nadzieje rządu hiszpańskiego Madryt, 5go Grudnia. — Ilz^d ma nadzieję, że kongres we Washingtonie nie ogłosi O O powstańców na Kubie stroną wojującą, ponieważ McKiuley oświadczył wprost, że uważa stan rzeczy na wyspie za za dawalniający. Jeżeli prezy dent Stanów Zjednoczonych w orędziu swem do kongresu przedstawi sto3unek rządu do Hiszpanii w korzystnem świe tle, Sagasta rozwiąże kor tezy i rozpisze nowe wybory. Poseł Woodford wydał dzi siaj bankiet dla ciała dyplo matycznego. Minister spraw zagranicznych, senor Gullan, był na nim obecny. Skandal w Kołach arystokracji. WiEDErf, 5go Grudnia. — Córka hrabiego Cerchi zako chała się w serbskim olicerze nazwiskiem Chewalch i ucie* kła z nim, ponieważ ojciec nie chciał zezwolić na małżeński związek. Chewalch obchodził się z'le z hrabianką i ta wróciła przed kilku duiami do ojcow skiego domu. Obecnie poka zało się, że Chewalch był tyl ko posługiwaczeni u jakiegoś oficera i jest dawno po ślubie ze zwyczajną serbską kuchar ką. Zdrowie Papieża. Rzym, 5go Grudnia. — W obecnej dżrzystej porze doku cza Papieżowi reumatyzm. Nadworny lekarz dr. Lapponi zalecił Ojcu świętemu trzy ra zy tygodniowo kąpać się w gorącym piasku i wstrzymy wać się od brania udziału w uroczystościach, wpływających na osłabienie sił sędziwego Leona XHIgo. Powołany do Monasleru. Berlin, 5 Grudnia. — Mon signore Joseph Schroeder, do tychczasowy profesor dogma tyki na uniwersytecie katoli ckim we Washingtonie, został przez pruskiego ministra [o światy i wyznań powołany na profesora uniwersytetu katoli ckiego w Monasterze, we Westfalii. Profe3or Schroeder podał do Rady dyrektorów swą rezy gnacyę i takowa została przy jęta, po porozumieniu się z Watykanem. Profesorowi przy sługiwało wszakże prawo zo stania na stanowisku tak długo, dopóki nie postara się o inne miejsce. Rezygoacya jego zo stała spowodowana całym sze regiem zarzutów, nie zawsze usprawiedliwionych, czynio nych mu jako Niemcowi, ze strony wpływowych osobistości pochodzenia irlandzkiego. śmierć badacza nankpwego. Berlin, 5go Grudnia. — Na wyspie Teneriffa umarł wczoraj na malaryę profesor Eugen Zintgraf, sławny ba dacz stosunków afrykańskich. Redaktor berlińskiego „Nowe go Życia" oskarżony został o zdradę stanu, z powodu umie szczenia artykułu, wysławiają cego powieszonych w Chicago . anarchistów. Zmiana ministrów we Włoszech. Rzym, 5 Grudnia. — Po nieważ izba deputowanych po robiła zmiany w przepisach, tyczących się awansów w armii, pomimo to, że zmianom był przeciwny generał Pel loux, minister wojny, ten'podał się do dymisyi, co pociągnie za sobą niewątpliwie ustąpienie całego obecnego rninisteryum, z marchese Rudiui na czele. Podług późniejszej depeszy ministrowie podali się rzeczy wiście do dymisyi. Nowiny z Polski * Warszawa. — Niedawno w sali wydziału karnego sądu okręgowego warszawskiego, zdarzyła się niezwykła^ zbro dnia. Sądzono sprawę Świder* skiego, Pruszyiiskiego i Koła kowskiego, oskarżonych o ra bunek. świderski zachowywał się tak niespokojnie, że prze wodniczący sędzia Moldenha weił, skarcił go i groził zarzą dzeniem stosownych środków. Na pytanie, czem się trudnił Świderski odpowiedział: „Sie dzę i siedziałem w więzieniu 100, 150, a może i 200 razy." Poz'niej Świderski usiłował przeskoczyć przez ławę oskar żonych, lecz zatrzymał go żan darm. — W chili kiedy sąd oddalał się na naradę, Świder ski dobył z zanadrza duży hak i uderzył nim Prószy riskiego w głowę tak silnie, że tenże padł bez przytomności, krwią zalany. Rannego opatrzył Dr. Galiihki. Zamach zbrodniczy wywołał popłoch w sali. Świ derski rzucał się gwałtownie, nareszcie żandarmi zdołali go obezwładnić i nałożyć pierście nie na ręce. Badany o przy czynę zamachu Św. zeznał, że chciał zemścić się na Pruszyń skim za to, że zeznawał na je go niekorzyść i wtrącił go tem do więzienia, Rannego odwie ziono do szpitala więziennego, a posiedzenie sądu naturalnie przerwano. Poznań. — „Kamergerycht" wydał w tych dniach wyrok, dotyczący kwestyi, które To warzystwa uważać należy za polityczne i o ile policya ma prawo decydować o charakte rze towarzystwa. Sprawa ma się tak: Towarzystwo przemysłowe w Pile odbyło w dniu 2 Maja zwyczajne zebranie, na którem członkowie rozmawiali o tem i owem, jak to się za zwyczaj w Towarzystwach • i naszych dzieje, gdy me wa odczytu lub wykładu. Wkrótce potem otrzymał- pre zydent Towarzystwa mandat karny na 15 marek i to za to, że zwołał rzekomo zebranie publiczne, na którem rozpra wiano o sprawach publicznych, a zebrania tego policyi nie za meldował. Takim samym man datem obdarzono właściciela lokalu, w którym się zebranie owo odbyło. Prezes pan J. odwołał się do sądu ławnicze go, lecz sąd ten mandat karny zatwierdził. I apelacya do izby karnej nie odniosła lepszego skutku. Izba karna uznała wy rok sądu ławniczego za słu szny. Nie ulega bowiem, zda niem jej, wątpliwości, że ze branie, o które chodziło, zwo łane zostało umyślnie w celu omówienia spraw publicznych. „Do przypuszczenia takiego uprawnia mianowicie fakt, £9 już w Marcu r. b. policya pil« ska uznała Towarzystwo prze mysłowców za polityczne". Wtedy założył prezes Towa« rzystwa p. Janicki rewizyę do „kamergerychtu a w rewizyi tej ątarał się wykazać, że To warzystwo pilskie nie jest to warzystwem politycznem. I „kamergerycht" przychylił się do jego zdania, zuiósł wyrok izby karnej i odesłał jej spra wę tę do powtórnego rozpa trzenia. W uzasadnieniu decy zyi swej oświadczył „kamerge rich", co następuje: „Wyrok izby karnej zawie ra dwa zasadnicze błędy jury styczne. Po pierwsze, nie mo żna jeszcze uważać Towarzy stwa jakiegokolwiek za poli tyczne, jeźli je policya za takie uzna, bo policyi nie przysłu guje decyzya co do tego. Roz strzygać o tem może tylko ca'a działalność Towarzystwa, a mianowicie to, o czem Towa rzystwo radzi i czem się zaj muje. Po wtóre, wolno się także członkom towarzystw polityc2nych zgromadzać bez zameldowania zgromadzenia tego policyi, jeśli nie mają wy raźnego zamiaru omawiania spraw publicznych." Wdzięczność należy się p. Janickiemu, że przeprowadził sprawę przez wszystkie instan cye aż do skutku! (jfniezno. — iNaszycti nie mieckich współobywateli opa nował od pewnego czasu szo winizm, a spotęgował się on od ostatuich wyborów do rady miejskiej, w których, dzięki naszej opieszałości i niedotrzy mania kompromisu ze strony współobywateli wyznania moj* żeszowego, ponieśliśmy sromo tną klęskę. Niemcy od tego czasu poczuli się na siłach i postanowili Polaków zwalczyć przy wyborach. Czy im się to uda— zależeć będzie od nas samych. Koniec końców od pogróżek wzięli się do czynu i zwołali na Czwartek wieczorem zebranie do hotelu Schuberta w celu utworzenia dla Gniezna i okolicy stowarzyszenia, które ma zwalczać Polaków przy wyborach. Niestety zebrało się coś około 40 mężów, nota bene samych urzędników! Ze branie zagaił dyrektor gimna zyum profesor dr. Martin, a widząc tak szczupłą garstkę, zwątpił i oświadczył, że odbę dzie się wkrótce drugie zebra, nie, dzisiejsze bowiem odbyło się w dniu niestosownym (!). Tak więc Niemcy tutejsi wy powiedzieli Polakom otwartą walkę. Od Polaków zależy, aby ją skutecznie odeprzeć. Ale do tego potrzeba zgody, zgody i jeszcze raz zgody! W Sopotach zbudowany zostanie nowy kościół katolic ki w miejsce obecnej kaplicy. Utworzył się już w tym celu komitet, który zajmie się prze prowadzeniem tego dzieła. Gniezno. — Za obr&zę ma 1 ' 1 y został szewc miesiące wif-»