Dziennik Chicagoski. [volume], October 29, 1915, Page 2, Image 2

About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL

                
te Sejmu II P. R. Ν.
Sprawozdanie sekretarza Skibińskiego, przewodniczącego
wydziału Skautingu, organizatora, oraz referat dele
gata Osady w sprawie współpracowania
ze Zw. Sok. Pol.
Sprawozdanie Sekretarza
Polskiej Rady Naród.
Najdo^ojniesi Arcypaetene, Czci
godni Księży Szazl Delegtd i
Do rdzy Rodacy!
Ody były sekretarz, p. Stan. Osa
da, zrezygnował z swego urzędu w
P. R. N., Komitet Wykonawczy P. R.
N. na posiedzenia aadzwyczajnem d.
28 .zerwt* b. r. obrał mnie w jego
miejsce na przedstawienie Rektora
Kollegium św. Stanisława Przerw.
X. Wład. Zapały. Już wtenczas zda
wałem sobie dokładnie sprawę, ż«
być i redaktc rem czasopisma Fre«
Poland i sekretarzem generalnym
P. R. N. — to zadanie ogromne, któ
remu oie tak łatwo podołać, zmuszo
ny więc byłem ustąpić z profesorst
wa w Kollegium ów. Stanisława,
lnstytucyi której dzieckiem jestem I
której zawdzięczam wszystko to cc
mam i wszystko to co umiem.
Rozumiałem zawsze, że służyć oj
czyźnie można było w obecnych wa
runkach w dwojaki sposób i przez
kreowanie i urabianie opinii publiez
nej Polsce przyjaznej i przez nie
siecie pomocy cierpiącej Braci w Oj
czyźnie.
I właśnie tu zdawałem sobie spra
wę, że P. R. N., ze wszystkich innych
instytucyi miała ludzi najjaśniej I
najpoważniej nad temi kwestyami
myślących.
Polska Rada Narodowa bowiem
niczem nie jest innem, jak przepro
wadzeniem planu utworzenia Związ
ku Jedności; uznano mianowicie w
niej organizacyę zupełnie identyczną
g dawniej projektowanym przez J£.
Kb. Biskupa Pawła Rhodego Związ
kiem Jedności.
- l-J ni*
Λ UU Ul«j r* "J
χ żadnych powodów materyalnych,
ale i z tego względu, że ona pierw
sza usiłowała zaprządz do służby Oj
czyźnie młodzież zrodzoną już tu na
siemi amerykańskiej, do której i ja
też należę.
P. R. N. przeto, zaprawiając wszy
stkich do pracy dla Ojczyzny, pomi
mo prób i przejść rozmaitych, naj
głębsze zapuściła korzenie w społe
czeństwie polakiem.
Zapoczątkowanie polskiego Skau
tingu założenie 1 prowadzenie Biui
Prasowych które " dawniej zasilały
pasę polska 1 angielską doborowy
mi artykułami o Sprawie Polskiej
dawniejsza ścisłość z centrami w
Polsce, opiekowa li© się szkołami o~
bywatelskiemi, za pomocą którycl·
naturaiizacyę naszym przybyszom w
przystępny sposób ułatwiono, 1 na
koniec wydawanie Free Połand, któ
re starało się zostać dzielnym szer
mierzem sprawy polskiej — oto bo
gaty, mimo szczupłych zasobów pie
niężnych, program działalności Pol
skiej Rady Nar. za rok ubiegły.
Oparłszy się na raszych katolic
kich organizacyach i komitetach Lo
kalnych, Polska Rada Narodowa zoi
ganizowała nasze wyokódźtwo w kle
runku społecznym 1 narodowym
sprzęgła ona wszystkich pod hasłeir
„Bóg i Ojczyzna" dla dobra całegc
narodu 1 dążyła trwale 1 stanowcze
do jasno określonego celu.
Trudności piętrzyły się I piętrzą o
gromne. Jednakże l&stytucya nasza
chociaż narażoną była na rozmalti
burze, wypłynęła mimo wszystko na
naczelne miejsce w Pol o ul i nasze;
amerykańskiej; a jeżeli organizacyc
w łonie P. R. N. reprezentowane, Jah
Zjednoczenie Pol. Rz. Kat., 8tow
Kapłanów Polskich w Ameryce Pół
nocnej, Stow. Księży Polskich w dy
ecezyi Scranton, Pa., Stow. Księżj
Polskich w dyecezyi Altoona, Pa.
Unia Polska w Ameryce, Stow. Po
laków w Am., Macierz Polska w Chi
cago. Stow. Literatów i Dziennika
rzy w Am., Pogotowie Polek w Mil
waukee, oraz i 157 Komitetów Lo
kalnych, nie dadzą jej utonąć w mo
rzu obojętności to okaże się iż naj
więk >ze zasługi jaka hlstorya sadoki
mentuje, poniesie przy odbudowanlt
przyszłej wolne) i niepodległej Pol
ski nasza P. R. N.
Obrany, jak Jui wspomniałem, s»
kretarzem przez Kom. Wyk., na tyn
urzędzie funkcyonowałem krótko, tj
od 1-go lipca, to też króciutkie
chciałbym złożyć sprawozdanie. Pro
wadziłem protokóły ze wszystkie!
posiedzeń, otwierałem listy, pienią
dze, jakie nadeszły, wpisywałem d<
książki pod działami Skarbu Naro
dowego, Funduszu Obrotowego
Punduszu Free Poland i dalej odda
wałem kasyerowi pieniądze, wra* i
asystentem utrzymywałem wszelkie
książki finansowe w po*?%dku jak
raporta wszelkie Komitetów Lokal
nycà i kwitowałem odbiór wszelkie!
pieniędzy, będąc pod kaucyą $5000
Okólniki do K. Lok. w sprawie ulsz
cienia się z długu 1 odezwy wysłah
się, a wkońcu referowałem sprawo
sdania ze swej działalności, jako re
présentant P. R. Ν. na sebraniacł
lnstyturyi i organizacyi ebcych.
Doniosły referat p. SŁ. SawaJ karta
Zaraz na pierwszem posiedzeniu
d. 6-go lipca, na którem funkeyono
wałem jako sekretarz, przypadł m
zaszczyt wysłuchania referatu Szan. I
redaktora „Dziennika Chicagoskie- ;
go", p. Stan. Szwajkarta. Wspomi
nam tu ten referat, gdyż obejmuje
rzecz bardzo ważną w zakres P. R.
N. wchodzącą: pracę t. zw. politycz
ną na rzecz Polski. Praca ta polega
łaby na trojakiej działalności: a) na
wytworzeniu należytego zrozumienia
sprawy narodowej między sobą, 2)
na wytworzeniu porozumienia z Brać
mi Słowianami i 3) na informowa
niu obcych.
Co do punktu pierwszego Czcigod
ny referent radził działać z rodakami
w Europie a Polonią amerykańską
urabiać zapomocą odczytów, broszu
rek 1 zebrań. Odnośnie do punktu
drugiego Referent radził zrosić się
z centrami slowiańskiemi w Êuropie
i Ameryce i zużyć do tego ludzi ty
miż językami władającymi. Co się zaś
tyczy punktu trzeciego. Referent ra
dził rozszerzyć działalność Free
Polami. — Free Poland — to nie do
syć. Urabiać opinię amerykańską
można jeszcze zapomoc* odczytów.
Sam np. miałem prelekcyę na temat
,,Kobieta Polska w Historyi" i znów
jako urzędnik P. R. N. proszony je
stem z mową na temat „Udział Po
laków w Wojnie o Niepodległość A
merykańską" na dzień 4-go grudnia
b. r. w czystem kole amerykańskiem.
Chciałbym Wysoką Izbę przeprosić za
podanie zlecenia tego na początku
mego sprawozdania, ale powód do te
go dał właśnie ówże referat p. Szwaj
karta, a że jest tu więcej podobnie
myślących obywateli, uważałem, iż
kwestyę odczytów pomiędzy Amery
kanami naleiałoby dobrze obmyśleć
i usystematyzować.
Stosami do P. C. Κ. R. |
W celu właśsde urabiania między
, swoimi należytego i jednolitego zro
zumienia Sprawy Narodowej, utrzy
mywała P. R. N. stosunki z Polskim
Centralnym Komitetem Ratunko
wym. Krótko i węzłowato mówiąc,
instytucya nasza nie wiele zyskała
w tym względzie: naprzód przez zmia
nę nagłówka ca karcie lub kopercie
straciła łączność z centrami polskiemi
w kraju, w Paryżu i Londynie. P.
R. N. kooperowała' z P. C. K. R. na
punkcie ratunkowym, zastrzegła <o
bie dyrektywę polityczną i także spo
sób wysyłania pieniędzy do kraju.
P. R. N. robiła »woje, gdy P. C. K.
R. jeszcze nie było, i nadal swoją
pracę poprowadzi.
Na zjeździe P. C. K. R. jeżeli za
bierałem głos, mówiłem to co mi Ko
mitet Wykonawczy P. R. N. polecił.
I w myśl tegoż polecenia właśnie
wniosłem kandydaturę JE. X. Bi
skupa Rhodego, na prezesa P. C. K.
R.; w myśl tegoż polecenia razem z
Przew. X. Wojtalewiczem kładliśmy
nacisk na to, że P. C. K. R. jest li
tylko komitetem ratunkowym na
czas wojny, gdy tymczasem P. R. N.
zakreśliła sobie daleko szersze pole
działalności; również wnieśliśmy
, sprawę poparcia Frce Polani i na
dzielne i światłe przedstawienie X.
F. Wojtalewicza P. C. K. R. rzeczy
wiście uchwalił w zasadzie sumę
( $500 na to pismo. Czy właściwie or
, ganizacya nasza ma prawo w P. C.
K. R. mieć swoich reprezentantów
nie wiem, ale wiem, że przynajmniej
przez referendum sprawy tej nie za
łatwi ono co już nie jest moją wieją.
Stoeanelc do Zjednoczenia P. R. K.
Ze wszystkich organizacyi naj- ι
większe usługi Sprawie Polskiej — !
śmiało to można zaznaczyć — odda-1
ło Zjednoczenie P. R. K.: ono idee !
i ideały P. R. N. popierało, ono uch
waliło fundusz Związku Jedności, tj.
Polskiej Rady Narodowej, mocą któ
rej dochód po 25 centów od nowych ι
członków oddany był tejże do dys* I
pozycyi, ono podczas mego urzędo
wania z tego źródła dało $1,039.62,
ono przea swa drukarnię „Naród Pol
ski łaskawie Free Po Land i sprawo
zdania drukowało, i ono w końcu, na
ostatnim Sejmie 34-tym w Pit.sbur
gu, Pa., uchwaliło nadal ją popierać.
Wiekopomna ta akcya Zjednoczenia
P. R. K. na zawsze pozostanie świe
tlaną kartą w dziejach naszego wy
chodżtwa.
- » ' <-. · η J A_ r» η η V «
ilV^ttUU, OC J lii ΟΪ-VJ ΛΛ. Λ . ». ... ν
■ brał Komisyę w Sprawie P. R. Ν.,
ι która temuż radziła prośbę o pomoc
. na wydawnictwo Free Poland u
i względntó, a nadto poleciła, by Za
■ rząd Z. P. R. K. wraz z Kom. Wyk.
t P. R. N. wydał odezwę do ogółu z
• prośby o materyalną pomoc ca cele
> P. R. N. Komisya ta, składająca się
• z Kapelana Z. P. R. K., Przew. X.
1 B. F. Celiohowskiego, Jako przewod
• nicz^cego, p. K. Wachtla, sekreta
: rza, p. I. Kowalskiego, pani Ewy
> Follmer i J. Przebieglec, zasługuje
1 na uznanie od całej P. R. N.
Z powodu, że były pewnego rodza
t Ju nieporozumienia, Szan. Prezes Z.
» P. R. K., na Sejmie, prosił, aby de
• legaci kwestyę tę rozwiązali, i po
> przemówieniu p. Adamkiewicza, Iz
• ba Sejmowa Z. P. R. K., działając w
■ myśli wyrażonej przez Prezesa, p.
ι Rostenkowskiego, sprawę tę załatwi
ła pomyślnie dla P. R. N. Ja, wyde
» legowany z łona P. R. N. odpowled
» aio zredagowałem odezwę w ■pra
• wie P. R. N. wręczyłem każdemu 'e
1 legatowi, forytowałem sprawę Free
Polaad i zebrałem za prenumeraty
sumę $6b', z którego komisowe za
płaciło mi podróż i dyetę. Robiłem
co mogłem. -
Skauting.
Za urzędowania sekretaryatu w
dziedzinie Skautingu n4e wiele
zdziałano, gtfyż wszelkie usiłowania
zawsze rozbijały się o szkopuły fi
nansowe i brak odpowiednich In
struktorów. Jedynym pocieszającym
objawem na przyszłość jest zapew
'ne przyjazd polskiego Baden - Po
weli'a p. And. Małkowskiego. Jest
on uważany za specylistę na tem po
lu i w tej sprawie bardzo rozentuzy
azmowany, j jemu powinno dać się
możność pokazania tego co umie.
Ponieważ troska P. R. N., jak już
wspomniałem, jest odbudować Oj
czyznę przez młodzieńczość, przez
wpajanie wierności Bogu i Ojczyź
nie, przez gorące popieranie 1 utwo
rzenie Skautingu, Kom. Wyk. zapro
sił p. Małkowskiego na Sejm niniej
szy ,aby kwestyę Skautingu stanow
czo omówić i zadecydować.
Sprawa Organizatora.
Urząd organizatora Komitetów Lo
kalnych Kom. Wyk. na posiedzeniu
odbytem d. 9-go lipca postanowił
znieść z powodu braku pieniędzy w
kasie. Organizator zwiedził 58 para
fii od 25 kwietnia 1915 do 3 lipca.
18 K. L. zorganizował, a kosztował w
tym czasie coś $540.07. Zresztą
szczegółowe sprawozdanie ze swej
działalności zda samże organizator
p. A. Jasieński.
Legowanie pieniędzy.
Szczegółowy raport lokowania pie
niędzy zda samże kasyer p. W. Foll
mer, tu sekretarz chciałby nadmie
nić, że w tej sprawie Zarząd postę
pował w myśl uchwały K. Wyk. (z d.
9 lipca), że maksymum depozytów w
banku Fidelity miało być ?2000, w
banku Home $5000, a sumy ponad
to w banku Northwestern. Z uzna
niem podnieść należy, że banki bez
interesownie zajęły się przesyłką do
kraju i pracę w tym kierunku, o ile
możności ułatwiały.
Free Poland.
Free Poland, informujące ogół a
merykański o sprawach Polski, robi
ło niemało dla Ojczyzny. Obecny re
daktor redaguje to pismo począwszy
od nr. 19 (17 paź. 1914 r.), tj. po
ustąpieniu p. Tomasza Laseckiego.
Chciałbym nasamprzód zaznaczyć, żo
Free Poland jest dalekiem od dosko
nałości, gdyż aby je doprowadzić do
pewnego szczeblu doskonałości, trze
ba się temu wyłącznie poświęcić.
Należy tu podnieść, że nikt tak go
rąco sprawy Fre<e Poland nie popie
rał jak właśnie nasz kler z JE. X.
Biskupem P. Rhodem i śp. Biskupem
Edwardem Kozłowskim na czele.
Następujące osoby zasilały Free
Poland swemi tak często doskonały
mi artykułami: pp. Tomasz Lasec
kl, p. S. Szwajkart, p. K. Wachtel,
A. Czarnecki, S. Osada, Max. Drzy
mała, T. Śleszyński, Heler.a Piotro
wska, Biuro Prasowe Z. N. P., pni
S. Laudyn, Kaz. Górski, X. G. J.
Blatter, F. S. Barć, N. L. Piotrow
ski, Jean Du Buy, J. F. Smulski, W.
A. Lukwiński, Dr. R. Wistein, X. J.
P. Wachowski, F. P. Grodski, F. Sy
nakowski, W. Pobłocki, J. H. Retin
ger, X. J. F. Lączniak, Józ. J. Chmu
ra, F. W. Kempczyński, Dr. McEl—
ween, Cora D. Boyd. Kaz. Odrowąż,
Louis E. Van Norman, W. Frederick
Brown, Jos. S. Drzewiecki, William
Purvis, Geo. S. Shepherd, Senator
Gallagher, Wacław Perłowski, Wan
da Schunert, Dr. Józ. Marzański,
Rev. F. E. Clark, Sir James Mackin
tosh, (Przedruk z Edinburgli Re
view), Paweł Soboleski (przedruk
jego tłumaczeń), A. Szumowska-A
damowska, C. N. Pijanowski, Rev.
G. H. Mueller, Edm. Obecny, Dr. B.
Lapowski, Hen. Sienkiewicz, M. J.
Maloney, Hen. K. Settnajer, Ludwik
Leśnicki, W. Kotchetkow, I. Pade
rewski, G. E. Slocombe, N. Lutosła
wski, Antonio Russonevin, O. Win
ter, Ludwika Uczciwek, Alex. A. Ja
sieński, F. F. Knaufft, Marg. Rus—
sanowska, Dr. S. Kociell, The Colum
bia Reading Circle of the U. of Frl
bourg, Fran. Sed^lak, Jos. Wasilew
ski, Lewinski-Corwin, A. Małkow
ski, H. Stein-Hauser, X. Tom. Gro
chowski C. S. S. C. J. w. Jonnson.
Olbrzymie zasługi położyli p. Kaz.
Goński i pani Helena Piotrowska,
którzy swe doskonale obrobione arty
kuły lub tłómaczenia tak często nad
syłali do naszego pisma. Im też, jak
i wszystkim innym, należy się cześć
1 uznanie od całego społeczeństwa
polskiego, dlatego, że swego pióra i
zdolności użyli celem podniesienia
chwały imienia polskiego.
Sam, nletylko jako redaktor, ale i
artykułami pisaneml pod pseudoni
mem, zabierałem częeto pióro, jeżeli
myślałem, że tego zachodzi potrze
ba i jeżeli gdzie naszym krzywda się
działa. I w tym duchu np. już zaraz
w pierwszym numerze Free Polaud
broniłem Słowiańszczyzny, odpowie
działem prof. Ross, który rzucił ste
kiem fałszów i wymyślań na Sło
wian, między nimi ua Polaków, napi
sałem apel do fudów Ameryki, aby
spieszyli z pomocy Polsce, podawa
łem przykłady z świetnej literatury
naszej i sztuki polskiej, zabierałem
głos w sprawie żydowskiej, w spra
wie rzekomej krzywdy naszej Braci
czynionej w Kanadzie, w kwesty! li
tewskiej i innych.
W myśli wyrażonej w nrze lszym
usiłowałem redagować Free Poland
w duchu neutralnym, gdyż będąc o
bywatelem tejże Rzeczypospolitej,
nie możemy rządu antagonizować,
uciekać się do różnych mrzonek i two
rzyć państwo w państwie. Free Po
land na nic się nie rzucało, przeciw
odkom zawsze odpowiadało w sposób
godny, dżentelmeński, aie przypisy
wało sobie żadnych atrybucyl dyplo
maty czno-politycznych, odpowiadało
Ii tylko swemu hasła wWolnej Pol
ski" i głoszeniu „prawdy o Polsce i
Ijej ludzie".
Ogłoszenia.
Ponieważ pukanie wprost o ofiary
na Free PoL&nd wydawało się jako
młodzieńcowi u pokor zającem, nie
oglądałem się na nie, lecz usiłowa
łem oprzeć Free Polanf. na praktycz
nych i konkretnych podstawach. Za
j Free Poland agitowałem, gdzie mo
głem, i dalej rozpocząłem kampanię
ogłoszeniową, opracowawszy z »
szym agentem p. Shells tabelę rat
dostosowaną do cyrkulacyi 10,000.
Naprzód rozesłało się lłsty, w któ
rych ;,o „biznesowemu" wyłuszczono
przyczyny, dla których kupcy powin
ni ogłaszać się na łamachFree Po
iand, później, jak tylko miałem wol
nego czasu, rzeczonych kupców od
wiedzałem i zawierałem z nimi umo
wy; w ten sposób razem z agentem
zebrało się za ogłoszenia 1242.57.
Byłem za jak najdalej idącą eko
nomią we wszystkiem. Jak raport
kasyera udowodni, wydatki za mego
urzędowania zmniejszyły się więcej
niż o połowę, chociaż z drugiej stro
ny przyznać należy, mniej pieniędzy
wpłynęło. W biurze zaprowadziło
się jak najdalej idące oszczędności
a odnośnie do Free Poiand chciałem
w praktyczny sposób kwestyę fundu
szów rozwiązać, początek już jest
zrobiony i pod względem ogłoszeń
niemało funduszów można będzie ze
brać w Drzyszłości.'
Zakończenie.
Wszystko co usiłowałem zdziałać,
czyniłem w imię hasła Bóg i Ojczyz
na. Robiłem jak umiałem najlepiej,
a że częstokroć popełniłem i błędy,
przyznaję i chętnie przyjmowałem
rady i wskazówki od starszych. Znaj
dowałem się w tem szczęśliwem po
łożeniu, że tak ,jak Kol. św. Stanisła
wa m Me wychowało, Zjednoczenie
P. Ε. K. dało mi możność dalsze
go kształcenia się, to Polska Rada
Narodowa dala mi sposobność zużyt
kowania tego co umiem i nauczyła
mi tem silniej pokochać to wszystko
co polskie, co swojskie, co nasze. —
Cześć tym przezacnym organizacyom
za ich niezmordowane ofiary ponie
sione celem wychowania młodzieży
pod hasłem Bóg i Ojczyzna.
Przy samymże końcu chciałbym
zaznaczyć, że nie jeftem kandyda
tem na urząd sekretarza jen. P. R.
N., a to z następujących powodów:
a) Rozumiejąc cele i dążności cza
sopisma Frec Poland co do innych
wytycznych P. R. N. wiele zrobić nie
mogłem. Wychodźtwo nasze tutejsze
ma prawo wiedzieć w jaki sposób
fundusze do Europy przesłane centra
tamtejsze rozdzielaj!·. Tymczasem w
liście datowanym 6 września, 1915,
Wielmożni Panonie Sienkiewicz i O
suchowski zaznaczają tylko tyle:
„Wielce Szan. Panie, Pozwalamy so
bie uprzejmie potwierdzić odbiór li
stu z d. 10 sierpnia r. b. oraz załą
czonego czeku na sumę 64,068 fr.
przeznaczaną na rzecz ofiar wojny w
Polsce.
v ,,W myśl życzenJa Szan. Panów
wyrażonego w Ich liście z dn. l6go
sierpnia r. b. prześlemy z powyższej
sumy : Ks. Biskup wi Sapieże w Kra
kowie $2500, Ks. Arcyb. Kokow
skiemu w Warszawie $2000, rusztu
jące zaś $7000 pozostawiamy do roz
porządzenia naszego Kom. General
nego.
„Pozwalamy sobie przesiać wiel
ce Szan. Panom oraz wszystkim
szlachetnym ofiarodawcom nasze ser
deczne i gurące podziękowanie, itd."
Mojem zdaniem raport ten nie jest
wystarczającym, szczegółowego spra
wozdania sekretaryat nie otrzymał,
sprawy tej należycie nie rozwiąza
łem, dlatego usuwam się składam
ją w kompeteatniejsze ręce.
Ł V —4 —— Irl rw /\1/>7V7n Q
LI) UVWiûjOLçj Ql.uuuu*%· M
było wpro&t trudno utrzymywać a
to z powodu wojny i z powodu 'za
mieszania jakie się wytworzyło w
korespondencyi po ustąpieniu daw
niejszego sekretarza. Aby nie spowo
dować następcy jak najmniejszych
trudności, karty, korespondencye,
czeki i przekazy, prosiłem zawsze
wypisywać nie na imię i nazwisko
sekr. gen. ale na Polską Radę Naro
dową lub Free Poland, 980 Milwau
kee ave. Gdyby dawniejsza kores
pondencya prowadzony była właśnie
w tym duchu, mniejby było zamie
szania 1 maiejby było trudności w
utrzymywaniu stosunków z Ojczyzn?.
c) P. R. N. pospieszyła z pomocą
nieszczęśliwym w kraju, wysłała bo
wiem do Ojczyzny sumę $120,000, i
kreowała opinię w duchu przyjaz
nym dla Polski, co zaś do innych
Wydziałów, jak Skauting, jak Biura
Prasowe, jak Szkoły Obywatelskie (z
wyjątkiem tylko szkoły obywatel
skiej w par. św. Jana Kantego w
Chicago), za mego urzędowania
kwestye te obrabiano i dyskutowa
no, jednakie do pozytywnych rezul
tatów nie przyszło. Być może, ii tu
sekretarz zawinił, jednakże pozwa
lam sobie zrobić jedną uwagę. Po
nieważ Wydziały wymienione zapro
wadz'ł Sejm Iszy P. R. N., niniejszy
Sejm ligi z teml kweetyami (tem
więcej, że Zjed. P. R. K. znów pos
piesza z pomocą, a w ślad za nie i
może 1 inne organizacje) uporać ^ię
powinien, aby praca przyszłeco
sekr. gen. iść mogła w jasno wytknię
tym kierunku.
W końcu, za cierpliwe wysłucha
nie nieudolnego tego sprawozdania
serdecznie dziękuję, prosząc zarazem
o pobłażliwość w ocenie skromnlut
kiej mej pr^cy. I za Biskupem Rho
de powtórxę: „Nie wiem com * dzia
łał, aie wiem co zdziałać usiłować
iemM..
/an 8. Skibiński,
sckr. i redaktor.
" » ♦
Sprawozdanie Wydzia
łu Skautingu.'
Zapoczątkowana przez Polską Ra
dę Narodową idea Polskiftgo Skau
tingu od ostatniego Sejmu nie uczy
niła wydatniejszych postępów i uczy
nić ich nie mogła. Stało ale to nie t
braku ochoty do pracy u Członków
Wydziału, gdy* ci mieli i mają jak
najlepszą wolę po temu i w pierw
szych miesiącach po zorganizowaniu
się odbywali regularne posiedzenia,
ułożyli plan akcyl, poczynili już na
wet kroki w celu zakładania obozów
letnich na czas wakacyjny dla chłop
ców, ale więcej zdziałać nie byli w
stanie,' gdyż w pracy swej natknęli
się na bardzo ważne przeszkody,
które dalszą czynność zupełnie spa
raliżowały. Najgłówniejsze z tych
przeszkód są:
1. Brak poparcia ze strony Komi
tetów Lokalnych, które z obowiązku
powinny były w swoich parafiach
zająć się zorganizowaniem Skautin
gu, czego, x małymi wyjątkami, czy
nić zaniedbały.
2. Absolutny brak wykształconych
ι instruktorów i brak funduszów w
Radzie Narodowej na kształcenie i
opłaczenie tych instruktorów.
Z początku Wydział Skautingu sa
dził, że temu ostatniemu brakowi
da się zaradzić przez odwołanie się
do ofiarności publicznej 1 że tą właś
nie drogą uda się P. R. N. uzyskać
potrzebne fundusze dla rozwoju Pol
skiego Skautingu, lecz, po wybuebu
wojny europejskiej, gdy cała akcya
naszej Organizacyi przez pewien
czas z konieczności musiała być skie
rowaną ku zbieraniu ofiar dla Pol
ski 1 do urabiania korzystnej opinii
u Amerykanów na rzecz przyszłej
wolnej Polski (Free Poland), a rów
nież z przyczyny „ciężkich czasów"
w ostatnim dwuleclu, Polska Rada
Narodowa zgoła nie mogła się już
odwołać do publicznej ofiarności na
rzecz Skautingu, a choćby to była i
uczyniła, z góry było do przewidze
nia, że głos jej przebrzmiałby bez
ecba. Na ogół bowiem społeczeństwo
nasze, najprzód zbyt już jest prze
ciążone różnemi składkami, a po
wtóre, olbrzymia jego większość nie
rozumie jeszcze potrzeby Skautingu
1 jeśli oie jol wrogo, to przynajmniej
obojętnie zachowuje się względem
tej idei.
To są najgłów.niejsze przyczyny,
dlaczego praca w Wydziale Skautin
gu utknęła. Zdaniem naszem, nie
pójdzie ona naprzód, zanim tych
przeszkód się nie usunie, a przed--l
wszystkiem — drugiej.
Co do sprawy połączenia się pol
skiego Skautingu z Amerykańskim
wszelkie pertraktacye ustały, okaza
ło się bowiem, że Ska itlng Polski,
połączywszy się z Amerykańskim,
stałby się tylko zwykłym oddziałem
ogólnego Skautingu Amerykańskie
go, a nie samodzielnie istniejącą or
ganizacyą. Ponieważ wskazówki o
statniego Sejmu P. R. N. nie zga
dzały się z warunkami, podanymi
przez 6k. Am., więc rokowania z tą
Organizacyą zostały zawieszane a i
do obecnego Sejmu.
Dział dla Skautów w pisemku
szkolnem „Przyjaciel Dzieci" po kil
ku tygodniach musiał być zaniechany
gdyż z braku czytelników tego Dzia
łu (zgłosiło się tylko.... 10!) re
daktor jego, były sekretarz P. Ε. N.,
zaprzestał pisać.
Ks. Feliks Ładoń,
Przewód. Komisyl
Skautingu przy P. R. N.
UZUPEŁNIENIE.
CZY TO ZGADZA SD? Z HÓNOREM
„SKAUTA?"....
W sprawozdaniu byłego seKreiarza
P. R. N., umleszczonem w „Dz. Ch."
z d. 27 b. m., zwłaszcza w ustępie,
odnoszącym się do Kom. Skautowego
w P. R. N., znajdują się bardzo gru
be niedokładności, które uwalam za
konieczne sprostować, gdyż umyśl
nie wprowadzają one w błąd czyta
jących i zainteresowanych sprawami
P. R. N., a również wyrżądzają
krzywdę byłym członkom owego Ko
mitetu, którzy jako pożyteczni i za
służeni działacze, doskonale są znani
tutejszemu społeczeństwu, do tego
bowiem komitetu należeli nap. sę
dzia Jarecki, dr. Pietrzykowski, ks.
prof. Sobieezczyk i inni, którzy z całą
serdecznością i ochotą przyrzekli
swoje wpółpracownictwo, i p. O. nie
śmie zaprzeczyć, że chcieli pracować.
Żałuję,że obowiązki moje nauczy
cielskie nie pozwoliły mi brać udzia
łu w Sejmie P. R. N., gdyż byłbym
odrazu zaprotestował, słysząc tego
rodzaju sprawozdanie byłego i zmu
szonego do rezygnacyi sekretarza. Od
czytałem je dopiero na drugi dzień w
Dz. C., no i.... zdumiałem się! Raz,
że nigdy jeszcze w tyciu nie spotka
łem się z tak przepotężne»,. i wiel
kiem ,,JA" i nie przypuszczałem, by
się ono mogło pomieścić w tak nikłej
postaci, a powtóre, nie sądziłem, aby
były sekretarz pozwolił sobie i oś
mielił się na takie rozmyślne mijanie
się z prawdą, by tym sposobem zem
ścić się na tych, którzy nie naśla
dowali porcelanowego mandarynka i
nié zawsze aprobowali samowładzcze
zapędy pana sekretarza, ale mieli
odwagę powiedzieć mu w oczy, -*·
lż praca jego w ostatnich kilku mie
aiącach przed jego „rezygnacją" wy
gadała aa rozbicie Polskiej Rady
Narodowej, że pracą i działalnością
swoja organisacyę tę prowadził do
upadka, *e stawiali mu veto w sza
fowania publicznym groszem na ce
le, aa które ofiarodawcy bynajmniej
nie mieli intencyi dawać i w końcu
ośmielili się uawet cenzurować jego
komuoikaty.
Byłem mocno przekonany, że po
„zrezygnowaniu" ze aekretarstwa w
Ρ. R. N., były jej sekretarz zostawi
w spokoju tę Organizacyę, a zajmie
się obowiązkami w C. K. R. i będzie
je tam spełniał dopóty, dopóki znów
nie „zrezygnuje". Ale tak się nie
etalo! Były sekr. P. R. N. bruździł
dalej 1 w końcu.... zemścił się. #.
na osobach^ które mu były niemiłe,
oskarżając je o to, w czem sam
przedeweszyetkiem zawinił, a oskar
żając dlatego, by samemu znów wy
płynąć i kręcić, a motać dalej, dopó
ki wreszcie P. R. N. karku nie skrę
ci i zasług jej nie przeniesie gdzie
indziej, by się wkupić.
P. St. O. w końcowym ustępie
swojego sprawozdania o Skautingu
powiada, że komitet tego wydziału
przez cały rok był bezczynny, i że
były tylko dwa zebrania mocno nie
kompletne. Pozwolę sobie tu zwrócić
uwagę, że sprawozdanie mija się z
prawdą, bo posiedzeń było cokolwiek
więcej, niż dwa, że zaś były „mocno
niekompletne", to czyjaż w tem wi
na? WBzak p. O. wie doskonale, że
z jego blara nie wysyłano członkom
uwiadomień o posiedzeniach i źe
właśnie z tego względu p. O. przez
podpisanego był interpelowany na
żebraniu K. W. i że się nie wytłóma
czył, dlaczego zawiadomienia nie by
ły wysyłane. Nie wysyłano ich zaś z
tej przyczyny, że członkowie Kom.
Skautowego nie byli mili panu se
kretarzowi, bo, jak zaznaczyłem,
mieli odwagę w oczy prawdę mu po
wiedzieć.
Mija się też były sekretarz z praw
dą, gdy w dalszym ciągu powiada, że
na jednem z owych dwóch mocno nie
kompletnych posiedzeń Komitetu
skautingu przewodniczący komite
tu swoim protestem, a następnie
wnioskiem nie pozwolił p. O. pozy
skać profesora Małkowskiego z Ga
licyi na głównego Skautmistrza, -ale
radził ponownie zwrócić się do Ame
rykanów o instruktorów dla projek
towanych kursów i tym sposobem
ostatecznie byłego sekr. do wszystr
j kiego zniechęcił.
ι Znów pozwolę sobie zwrócić uwa
gę, że to, o czem były sekr, pisze,
zdarzyło słę na posiedzeniu Kom.
Sk., ale na zebraniu Kom. Wyk. P.
R. . ,gdyż na posiedzeniu Kom. Sk.,
oprócz ogólnej wymiany zdań, nie
mogło być przecie ani mowy o tem,
| by ten komitet sam, na własną rękę,
sprowadzał głównego instruktora aż
z Europy, nie mając na to sankcyl
Kom. Wyk. Prawdą jest natomiast,
że pan sekr. na własną rękę pisał do
interesowanej osoby, ale czynił to
prywatnie, bo Wydz. Wyk. nie mógł
się do niczego zobowiązywać. Że o
pozyeya przewodniczącego, a raczej
wszystkich prawie członków P. R.
N. zniechęciła p. O. ,,do wszystkie
go", to też nie bardzo zgadza się z
prawdą, gdyż w owym czasie sekre
tarz nietylko nic nie czynił już dla
Skautingu, ale poświęciwszy swój
czas nowej organizacyi, pracował u
silnie nad tem, by całej Radzie Na
rodowej kark skręcić, a wszystko
przenieść do Komitetu Centralnego
Ratunkowego. Wszak po ówej pa
miętnej dla niego chwili, gdy dostał
od K. W. wotum nieufności 1 przy
gotowane jego odezwy, niby od Ra
dy Narodowej, poddane zostały cen
zurze komitetu ad hoc wybranego,
do którego piszący też należał, były
sekr. P. R. N. — do tego komitetu
powiedział wyraźnie: ,,Ja uważam to
za jedno i to samo" (P. R. N. i Kom.
Centr. Ratuu.) Czy nie, p. O.?....
Pan O., przedstawiwszy swoje
wielkie ,,JA" obrzuciwszy błotem
innych, w obawie, by się nie znalazł
jaki śmiałek l nie przebił palcem
zuchwalczym do potwornych roz
miarów rozdętego tego „JA", oby
czajem najzwyklejszych tchórzy.
kryje się za plot świętej mitosci uj
czyzny i kończy swoje sprawozdanie
słowami: „Nie pora dziś na jakie
kolwiek porachunki wewnętrzne"..
Bardzo ładnie, tylko znów pozwolę
sobie dodać, że na sprawiedliwość
pora musi być zawsze, bo przecież
każdy skaut, jeśli już jakim, to prze·
dewszystkiem sprawiedliwym być
musi! Czy nie, panie O.?. ...
A teraz słówko jeszcze, by wyjaś
nić, czemu byłem przeciwny spro
wadzaniu profesora M., gdyż pan O.
w swojem sprawozdaniu przedstawił
mnie jako najpierwszej wody ame
rykanizatora, który, zamiast Polaka
z kraju, radzi brać amerykańskich
instruktorów dla wykształcenia pol
skich instruktorów.
Z góry zaznaczam i to z wielkim
naciskiem, że, choć osobiście uie
mam przyjemności zncć tego pana,
lecz znam go doskonale z jego dzia
łalności i żywię dlań największy i
najszczerszy szacunek i pewno więcej
pragnąłbym go tu na głównego prze
wodniczącego Skautowi Polskiemu,
niż tego pragnął p. 0., jednak sprze
ciwiałem się sprowadzaniu go do A
meryki przez Radę Narodową z na
etępujących względów:
1. Gdyby Polska Rada Narodowa
sprowadziła z kraju p. M., byłaby o
bowlązaną zapewnić mu odpowied
nie utrzymanie, a tego zobowiązania
przyjąć na siebie nie mogła, gdyż
funduszów na to nie było 1 nie wia
domo było, skąd je może wziąść.
Sprowadzić zaś kogoś z Europy i po
bo β ta. w g» aa braku, uwtiam sa
czyn nieuczciwy.
2. Mimo całego szacunku dla p. M.
t dla Jego zasług, wątpiłem i wątpię,
by w naszych warunkach mógł on
iuto zdziałać w organizowaniu Skau
Ling u, nie zapoznawsay aie wpierw
iobrze z tutejszą młodzieżą, warun
kami, w Jakich ona wzrasta i z wpły
wami, które na nia działają. Cliło—
piec tutejszy, a szczególniej nasz
polski, to zupełnie inny typ od sta
rokrajskiego. Bez gruntownego poz
nania go, najgorliwsza nawet praca
dobrych wyników nie przyniesie, tyl
ko zniechęcenie. Takie poznanie zaś
wymaga dłuższego czasu, w czem, są
dzę i sam prof. M. ze mną się zga
dza.·
3. Wreszcie trzecim powodem, któ
rego, jak sam p. prof. M., mógł już
się przekonać, Jekcewaiyć nie moż
na, to wielka drażliwość młodego
naszego pokolenia względem no
wych przybyszów z kraju, którzy tu
przybywają w celu pouczania nas.
Pozwolę sobie zaznaczyć, że dzisiej
sza Polonia młoda w tutejszym kra
ju to już nie ta z przed 40 laty. Po
lonia, nap., cłricagoska to już trze
cie pokolenie, i wśród niej mamy
mnóstwo, księży, lekarzy, adwoka
tów, i innych zawodowców, ludzi in
teligentnych, bynajmniej nie ustępu
jącym Amerykanom i przynoszącym
prawdziwą cbłubę narodowi polskie
mu. Podobnie rzecz ma się po innych
większych środowiskach polskich.
Dziwić się więc temu nie można, że
izisiejsze pokolenie chce już samo
sa siebie i o sobie myśleć i że nie
sbyf chętnem okiem spogląda na
przybyszów z kraju, którzy chcieli
oy, choćby i w najlepszej wierze, jej
przewodniczyć. A w tem poniekąd
[ ma słuszność, bośmy już dosyć mie
li zawodów.
Kto chce pracować dla tutejszej
młodzieży, musi ją wpierw poznać,
musi wpierw zyskać jej zaufanie,
toć.to przecie kardynalna zasada pe
dagogiczna, a jako taka nikogo Obra
τΐ Λ nl« mnie
Ks. F. Łado ii.
Sprawozdanie Kapela
na P. R. N.
Sprawozdanie kapelana, jako ka
pelana, Jest z natury rzeczy bardzo
krótkie. Obowiązkiem :apela::a jest,
czuwać nad prawami dotyczącemi
Wiary 1 Moralności. Ponieważ zaś
spraw takich, któreby w kollzyę z
Wiar* i moralnością wchodziły nic
było, przeto praca kapelana okazała
się nadzwyczaj lekką.
Komitet Wykonawczy, jako ciało
wykonawcze P. R. N. zagajał posie
dzenia modlitwą i te sam modlitwą
odracza!. W toku rozpraw kierowa
no się zawsze duchem katolickim i
z małymi wyjątkami godnością jaka
cechuje prawego Polaka.
Następujące polecenia łaskawie od
daję do decyzyi Szan. Izby:
1) Kielan P. R. N. ma ostatnią
decyzyę w sprawach Wiary i Moral
ności. Przyjęto.
2) Kapelan jest urzędnikiem w
Komitecie Wykonawczym P. R. N.
Przyjęto.
3) Kapelana wybierają kapiani ze
brani na sejmie każdorazowym P. R.
N., a Izba Sejmowa wybór potwier
dza.
4) Kapelan podpisuje wszelkie o
dezwy i listy Komitetu Wykonawcze
go.
Takie jest krótkie sprawozdanie
kapela.na P. R. N.
Ks. Tomasz Rona.
SPRAWOZDANIE
ORGANIZATORA.
Vajdosłojniej»i Arcypairterze, I*r»e~
wielebni, Wielebni, Szanowni
Delegaci i S Łan. Delegatki.
Jako były organizator Polskiej Ra
dy Narodowej składam sprawozdanie
z rozwoju komitetów lokalnych P.
R. N. '
Na pierwszyf sejmie naszej organi
zacyi było 57 kom. lok, obecnie jest
ich 157 — czyli za ten czas przybyło
tylko 100 nowych komitetów, sto
sunkowo mała liczba, gdyby zaraz z
początkiem wojny europejskiej, gdy
widocznem było, że Ojczyzna nasza
będzie terenem na którym będą się
staczać tytanl«^ne walki, skorzysta
no z tego natychmiast rozwinąć agi
tacyę oko4o zakładania komitetów
lokalnych P. R. N., napewno było
wiele więcej.
Przy końcu kwietnia b. r. zosta
łem powołany z miasta New York
aa zaszczytne stanowisko organizato
ra P. R. N.
Od 28 kw. do 9 lipca b. r. odwie
iziłem 75 parafii polskich, przema
wiałem nâ 27 wiecach — przejecha
łem przeszło 6,000 mil i zorganizo
wałem komitety lokalne P. R. N.: 8
w Stanie Illinois, 4 w Wisconsin, 9
w Pennsylvanii, 1 w New Jersey. O
jółem 22 komitety. W Kankakee,
[11. przemawiałem naumyślnie na
ten cel zwołanym wiecu i zebrani
jednogłośnie uchwalili założenie ko
mitetu lokalnego P. R. N., na wnio
łek miejscowego ks. proboszcze wy
bory urzędników zostały odłożone
Jo następnej niedzieli, ltcz do tej
pory Kom. Wyk. P. R. N. nie otrzy
mał zawiadomienia; również w
Boundbrook, N. J. zebrani na wiecu
(lostanowill utworzyć lokalny komi
tet P. R. N., wobec tego, Ł· dnia
tego bardzo wielu obywateli miej
scowych musiało w wieczór pracowaft
w fabryce i dlatego ale mogli przy