Newspaper Page Text
SOBOTNIA CYRKULACYA 34,142 SATURDAVS CIRCULATION DZIENNIK CHICAGOSKI I55S] UIIUD A4 MCOWIVCLA3S HATTBJt DBCBMBBR 29-TH. 1990» AT TH* POST OPFICB AT CHICAGO· ΠΧΙΝΟΟ, UNDHJt ACT OP HARCH MU), t<7V. ^ No. 268 STRONIC 8 PONIEDZIAŁEK DNIA 15. LISTOPADA — (MONDAY N0VEMBER 15.) — 1915 ROKB. BOK ΧΧΤ! Echa Sprawy „Ancony" SYTUACYÂNÂBALKANE Rozterki Greckie. WALKI NA WSCHODNIM TEATRZE WOJNY. NA ZACHODZIE EUROPY Z WOJNY WŁOSKO-AUSTRYACKIEJ. REJD AUSTRYÀCKI NA WERONĘ. POKOJOWE GADANIA INNE TELEGRAMY. Działania na morzach. Dalsze okręty zatopione. Rzym, 15 listopada. — W cią gu tygodnia Austryacy zatopili trzy pasażerskie okręty włoskie: po „Anconie" onegdaj nur au stryacki zatopił okręt włoski „Firenze", na którym jechało prócz załogi — 111 ludzi, także 33ch pasażerów: z licziby tych o sób zginęło przy zatopieniu sta tku sześciu pasażerów i 15 zało gi. „Firenze" został zatopiony niedaleko brzegów egipskich, dą żył on z Syrakuz, na Sycylii do Alexandryi, należał do kompanii „Compagna Maritima" i koszto wał milion dollarów. W tym wy padku komendant nura austrya— ckiego dał włoskiemu statkowi przestrogę na czas i polecił wszy stkim ludziom schronić się na ło dzie ratunkowe. Wczoraj donie siono, iż inny nur austryacki na padł na włoski statek (pasażerski „Bośnia" i zatopił go. Pasażero wie i załoga schronili się na ło dzie ratunkowe: było ich cztery; władze włoskie podają, iż trzy z tych łodzi przybyły do portów włoskich, o czwartej nic narazie nie wiadomo i zachodzi obawa, ii zginęła. ; .j: Paryż, 15 listopada. — Wielka liczba statków mniejszego typa zginęła na wybrzeżach francu skich i angielskich wskutek burz, jakie tam w tym czasie panują; odnosi się to doniesienie głównie do statków rybaczych i małych przewozowych, nie do wojei» nych, ni większych pasażerskich. Londyn, 15 listopada. — Urzę dowo ogłoszono, iż nur angielski „E. XX." został zatopiony na Marmara morzu przez Turków, a jak tureckie władze ogłaszały, część jego załogi została wzięti do niewoli. Berlin, 15 listopada. — Admi ralicya niemiecka przeczy angiel skiej wieści, iż okręt wojenny an gielski zatopił dwa nury niemie ckie koło Gibraltaru, co się stic miało przed kilku dniami. Okręt angielski „Sir Richard Awdry" został zatopiony, podobnież o kręt „Den of Crombie" — zało gi obu uratowane. ». Z floty angielskiej. Londyn, 15 listopada. — Pra sa angielska dblicza, iż od Czasu wybuchu wojny dodano do floty angielskiej 14 superdreadnought ów; budowanie statków wojen nych wobec nagłej potrzeby woj ny osiągnęło zaiste rekordową szybkość. Echa „Ancony". Wiedeń, 15 listopada. — Ad— miralicya auetryacka ogłosiła ^wytłómaczenie*· ^sprawy zato pienia włoskiego parowca pasa żerskiego „Ancona" przez nur austryacki. Okręt włoski miał u ciekać — pomimo przestróg au stryackich, a zatrzymał się do piero, gdy już ciężko zo9tał usz kodzony kilku strzałami. Austry acy głoszą, ii dali „Anconie" 45 minut czasu do ratowania ludzi, ale na okręcie panowała panika i ! mało łodzi spuszczono, że więc 1 strata wielkiej liczby ludzi po chodzi ze złej organizacyi ratun ku na włoskim okręcie, nie zaś z przyczyny nura samego. Wobec tego, iż inny statek włoski nad płynął, nur się zanurzył i torpe dą „Anconę" zatopił. Do łodzi nie strzelano. Rzym, 15 listopada. — Władze włoskie utrzymują, ii żadnych prawnych racyi nie było do zato pienia „Ancony" w obszernem o rędziu do państw neutralnych włoski rząd piętnuje napad au stryacki, jako rozbójniczy, utrzy muje, ii żadnej przestrogi nie da no i do ludzi na łodziach ratun kowych strzelano; ogółem na „Anconie" zginęło blisko 200 o sób, w tem podobno Bciu Amery kanów. Sytuacya na Bałkanie. Serbia w ogniu walk. Londyn, 15· listopada. — Okręt włoski wojenny „Piemonte" zbombardował wczoraj Dede— gacz, port główny bułgarski na I Morzu Egejskiem: dworzec ko— lejowy został zniszczony, a na nim dwa wielkie bułgarskie po ciągi pancerne i 80 wagonów a municyi. Bombardowanie to — jest pierwszym bezpośrednim czy nem włoskim na Bałkanie. Paryż, 15 listopada. — Serbo wie w śmiałym kontrataku na na pierających od wschodu Bułga rów odebrali im zabrane poprze dnio miasto Tetevo, a w niem za pasy potrzeb wojennych i amuni cyi. Atak bułgarski nad rzeką Or navą został odparty. W okolicy Valandova Francuzi posunęli się znacznie, zdobywając szereg oko pów bułgarskich. Rząd serbski przeniesiony został do Mitrovicy. Walki krwawe w Serbii południo wej trwają bezustannie. Francu zi trzymają się bardzo dzielnie. s Berlin, 15 listopada. — Bułga: rzy donoszą, iż odebrane im Te tevo — znowu Serbom wzięli — wiadomość niepewna, jak wogóle wszystkie wieści z Bałkanu są zgmatwane i sprzeczne. Raporty niemieckie głoszą, iż generałowie niemieccy i austryaccy spierają stale wstecz Serbów i postępy czynią wgłąb kraju, wśród walk nieustannych i straszliwie krwa wych. W ostatnich bitwach wzię to 1760 Serbów do niewoli i za brano im parę dział. Paryż, 15 listopada. ^ Fran cuskie raporty donoszą o znacz nych sukcesach odniesionych na linii Strumnica Radrovo, gdzie wstrzymano w zupełności napór bułgarski i w wąwozach zadano nieprzyjacielowi znaczną klęskę. Linia walk wynosi tu ponad 60 mil długości. Wojska frąncuskie nie stykają się jednak z serbskie mi i luką, jaka w tem miejscu i stnieje Bułgarzy starają się do stać wgłąb kraju serbskiego: przeto najbliższym przedmiotem obrony franko- serbskiej jest za stąpienie im tam drogi. Berlin, 15 listopada. — Cesarz Wilhelm na znak uzyskanego po łączenia Niemiec i Austryi z Tur cyą wyjechał do Konstantynopo la i Sofii: w ostatni czwartek przejechał on granicę węgierstko bułgarską w Orsowie: zabawi on na dworze króla Ferdynanda przez dwa dni, a potem w dalszą się uda drogę do stolicy sułtana. Raporty austro - niemieckie gło szą, iż od początku kampanii o statniej wzięto już wspólnie 54, 000 Serbów do niewoli, sami Au stryacy mają ich mieć 40,000. O stanie króla Piotra Serbskiego donoszą, iż choc chory i zreuma tyzmowany, udał się on na front bojowy, aby jak stale powtarza zginąć ze swem wojskiem, skoro 1 Serbia ma gin^ć. Rozterki greckie. Ateny, 15 listopada. — Na dni najbliższe spodziewają się bar dzo ważnych zajść w Grecyi, któ re i Rumunię zapewne zaangażu ją. Partya Venizelosa zdaje się otrzymała cios silny przez roz wiązanie parlamentu i rozpisa nie nowych wyborów: partya ta chce owe wybory bojkotować i ignorować. Co do stanowiska Grecyi względem Sprzymierzo nych, to podobno ono się silnie psuje i Grecya zamierza interno wać wojska francuskie, angielskie i serbskie, jakieby na jej teryto— ryum się znalazły.... Sprzymie rzeni gotowi są w takim razie a takować Grecyę nie zwlekając — na lądzie i na morzu. Niemcy protestują wraz z Austryą prze ciwko pozwoleniu grećkiemu na lądowanie Sprzymierzonych w Salonikach, lecz król Konstantyn odpiera protesty owe tem, iż Sa loniki są portem wolnym i lądo wanie to ni pozwolenie nie są po gwałceniem greckiej neutralno—, ści. Akcya włoska na Bałkanie no we powoduje komplikacye — po nieważ Grecya jej sobie nie ży czyła, a teraz akcya ta może być j ostrą względem Grecyi pogróżką. Stanowisko Rosyi wciąż nieja sne i nie wiadomo, co właściwie Rosya zamyśla : ostatnio donie siono, iż wojsk rosyjskich wielka liczba wyjechała z Odessy w po łudniowym kierunku, jaik do Buł- ( garyi, lub Turcyi. Walki na wschodzie Europy. Berlin, 15 listopada. — Raport niemieciki donosi, iż generał Lin singen na Wołyniu pod Czarto— ryskiem przełamał linie rosyjskie gen. Iwanowa wziął w zdoby tych pozycyach 1,515 Rosyan do niewoli. Atak rosyjski na linii Kof/el-iSarny zosta*, odparty i wstrzymany ze stratami. Z pod Ryg* i Dźwińska niema nowin. Motrogród, 15 listopada. — Raport rosyjski donosi, iż próby ofensywy niemieckiej pod Iłuk— stą wstrzymano z ogromnemi stratami nieprzyjaciela. Na Wo łyniu pod Czartoryskiem wielka się toczy bitwa — dotąd nie roz strzygnięta: Niemcy usiłowali przeprawić się przez Styr, ale ich wstrzymano w zupełności. Pod Niedźwiedziami również bój się toczy zacięty. . Car i Carewicz na front. Piotrogród, 15 listopada. — Car Mikołaj z carewiczem — na stępcą tronu Alexym zwiedzili w tygodniu minionym front bojowy rosyjski od Rygi do Dźwińska, a nadto bawili w Revalu i Witeba sku, gdzie wszędzie zwiedzano garnizony. W Revalu car deko rował orderami św. Jerzego dwu dowódzców nurów angielskich które się odznaczyły tępieniem Niemców na Bałtyku. Żołnierze wszędzie witali cara entuzyasty cznie. W Piotrogrodzie otwarto szpital amerykański w powięk szonych lokalnościach : rosyjscy protektorzy przysłali szpitalowi z tej okazyi — portret carewicza Alexego. Szpital rr* obecnie 40 łóżek doskonale jest zorganizo wany i wielkiem się cieszy uzna niem. J. B. Pallasch wypożycza pieniądze na realność, sprzedaje karty okręto we 1 realności. 1146 Noble ul. , Wojska ζ Sybiru. Władywostok, 15 listopada. — Z Syberyi i Mandżuryi, choć ta nie jest prowincyą rosyjską wiel ka liczba żołnierzy poszła do szeregów: w Harbinie pobrano około 3000 ludzi. Natomiast spro wadzają wciąż do Sytberyi ogro mną liczbę jeńców niemieckich i austryackich ,jest ich już z górą pół miliona, a władze mieszczą ich po barakach, opróżnionych przez żołnierzy pod broń powo łanych. Walki na Zachodnim Teatrze. Paryż, 15 listopada. — Raport francuski donosi, iż w Artois nie daleko drogi z Lille Niemcy w potężnym ataku zdołali przer\vać linię okopów francuskich i zajęli część pozycyi, lecz Francuzi li niowym kontratakiem pozycye te natychmiast odebrali, zadając nie przyjacielowi straty w ludziach znaczne. Niemcy uchodzili tak szybko, iż rannych swych nic po zabierali, wzięli ich wszystkich Francuzi. W dkolicach Aisne, w Szampanii, pod Mesnil, Peronne, Chaulnes i w innych punktach działania artyleryjskie trwają bez przerwy. Pod Frise Niemcy wysadzili minę i próbowali zająć potem wykop sprawiony, lecz siy to im nie udało wskutek ostrego ognia francuskiego. — Pisma paryskie opisują fakt w którym dwaj pionierzy francu scy po wybuchu miny zostali za sypani w wykopie, lecz odkopali się po 61 godzinach pracy i nocą — ponieważ znajdowali się led-v wie o parę jardów od pozycyi nie mieckich, zdołali się przekraść do swoich: obaj dostali medale wale czności. Pisma donoszą z Belgii, iż Niemcy nakładają olbrzymie ciężary nà miasta belgijskie. Bruksella została obłożona kon— trybucyą w sumie 40,000,000 franków miesięcznie, czyli $8,000, 000. Ucisk niemiecki po miastach jest straszny. Z Włoskiego Terenu Wojny. Rzym, 15 listopada. — Pod Gorycyą straszliwie krwawe wal ki się toczą a decyzyi ich niema i zdaje się nie prędko jej oczeki wać wypada. W dolinie Lagarina Włosi zajęli przełyk Uomarcu. W okolicy na zachód od Gorycyi \valki się toczą ze zmiennem szczęściem pod Salvario i Osala via. Na Karsie postęp powolny lecz stały: Włosi zdobywają o kop za okopem, mimo potężnych kontrataków austryaekich. Aero plany włoskie zbombardowały pozycye austryackie pod Volano, zadając znaczne szkody nieprzy jacielowi. Kejd na Weronç. Rzym, 15 listopada. — Aero plany austryackie najechały sta rożytne miasto włoskie Weronę i bombardowały rozmaite dzielni ce miasta powodując znaczne u— szkodzenia, lecz nie posiadające militarnego znaczenia. Kilkana ście pocisków explodujących pa dło na plac miejski, gdzie· zgro madziły się wielkie tłumy ludu i te pociski miały rezultat fatalny: oto 30 osófo zostało zabitych, in nych 30 odniosło ciężkie a 19 dalszych osób odniosło lżejsze n szkodzenia i rany. W mieScie za panowało przygnębienie i prze strach łatwy do wyobrażenia. Stanowisko Persyi. Piotrogród, 15 listopada. — Donoszą z Teheranu, stolicy Per syi, iż tam zmierzają do pokojo wego porozumienia się z Rosyą, ku czemu dążą stronnictwa perskie. Szach pozostaje w Tehe renie dla utrzymania ludności w spokoju — wobec zapowiedziane go zbliżania się wojsk rosyjskich. Osobistym wpływem swym szach i jego doradcy zmierzają do u~ trzymania przyjaznych z Rosyą stosunków. Z Afryki. Pretoria, 15 listopada. — Rząd Unii Południowo - Afrykańskiej oddał naczelne dowództwo gen. (Dokończenie na str. 8ej). $40,000,000 NA PRO PAGANDĘ NIEMIECKĄ. Von Nuber pójdzie precz. FAY BĘDZIE ŚWIADKIEM PROKURATORA. Sprzeczne raporty Austryi i Włoch. POCZTA NIE PRZYJMUJE PAKUN KÓW DO NIEMIEC. Dymisya z powodn krytyki prezydenta. WYELIMINOWAĆ KWESTYĘ TARYFY Z POLITYKI. Odjazd włoskich rezerwistów. — Śmierć przewódcy murzynów. — Parowiec na mieliźnie. — Trzech rozbitków uratowanych. — Tragedya złamanego serca. NIEMIECKIE ΖΙΌΤΟ W AMERYCE. Providence, R. I. 15 listopada. — Dzisiejszy „The Providence Journal" donosi: „W ostatnich czterecli miesią cach wydano w tym kraju ol brzymią kwotę między $35,000, 000 a S40,000,000 na propagandę przeciwko Aliantom pod osobistą kontrolą niemieckiego ambasado ra hr. von Bernstorffa i Dra. Heinricha Albéria; radcy tajnego, ! który sam się przedstawił repre zentantowi „Journalu" jako „a gent fiskalny" swego rządu. „The Journal" ma pozytywne dane o o trzymaniu w wzmiankowanym czasie najmniej $10,000,000 przez ambasadora hr. Bernstorf fa i Dra. Alberta. Znaczna część tych pieniędzy przyszła przez „The Guaranty Trust Co.", w Nowym Yorku i w większości zo stała natychmiast przeniesiona do „The Chase National Bank" i in-( nych banków, w których Dr. Albert i ambasador Bernstorff mają wspólne konto". W dalszym ciągu twierdzi („Journal" że ani jeden dolar z tych milionów nie został użyty na jawne i godziwe cele, a całą sumę obrócono na tajną propa gandę, dążącą do zatamowania eksportu amunicyi dla Aliantów, j Całe koszta propagandy prowa dzonej prze zkonsulaty austrya ckie zostały pokryte z funduszów niemieckich. NAD GŁOWĄ VON NUBERA GROMADZĄ SIĘ CHMURY. Waszyngton, 15 listopada. — Prezydent Wilsoh postanowił położyć już ostateczny koniec progermańskiej propagandzie w Ameryce. Na jego polecenie de partament sprawiedliwości i tajni detektywi z całą energią zabrali się do zbierania dowodów winy, kierując się przedewszystkiem dy rektywą, by dojść do źródła, skąd zło się rozchodzi, a więc zebrać wszystkie możliwe dane przeciw tym wysoko postawionyosobi I stcuściom, które całą robotą kie rują, a dotychczas dzięki właśnie swemu stanowisku i stosunkom podejrzeń unikały. Zebrane już dotychczas dowo dy pozwalają na wyrażenie prze konania, że jedną z tych kiero wniczych sprężyn sprzysiężenia progermaiiskiego jest austryacki konsul generalny Aleksander von Nuber i prezydent Wilson zażą da jego odwołania. Głównym za rzutem przeciwko niemu jest, że wszelkimi sposobami dążył do wywoływania strajków w fabry- i kach broni i amunicyi, wydając do robotników odezwy, iż „tak" pa tryotyzm jak obawa przed karą powi-nny skłonić każdego, aby pracę natychmiast porzucił. FAY WSZYSTKO WYŚPIEWA. iNowy York, 15 listopada. —« „Porucznik" Robert Fay, rzeko ma głowa germańskiego spisku, który dążył do dynamitowania fabryk amunicyi i wiozących ją okrętów, zdecydował się wyznać wszystko i wystąpić w procesie jako świadek prokuratora. Zezna nia te zapowiadają się bardzo cie kawie, odkryją bowiem prawdopo dobnie fakty, świadczące o tein, że spiskowa działalność tutej szych progermanów ma sankcyę i pomoc urzędowych sfer berliń skich. SPRZECZNE DONIESIENIA W SPRAWIE „ANCONY". Waszyngton, 15 listopada. — Tutejsza ambasada austryacka o trzymała z Wiednia oficyalny ra port w sprawie torpedowania „Ancony", stwierdzając^, r.e czv. nu tego dopuścił się nur austry acki, dawszy poprzednio strzał o strzegawczy, który jednak „An— eona" zignorowała i usiłowała u ciekać. Gdyby powyższe sprawo zdanie opierało się na prawdzie, departament stanu przeciwko za topieniu jej nie mógłby podnosić żadnych protestów. Całkiem jednak odmienne są doniesienia rządu włoskiego, że nie dano żadnego sygnału ostrze gawczego, że nur austryacki roz począł ostrzeliwać „Anconę" ι pominięciem wszelkich zasad prawa międzynarodowego i mor derczym ogniem siał śmierć wiśród bezbronnych pasażerów nawet w chwili, gdy ci szukali o calenia ila łodziach ratunkowych. Pocieszającą w tem wszyst kiem dla prezydenta Wilsona jest ta jedna okoliczność, że gwałtu dopuścił się nur austryacki, nie zaś niemiecki, — wobec bowiem danych przez Berlin zapewnien, nowy atak niemiecki na bezbron ny statek pasażerski musiałby do prowadzić do najpoważniejszfgo konfliktu. i\aząca sprzecznosc miçazy o bu raportami nic pozwala na ra zie departamentowi stanu zając żadnego określonego stanowiska. Ażeby dojść całej prawdy, musi zatem prezydent Wilson polecić ambasadorowi amerykańskiemu w Rzymie przeprowadzić szcze gółowe dochodzenie na własną rę kę i na jego rezultatach dopiero oprze swe stanowisko. NIE MOŻNA POSYŁAĆ PA KUNKÓW DO NIEMIEC. Waszyngton, 15 listopada. —· Departament poczty ogłosił u— rzędowo, iż nie będzie się przyj mować do przesyłki pocztowej pakunków adresowanych do Nie miec, Austryi i Węgier. Decyzyę powyższą powzięto z tego powo du, że kompanie okrętowe, które (Dokończenie na str. 8ej.)