Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971, November 19, 1915, Image 1

Search America's historic newspaper pages from 1777-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more

{
                  title: 'Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971, November 19, 1915, Image 1',
                  download_links: [
                  {
                   link: 'https://www.loc.gov/rss/ndnp/ndnp.xml',
                   label: 'application/rss+xml',
                   meta: 'News about Chronicling America - RSS Feed',
                  },
                  
{
    link: '/lccn/sn83045747/1915-11-19/ed-1/seq-1.jp2',
    label: 'image/jp2',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1915-11-19/ed-1/seq-1.pdf',
    label: 'application/pdf',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1915-11-19/ed-1/seq-1/ocr.xml',
    label: 'application/xml',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1915-11-19/ed-1/seq-1/ocr.txt',
    label: 'text/plain',
    meta: '',
},

                  ]
                }

Dziennik Chicagoski. [volume], November 19, 1915, Image 1
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL

Image: of 12. Page

All Pages

Issues

All Issues Text | PDF | JP2 (8.0 MB)

Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]), 19 Nov. 1915. Chronicling America: Historic American Newspapers. Lib. of Congress. <https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn83045747/1915-11-19/ed-1/seq-1/>

Newspaper Page Text

WCZORAJSZA CYRKULACYA
32,410
vv YRSTKRDAVS CIRCULATION })
At SHC0ND-CLA33 ΜΛΤΤΒΚ DB
29-ΤΗ» im. AT τ» roar otficb at chicago· łunois, UNDBR ACT OP UAKCH 3-RD. «79.
Extra! 1
■ ———
No. 272
STRONIC 12
PIĄTEK DNIA 19. LISTOPADA — (FRIDAY NOVEMBER 19.) — 1915 ROKW.
BOK XXVI
PLANY KAMPANII ISYTUA
CYA NA BALKANŒ.
BUŁGARZY ZAJĘLI MONASTYR.
C
KRWAWA WALKA
POD GORYCYĄ.
NIEWIELE WIEŚCI Z INNYCH TEATRÓW WOJNY
BITWA POD CZAR
TORYSKIEM.
INNE TELEGRAMY.
Z NIEMIEC IZ ANGLII.
Zgon Leszetyckiego.
Sytuacya na Balkanie.
Grecya z Bulgaryą po
rozumiona.
Sprzymierzeni grożą.
Londyn, 19 listopada. — Pisma
berlińskie ogłosiły, że wysoce
jest prawdopodobne, iż Grecya
zawarła z Bułgaryą traktat poro
zumienia co do dalszego przebie
gu wojny na Bałkanie i ewentu
alnego po niej podziału serbskiej
Macedonii ; jakkolwiek jeszcze
nie przyszło do zawarcia takiego
traktatu, to jednak toczą się co
do niego pertraktacye, na najlep
szej drodze będące. Z niemieckie
go punktu widzenia traktat ;
jest bardzo pożądany, ponieważ
godząc Grecyę z Bułgaryą, uwal
nia jeden i drugi kraj od obawy
wzajemnego ataku, a nadto Buł
ψ iya jako porezumiora z Gr··
cyą, osłania zarazem swoich
sprzymierzeńców,·! j. Niemcy i
Austryę i najprawdopodobniej
pozyska dla nich również Ru
munię. W zamian za przyzwole
nie Grecyi na dalsze zabory Buł
garyi na ziemiach serbskich —
Bułgarya gwarantuje Grecyi, iż
wpływy jej nie będą umniejszo
ne, iż terytorya zdobyte będą po
dzielone z Grecyą, a także Niem
cy i Austrya będą patrzeć przez
palce na to, iż Grecya pozwoliła
Sprzymierzonym lądować na swo
ich terytoryach, ustępując potęż
niejszej od swej własnej sile.
Sprzymierzeni przeciw
Rzym, 19 listopada. — Pisma
tutejsze podają informacye* nie
skreślone przez cenzurę, iż Sprzy
mierzeni zdają sobie sprawę w
całej pełni z zachowania się Gre
cyi i gotują się do energicznego
przeciwko niej wystąpienia.
Sprzymierzeni mają zażądać od
Grecyi natychmiastowej demobi
lizacji, a w razie odmowy — u
derzą na Grecyç, nie zwlekając:
Włochy mają w danym razie o
kupować pewne wyspy greckie
na Morzu Egejskiem. Żądanie de
mobilizacyi ma być gwarancyą
zachowania neutralności greckiej
do końca wojny, zachodzi bo
wiem możliwość, iż Grecya, e
wentualnie porozumiona z Buł
garyą — przystąpiła do akcyi
przeciwko Sprzymierzonym, lub
chciałaby przemocą rozbrajać i
internować wojska sprzymierzo
ne, n. p. serbskie, gdyby te były
zmuszone chronić się przed na
ciskiem nieprzyjacielskim na
greckie terytoryum. Spodziewają
się, iż jeszcze w tym tygodniu sy
tuacya względem Grecyi będzie
się musiała ostatecznie wyjaśnić,
ponieważ wszelka dalsza zwłoka
silnie zagraża Sprzymierzonym.
Londyn, 19 listopada. — Rada
Sprzymierzonych bierze już wi
docznie w rachubę możliwość
przechylenia się Grecyi na stro
nę niemiecko - bułgarską, zwła
szcza wobec ostatnich sukcesów
bułgarskich w Serbii południo
wej. Podobno o tem radzono na
radzie w Paryżu i powzięto od
powiednie postanowienia. Jakie
one, o tem oczywista trudno rzec
coś dokładnego — podobno je
dnak gen. Kitchener, wysłany na
Bałkan ma w swem ręku ważne
pełnomocnictwa; gen. Monro, no
wy komenderujący na Gallipoli
oświadczyć się miał za zawiesze
niem akcyi tamże; tymczasem pi
sma angielskie podały ostatnio
raporty o niedawno podjętej o—
fensywie miejscowej, nagrodzo
nej sukcesem wojsk angielskich1
15-go b. m. rozpoczęto ów atak,
starannie przygotowany — w o
kolicy Krithia wysadzono w po
wietrze trzy miny, które znisz
czyły pozycye tureckie, poczem
zajęto sporą część tureckich oko
pów. Akcyi lądowej dopomagały
działa dwu monitorów angiel
skich, ogień zate gwałtowny pod
trzymywano tak długo, aż zdo
byte pozycye i okopy umocnio
no . dostatecznie, by ja przed
kontratakiem nieprzyjaciela upe
wnić. Turcy ponieść mieli straty
w ludziach bardzo znaczne.
Co słychać w Grecyi.
Ateny, 19 listopada. — Fran
[cuskj specyalny poseł do Grecyi,
Denys Cochin, został przyjęty na
specyalnej audyencyi prz.ez króla
Konstantyna i przedstawił mu
jasno żądania i propozycye
Sprzymierzonych. Podobno po
nowiono Grecyi propozycyę od
stąpienia jej wyspy Cypru, jeżeli
Grecya wesprze działania Sprzy
mierzonych. Zażądano również
zapewnienia, iż Grecya nie bę
dzie dążyła do utrudnienia lądo
wania wojsk Sprzymierzonych w
Salonikach, a w razie gdyby woj
ska Sprzymierzonych schroniły
się na terytorya greckie, nie bę
dzie ich rozbrajała.... Jaką król
Konstantyn dał odpowiedź, o
czywista nie wiadomo.
Walki w Serbii.
Bułgarzy zajęli Monastyr
Londyn, 19 listopada. — Niepo
twierdzone jeszcze, lecz za praw
dopodobne uznawane raporty do
niosły wczoraj wieczorem, iż
Bułgarzy, którzy byli zajęli Pri
lep, posunęli się dalej na wschód
południowy i zajęli Monastyr,
główne miasto serbskie w połu
dniowej części kraju, oddalone o
15 mil tylko od granicy greckiej.
Monastyr jest ostatniem więk
szem miastem serbskiem, jakie
dotąd wolne było od najazdu nie
przyjacielskiego.
— Tymczasem wojska francu
sko - angielskie w południowej
Serbii nad rzeką Crną odnoszą
sukcesy w walce z Bułgarami i
spierają ich wstecz; oznacza to,
iż Bułgarzy obeszli pozycye
Sprzymierzonych nad Crną, a
przekroczywszy przełęcz Babuna
| uderzyli dalej na północ na słab
sze liczbowo, wyczerpane nieu
stanną walką wojska serbskie ar
mii południowej i zepchnąwszy
je wstecz, dotarli do Prilepu i
Monastyru. Co się z tą armia
serbską stało, niema wieści na
razie. Francuzi j Anglicy posu
nęli się dalej na wschód, odebrali
Bułgarom Kasturino i pobili ich
na całej linii od Valandova do
Rabrova. Podobnież na francie
Csirkovo - Krusevica, Francuzi
w walnej bitwie pobili Bułgarów :
bitwa trwała dwa dni i dwie no
ce, a choć Bułgarzy przeważali j
liczbowo, to jednak taktyka tran- '
cuska i znakomita artylerya dała !
Francuzom zwycięstwo. Bułga— i
rzy ponieść mieli straty tak cięż- j
kie, iż cofnęli się poza rzekę Var
dar. Z Czarnogóry donoszą, iż
wojska czarnogórskie z Sandża
ku Nowo - Bazarskiego wycofa
ły się nad rzekę Drynę pod na
ciskiem przeważających liczbowo
wojską austryackich.
Berlin, 19 listopada. — Zwy— ι
cięstwa cenne Francuzów i An-- j
glików w zakątku południowej j
Serbii nie wiele mogą wpłynąć na ι
ogólną sytuacyę na serbskim te
renie: Niemcy i Austryacy prą
niewstrzymanie od północy, linia
ich ostatnich zdobyczy obejmuje
miejscowości Javor, Raska, Kur
sumlija, Radan, a wschodnie
skrzydło tych wojsk łączy się z
północną bułgarską armią, prącą
w kierunku zachodnim i spycha
jącą Serbów ku granicy Albanii.
— Z Turcyi donoszą, iż w Sa
lonikach ostatnio lądować zaczę
ły wojska włoskie.'
Londyn, 19 listopada. — Serbo
wie stawiają opór prawdziwie
bohaterski, walczą w sposób nie
porównany — oddziały małe sta
wiają czoło tysiącznym kolum
nom, a w ciągu całego odwrotu
nigdzie nie było popłochu, ucie
czki, nigdzie tyłów nie podali nie
przyjacielowi, walczą . o każdą
piędź ziemi, zadając ogromne
straty wrogom. N. p. przełęcz
Babuna była broniona przez prze
szło miesiąc przez 5000 Serbów
przeciwko całej kilkadziesiąt ty
sięcy liczącej armii bułgarskiej.
Istne nowe Termopile!.... I nie
zdobyli faktycznie tej przełęczy
Bułgarzy, lecz musieli ją obejść
bokami i drobnemi przejściami
górskiemi, okrążając Serbów od
północy ; wtedy ci się dopiero cof
nęli z przełęczy i dalej zastępo
wali drogę nieprzyjacielowi, choć
nie mogli już przeszkodzić zaję
ciu Prilepu i Monastyru.
Walki na Włoskim
Terenie.
Wielka Bitwa pod
Gorycyą.
Genewa, 19 listopada. — Wło
ska komenda przygotowuje o
stateczny atak na Gorycyę, w
którym ma być użytych 500,000
żołnierzy. Bitwa już się podobno
zaczęła.
Rzym, 19 listopada. — Twier
dza austryacka Gorycya długo
broniąca się atakom włoskim jest
od szeregu dni w strasznym o
gniu działowym, który zdaje się
zapowiadać «stateczny szturm
na miasto, a zapewne i jego zdo
bycie, bo nie jest ono już niczem
więcej, jak kupą ruin i zwalisk.
Włoskie wojska atakują jednoczę
śnie pozycye austryackie dokoła
twierdzy i ostatnio odniosły waż
ny sukces na północny - zachód
od miasta, gdzie stosy trupów
austryackich zalegają pobojowi
ska, zamienione w jedno ogromne
bagnisko — wskutek deszczów
od miesiąca padających. Austry
acy odpowiadają ciężkim ogniem
również i działa ich wzniecają
pożary po wioskach poza linią bo
jową włoską.
— Prasowe opisy walk pod Go
rycyą i na całym froncie Isonzo
przechodzą wszelkie pojęcie: dzia
ła najcięższe grzmią tam nieu
stannie dniem j nocą, a obecnie
toczy się czwarta już na linii tej
bitwa, którą dowodzi' osobiście
generalissimus włoski ^1Γ· Cador
na. Atak główny jest skierowany
na Gorycyę i Doberdo, które o
strzeliwa 1500 ciężkich dział wło
skich. Straszliwie utrudniają wa
runki walki klimatyczne przykro
ści, dość rzec, iż od paj*u tygodni
padają tam deszcze nieustanne ;
zamieniły one cały teren w istne
bagnisko, żołnierze na pozycyach
niektórych po pas stoją we wo
dzie j walczyć w tern muszą ! Zi
mno przytem wilgotne powoduje
choroby masowe.... W razie
sforsowania tych linii nad Isonzo
Cadorna zajmie Gorycyę, a praw
dopodobnie i Tryest, do którego
droga stanie mu otworem.
Walki na Wschodnim
Teatrze Wojny.
Wiedeń - Berlin, 19 listopada.
— Raport z walk na Wołyniu
entuzyastycznie wyróżnia wiel
ką bitwę pod Czartoryskiem, w
której Rosyanie mieli zostać na
głowę pobici. Szczegóły podają,
iż 2900 Rosyan poledz miało w
tej bitwie, a Niemcy zdobyli kil
ka tysięcy karabinów i innej zdo
byczy. Rosyanie założyli byii
nad Styrem rzeką na brz-egu le
wym kilkakrotne okopy, blokhau
zy wznieśli i baraki, co wskazy
wało, iż zamyślali tam przepę
dzić, zimę, lecz obecnie z całej tej
pozycyi zostali wyparci na brzeg
prawy rzeki.
Piotrogród, 19 listopada. —
Niemcy nad Styrem i wzdłuż ko
lei Kowel - Sarny wszczęli w
dniach ostatnich silną ofensywę,
ale pod Niedźwiedziami zostali
wstrzymani, w czem główną ode
grały rolę armaty i mitraliezy ro
syjskie. Na północnym odcinku
linii bojowej Rosyanie wstrzyma
li atak Niiemców pod Olaj na
drodze z Mita wy, pod Dź wiń
skiem w okolicy Jeziora Swcn—
tońskiego na pobojowisku Rosy
anie pogrzebali bardzo wielką
liczbę trupów niemieckich z o
statniej bitwy w tej stronie po
:hodzących.
Berlin, 19 listopada. — Kaport
niemiecki donosi o odparciu ata
kujących wojsk angielskich na
inii Messines - Armentieres.
(Dokończenie na stronicy. 12tej.).
J. Β. Pallasch wypo2ycza ρτβηΐ&αζβ
aa realność, sprzedaje karty okręto
we 1 realności. 1146 Noble uL
Młodociany Szach Perski
Rlinzt ,TOrRNAL'A".
SSB
1 WILSON WYŚLE PROTEST
00 AUSTBYI.
Kwestya mexykańska w kampanii
pr ezydencyalnej.
SZRAPNELE Z AMERYKI DLA NIEMCÓW
i
h
Villa raniony w bitwie?
WSTRZYMUJĄ ODJAZD WLOSKICH PAROWCÓW.
I | ________________
Roosevelt pójdzie bić Niemców?
PRZECIW KOMPANII „HARVESTER".
Dziś egzekucya Hillstrom'a.
ZATOPIENIE „ANCONY"
SPOWODUJE PROTEST.
Waszyngton, 19 listopada. —
Dr. Cecylia L» Greil z Nowego
Yorku, jedyna, o ile dotychczas
I wiadomo, urodzona Amerykanka,
która zdołała się ocalić przy za
topieniu „Ancony", złożyła za
przysiężone zeznania, które kłam
zadają raportowi austryackiemu
i stwierdzają, że nur austryacki
ostrzeliwał „Anconę" po jej za
trzymaniu się. hi
Bez względu jednak na to,
który z raportów — włoski czy
austryacki — okaże się prawdzi
wym, departament stanu wyśle
1 protest do Austryi, gdyż — po
pierwsze — małe ratunkowe ło
dzie nie mogą być uważane za
bezpieczne miejsce schronienia
dla obywateli amerykańskich na
pełneni morzu, a po drugie, fakt
torpedowania statku stojącego,
na którym znajdowała się jeszcze
pewna ilość pasażerów, sprzeci
wia się także duchowi przepisów
prawa międzynarodowego. Wo
bec tego protest zostanie w każ
dym razie wysłany, ale gdyby się
okazało, że Austryacy rzeczywi
ście zaatakowali i zatopili „An
conę" bez poprzedniego ostrzeże
nia, będzie on o wiele ostrzejszy
i bardziej stanowczy.
Zeznania Dr. Greil stwierdza
ją również, że nur miał wywie
szoną flagę austryacką, wielu je
dnak wyraża zdanie, że w rzeczy
wistości był to nur niemiecki,
który za zgodą Austryi wywiesił
jej kolory, a to z powodu danej
już przez rząd berliński gwaran
cyi, że niemieckie łodzie podwo
dne nie będą topić statków pasa
żerskich.
REPUBLIKANIE SIĄDĄ NA
MEXYKANSKIEGO KONIKA
Waszyngton, 19 listopada. —
Przewódcy partyi demokratycz
nej przewidują, że partya republi
kańska użyje polityki prezyden
ta Wilsona w stosunku do Me—
xyku, jako środka do zwalczania
demokratów w kampanii wybor
czej w r. 19IG, starając się na
podstawie jej wykazać, że partya
demokratyczna niezdolna jest
kierować sprawami zagraniczne—
mi. Przewidują różne w tej kwe
styi ambarasujące pytania, jakie
skierowane zostaną do prezyden
ta Wilsona, a mianowicie:
1. Ilu amerykańskich obywateli
zostało zabitych wskutek zawie
ruchy mexykańskiej ?
2. Ilu amerykańskich obywateli
widziało się zmuszonych opuścić
swe posiadłości i interesa na
skutek przestrogi prezydenta
Wilsona, by wyjeżdżali z Mexy
ku?
3. Jak wielkie szkody ma tery—
alne ponieśli obywatele amery— ,
kańscy wskutek rewolucyi mexy
kańskiej ?
4. ilu amerykańskich maryna
rzy zostało zabitych i ranionych
w ekspedycyi do Vera Cruz?
5. Ilu amerykańskich żołnie
rzy zostało zabitych j ranionych
w rozruchach na pograniczu me- «
xykanskiem,?
6. Dlaczego generał Carranz0
otrzymał uznanie jako tymczaso*
wy prezydent Mexyku, kiedjj
Huercie takiego uznania Stany
Zjednoczone odmówiły?
Partya demokratyczna nie o<
puści prezydenta, gdy będzie zmu
szony na pytania te odpowiadaq
ale i w jiej łonie znajdą się niektó*
rzy przewódcy, którzy nie po
chwalają polityki „czujnego wy*
czekiwania". Jako takich wymieć
niają senatorów Thomas'a z Co*
lorado j Williams'a z Mississippi,
oraz kongresmanów Estopinal'i
z Louisiany i Wliiterspoon'a i
Mississippi.
Inni demokraci uważają poli
tykę pana Wilsona za rozumną {
usprawiedliwioną, na co dowoc
spodziewają się otrzymoć w ocze
kiwanym rychłem zaprowadzeniu
spokoju i porządku przez Carran·
zę.
I NIEMCY SPROWADZAJĄ
AMUNICYĘ Z AMERYKI.
Bridgeport, Conn., 19 listopada
— „The Bridgeport Projectik
Co." zaczyna pracować nad wy*
robem 75,000 lekkich pocisków
szrapnelowych, które mają by i
dostawione przez Szwecyę d<j
Niemiec.
Wyszło ostatecznie zupełnig
stanowczo na jaw, że w kompa
nii tej zaangażowane s$ interesa
i kapitały niemieckie. Na budo··
we fabryki funduszu $2,000,000
dostarczył Carl Heyman z No«
wego Yorku, który wypłat doko
nywał za pośrednictwem domów
bankowych, mających konekcy<j
z Niemcami.
Jeden z dyrektorów fabryki o
świadczył, że warsztaty Kruppi
wyrabiają głównie działa i poci
ski ciężkie, dlatego Niemcom da
je się odczuwać brak pocisków
mniejszego kalibru. Brakowi te
mu fabryka w Bridgeporcie bę
dzie się starała zaradzić.
VILLA RANNY?
Nogales, Ariz. 19 listopada. —<
Otrzymano tu wymagającą po
twierdzenia wiadomość, że gene
rał Francisco Villa został ranio
ny onegdajszej nocy w potyczce
koło Agua de Coyotes, kilka mil
na północ od Hermosillo, Sonora.
Wiadomość tę przywiózł do No
gales, Sonora jeden z oficerów
Villi.
WŁOSKIE OKRĘTY W
STRACHU.
Nowy York, 19 listopada. —
Agencya linii okrętowej Italian
pod firmą „Hartfield, Solari and
Co." wydała oświadczenie, że
wszystkie włoskie okręty, znaj
dujące się w przystani tutejszej,
które miały odpłynąć do Europy,
>trzymały polecenie wstrzymania
się z wyjazdem aż do dalszego
zawiadomienia. Rozporządzenia
to spowodowane zostało zatopie
niem „Ancony", jakoteż obawą
Drzed nurami austryackimi j nie
mieckimi, grasującymi na Morzu
śródziemnem.
f ' '·
(Dokończenie na stronicy 12-tej)

Dziennik Chicagoski. [volume], November 19, 1915, Image 1
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Dziennik Chicagoski. [volume], November 19, 1915, Image 1 About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Dziennik Chicagoski. [volume], November 19, 1915, Image 1
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971