Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971, September 06, 1917, Image 4

Search America's historic newspaper pages from 1777-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more

{
                  title: 'Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971, September 06, 1917, Page 4, Image 4',
                  download_links: [
                  {
                   link: 'https://www.loc.gov/rss/ndnp/ndnp.xml',
                   label: 'application/rss+xml',
                   meta: 'News about Chronicling America - RSS Feed',
                  },
                  
{
    link: '/lccn/sn83045747/1917-09-06/ed-1/seq-4.jp2',
    label: 'image/jp2',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1917-09-06/ed-1/seq-4.pdf',
    label: 'application/pdf',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1917-09-06/ed-1/seq-4/ocr.xml',
    label: 'application/xml',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1917-09-06/ed-1/seq-4/ocr.txt',
    label: 'text/plain',
    meta: '',
},

                  ]
                }

Dziennik Chicagoski. [volume], September 06, 1917, Page 4, Image 4
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL

Image: of 8.

Page

All Pages

Issues

All Issues Text | PDF | JP2 (7.8 MB)

Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]), 06 Sept. 1917. Chronicling America: Historic American Newspapers. Lib. of Congress. <https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn83045747/1917-09-06/ed-1/seq-4/>

Newspaper Page Text

DZIENNIK CHICAGOSKI
THE POLISH DAILY NEWS
Th· oldest and most fnfluenttal Poltsh
Daily In the State of Illinois.
1s»k*v5 everv dav exeept Sunday· and
Ho'Ida v ».
PUBLISHKD BT
TUK POLISH PIBIJ8H1NG CO.
TKllMS OK SlO.HCRIPTlONi
yf.ir ..Ml··
*łx montb* ................. Î.0#
Thrff inonth*
O®* Μ o η fli
'■ fWcłgo Hy innłl for 1 mon·* h (1.ΛΛ
Te Ku roj»· for on* year 11.O·
Te CaitH'ln for ooe <.··
Ali lettons shąii be ûddtessed te:
THK poiJSłl Γ1 RI.IAHIV6 CO.
t4.TO-.T7 W, nivltloa «tre*f.
THf|»liniif Hurmiirlift 7fM0.
DZIENNIK CHICAGOSKI
Pf«»»o iłolltyrm po4«tltroae lolrwem
l*»«]»«krt»v τ* «itnaarh /ledn«H*eoeyefc
% ^Nifrrkl PAIwoceeJ.
VTTCHOPZI CODZTKM
wv]|w^v Medsiel ł Świat uroczystych
Za ogłoszenia I artykuły ood nai?łów
k?em ..Vadesfane". redakcya Dzle.m!ka
Ctîlcagoskiejço nie bierze odp«»wteii*tal
Po.<cL
PRZEDPŁATA WTSOSli
n«ftii|r .·*.ΛΛ
PAłrorłdlf Ϊ.Μ
Knartulal* 1.00
Mlfłlcnelf 0..-O
W rhlmi» pnratt mlMlteial*. O.W
Oo Knrop» H.M
Do Κληηιΐτ rormif 4.0#
Pieniądze mo*na pr2e*ła<? w ledno
certowvch enaczkacłi pocztowych albo
S rzez exores^wy !ub pocztowy Money
rder. Ws*»lki<· Hstv adresować należy*
ΤΠΚ pnî.nn P1'RI.|4PI>fi co.
1IÎW-S7 W. ntvNlon «trr^t.
Tflffn* HaTmarkft ΤΛ4·
Fząd narodu przez naród dla
narodu, nie zginie z powierzchni
ziemi.
—Abraham Lincoln
Mężowie stanu wszędzie ~§a~
dzają sif w zdaniu, że musi ist~
nieć zjednoczona, niezależna j|
%amorządna Polska.
■— Woodrow Wilson
MACIERZ POLSKA.
TELEFON MONROE 43*4.
ZARZ.^D GŁÓWNY»
ICs. Franciszek Gordon. Moderator.
Ks A. A. Kłowo. Wlce-Moderator.
W>Jclech F. Soska, Prêtes
Antonina Baranon-ska. Wiceprezeska,
Wojciech i'enkickl. Wlce-prezes.
Tomasz S «lachowski, Sekretarz.
Franciszek Witkowski. Skarbnik.
Btarisław Uiczmański. Dyrektor.
Wtedv:«»*w l^opatka. Dyrektor.
Antoni Mazurk. Dyrektor.
f.e>kad\a Kończyk, Dyrektorka.
Salomea Urbańska. Dyrektorka,
•-'ranciszka Hiescnke. Dyrektorka.
Dr Alexander Pietrzykowski. Lekarz
Naczelny.
Adw. P'otr P. Mindak, Doradca Prawny
Barta C. Wojtalewicz, Asyst. Sekr Gen.
60D/INY Bil ROWKi
Biuro Zarządu Głównego otwarte w
in· oowszednie od grodź. 9-teJ rano do
•-tej wieczorem, (w sobotę do 1-e.l po
południu). Wieczorem, w dni powszed
ale (z wyjątkiem soboty), od rodziny
T-meJ «îo 9-tej. — W niedzielę I święta
Uroczyste, biuro jest zamknięte
Ργμμ» : w poniedziałki i piątki wie
czorami od godziny 7-mej do ?-tej.
Wszelkie korespondencye do Główne
go Prezes* nalîi» adresować:
WOJCIKCH F. SOiK K.
, 1455 W. Dlvlaion *tr. ( kicano. Tli.
Sokretoraas w poniedziałki, wtorki,
frody i ozwartki. wieczorami od rodzi
ny 7-meJ do 9-tei, i od 1-szej popołu
dniu codziennie, z wyjątkiem soboty, od
• -tej do 1-szej.
SkarkaUta: we wtorki, środy 1 piątki
od godziny 7-mej do 9-teJ wieczorem.
•kładaaJa opłat. Wszelkie opłaty do Ka
ły Ołównej przyjmuje Kaayer Główny
jK>deaas godzin ofisowych. albo we dnie
w godalnach ofisowych. Sekretari Ge
imłay.
Wszelkie listy nadsyłać należy na rą·
ce Sekretarza Generalnego:
TOM .S. BI. 4C1IOU *KI,
*łW»«ry Foliah Mrua .Mater,
1455 W, Dit lalo· atr., Chicago, III.
FI> t\*E.
Prte kaay bankowe i eocztowe
fefceeks. money orders etc.) należy wy·
•tawiać na organlzacyę:
POI.I9H ALMA MŁTER,
f przesyłać pcd adresem:
FB. WITKOWSKI,
1455 W. Dlvlaion atr„ Chicago, 111.
„Macierz Polska".
Biuro Zarządu Głównego:
1455-57 W. Division Ulica,
Λ"· draglem plętrie.
Chicago, IIL
Starajcie Się Jak Najspieszniej
o Paplary Obywatelskie.
4
Każdy mieszkaniec tego kraju,
» ile jeszcze nie jest obywatelem
Stanów Zjednoczonych, powinien
|ak najspieszniej postarać się
przynajmniej o pierwsze papiery
obywatelskie.
Nadeszła chwila w której to
itało się koniecznością.
Zwłaszcza dla Polaków jest to
rzeczą ważną.
Wyrzec się poddaństwa pru
skiego, rosyjskiego lub austryac
kiego, a zostać obywatelem wol
nych Stanów Zjednoczonych, po
winno dla każdego być miłym o
bowiązkiem.
Czytajcie wszelkie wiadomości
o Sokołach Obywatelskich.
o
W SOUTH BOSTON. MASS.
nabyć można Dziennik Chicago
iki codziennie u Fr. Urbanowskie
go, — 13 Boston ulica.
ADM DZIEŃ. CHIC.
' Cadarefc «alblerty | MdiiMif)
WyfcaJieych oa kiesie·)· latwowl·!*
•yeb. ai· ma DZIENNIK. CHICAGO
•KI na awyob axpaJtach. bo tawau
pracuj· dla dobca luda. Oszukańes*
„flre aale·'* ttaaowcso V DZIENNI"
KU CHICAGOSKIM «fiaiua· M
«S· ΒβΜ, ·
UWAGI.
REZOLUCYE NIE
WYSTARCZĄ !
„Kogo Bóg pragnie ukarać,
temu rozum odbiera" — ma
wiali Rzymianie-w starożytno
ści.
Czyżby można wyobrazić so
• · »
bie lepszą ilustracyę tego przy
słowia niż obecnego najwyższe
go urzędnika naszego miasta,
który we własnych słowach
jest „burmistrzem szóstego
miasta niemieckiego na świe
cie", a siebie wciąż porównywa
z Waszyngtonem i Lincolnem?
Niemal od począfiku swego u
rzędowania okazywał zadziwia
jąca zdolność w błaźnieniu i
kompromitowaniu się. Megalo
mania, ślepa ambicya, przecię
tny intelekt, sprytni i bezskru
puiatni doradzcy, — oto czyn
niki, mało widoczne, których re
zultatcm jest, że William Hale
Thompson, burmistrz drugiego
największego miasta w Sta
nach Zjednoczonych, a czwarte
go na kuli ziemskiej, potomek
starej rodziny rodowicie ame
rykańskiej, którego ojciec wal
czył o zasadę równości i wol-'
ności i zachowaniu bytu i cało
ści Republiki Amerykańskiej,
który zamiast wykorzystać mo
żliwości i szanse zdobycia sła
wy niezrównanej patryotyczne
go obywatela, znakomitego u
rzędnika, działacza i przywód
cy w utrwalaniu jednością du
cha narodu i przygotowaniu
go z innymi działaczami i przy
wódcami do wykonania zada
nia, wymagającego wszystkich
sił moralnych i materyalnych
wielkiego narodu, możliwości
te i szanse odepchnął i dziś
stoi przed na rodem już z pięt
nem przypominającem Bene
dykta Arnolda, imię jego z od
razą jest wspominane w całym
kraju od morza do morza, a on
sam stawiany jest jako wzór
tego wszystkiego, czem Amery
kanin lojalny, miłujący swą
ojczyznę i szczerze życzący jej
powodzenia, η ie powinien być.
A jak łatwo mogłoby być i
naczej i
Wydarzenia ostatnich kilku
dni, stanowiące kulmiuacyę
dyslojalnej megalomanii bur
mistrza Thompsona, na tle
chwili tak ważnej dla narodu,
jak początek mobilizacyi no
wej annii poborowej, nie po
zostawiają już nic dla uzu
pełnienia głębi jego kompro
mitacji.
s
Dziś już ani przed miastem,
ani przed narodem, William
Hale Thompson nie ma ani cie
nia usprawiedliwienia, ani cie
nia słuszności dla upozorowa
nia swego stanowiska. Dziś już
przed całym narodem wykazał,
że czynem jest gotów swe po
glądy niepatryotyczne poprzeć.
Dziś już wykazał, że jako ślepe
narzędzie swych Itajnyoh do
radzców przed jawnymi czy
nami nie cofnie się, jeżeli uzna
ją. że czyny te prowadzą do
osiągnięcia upragnionych am
bicyi zjednaniem sobie popar
cia żywiołów ant i wojennych.
AVilliam Hale Thompson ja
ko burmistrz miasta Chicago
odważył się uczynić to, czego
nie uczynili gubernatorzy czte
rech innych Stanów, c-zes^o nie
« * o
uczyniły lokalne władze stoli
cy Stanów Zjednoczonych, cze
go nie uczynił najwyższy urzę
dnik Stanu Illinois, a pod wie
loma względami zwierzchnik
jego.
■2
Tego a rcy błazeństwa, tej
niesłychanej kompromitacji
dopuścił się burmistrz m. Chi
cago w chwili uroczystej, gdy
naród amerykański poczyna
składać ofiarę całopalenia na
ołtarzu ideałów, dla których
podniósł zbrojną rfkę przeciw
prusactwu. W chwili tak pod
niosłej, gil y najwyższa głowa
togo narodu wraz z członkami
jego najwyższych ciał prawo
dawczych kroozy na czele po
chodu publicznego po ulicach
stolicy, aby uczcić tych obywa
teli, którzy ciałami sw^mi ma
ją zasłonić naród amerykański
przed zagładę ze strony prus
kiej autokracyi i militaryzmu.
w chwili tej burmistrz m. Chi
, cago daje w swem mieście
przytułek żywiołom, które pod
płaszczem pacyfizmu i wolno
ści mowy usiłuj# zasiać ziarna
niezgody wśród narodu i nieuf
ności dla rządu i jego dyrek
tyw, wytykając urojoną niesłu
szność i nieprawność w posrte
powaniu władz amerykań
skich, usiłując wzbudzić niena
wiść do Sprzymierzeńców A
meryki, a milczeniem pomijają
wszystkie brutalności i bezpra
wia, których dopuściło się i do.
puszcza prusactwo, nie żądając
od niego ani reformy, ani resty
tuevi..
Tym żywiołom, które same
sie od {ikcyi wstrzymują, lecz
usiłują ją wywołać wpojeniem
trucizny niezgody i nieufności
w naiwnych, w malkontentów,
w tych, co mają rzeczywiste lub
urojone żale, w tych, którzy w
swym egoizmie indywidualiz
mu ogółowi nie mogą podpo
rządkować, w takich, których
nazwać można mianem neuro
tyków chorobliwych, wreszcie
w tych, którzy przed niczem
nie cofają s i v, co sprzyja ich
interesom partyjnym i ambi
cyom politycznym, tym żywio
łom dał burmistrz miasta Chi
cago przytułek w mieście, w
którym chwilowo piastuje naj
wyższy urząd, pomimo, ż(\zdraj
cum tym dano „kopniaka"
w innych Stanach i pomimo,
żo zwierzchnik burmistrza tak
że zakazał ini obradowania w
granicach Stanu Illinois dla
rozsiewania swej trującej pro
pagandy.
Υλ* naród amerykański jes-t1
rdzennie patryotycznym i że
William Halo Thompson nie
jest jego typowym przedstawi
cielem, dowodem jest powsze
chna aprobata, jaka spotkała
gubernatora Lowdena za wy
słanie gwardyi narodowej do
Chicago, aby jego rozkaz wy
konała bez względu na stano
wisko burmistrza; dowodem
jest także natychmiastowe zwo
łanie rady miejskiej na nad
zwyczajne posiedzenie, na któ
rem mimo techniczny cli 'trud
ności i mimo długiego lawiro
wania parlamentarnego ze
strony garstki zwolenników
burmistrza, aldermani wyparli
sio burmistrza i jego postępo
wania progermańskiego i for
malnie zażądali, ażeby nie poz
wolono żadnym zdrajcom, zwą
cym się pacyfistami, urządza
nia jakichkolwiek zebrań pu
blicznych w Chicago.
#
O ile to było możliwe, rada
miejska uratowała honor mia
sta Chicago. Cześć jej za to!
Okazała, że w chwili krytycznej
potrafi na bok odsunęć wzglę
dy partyjne i interesy prywat
ne, że ρ dira i'i czuć i działać,
jak prawdziwy patryotyzni te
go wymaga.
Lcvz nie na tom koniec. Pa
tryotyzni i honor miasta Chi
cago wymagają, ażeby wyda
rzenia ostatnich kilku dni się
nie powtórzyły. Kroki koniecz
ne, aby teniu zapobiedz, po
winny być jak najwcześniej po
wzięte. Rada miejska nie po
winna sic z togo obowiązku wy
winąć, gdyż reprezentuje po
krzywdzone obywatelstwo. Bur
mistrz jesÎ beznadziejnym. Po
prawy od niego spodziewać się
nie można. Opętały go macki
fałszywych doradzców, ambi
cya i niegalo wania. Zdrowy
rozsądek widocznie opuścił go.
Drngi skandal, podobny do te
go, jakiego byliśmy świadka
mi w ostatnich dniach, będzie
już -nie tylko konipromitacyą
dla samego burmistrza, ale tak
że i dla obywatelstwa.
Dlatego to obywatelstwo po
winno żądać, ażeby rada nietyl
ko odpowiednimi krokami za
pobiegła powtórzeniu się po
dobnych wydarzeń, ale nawet
aby nie dopuściła do czynów o
ficyalnych ze strony urzędni
ków miejskich, któreby cień
mogły rzucić na patryotvzm
miasta Chicago. Rezolucye,
przyjęte na sesyi onegdajszej,
nie wystarczą!
7 FARMINGTON, MICH.
Fhvaj Detrolcz*ni<\ Michał Stan I
sławski, lat 35, 385 LaSalle ave. i Al.
Ostrowski, lat 30. 7amieszkującv przy
ul. Buchanan, zabici zostali, gdy au
tomobil. w którym jechali, obsunął
się na drodze i spadł do rowu.
Ciała ich przywieziono do Farming
ton.
Protokół ze Zjazdu Dziennikarzy
Polskich w Ameryce,
odbytego dnia 2-go i 3-go września 1917 w Chicago.
(Dokoûczenie.)
DRUGI DZIEŃ ZJAZDU.
SES Y A POPOŁUDNIOWA.
Wiadomsć o przybyciu iia Zjazd
przedstawiciela misyi dla Armii Pol- I
skiej we Francyi sprowadziła grono
osób, które pragnęły go poznać i słów
kilka od niego usłyszeć, choć nio zo
stały zaproszone. Pan Gąsiorowski po
witał ich wszystkich bardzo serdecz
nie, Izba zaś milcząco zgodziła się,
aby przybyłym pozwolić zostać także
na mającem nastąpić jego przemówię
niu i enewtualnie na dalszym ciągu
seayi.
Po rozpoczęciu obrad przewodni
czący prosi pana Gąslorowskiego o
zabranie głosu, co też ten czyni. Po
złożeniu życzeń Zjazdowi stwierdza
mówca, że praca polska na wychodź
twie zasługuje na pełne uznanie. W
pracy tej wybitny udział wzięła pra
sa. która miała i ma ciągle jeszcze
bardzo ciężkie zadanie. Przybył tu z
kraju przeważnie lud biedny, ciemny,
wydziedziczony i tu właśnie prasę pol
ską czekał ciężki trud, by lud ten łą
czyć. prowadzić i nieść przed nim oś
wiaty kaiTaniec. To zadanie zostało
wypełnione.
Pomoc dana przez wychod^two a
merykańskle Ojczyźnie w tej wojnie
miała znaczenie nie tylko materyalne
ale i moralno — i to większe niżby
się to może komu zdawało. W kraju
dotychczas o Polakach w Ameryce
niewiele myślano, ale teraz oni sami
się wybili — cl zapomniani — to nie
znane bezimienne mrowisko.
Wychodztwo tutejsze ma obecnie
dwa główne, szczytne cele do wyppj
nlenia. a mianowicie po pierwsze
stworzyć podstawę siły kraju i po
drugie, wrócić syny Polski ziemi oj
czystej, aby tam wlać nowe siły i du
cha demokratycznego.
Nasz lud polski jest kamieniem w ç
gielnym narodu i zawsze stał na
straży czystości narodowych dążeń,
kierując się jakimś zdrowym instynk
tera, który go nigdy nie zawodził.
On też posterował naszą polityką, po
mimo kłótni polskich przewódców,
bo polski kmieć odczuł, że z pomię
dzy dwu nieszczęść, jakie groziły na
szej ojczyźnie w postaci zalewu ger
mańskiego i brutalnej siły moskiew
skiej — pierwsze jest straszniejsze.
Ten instynkt też kierował usiłowa
niami Rady Tymczasowe, gdy ście
rała kurz moskiewski, a pruskiego
nie dopuścić się starała.
Idziś cały ten lud i naród zrozu
miał. że koniecznem jest dla nas
wytworzenie Biły, bo oświadczenia
parlamentarne są zbyt kruchy· dla
naszych nadziei 1 dążeń podstawąl.
Ostoją .takiej siły jest wytworzeni»
własnej armii. Trzeba się zabrać do
jej tworzenia zaraz, bo dekret fran
cuskiego rządu wydarty został mu
naszemi garciiarai. na LM godzin
przed upadkiem pierwszego rewolu
cyjnego rząd*j rosyjskiego, który się
nań zgodził. Następny rząd jużby mu
był się sprzeciwił.
Powinniśmy wytworzyć armię, o—
raz osobny komitet, który na niej
się oprze, a z drugiej strony stanie
na straży jej Interesów.
Od Francy! otrzyma nasza armia#
wszystkich polskich ochotników, któ
rzy służyli w wojsku francuskiem i
to nie tylko urodzonych w ojczyźnie,
ale także potomków polskiej emi
graevi. Prócz 'tego napłyną do niej
wolentaryusze z Anglii, Holandyi i
t. d.. tak, żo razem zbierze się około
25,000. w czem 1,000 oficerów. Aby
jednak była to prawdziwa armia,
musi ona liczyć co najmniej 60,000
i tej reszty powinna dostarczyć A
meryka.
To jesi też jeden cel misj i — ouuk
drugiego, aby zwrócić się do tutej
szych polskich organizacji, z niemi
razem działać i skłonić do współpra
cy w utworzeniu komisyi dla spraw
polskich. Ta komisya miałaby naj
pierw za zadanie zdobyć uznanie na
rodowości polskiej u wszystkich Λ—
liantów, oraz wysłać do wszystkich
państw sprzymierzonych swoich
przedstawicieli.
Mówca kończy wreszcie apelem, o
współpracę przy tworzeniu Armii
Polskiej w myśl hasła: Niech ten re
krut. który ma wdziać na siebie
mundur amerykański, wdzieje za
miast tego mundur polski.
Zebrani podziękowali gorąco panu
Gąsiorowskiemu za jego przemówie
nie, poczem przewodniczący zaprosił
do głosu pana Stanisława Gutow
skiego.
Ten zaczyna swój referat od
stwierdzenia, że prasa i polityka są
niejako małżeństwem, bo prasa pro
wadzi szersze masy do zrozumienia
polityki i jej celów. Dlatego wzajmne
zrozumienie się jest między tymt
dwoma czynnikami konieczno, zwła
szcza. wobec faktu, iż oba mają je
den cel. a mianowicie dobro narodu.
Co się tyczy polityki polskiej, to
trzeba zdać sobie sprawę z tego* że
aczkolwiek kwestya polska stała się
jedną z zasadniczych kwestyi ogól
no-europejsklch. Polskę musimy jed
nak zdobyć sobie i wypracować wła
snemi rękoma. Ponieważ pracy nie
zasypiamy, możemy być pewni, że
Polska będzie, ale trzeba się także
jeszcze zastanowić, jaka ma być pol
ska polityka. Pod tym względem jas
ną jest najzupełniej ta rzecz, że kom
promis między nami a Niemcami jest
rzeczą niemożliwą, a tego przede—
wBzystkieni uczy nas geografia i nie
tajna nikomu okoliczność, że Niem
com jest u siebie za ciasno i muszą
dążyć do ekspansji, która siła ko
nieczności kierować się będzie na
wschód. Przyjaciół i przeszłych
sprzymierzeńców może zatem Polska
szukać tylko u innych narodów.
Otóż z pośród wszystkich naro
dów europejskich, które zarówno Jak
Polska muszą mieć za zadanie i cel
swój nie rozszerzanie się, ale zacho
wanie tego, co posiadają, stoją prze
dewszystkiem Francya i Włochy.
Kraje te o jednolitej i skonsolidowa
nej ludności do podbojów nie będą
dążyć, zadawalniając się, jeżeli tyl
ko posiadać będą ziemie etnograficz
nie do nich należące. To są dwaj
konieczni i naturalni sojusznicy na
si w przyszłości. Ich interesa doma
gają się przymierza z Polską. W Ro
syi konstrukeya nowego rządu re
publikańskiego zajmie co najmniej
dziesiątki lat i zamiast niej Francya
musi mieć za sobą na wschodzie ίη
ną a mianowicie w Foisce.
Również takim naturalnym sojusz
nikiem będą Włochy. Co się tyczy
Anglii, to wobec możliwości połącze
nia się flot Stanów Zjednoczonych 1
Japonii nic może się ona uniezależ
niać od stosunków na kontynencie
europejskim. ,g'dzie przedewszystkiem
baczyć musi na to*, aby Niemcy nie
zapanowały 1 powtórnie jej nie za
groziły. Dlatego utworzenie i utrzy
manie w przyjaznych stosunkach ze
sobą na wschodzie potężnego państ
wa polskiego leże»· będzie także w
interesie Wielkiej Brytanii i stad
wnioskować można, że to nasz trzeci
sojusznik.
A teraz zastanowić się wypada, ja
ki ma być stosunek Polski do innych
państw sąsiednich, skoro doszliśmy
do przekonania, że kompromis z
Niemcami jest rzeczy niemożliwą.
Tutaj jako pierwsza zasadę przy
jąć należy, że nierozsądkiem byłoby
się otaczać wokoło murem wrogów
i ''e raczej przyjaciół należy szukać
wśród sąsiadów. O tem pamiętać
winniśmy w stosunku do Węgrów, z
którymi mamy zresztą pewne pod
tym względem tradycye historyczne.
Co się tyczy kwestyi bałkańskiej,
to zależeć nam powinno na dobrych
stosunkach nie tylkoz Serbami, ale
1 z Bułgarami, biorąc zwłaszcza pod
uwagę, że wykazali oni bardzo wiel
ką tężyznę, tendencję do solidnego
rozwoju i mogą stać si? państwem
znakomicie zorganizowanym. Dla u
•łożenia wzajemnych pratensyi po
między BuŁiaryą a Serbią najbar
dziej wskazaaym wydawałby się kom
promis kosztem Turcyi. Rumuni ro- j
zumieją sami dobrze konieczność
swego sojrszu z Polską dla stworze
nia drc,*i wodnej między Bałtykiem
a Morzem Czarnem — przez Wisłę i
odpowiednie kanały Prutu. Dunaju
itd. W ten sposób możemy utworzyć
zaprzyjaźnione z poważną liczbą róż
nych narodów potężne państwo jako
silną baryerę między Rosyą a Niem
cami.
Co się tyczy kwestyi austrayckiej
to żądamy od Austryl tfiko zwrotu
zabranych ziem polskich, a pozatem
i oua i jej stosunki wewnętrzne ma
ło nas mogą. obchodzić. Rosya znaj
duje się obecnie w stadyum tworze
nia się i przedwcześnie byłoby dziś
stawiać jakieś horoskopy czy recep
ty, pamiętać jednak należy, że Rosya
tworzyć może i powinna najlepszy
rynek zbytu dla Polski.
Kwestyi ukraińskiej nie wolno
nam Już żadną miarą więcej trakto
wać ze stanowiska galicyjskiego.
Dzisiaj trzeźwi i wybitniejsi Ukraiń
cy rozumieją to, że jeżeli Ukraina
uzyska niepodległość, spora rzesza
Ukraińców znajdzie się pod panowa
niem polskiem, a sporo Polaków pod
ukraińskiem, gdyż na ziemiach pol
skich zarówno jak na ukraińskich i
Polacy i Ukraińcy są autochtonami.
Dlatego z natury rze-czy w interesie
obu tych państw leżałoby utrzymanie
jak najlepszych stosunków.
Odnośnie do Kuryi Rzymskiej Pol
ska musi utrzymywać z nią dobre
stosunki zarówno ze wzlędu politycz
nego jak z tego, że jesteśmy faktycz
nie najsilniejszym narodem jednoli
cie katolickim. Poza tern mamy tak
że i pewne zobowiązania moralne wo
bec katolicyzmu. Pamiętać należy, że
w czasie prześladowań moskiew
skich niejednokrotnie polskie słowo
można było usłyszeć głośno wypowie
dziane tylko w kościele, Kościół te*
przyczynił się w znacznej mierze do
utrzymania Polskości.
Nie można tu także pominąć mil
czeniem jednoj z najważniejszych
kwestyi wcwntęrznych przyszłej Pol
ski, t. J. kwestyi żydowskiej. W in«
teresie naszym leży uniezależnienie
się od Żydów, nic w inny jednak
sposób jak przez odpowiednia orga
nizację. W każdym razie powinniśmy
unikać jątrzenia i pamiętać, że po
lityka polega zawsze niema] na kom
promisie. Dlatego wartoby się poro
zumieć przez nawiązanie ..rozmów"
polsko-żydowskich w prasie i poza
ni*.
Co się tyczy obecnej naszej pracy
w Stanach Zjednoczonych, to musi
ona być najkoinpletniej uzgodniona
z polityką amerykański#.
Dla zapewnienie odpowiedniego
rozwoju przyszłemu państwu pol
skiemu potrzebno jest konieczne u-·
trzymanie komunikacyi z Aliantami,
co możliwe jest tylko najłatwiej
przez Morze Śródziemne. Dlatego w
iuteresie Polski leży, aby nie dopu
ścić do tego morza Niemców ani bez
pośrednio ani pośrednio.
lak się zresztą karta przyszłej Eu
ropy uks7tałLujc, tego na razie nie
podobna przewidzieć, stwierdzić jed
nak należy, że zasadnicze pod tym
względem projekty opierają się na
dwu pianach. Pierwszy z nich polega
na stworzeniu szeregu małych pań
stewek .drugi na powołaniu do życia
związków małych państewek. Pierw,
szy z nich jest niemieckim, drugi an
tiniemieckim.
Wyciągając z Jego wszystkiego
konkretne 1 ostateczne wnioski,
stwierdzić należy, że bezpieczeństwo
przyszłej Polski opiera się :
J. Na niepowięlcszeniu się teryto
ryalneiu Niemiec
2. N%. odcięciu xicmcow οα .viurj»
^•ódziemnego.
3. N'a oparciu .się na aliansie z
Francyą ł Włochami, oraz na zawią
zaniu i utrzymaniu takich atosunków
z sąsiadami, ahy jak najmniej mieć*
między nimi wrogów.
Po podziękowaniu panu S. Gutow
skiemu za jego piękny referat, wy
głosi! p. Zieliński odczyt o armii pol
skiej, poczem Zjazd postanowi} od
roczyć się na pół godziny, uchwalając
zarazem, że następna sesya ma się
odbyć jedynie w kolo dziennikarzy
i zaproszonych specjalnie poprzednio
osćb. Podkreślić to należy z tego po
wodu, że niektórzy czuli niesłusznie
potem żal do Izby czy pewnych jpj
członków, gdy uchwałę z obowiązku
wprowadzano w życie.
S ES VA WIKCZOIt.V.A.
Resyę wieczorną otworzył przewod
niczący. zapraszając p. fi. Setmajcra
do wygłoszenia odczytu na temat re
emigracyi, poczem referent odczytu
o armii polskiej przedstawił odnośnie
do niego wnioski .które po dvskusyi
przyjęto w następującym brzmieniu:
1. Rzucając zasłonę na wszelkîe
dotychczasowe walki. wrywaray
wszystkich przeciwników naszych do
wspólnej pracy dla Niepodległej i
Zjednoczonej Polski, za pomocą ar
mii, formowanej pod znakiem Bia
iego Orła. v,
2. Zjazd zwraca srę do wszystkich
dziennikarzy polskich, aby jak naju
silniej poparli ideę stworzenia mię
dzypartyjnej komisyi wykonawczej,
mającej być zaczątkiem władzy na
rodowej.
3. Zjazd solidaryzuje z dotychcza
sową akcyą Wydziału Narodowego w
sprawie tworzenia Armii Polskiej na
wychodźtwie i zobowiązuje się tę ak
cyę jak najgoręeei popierać.
W odniesieniu do referatu p. Tet
majera uchwalił Zjazd cai^ sprawę
na razie odłożyć do dalszych prac
Wydziału Narodowego.
P. Zieliński stawia wniosek, aby
do wszystkich referatów na przyszły
Zjazd w Detroit wyznacjyć korefe
rentów, co też Izba jednogłośnie
uchwala.
LJttiCJ lia τ» ■« ·ν/.;ν ΙΛ Γ. . . _r ,
postanowiono utworzyć na czas mie
dzy pierwszym a drugim Zjazdem
egzekutyw? dla spraw bieżących, któ
ra ma zająćć się^odnoMiemi do nloli
kwestyami prusowomi i zarządzenia
mi. Na członków tego tymczaso
wego zarządu powołano istniejący
już komitet konstytucji (panowie
Kośdński, Wazeter, Chrzanow
ski, Przyprawa i Papara). Postano
wiono również, że przygotowaniar.il
do przyszłego Zjazdu w Detroit ma
ją się zajęć pp. Kościński, Wolczyń
ski, Wusza pT. Zieliński. Celem czę
ściowego pokrycia kosztów tego
Zjazdu, uchwalono zwrócić się do
wydawnictw o wyasygnowanie dro
bnych funduszów, a w szczególności
od pism codziennych po $5, od ty
godniówce zaś po $2.no
Następnie Zjazd, wyrażając raz
jeszcze podziękowanie panom Gąsio
rowskiemu i Gutowskiemu, uchwalił
zamianować ich członkami honoro
wymi tworzącego się Stowarzyszenia
Dziennikarzy Polskich, poczem po
stanowiono wysłać następujące tele
gramy:
TELEGRAMY I KABJiO(»RAMV:
Tołegiani do prezydenta Wilsona:
Publishers and Editors of Ame
rican newspapers printed in the
1'ołish lunguage at Convention in
the* <'ifv of Chicago aH-srmhlefl,
take tlili* opportunity of c\prr.su
ing tlieir undivided Kupport und
loyalty to you Mr. Prc^idciit and
the American princlplcs mo ably
ropre*cnłed by yoo.
KaHogram do prezydenta Francji
Poineare'go, brzmiący w polakiem
tłómaczeniu jak następuje:
Zjednoczenie Dziennikarzy Pol
skich iv Ameryce zasyła pann pa
panie Prezydencie wyrazy najgłęb
szej wdzięczności i hołd z powodu
dekretu z dnia 4go czerwca o for
mowaniu Armii Polskiej we Fran
j cyi jako podwaliny Polski Zjedno
■·
czonej i Niepod'eglcj. Merli żyje
Franc.v a zwjri^ka. Niech żyje
/Jednoczona i Niepodległa Polska,
liahlogram du twor/yeej się ΛπηΜ
Polskiej we Krancyi na ręce pułko
wnika Alokiejewskiego, l na wniosek
pana Gasiorow.sk iego. )
Zja/.d Dziennikarz.} Polskich w
v\inerjre, dus/.,*· j «crccm /. Waml.
Liczcie na nas. \je<-h żyje Armin
Polska.
Telegram do gubernatora Lowdcna
7. raeyi ostatnich zajść w Chicago:
The Polish Mditors Association
of America, now eoinened at llw
PoILsh Press tiul» οΓ Chicago, eon
Kruliilnlr you on your decided and
truły American stand relative to
the Catherin u of tlie co sulled pa
cifiste in Chicauo. We are in
liearty accord w ii li you, and tho
fédéral administration, and Prési
dent WTson, as its leader, ïn tlio
foreel'ul pro.secut.iou of the war
to the end thaï the cause of II*
berty and justice · hall triuinph.
Telegram do pana ^teiana Hoff
mana, prezesa Stowarzyszenia Sło
wiańskich Dziennikarzy w Pittsbur
ghu, z podziękowaniem za nadesła
ne przez Stowarzyszenie życzenia:
Zjazd l)/i«Minikar/.y Polskich i?
mieście < liieago przesyła wyrazy
serdecznej podzięki ltraciom Sio
wianom /h ich szczere życzenia I
depes/ę i<|i postanowił z.iciągnąfl
do protokółu.
Mst y. kondoiencyą do żony zmar
łego senatora Johna W. Keurna w
Indianapolis, Ind.:
Puhlishers and Mditois of Anie.
ricaii newspapers printed jn tlir
Polish langmige., now jn session at
the City of Chicag·», by a résolu
tion spread upon tlie minutes of
their convention, evprcss their
deep »y ni pal II,y to you « m t lie Pr
of your heloved hushand. The
passing of the Honorahle John \V.
Kern is a distinct ioss to oui* coun
try at a moment of its jjreatest
need, and v.*e sheJ! ever cherish hls
niemorv as a friend of oppresscd
and suffering Poland.
Ν a tem obrady Zjazdu zakończono.
W. PAPAKA,
ickretar/, Zjazdu.
POLACY W AMERYCE.
Z FILAlHOM'ïl, ΓΛ.
•lun Vir(l(iH>ki pracował przez ^z*
reg lat i ciułał -crosz;, aby, Wedy na
dejdzie odpowiednia chwila, mógł po.
wrócić do Polski z pieniędzmi. Uciu
łał juz coś §100j. które ukrył w ku
ferku. Przed tygodniem przeprowa
dził idę pod nr. J:!21 S. I*a11osi ul.
i tam u państwa Andrzejostwa Po^u
towskich zamieszkał Jak zwykl··.
Niedowiskl zamyka! i tam swój .skarb
i sz^dł rano do roboty, a wracał wic.
czorem do domu. W ubiegły sobót»;
powrócił do domu i ku swemu prze
rażeniu zauważył, że mieszkanie by
ło otwarte, meble poprzewracane, ku
fer jego rozbity, a w mieszkaniu ni«:
było ani nawet śladu po gospoda»
rzach. Przekonał się niebawem, /e
jego pięcioletni dorobek, który miał
zawieź·'· do żony i dwojga swych dzia
tek. przebywających w Polsce, takż·.»
zniknął. Gospodarze może wzięli I
zostawiwfczy wszystkie swoje meble,
uszli w niewiadomym kierunku z łu
pem. Niedowiski dał znać o zgubie
do po!i<yi w 17 dystrykcie. Detekty
wi rozpoczęli poszukiwanie, ale do
dziś nie natrafili na ślad sprawców
kradzieży.
Kto właściwi* Niedowiskicnui
wziął $1000, czy gospodarze. czy
ktoś inny, nie wiadomo, jednak ję.-;r
faktem, że stał się znowu biedakiem.
Wypadek powyższy powinien być
dla drugich odstraszającym przykła
dem. by oszczędności swoich nie prze
trzymywali u siebie, ale w banku.
Z Bi l· KAI.O. Χ. V.
Pobili isię dwaj aspiranci na ż«d
nierzy Wuja Sama. bo każdy z nich
chciał wykazać, że jest lepszym i od
powiedniejszym na żołnierza. Od
sprzeczki przyszło do kłótni a osta
tecznie znaleźli się obydwaj na staeyl
policyjnej przy 1:5ej ul. Nazwiska
niedoszłych pogromców Niemców s-i;
Andrzej Wożniak i fmdwik Paplic.
Sędzia Watkins ich uwolnił., radził
natomiast ,aby spieszyli na staryę
rekrutacyjna i natychmiast zapisnll
się jako ochotnicy do iirmii Wuja
Sama, ponieważ, jak twierdził, tani
najlepsza będą mieli sposobność wy
kazać, kto jest zdolniejszy do prze
trzepywania skóry wrogom ^Ameryki.
z Mii/w.u κκι:, wis.
A. Nierar/yński. lut 11. 1171 Ha·
nover ul., poniósł w niedzielę śnii^r
gdy wpadł do otworu kanału, przy
Greenbush ul i Harrison ave. Chło
piec chciał zobaczyć, jak głęboki je«t
otwór i gdy zanadto się przechylił,
wpadł do otworu 100 etóp głębokie
go.
Nicmczyński powracał z pry w pił
kę wraz z 8. Ilelt machem, tH 4 — 1.
ave. i gdy chłopcy przechodzili obok
otworu, który był oprodzony. Nicm
czyński postanowił zobaczyć, jaki ot
wór jest głęboki i dostawszy się PoT.a
ogrodzenie, rzucił najpierw karnieA
do otworu, a następnie przechylił się
nad nim i wpadł. Odniósł on pęknię
cie czaszki i prawie każda koić zosta,
ła kłamana w jego ciele. Przywołane
straż ogniowy i kapitan oddziału nr
31 wszedł do otworu i wyniósł zwło
ki chłopca.
Pogrzebem zajmował się p. Marcin
Czerwiński.

Dziennik Chicagoski. [volume], September 06, 1917, Page 4, Image 4
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Dziennik Chicagoski. [volume], September 06, 1917, Page 4, Image 4 About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Dziennik Chicagoski. [volume], September 06, 1917, Page 4, Image 4
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971