Newspaper Page Text
ΙΙΒΒΜΤ f.-πτιψι*- » DZIENNIK CHICAGOSKI ENTEJEKD JkS AECOND-CLA53 JUTTŒUBCDJBŒZWTI ITO. ATTHBPOST OFFICE-&T CHICAGO, jmNDiS.UNDB*ACT OF MAKCB 3Λ0. U7». Zapisujcie się do „Czerwonego Krzyża" !Sr. 218. PONIEDZIAŁEK DNIA 17. WRZEŚNIA — (MONDA Y. SEPTEMBER 17.) 1917 ROKU (βο ZA NUMERO ROK XXVIII. ROSYA OGŁOSZONA REPUBLIKA. MANIFEST Kierenskiego Koniec Zamachu Korniłowa. Rosya w Kontrofensywie. Niemcy ewakuują Belgię--? Z Włoskiego Frontu. INNE TELEGRAMY. Afera Argentyńska. ROSY A — REPUBLIKĄ! PROKLAMACYA KIEREN. SKIEGO. Piotrogród. 17. września. — Rosya została formalnie i stano wczo ogłoszona Republiką — ma nifestem premiera Kierenskiego, datowanym z dnia 14go września, który brzmi jak następuje: „Zamach i rebelia gen. Korniłowa zostały stłumione, jednakże zamieszanie i zanie pokojenie, spowodowane ni mi są wielkie, a stąd znów wielkiem jest niebezpieczeń stwo, zagrażające ojczyźnie i jej swobodzie. Uważając za potrzebne, aby skończyć z niepewnością na zewnątrz co do państwowej organizacyi ! Rosy», a pamiętając o jedno głośnej i entuzyastycznej a probacie idei republikańskiej wyrażonej na zjeździe pań stwowym wszech-rosyjskim w Moskwie, rząd prowizory czny ogłasza niniejszem iż konstytucyjną organizacyą, przez jaką i podług której państwo rosyjskie jest wła dane — jest organizacya re publikańska, czem się .zara zem ogłasza niniejszem Ro— syę — Republiką, (podpisano:) Kierneskij, mi nister i prezydent. Zarudnyj, minister sprawie dliwości. Przypuszczać należy, iż tytuł „prezydent" przydany do podpisu Kierenskiego oznacza prezydenta ministrów, ponieważ prezydentem republiki rosyjskiej nie jest — chyba... że jest to z kolei za mach stanu ze strony Kierenskie go i jego rządu prowizorycznego, który go może na swej sesyi o brał prezydentem. Rząd ten po - stanowił. iż nadal sprawy pań stwa mają być administrowane— do czasu wojny ukończenia przez Komitet Wojenny z pięciu; w skJad jego weszli: Kierenskij, Te res2czenko. minister spraw zagra nicznych. generał Wierchowskij. wódz naczelny, admirał Werder skij, minister marynarki i Niki tyn. minister poczt i telegrafów. Tenże rząd ogłosił, iż z powodów nie pomnażania trudności żywno ściowych w stolicy nikt od dnia 23go września nic będzie wpusz czany do miasta* bez pisemnego zezwolenia... przypuszczenia są jednak, iż nie tylko o żywność tu idzie, ale i o wykluczenie ze sto licy żywiołów niepożądanych — politycznych. Zdaje się. że rząd przechyla się na stronę programu radykalnego, który wyraził się na piątkowej sesyi Kongresu Żołnie rzy i Robociarzy Rosyi: tam to właśnie zażądano, że należy Ro syę natychmiast ogłosić republika demokratyczną, a wykluczyć sfe ry posiadające od wszelkiego w rządzie udziału; dalej oświadczo no się za zwołaniem powszechnej socyalno - demokratycznej konfe rencyi Rosyan, któraby wytwo rzyła rząd silny, nic wdający się w żadne względy i kompromisy — do czasu wytworzenia tego żą du — Kongres popierać będzie rząd dotychczasowy : konfereneya ma się odbyć w Piotrogrodzie, w dniu 25go września najdalej. Na stępnie znaczną większością eg zekutywa Kongresu uchwaliła a probatę ostatnich zarządzeń Kie renskiego co do postępowania z rewolucyą Korniłowa, oraz co do programu ogłoszenia Rosyi repu bliką. Na temze posiedzeniu mini ster spraw wewnętrznych Axen tiew zaklinał uczestników do po pierania rządu, dowodząc, iż pań stwo jest w rozterce i tylko silną ręfcą może się z niej wydobyć: Kaledines, ataman kozaków doń skich ciągnie na Piotrogród i za mierza oderwać Rosyę południo wą od północnej, Niemcy intry gują w Finlandyi i przygotowują expedycyç tamże, w kraju zgody niema !Mowa Axentiewa wywarła wstrząsające wrażenie i olbrzy mią większością uchwalono popar j cie rządowi. Wybory do konsty tuanty znowu odłożono, ponieważ w wielu dystryktach wyborczych organizacya wstępna nie jest skończona: obecnie mają się one odbyć 21go listopada, a posło wie zjechać się mają 28go listo pada. REBELIA STŁUMIONA. Piotrogród, 17. września. — C >kazuje się. iż wiadoięość o za strzeleniu się, czy też postrzele niu Korniłowa — była nie praw dziwą : rząd ogłosił, iż obaj głow ni przewódcy rebelii, Korniłow i Łukomskij zostali aresztowani, a wraz z nimi wspołoskarżeni gene raowie Romanowskij i Plenszew skij; stało sir to w · Mohilowie. dokąd przybyła komisya rządo wa. W szystkie wojska w Mohi lowie są lokalne. Jakim będzie los Korniłowa — nie jest pewne; wie lu ma 011 sympatyków, jako świetny generał i żołnierz, a bądźcqbądż nie zdrajca, bo fron tu nie osłabił, rozlewu zaś krwi, . gdy ruszy! na Piotrogród też nic byJo; zato z drupcj strony doma gają się stracenia go, skoro rząd karę śmierci przywrócił, by nie powiedziano, iż ona tylko jest dla żonierzy, a generałowie mog^ ujść cało. Rząd wydał proklama-j cyc do oficerów i żołnierzy w sprawie stłumionej rebelii i wzy wa do naprawienia dezorganiza cyi przez nią spowodowanej a stawienia tern energiczniej czoła nieprzyjacielowi. Okazuje się rze czą pewną, iż większość ' ofice rów i żołnierzy, ekspedyowanych na Piotrogród przez Korniłowa. nic wiedziała faktycznie o celu i politycznem tle wyprawy olej, ze więc ich dobrej wian* nadu żyto. Mylnem jest doniesienie, iż ataman dońskich kozaków Kalc dines został arcszJtowany; kozacy jego jednak oświadczają się z absolutną lojalnością względem rządu. Z Finlandyi nadchodzą wieści niepokojące: zdaje się rze czą pewną, iż tam intrygi niemie ckie podsycają ruch separatysty czny, być może też, że Niemcy nawet wyprawę zbrojną na Fin landyę przygotowują... Podpa dającem jest, iż Niemcy na fron cie ryskim działania zupełnie za trzymali — napewne w tem musi się kryć plan jakiś,—jaki, to ry chła przyszłość okaże. Organiza cyc demokratyczne fińskie · u chwaliły postanowienie, by wszy scy oficerowie fińscy armii i ma rynarki podpisali rezolucyę, wy rażającą lojalność względem Ro syi: nieporozumienia w tej spra wie powstały -jakieś na okręcie wojennym „Pctropawłowsk", a żołnierze skutkiem tego zastrzeli li czterech oficerów, co owej rc zolucyi podpisać nie chcieli. Or kanizacye demokratyczno - rewo lucyjne w Helsingfors potępiły czyn żołnierzy owych... ROSYANIE W UFfclMSY wiżl. Londyn-Piotrogród, 17. wrześ nia. — Wojska rosyjskie wszczę ły na froncie ryskim silną ofensy wę — właśnie w tej okolicy, skąd — jak przypuszczano Korniłow obawiano się rozprężenia i dezor ganizacyi. Wojska rosyjskie wal czyły z wielką dzielnością, odpar ły Niemców bardzo wydatnie i wzięły im trzy miasteczka: Me dug. Pełne i 'Kronbcrg. dalej w okolicy Lcmburg wojska rosvj skie zajęły wsie Kietzen i Sisse ral. Wszystkie te walki toczą się w okolicy głównej tam miejsco wości Segwald, oraz na drogach do Pskowa. W bojach owych świetnie się znów odznaczył ba talion kobiet, który pod gęstym egniem niemieckim atakował ροΊ Spita i Runen; Rosyanîe wzięli sporo jeńców, dział i mitraliez w punktach odebranych Niemcom. — Również na rumuńskim od cinku zaczyna się powodzić broni rosyjskiej : pod Oczna, Foksza nyi. Maraczeszti odparto silne a taki niemiecko - austryackic, za dając wielkie straty nieprzyjacie lowi. — Walki awiatyczne na' tym froncie szczególnie nad Zatoką Ryską ożywione: torpedowce ro syjskie' zbombardowały przed trzema dniami baterye niemiec kie na brzegach Zatoki Ryskiej v. dobrym rezultatem, poczem się cofnęły, szkody nic doznawszy. Berlin, 17. września. — Na ro syjsko - rumuńskim froncie poza działową i rekonesansową robota, niema ważniejszych wydarzeń. WŁOSKI FRONT. Rzym, 17. września. — Xa wy żynie Rainsizza wojska włoskie postęp zrobiły dobry, biorąc do niewoli 400 Austryaków 7. 17tu o ficerami. Kanonada tam trwa gwałtowna, a aeroplany włoskie bombardują pozycye austryackie na wschód od szczytów San Ga briele. W* Trentino rekonesanse; wydarzeń ważniejszych niema. Sześć aeroplanów niemieckich zniszczono w ciągu tygodnia na Karsie. Wiedeń, 17. września. — Na Monte San Gabriele Austryacy odpierając włoskie ataki wzięli w minionym tygodniu blisko 550 jeńców. Działowa strzelanina na całym froncie. MACEDOŃSKI FRONT. Berlin, 17. września. — Nic no wego. Paryż, 17. września. — Strze lanina działowa na całej linii, po zatem nieina zdarzeń ważniej szych. FRANCUSKI FRONT. . Paryż, 17. września. — Nad Aisnc obustronnie artylerya dzia ła bardzo silnie; nad Mozą, w o kolicy Caurricrcs Niemcy bardzo silny wykonali atak liniowy, lecz bateryc francuskie dobrym og niem zmusiły ich do odwrotu ; ró wnież pod Trupią Górą był atak niemiecki — odparty. W Szampa nii i Argonne ataki niemieckie po mniejsze zniesiono, armaty grają na całej linii. Pod Mont Haut no cą Francuzi pomyślny wykonali rejrl i sprowadzili z okopów nie rrrjeńców tuzin. Onegdaj cztery aeroplany niemieckie zo stały zrzucone. Londyn, 17. września. — Pod łCherissy wojska angielskie urzą dziły rejd pomyślny w dwu ata kach i wzięły tam okopy, a z nich jeńców gromadkę i dwie mitralie zy: Niemcom zadano straty tak ciężkie, iż w tym okopie naliczo no przeszło 70 zabitych. Onegdaj w nocy Niemcy rejd na Lens wy konali — bez rezultatu poważ niejszego. Pod Ivcrncss Niemcy usiłowali odebrać pozycyc zdoby te przez Anglików, ale zostali od parci. Między Vprcs a Comines pon Langcmarck i pod W esthock były potężne ataki niemieckie, lecz jc wszystkie odparto z wie! kietni stratami nieprzyjaciela. Artylerya działa bez spoczynku na całej linii belgo-angielskiej. Ostatnie są doniesienia, iż w o— kolicy Iverncss i Cherissy, gdzie Niemców odparto i kontratako wano. Anglicy im wzięli zgórą 200 jeńców. W okolicy Neuve cha pelle. gdzie stoją wojska portu galskie Niemcy atakowali. lecz zostali odparci. W ostatnich trzech dniach dziewięć aeropla nów niemieckich zostało zniszczo nych, lub uszkodzonych — czte ry angielskie nie wróciły; rejdy napowietrzne i rekonesanse ze strony angielskich lotników są na porządku dziennym. Berlin, 17. września. — Raport niemiecki podaje, i i Niemcy w o kolicv od dróg: Mcnin ku Cheris * O sy silny wykonali atak, lecz zo stali odparci i ..tylko w jednym odosobnionym punkcie zdołali sie wedrzeć w pozycyc niemieckie." W* okolicy Ypres również był an gielski atak bardzo potężny, od party w zupełności. Artylerya na całej linii grzmi nieustannie·. W okolicy dróg Ypres-Menin An glicy silnymi ataki wdarli się w wysunięte najdalej okopy niemie ckie, przyczem jednak Anglicy straty bardzo ciężkie ponieśli ; w okolicy Cherissy bitwa była naj krwawsza — Anglicy używali gazów zaczadzającycli, płomieni rzucanych i swoich „tanków" mi mo to Niemcy na całej ,.prawic" linii ich odparli. Na liniach fran cuskich walczono pod Craonne. w Szampanii, oraz pod Souain Francuzi kilkakrotnie atakowali, bez przygotowania artyleryjskie go. lecz ich odparto, zadając im straty bardzo ciężkie, oraz bio rąc sporo jeńca. Pod Verdun, w lasach Chaume walki bardzo oży wione się toczą — Niemcy atako wali, Francuzi bronili się bardzo dzielnie: w piątek wzięto im na ich pozycyach zgórą 300 jeńców. NIEMCY OPUSZCZAJĄ BEL GIĘ...? Amsterdam, 17. września. — Z całą pewnością donoszą pismom holenderskim, iż Niemcy ewaku ują ludność cywilną miast znacz nego pasa terenu belgijskiego, który najwidoczniej zamierzają opuścić. Ludność belgijskiego miasta Roulers została w całości usunięta, z Courtrai zabrano już 2000 osób cywilnych, o ewakuacyi zaczętej donoszą też z Tourcoing i innych miejscowości. Ostatnie są wieści, iż Ostenda i Zeebrueg ge bazy niemieckie na brzegach Belgii są już również w trakcie e wakuacyi niemieckiej. — Za nadzwyczajną dzielność wykazaną w bitwie pod Lens 90 żołnierzy kanadyjskiego korpusu, otrzymało medale wojenne i wie le innych odznaczeń i nagród. Z Teatrów Wojny. Rosyanie na froncie ryskim rozpoczęli kontrofensywę — prą Niemców wstecz, odbierają miejscowości, biorą jeńców i działa. We Francyi i Flandryi walki zacięte i uparte bez ważniej szych zmian na linii; są coraz pewniejsze informacye, iż Niemcy przygotowują ewakua cyę sporego pasa Belgii. Włosi na Bainsizza wyży nach wydatne czynią postępy i biorą kilkaset jeńców. J. Β. Pallasch wypożycza pieniądze na realność, eprzedaje karty okręto-1 we i realność. 1146 Noble ul. KALENDARZYK Jutro, 18 września: Św. Ferreola m. — Św. Metodego m. — Św. To masza z Villanovy. — Św. Kuper eyusxa. NOWA PROKLAMACYA POL SKA-CENTRALNYCH. BERLIN, 17. WRZEŚNIA. — Donoszą z Warszawy, i 'z ge ncrał-gnb-.rnator Avojenny, Beseler ogłosi! na audycncyi publicznej w pałacu królewskim — utworzenie Królestwa Polskiego, jako mo narchii konstytucyjnej — na podstawie listów cesarzy Wilhelma i Karola, w spiawie tej ΛΛ-ystosowanych. Z powodów trwającej wojny nominacya króla narazić η ie jest możliwą, natomiast usta nawia się regencyę z trzech, którzy mają reprezentować koronę, ci obiory premiera î ministeryum, które znów przeprowadzi wy bór czknków ττ-dy państwa, ewentualnie parlamentu polskiego. Podobno regentami zostali Tarnowski Rudolf (?!), brat ambasado ra austryackiego Adama, Lubomirski i LubeckL Do końca wojny państwa centralne zajmować "będą ziemie polskie; Polska nie będzie miała prawa prowadzenie samoistnej polityki zagranicznej, ale swobodę na punkcie wewnętrznej administracyi ma mieć zupełną. Nowa rada państwa polska ma się składać ze stu członków i czyn ności jej nie będą krępowały władze okupacyjne, o ile n. b. te czyn ności trzymać sic będą zakresu porucznnego: sądy i szkoły oddano pod decyzyę polskiego rządu już teraz; data wyborów do parla mentu ma być ogłószona nieco później: wszelkie zarządzenia rządu polskiego będą musiały być aprobowane przez władze okupacyj ne!... („Samodzielność" i „niepodległość" I... Przyp. Red. D. C ) Pismc tej treści wystosował ceSu Wilhelm do Beselera, a ces. Ka rol dr X Biskupa Szeptyckiego we Lwowie. Strajki w warsztatach budowy okrętów. W Springfieldzie powraca spokój. Echa kampanii niemieckich nurów. Sesya kongresu potrwa jeszcze miesiąc. Rząd ogranicza eksporty» Węgiel potanieje okoio 1-go października. INNE TELEGRAMY. 24,000 ROBOTNIKÓW WYJ DZIE NA STRAJK. San Francisco, Cal., 17. wrześ nia. — Około -4 tysiące robotni ków należących do San Francisco Iron Trade Couticil i zajętych przeważnie przy budowie zamó—, wionych przez rząd okrętów, zapo wiedziało na dzień dzisiejszy roz poczęcie strajku, cclem uzyskania lepszych warunków pracy. Przed powzięciem tej decyzyi reprezen tanci robotników odbyli „szereg konferencyi z pracodawcami, w których jednak nie zdołano osią gnąć upragnionego porozumienia. Ostatnią próbę doprowadzenia do ugody przedsięwzięto jeszcze wczoraj, zwołując zgromadzenie, które zainieyował i w którem wziął udział James L. Ackerson, reprezentant Wydziału marynar ki handlowej. Proponował on, a by robotnicy zgodzili się na in terwencyę przedstawicieli rządu, podobnie jak to się stało przy strajku robotników w dokach w Seattle, ale w odpowiedzi na to oświadczy} R. W. Eurton, prezes The Tron Tradcs Council, że bez robocie zostało już proklamowa ne i odwołanie go stało się rzeczą niemożliwą. Rozkaz strajkowy poleca, że wszyscy robotnicy mają się zgło sić do pracy dzisiaj rano, jak zwykle, o g. 9tej, jeżeli zaś do te go czasu ugoda nie będzie zawar ta, mają wszyscy rozpocząć bez robocie. Obie strony wiedzą o tem i otwarcie oświadczają, iż w oz naczonym czasie do porozumie nia nie dojdzie, wobec czego straj kowi nie da się zapobiedz. Praco dawcy zapowiadają, iż po wybu chu bezrobocia zamkną swe war sztaty i nie będą czynić żadnych prób. celem prowadzenia w nich dalszej pracy przy pomocy łami strajków. . Portland, Orc., 17. września.— Ubiegłej soboty wybuchł tu i w okolicy strajk w jedenastu war sztatach budowy okrętów. Właś ciciele ich odbyli wczoraj konfe rcncyę. na której postanowili pró bować podjąć pracę dzisiaj z po wrotem, wątpliwem jest jednak, czy im się to uda, uchwalili bo wiem nic zgodzić się na główne żądanie robotników, aby wprowa dzono system t. zw. „closed shop", tjM aby do pracy przyjmo wano tylko członków unii. KONIEC STRAJKU W SPRINGFIELDZIE. Springfield. 111., 17. września.— Powszechny strajk w Springfiel dzic i okolicy został zakończony i dziś górnicy powrócą znowu do pracy, a w licznych fabrykach za warczą znów koła maszyn. Przy pomocy władz stanowych i miej skich zdołano osiągnąć w sobotę popołudniu porozumienie, które jednak nic odnosi się do strajku jących funkeyonaryuszy tramwa jowych, a jedynie do tych robot ników, którzy w ich interesie roz. toczęli strajk „sympatyków." Strajkującym postanowiona urobić ustępstwo i dozwolić na odbycie robotniczej demon îtracyi, podobnej do tej, jaką ty dzień temu rozbito przy pomocy wojska, przy czem krew się pola ta. Wczoraj też odbyła się ta pa rada. w której uczestniczyło oko· to iJ,000 osób. Punktem kulmina cyjnym manifestacyi było zebra nie w parku Lincolna, gdzie wy płoszono szereg przemówień Władze powstrzymały się od wszelkiej interwencyi, a nawet poleciły zatrzymać na stacyi przez kwadrans pospieszny po ciąg osobowy, aby w niczem nie przeszkadzać pochodowi, zmu szonemu przechodzić przez tory kolejowe. WIADOMOŚĆ O BARBA RZYŃSTWIE NIEMCA PO TWIERDZONA. Nowy York, 17. września. — Na jednym z amerykańskich pa rowców powrócił do Stanów Zje dnoczonych W illiam Sncll. mu rzyn z Xcwport Xews. Va. i je dyny Amerykanin, który zdolal się ocalić z zatopionego przez nic- · miecką łódź podwodną brytyj skiego parowca „Belgian Prince." Katastrofa ta wydarzyła się 31 lipca i zginęło w niej 38 ludzi z załogi okrętu. Sncll potwierdza nadesłaną już poprzednio kablogramcm wiado mość o okrucieństwie kapitana niemieckiego nura, który rozbit kom z ,.Delgian Prince" rozkazał udać się na pokład swego statku, poodbierał im pasy ratunkowe i następnie wydał polecenie, aby łódź zanurzyła się pod wodę, śmiejąc się przy tem i urągając nieszczęściu tych ludzi, skaza nych na oczywistą śmierć w głę binach morskich. Wszyscy też zginęli z wyjątkiem Suclla. któ ry sam jeden zdołał się oca lić dzięki tej okoliczności, że u krył swój pas ratunkowy poił u braniem. Niemcy tego nie zauwa żyli. Pewien port atlantycki, 17. wrze śnia. — Wczoraj dopiero otrzy mano tu wiadomość o zatopieniu jeszcze w początkach maja brytyj skiego parowca ..Mary Baird" w pobliżu wybrzeży Anglii. Wia domość tę przywieźli z sobą oca leni ęzłonkowic załogi zniszczone go statku, którzy powrócili tu na jednym z amerykańskich okrętów pasażerskich. „Mary Baird posiadała 1,830 ton pojemności, była zbudowana w roku 1908 i należała do Th* Page Shipping Co. w Liverpoolu.