Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971, May 14, 1920, Image 1

Search America's historic newspaper pages from 1756-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more

{
                  title: 'Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971, May 14, 1920, Image 1',
                  download_links: [
                  {
                   link: 'https://www.loc.gov/rss/ndnp/ndnp.xml',
                   label: 'application/rss+xml',
                   meta: 'News about Chronicling America - RSS Feed',
                  },
                  
{
    link: '/lccn/sn83045747/1920-05-14/ed-1/seq-1.jp2',
    label: 'image/jp2',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1920-05-14/ed-1/seq-1.pdf',
    label: 'application/pdf',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1920-05-14/ed-1/seq-1/ocr.xml',
    label: 'application/xml',
    meta: '',
},
{
    link: '/lccn/sn83045747/1920-05-14/ed-1/seq-1/ocr.txt',
    label: 'text/plain',
    meta: '',
},

                  ]
                }

Dziennik Chicagoski. [volume], May 14, 1920, Image 1
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL

Image: of 16. Page

All Pages

Issues

All Issues Text | PDF | JP2 (8.0 MB)

Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]), 14 May 1920. Chronicling America: Historic American Newspapers. Lib. of Congress. <https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn83045747/1920-05-14/ed-1/seq-1/>

Newspaper Page Text

i
f
THE MOST PROGRESSIVE
POL1SH DAILY PAPER
IN AMERICA.
J
UTERED Al lECO.tD-CLASS XATTÎR UKCÎMBEII 2 O-TH, 1XM, AT THE POST OBVIC» AT CHICAGO, IŁ LI Μ ΟΙβ, UXDER/ACT OK MARCH
Pmbll«h«d Md dl*trtbu4ed a*d«r permit 137 aithorlzed by tb· «et of Oetober β, 1917, on fil· »t tfce PojC Office Chicago, 1
Mf *H«r mt tkt PnallMt. — A, A. BirlMMa PMtMHtif GeatnL
e
POPIERAJMY
POŻYCZKĘ
POLSKĄ!
No. 115.
PIĄTEK DNIA 14. MAJA — (FRIDAY MAY 14.) 1920 ROKU.
(2c. ZA NUMER.)
ROK XXXI·
Część Tylko Ukrainy Chce
Uznać RządPetlury.
Włosi Ustępują z Albanii.
Rumunia i Czechy Obawiają Się
Napadu Węgier.
W aźna Konf erencya Premierów
Irlandczycy Spalili 50 Baraków Policyjnych.
Przeciw Wycofaniu Amerykaliskie
go Czerwonego Krzyża z Syberyi.
INNE TELEGRAMY ZAGRANICZNE.
OLBRZYMIE ZNACZENIE
POLSKIEJ OFENSYWY.
(Specyałny kablogram Geo. A.
Witte do „The Chicago Daily
News.")
Warszawa, 12. maja, via Paryż,
14. maja* — Jeden z członków
francuskiej misyi wojskowej, któ
ry powrócił właśnie z frontu, wy
raził się dziś do mnie. że wzięcie
stolicy ITcrainy, Kijowa, oznacza
nową ofensywę przeciwko bolsze
wikom, podjęty na większą skalę
aniżeli larropanie Judenkrza, De
nikina i Kołczaka.
„Generał Piłsudski postanowił,
zakończyć panowanie sowietów
na tych ziemiach, które tworzyły
kiedyś cześć "* Polslcï!" — mówił
on. „Układ z Ukrainą został za
warty. gdy cały świat sądził, ze
Polska jest gotowa do zawarcia
pokoju z rządem w Moskwie.
Rozważając pozornie ofertę poko
jową uczynioną przez bolszewi
ckiego komisarza spraw zagrani
cznych Cziczcrina. generał Pił
sudski mobilizował swą armię i
zawierał traktat z generałem Pet
lurą. przewódcą ukraińskim.
.,'Mówią. że Rumunia złączyła
się także z Polslcą do wałki z bol
szewizmem.
„Na południu generał baron
Wrangel. komendant poh*dnio\^
rosyjskich wojs'k, ..białych*' ■ z
pod dawniejszego dowództwa De
nikina. posunął się ku Odessie i
kłączy ewentualnie swe wojska z
:nnemi antibolszewickiemi armia
mi.
..Rząd polski do tej pory .aie
identyfikował się z żadnym z
tych ruchów przeciwko sowie
tom Rosyi,' czekając prawdopodo
bnie na to, czy odniosą one sukces
czy porażkę. 1
..Polskie wojska na froncie
znajdują się w znakomitej kon—
dycyi, gdyż przeszły długie i for:
sowne ćwiczenia zimowe, a nie
wiele walk. Xic też·dziwnego, że
rozbiły bolszewickie pozycye wo
koło Kijowa, zaskoczywszy nie
przyjaciela zupełnie niespodzie
wanie.
„Gdy generał Piłsudski stał się
głową, rządu polskiego, w unly
jłach wojskowych komisarzy
francuskich w Polsce nie postała
ani na chwilę wątpliwość co do
tego, że wznowi on znów walkę
przeciwko bolszewikom, która do
tej pory przez innych była prowa
dzona bez powodzenia."
Pols-kie ministerstwo wojny in
formuje mnie, że inną ofensywę
rozpoczęto w odcirrku na północ
od Kijowa. Jest nadzieja, że Po
lacy przełamią «mç tam przez^nie·
przyjacielskie linie w ciągu nastę
pnych kilku dni. Zwycięstwo w
Kijowie zachęciło polskie wojska
do większych wysiłków w nadziei
odniesienia decydującego sukcesu
nad bolszewikami, którzy są tu
znienawidzeni.
Powiadają tu, że Piłsudski mo
że zechce prowadzić dalej swój po
chód naprzód w kierunku połud
niowo - wschodnim, celem usta
lenia rządu Petlurv w okoliev
Odessy, aby nawzajem otrzymać
za to daleko idące koncesye pod
względem użycia tego portu Eu
xiny jako podstawy dla polskiej
marynarki zarćnvno wojennej jak
handlowej. W ten sposób urzeczy
wistniłoby się wiekowe marzenię
Polaków rozszerzenia swego kra
ju, albo przynajmniej swej sfery
wpływów, przez Europę od Bał
tyku do Morza Czarnego.
Jest rzeczą prawie pewną, że
ani generał Piłsudski ani generał
Petlura nie zadowolnią się wzię
ciem Kijowa. Generał Petlura.
który obecnie kontroluje małą
tylko część I"krainy i przeciwko
któremu utworzyły.się trzy inne
rządy w różnych częściach Mało
rosyi, hczv na Polaków, że pomo
gą mu oni zgnieść oponentów i
ustalić się silnie jako £,'łowa cen
tralnego rządu -ukraińskiego.
Opozycva przeciwko niemu jest
jednaÊk tak silna, że znaczne czę
ści Ukrainy mogą przejść raczej
do bolszewików aniżeli uznać go
jako swego naczelnika.
WŁOSI USTĘPUJĄ Z AL
BANII. *
j Londyn, 14. maja. — Włoska
agencya wiadomośoiowa w Rzy
mie donosi, że Włosi przygotowu
ją się*do ewakuowania całej Al
banii z •wyjątkiem dystryktu Av
lony. Wiadomość ta pozostaje w
związku z toczącymi się obecnie
układami pomiędzy Włochami a
Jugosławią, celem ostatecznego
załatwienia kwestyi adryatyckiej
i sprawy granic Albanii. Poprze
dnio już donoszono, że oba te kra
je przyjęły w zasadzie «plan Wil
sona, na podstawie którego Fiu
me zostanie wolnem państew
kiem. Steraźniejsze zaś rokowania
mają na celu załatwienie jłrobniej
Dokończenie na stronicy Ł
, '■· ;
iUv V ... -
KALENDARZYK.
M.ś piątek, 14 maja: Św. Boni
facego Męczennika.
Jutro, sobota, 13 maja: Św. Zofii
Męczenniczki.
: Z Biura Meteorologicznego.
\
Wschód słońca o godzinie 4:30.
Zachód słońca o godzinie 7:02.
I*ogotL: w CTvcago i okolicy: Po
godnie i nie tak zimno w piętek i
w sobotę. l'n«~arkowany północny !
północno-wschodni wiatr.
o?
Temperatura dob> minionej: .\aj
w>/„»£a wczoraj o godz. :| |>opoJit·
dniu, 47 stopni, najniższa o godz. G
rano, 42 ·\ 1
NAD CZARNEM MORZEM
w
Kronika Chicagoska.
HOOVER O DROŻYŹNIE.
Były administrator żywnością
Wy lioovcr, wczoraj ostro kry
tykował meftody obecnie zasto
sowywane w kwcstyi drożyzn).
..Blagą politykierófw jcs-r, skła
danie całei winy na wyzysk lich
wiarzy. Drożyzna jest wynikiem
inflacyi czyli nadmiernego wy
dmuchania kredytu i wartości
picniçdzv. w stosunku do produk
cvi — lichwiarstwo jest zatcin
wynikiem, a nie przyczyną dro
żyzny.''
Abv umniejszyć lichwiarstwo,
lioovcr proponuje ostrożne stop
niowe zmniejszanie inflacyi fi
nansowe j. a natomiast podnieca
nie (orodutkcyi rolnictwa, aby
w v dat η ość powiększyć. Dalej ra
dzi on, zastosowanie oszczędno
ści w -wydatkach rządowych,
zreorganizowanie nadmiernych
podatków, takich jak na prze
kład podatek od dochodow itp.,
w takiej mierze, ażeby one u
mniejszyły wyzysk i spekulacye
— żeby podatki te raczej nałożyć
na zbytki a nic na potrzeby co
dzienne. Hoover jest zdania, że
gdy te reguły będą wprowadzo
ne, to lichwiarstwo samo upa
dnie.
UPHAM ARANŻEREM KON
WENCYI·
Fred W"· Upham planuje o
becnie urządzenie piątej i to naj
większej — konwencyi republi
kańskiej. Upham jest kasyerein
.komitetu narodowego republi
kańskiego, na toiego zatem spada
ciężar urządzenia chicagoskiego
Coliseum. tak aby odpowiadało
wymaganiom konwencyi. W ro
ku τDO4, kiedy to pc»raz pierw
szy tę prace mu powierzono, wy
datki wynosiły $70.000 — w ro
ku I916 doszły-do sumy*$1 lo.fHlO
— w tym roku przewyższą one
sumę $L50,0o0.
Do zadań Upham'a należy: —
zebranie pieniędzy potrzebnych,
zawarcie kontraktów na altera
cve w budymku, — 'krzesła, deko
racye, bilety, odznaki i niczliczo
î:v szereg drobiazgowych urzą
dzeń, we wielkiem czteroletoiiem
widowisku, w którem przeszło
13.o0o delegatów i widzów w
tym roku uczestniczyć będzie·
O PODWYŻKĘ TOWARO
WĄ NA KOLEJACH.
Wczoraj na obiedzie Komite
tu przemysłowego, organizacyi
„Chicago (Association of Com
merce", Daniel Willard. prezes
kolei ..Baltimore and Ohio" wy
raził się w streszczeniu jak na
stępuje :
Jeżeli koleje, pod kontrolą pry
l'" · * .1
& É& •••.f.Ł .;^·ι.··_. -. ... - LJfeueaitóij il
uatną, mają się stać interesem
trwałym i silnym finansowo, to
muszą mieć takie dochody, aby
ηι.'κΐζ pokryć obecne wydatki o
perowania. .
Zdaniem ogólnem przywód
rón- kolejowych jest. że należy
pozostawić taryfę pasażers*ką bez
zmiany, a ir.ałożyć 30 procento
wą podwyżkę na ruch towarowy.
Willard twierdzi, że taka pod
wyżka nie utrudni wcale działań
światu byznesowemu, ^dyż
zwiększenie kosztu transportaevi
będzie zup<'łnie zrównoważone
ulepszeniami kolejowemi. oraz!
trm że dzisiaj na wszelki towar
można otrzymać taką transpor
tncvç i tvlc wagonów ile potrze
ba. ( Wierzymy — przy obecnej
produkcyi — wątpimy — gdy o
na dojdzie do normy. Przyp. Re
dakcyi Dzień. Chic.)
UROCZYSTE OTWARCIE
MOSTU.
Ogromna parada odbędzie się
dzisiaj, z okazy i otworzenia no
wego mostu, łączącego Michigan
boul. Dzisiaj również przypadają
urodziny burmistrza Thompso—
η'n — rozpoczyna on d-ziś pięć
dziesiąty rok życia·
W paradzie weźmie udział, o
koło 8.000 feamochodi'hv, szereg
przepysznych rydwanów kwieci
stych, 5OO samochodów ciężaro
wych, wysłanych przez firmy,
które są zainteresowane w ruchu
tak zwanym ..Sliip by Truck" i
25 samolotów z chicagoskiego
klubu awiatvcznego; które będą
l'
sie unosiły ponad mostem a po
I przejściu parady, szybować będą
nad tłumem, rzucając „confetti".
Parade prowadzić ibę-dzie ' w
pierwszym automobilu burmistrz
Thompson i Michael J. Fdherty,
prezes rady ulepszeń miejsco-'
wych.
Pa*ada defilować l>ę.dzie przez
Lincoln Park. bulwarami do par
ków Hutmboldt, Garfield i Doug
las, kończąc się na rogu Garfield
boul. i Western avc.
Wieczorem, na moście dane
będą sztuczni ognie, a po obu
j końcach mostu przygrywać bę
dą kapele, do godziny dziesiątej.
GAZ DROŻSZY?
Wczoraj zakończono debatowa
nie przed komisyą użyteczności
publicznych w sprawie podwyż
szenia gazu z S5 c. do $1.25
za iOOO stóp sześciennych.
Adwokat, reprezentujący mia
sto, Donald R. Richberg, ppdał
plan ustalenia przez miastq, tym
czasowej podwyżW. na trzy mie
siące, w którym to czasae odbę
dzie się oszacowanie ponowne ;ia
I
leżytości kom pan ii gazowej· (io
dzi się on na podwyżkę do '.)(*
centów. lecz uznaje że 4/ procen
towa podwyżka jest iiieuzasadnio
na·, inżynierzy miejscy obliczają
koszt produkcyi ΙΟυϋ stop gazu,
η;» fc>5 -centów, kompania zaś
twierdzi, iż. koszt ten wynosi <)2
centów.
OBRABOWANIE WAGONU
POCZTOWEGO.
Nieznany bandyta wdarł «sio.
zeszłej nocy do wagonu poczto
wego. na pociągu pospieszy m
idącym z New Orléans do Chi
cag' >. W* wagonie było pięciu
klerków pocztowych, którym ka
zał sic ustawić w szeregu, na
stępnie wyznaczywszy jednego
z nich, rozkazał 11111 swych kole
gów powiązać, jemu zaś sam rę
ce skrępował.
(Idy klerków tak ubezwładnił,
przystąpił bandyta do wyszuka
nia worów z pocztą regestr* iwa
na. a wybrawszy torbę z Deca
tur. złodziej odpoczywał po pra
cv i kpił sobie z klerków. Gdy
pociąg nieco zwolnił, przed sta
c\ą Knglewood, ,.gość nocny"
wagonu, zabierając z sobą torbę,
znikł w ciemnościach.· Wiele wy
nosi szkoda zrobiona kradzieżą
bezczelną, jeszcze nie wiadomo.
Policyant William A. Roberts.
ze stacyi Hyde Park, został śmier
teinie postrzelony dzisiaj nad ra
nem. przez nieznanego napastni
ka. Policyant zatrzymał był po
dejrzanego przechodnia, który
niósł na plecach wielką torbę, tc η
zaś natychmiast wyciągnął rewol
wer, .rozpoczynając .strzelaninę.
Nastąpiła -wymiana strzałów, w
której padło kilkanaście strza
łów z tym wynikiem, iż policyant
został raniony, a bandyta uszedł
nieschwytanv.
Jest prawdopodobnem, że na
pastnik policyanta jest właśnie
bandytą, który okradł pocztę po
ciągu
ŚMIERĆ SĘDZIEGO
WALKER'A.
W szpitalu św. Łukasza. zmarł
wczoraj sędzia Charles Μ· Wal
ker. Chorował on kilka tygodni
ra zapalenie gardła, lecz zdaniem
brata sędziego, dr. Samuela Wal
ker'a, nadmierna praca przyczy
niła się do śmierci sędziego.
Sędz/ia "Walker liczyć przy
śmierci 60 lat życia. Był on
członkiem sądiu okręgowego
przez sicdmnaście lat. W roku
IScjO były burmistrz 'Carter H.
Karrison, mianował go adwoka
tem korporacy inym, którą to
funkeye pełnił do roku 1ΠΟ3.
Dokończenie na stronicy i
' I
Carranza Walczy
Rozpaczliwie.
Sowiecka Rosya na Chwiej
nych Podstawach.
Sekretarz Post, a Départ. Sprawiedliwości.
Tryumfalny Powrót Obregona. ι
i '
Zmiana w Rezolucyi Pokojowej Knoxa>
. «
Nominacya Socyalistycznego Kandydata na
F^rezydenta Stanów Zjednoczonych.
Chaotyczne Stosunki na Kolejach Ciężarowych.
INNE TELEGRAMY KRAJOWE.
1 ' I
CARRANZA WALCZY ROZ
PACZLIWIE.
Vera Cruz, 14. maja. — Wojsko
prezydenta Carranzy, które sta
wiało opór rewolucjonistom na
północ <k1 San Marcos zostało ze
stanowisk dotychczas zajmowa—'
nycli wyparte. Cząstka tej armii
cota sic; 11a północ w kierunku
Stanu Hidalgo, aby utorować dro
«ς do ucieczki resztkom wojska.
Generał Rafael Cepoda na cze!e
sił powstańczych zaatakował tyły
armii Carranzy'odcinając dwa po
cin.gr. Pułkownik Rocha jeden /.
najodważniejszych generałów na
padł na pociąg prezydenta na pół
noc od San Marcos, ale został u
jęty przez żołnierzy Carranzy i
stracony.
El Paso, 14. maja. — λ telegra
mu jaki przesłał generał Ob regon
na ręce finansowego agenta re—
wokicyonistów R. Pesqueira. wi
dać. Carranza znajduje sic obecnie
blisko stacyi Esperanca w Stanie
Puebla. Dowódcy sił rewolucyj-j
nych otrzymali *instrukcye, aby
dozwolili uciec Carranzy. Nie
sprawdzają się więc żadne pogło
ski jakie dotychczas krążyły, że
Carranza został już ujęty. Co
więcej, nowy rząd ma dać straż
Carranzy. aby mógł zupełnie w
bezpiecznie opuścić Meksyk i u
dać się gdzie mu się żywnie spo
doba.
SOWIECKA ROSYA NA
CHWIEJNYCH PODSTA
WACH.
Waszyngton, 14. maja. — Zda
niem pułkownika Edwarda Ryanai
komisarza Czerwonego Krzyża I
Amerykańskiego do północnej
Kosyi i do państw bałtyckich, o
bccne rządy w Rosy i nie mają
żadnych widoków na przyszłość i
zaczynają się chwiać w swoich
podwalinach. Pułkownik Ryan
miał sposobność widzieć dc;kład
nie stan rzeczy w Rosvi, biorąc
udział w podróży do Rosy i wraz
z pokojową misyą estońską. Swo
je uwagi i spostrzeżenia o stanie
obecnym w Rosyi przesłał Ryan
do departamentu stanu do Wa
szyngtonu. Zdaniem jego, Rosya
musi otrzymać jaką pomoc z ze
wnątrz, w przeciwnym razie gro
zi jej jeszcze większe zamiesza
nie i chaos. Pułkownik Ryan miał
sposobność przypatrzeć się bieżą
cym sprawom politycznym i społe
cznym, zwiedzał on szkoły, ko
ścioły, teatry i odniósł wrażenie
wielce ujemne. Życie społeczne
scharakteryzował jako beznadziej
ne. Rząd traci nadzieję, aby spro-*
stał wielkiemu zadaniu, a coraz
większy brak tran spot tacyi musi
się przyczynić do ostatecznego o
balenia, czy upadku obecnego rzą
du. Brak wszystkiego daje się od
czuwać na każdym kroku, brak
wszelkiej transportacyi może
najprędzej jeszcze sjk»wodować
obalenie rządów obecnych i uto
rować drogę nowej rcwolucyi, któ
ra się zacznie wśród klasy śred
niej. Moskwa i Petrograd strasz -
nie brudne, ulice całe lata niec/y
szczone, brak światła, brak opału
a ludność jaka jeszcze została,
jest zupełnie apatyczna, jej całem
dążeniem, to troska o kawałek
chleba. I'o szpitalach brak sił le
karskich, brak wszystkich le
karstw i opatrunków. Moralność
publiczna upadła zupełnie.
SEKRETARZ POST A DEPAR
TAMENT SPRAWIEDLI
WOŚCI.
Waszyngton, 14. maja. — Do
tychczas słyszeliśmy zarzuty czy
nione asystentowi sekretarza Pra
cy, Postowi, że 011 spowodował
przez swe łagodne traktowanie
obcych radykałów osłabienie po
wagi departamentu sprawiedli
wości. Podniosły się głosy powa
żne abv Posta za jego postępowa
nie zasądzić, a już conajmniej po
zbawić go zajmowanego dotąc
stanowiska.
l'an l'ost. wychodząc z zasad}
że i druga strona xv każdem do
chodzeniu powinna być przesłu
chaną. postanowił sam coś po
wiedzieć przed komitetem reguł
ΛIa on dowody, że agenci rządo·
wi z departamentu sprawiedliwo
ści udający komunistôxv albo tc?
członków komunistycznej party!
robotniczej chodzili na zebrania
które sami aranżerowali na -gn
stycznia, kiedy to rząd poczynił
masowe aresztowania rzekomych
anarchistów i komunistów czyli
że cała ta heca była urządzona 2
wiedzą f zezwoleniem generalne
go prokuratora Palmcra.
TRYUMFALNY POWRÓT
OBREGONA DO MEKSYKA.
Mexico City, 14. maja. — W
niedzielę w południe na wspania
łym rumaku, na czele kilku tysię
cy zbrojnego żołnierza, wjeżdża!
jak tryumfator do stolicy generał
Obregon. Ten sam bojownik liga
kxvietnia. w przebraniu robotnika
kolejowego, uchodził 7. Meksyka
aby ratoxvac swą gK>xvę przed tnie
czem'. Carranzy, który postanowił
pozbyć się niebezpiecznego ry
wala. Nieprzeliczone tłumy lud
ności witały powracającego szer
mierza wolności. Wszystkie ulice
przepełnione były tłumami, \χ· ser
cach tych tłumów i w ich oczach
można "było wyczytać miłość i u
wielbienie dla bohatera.
NOMINACYA kandydata
SOCYALISTYCZNEGO NA
PREZYDENTA.
. Nowy York. 14. maja. — Wczo
raj partya socvalistycznn posta
nowiła postawić swego kandydata
Dokońcienl· aa stronicy ScieJ
'■ *
JUK ĆaŁlfcti ύ& Itafta : .· «fcfaî*. ... it*.

Dziennik Chicagoski. [volume], May 14, 1920, Image 1
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Dziennik Chicagoski. [volume], May 14, 1920, Image 1 About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971

Connect with the Library

Find Us On

Subscribe & Comment

Download & Play

Questions

Dziennik Chicagoski. [volume], May 14, 1920, Image 1
About Dziennik Chicagoski. [volume] (Chicago [Ill.]) 1890-1971