Newspaper Page Text
racmfarir. 1 ÁS $ 0€$€€««€€€€€€€€$€«$€€€€€€ii5- Ma.rconi fæddur í Hmábæ skamt frá Bologna á Italíu, 17. apríl, 1875. Faftir bans er ítalskur, on móftir írsk. Foroldrar lians voni í góftum efn um, og liann Furfti ekki aft viuua, til pess aft liafa ot'an af fyrir sir, en mátti verja tíma sínum aft mestu eftir eigin geftFótta saint var liann aldrei hnoigður til skeintana, 011 var pegar í æsku mjög ástundunarsaniur og iftinn, vildi lielzt altaf hafa eitthvaft aft gera. Hann naut almennrar nientuuar, eins og aðrir drong ir sanitífta lxonum, en las niiklunieirí einrúnii, en unglingar vanalega gera á hans roki. Hann stundafti .111111 iim nokk urn tíma vift háskólann í Bologna. Hanu fikst mikift vift aft sniífta ýmis legt snisivegis, eftir sinni oigin liuginynd voru paft helzt verkfæri og einfaldar vilar, er svndti þaft sívaK, aft liann skildi vel grundvallarlögniál verkfræftinnar, en peir voru fair, er pá voittu honum nokkra eftirtekt, og k 11 lining jar liana kölluðu hann sirvitran. Þegar hann var uin tvítugt, las hann .eitthvaft um uppgötvan Heinricli Hertz, gem var frægur vísindamaftur pýzkur, og vakti paft ^egar athygli bans aflaði liann sir allrnr Feirrar Jx»kkingar á Jrví efni, erhonum var unt, og byrjaöi því næst aft gera Jrær tilrannir, er síftan bal'a verift lífs-stari' bans. Árift 1888 fann Heinrich Hertz, aft vekja mátti einkennilegar rafsegulöldur í ljósvakauum, or vorn að ölln eftli sams konar og öldur ljóssins ^essi uppgötvan þótti at'ar-morkilog, því nioft lionni var sönnuft sú tilgiíta Maxwell's, or bygft var á stærftfræftislegum rökuni, aft ljós og rafmagn væru samkynja tóku Jwí öllir rafmagnsfræftingar heniii tveim liöndnm, og rituftu mikift og margt um þaft oí'ni on undarlegt má virftast, að enginu liinna frægust-u rdfniagns fræðinga heimsins lit sir til hngarkoma, aö halda áfram tilraunum Hertz, sem dó fíiuni áruin óftir hann gerfti j^essa fnegu uppgötvan, lioldnr lá ^aft fvrir unglingn um Marconi, sem liaffti margfalt minni þekkingu á rafmagni 011 ^eir, að konna mönnnmaö hagnýta »?r nppgötvan Hertz, X)g aýna hvorsu mikilsveröar Jpedsar raf gegul-öldur væru fyrir heiminn. Enginn voit i'nn, bvornig Vira.la.u9 Marconi liugkvæmdist, að R.afskeyti nota fosaar rafsogul-öldur til fH'ss að sonda rafskeyti, en líklegt er, a?i sú hugmynd liaíi þrosk ast smáni saman, el'tir fví som liann vann lengur og kvntist betnr oðli rufmagnsiim. Hann hefur unnið, að lieita má hvíldar lauHt, síðan 1894, að tilraunuin í átt, að nota þossar öldur som sondiboða, er fer um liimingoiminn moð ljó»hraða, í 8tað ýess að sonda rafmngntí-strauuia eftir vinim eins og mí tíftkast. Nokkrum áruin úfiur 011 IVIarcoui bvrj aði tilraunir shiar, haföi Oliver Lodge, og anuar maftur ítalskni-, fundið verk færi J^að, or ahilofti (coherer) ernofiulur, er lítil glorpípa lokuð.. í bá?ia enda 111 eft málinplötum, og rúmlega híllf-fylt meft niálm-svarli (nickel-sili'ur svarf er bezt). Lodge tók eftir fví, að fX'gar raf sogul-öldur berast aft samloftanum, þá reisast svai'l'-agnirnar á onda og lofta sanian, má senda rafmagivHstraiun gegn 11111 ísaniloftann, frá einum enda til annars, soni annars er ómögulegt. Það var aðal-start' Morconi, aft íullkomna samloðann, og biía svo 11111 hann (nieft því að leggja t'rá boniun víx-a í le ft upp, o. 11.), að liann ga*ti tekið sein bezt móti áhrifiim liverrar rafsegnl-öldn. Öldur jr'essar eru niyndaftar meö rafxnagns neistvim, seni sendir eru gegn uni loftift milli tveggja inálinknatta liver neisti niyndar öldur í ljósvakaniim, er líkja iná vift öldur J^ær, seni niyndast á vtirborfti vatnsins, Jogar steini er kastaft á það. Meft Jr»ví, aft senda fleiri efta færri neista í samfellu, verða öldnrnar einnig niis nmnaudi, og áhrif ]~eirra valda því, aft mismunandi rat'magns-straumur fergegn um samloftann, óg víra þá, er liggja frií liomim að vanalegum telegraf-verkfair 11111, svo þau geta getift sams konar nierki og almennt eru brúknft vift telegrafinn. Aí' ^essu mú sjá, að Marconi hefur ar mestn leyti liagnýtt sir uppgötvanii annara manna en starf lians or engu aft síftnr mikilsvert, J?vi J^aft er lionum að pakka, að þær verfta aft notnm fvrir mannkynið. Hann er einn af ^eim mönn 11111, sam liafa sýnt, liversu óþrevtand starl'senii og lingrekki yílrvinna alla erliftleika. Fyrst gat hann, eí'tir margar árangurslausar tilraunir, sent skeyti fáein fet, svo óx fjarlægftin sniám sanian, og ^egar liann loka gat sent þau um 20 míl ur, fóru ínenn aft veita lionum eftirtekt. og brátt var farift aft uota aftferft hans bæði á sjó og landi. I byrjun desembormánað- Nýjustu ar, 1901, gátu meun sent Tilraunir vípalaus rafskeyti alt aft pví 200 mílur )^á gerfti Marconi hina víftfnegu tilraun, aft senda skeyti frá Englandi til Newfoundlands, seni er 11111 tvö f'úsund uiílur vegar. Skeyt ift, sem liann sendi, var telegraf-stafurinn "S", en sá stafur er í Morse stafroíi þrír punktar (...). Þóttist Marconi hafa fengift f'ennan staf glögt sendan livaft eftir annaft, en liestir rafmagnsfræftingar álíta essa tilraun Ivans óáreiöanlega og ófullkonma, af J?ví aftrar rafsegul-öldur 011 fær, or sendar voru frú Englandi, hel'ðu getað haft ál.irif á verkfæri bans í Newfoundland! til pess, aft gefa merki líkt Jpessuni einfalda staf. Þetta gerftist 12. deseniber Hiðan liefur mikift orðift ágengt. Sú fregn hefur borist nýlega, aö gufuskipift "Philadelphia" haíi tekið móti mörgum skeytum frá Poldhu a Eng land!, er þaö var á leið þaðan til Jíew York. Hift siðasta skeyti fikk skipift, er paft var í 1,551 mil 11 fjarlægft Þaft var 25. febráar. Þetta or margfalt lengra eu nokkurt víralaust rafskeyti liefur ílður verift sent. J?ví er einnig bætt vift, að skipift liaíi tvisvar fengift telegraf staíinn "S" er þaft var 2,009 mílur frá Poldhu, og virftist þaft staftfesta tilraunina á New foundland!. Þotta málefni or sirstaklega merkilegt fvrir Island og Islendinga. Þaft er mikilsvert fvrir allar nientaðar þjóðir, sem nú haf'a telegrafinn 011 hversu mikils virfti nnin þaft þá verftafyrir {^jóft, soni engan telegraf liefur? Þaft mfi 1111 telja víst, aft innan skams, standi Island miklu nær öðrum löndum liins mentaða lieimsr en nokkru sinni síftur. Santos- ungur maður, som mikið Dumont liefur verift um rætt ný lega. Hann er sonur auð manns oins í Hra :ilíu, en liefur dvaliö um langan tíma í Evrópu, og unnift þar mest, einkum á Frakklandi. Hann líkist Mar coni aft kappi og starfsemi, pó þeir ann ars siu aft flestu ólíkir. Tilraunir haiiH,, vift að umba^ta flugvilina, lvsa all-miklu hugviti, og honuiii bef-.ir tokist, að full konina. liana svo, aft hann getur stvrt honni á fluginu. i logni efta mjög hægum vindi, miklu botur en nokknr annar Ioft fari hofur áftur gert en áræði bans og ofilirfska eiga niikinn þatt í því, að liann er frægur orftinu. Hann gat stvrt loft fari sínu mjög timlega er hann fór á þvi kring um Eiffel-turninn Paris, og lilaul verftlaun t'yrir, eins og flestuiu mu& kunaugt. Aiiiiars er paö víst, aft upp Loftfa.r g(")tvan hans er í sjálfu s?t Hans ekki mikilsverft, sökúni þess,, aft hann notar flugbelginn (balloon) til f^ess að bera loftfar sitt. 8vl aðferð er gömuL og inargroynd, hefui orðift flestum þeim að bana, er most liafa treyst benni, og getur aldrei orftið áreið anleg. Flugbelgurinn er fvltur með lofttegund, sem er léttari en andrúms loftið, og^ getur jþví borist í loftinu en taft er nú ÍFyrir lön§u sannað, aft enginn lilutur, dauftur né lifandi, sem er littari en rúmtak bans af andrúmslofti, getur flogið í lol'tinu,og lmldið sjálfráftri stefnu, heldur hlýtiir hann aft berast afvega fyrir loftstraumum og vindum. Öll dýr, sem íiogift g*ta, eru þyngri en andriíiiisloftið, og gruiidvallarlögmál ílugsins er það, að nota mótstöðu og fjaðurmagn loftsins í lóðritta stefnu vift víirborð flatvaxins líkama á þann hátt bera vængirnir fugl inn á fluginu. Margar tilraunir liafa verift gerðar, af .ýmsum mönnum,til fess, að smífta loftfar, er geti flogift með nokiíurs^ konar vængjuni, en }^ö f»ær til raunir séu enn sk'imt á veg komnar, þsX er faft K víst, að á þann liátt verfta aft lokum }?au loftför gerð, er aft gagni konia. Þaft, sem most virftist vera fví til fyrirst)ðu, aft þess konar loftfar verfti aö almonnum notum, er það, aft allar vilar, aem menu mi pekkja, eru svo J^ungar, aft ef pær v eru hafðar til þess, að framleiða all til aft fljúga meft, }^á gætu fær borið lítift meir on siun eigin þnnga, ogsilgalli eykst að pví skapi sem vilin er stærri. Til ^esfr, aft gera hentuga vél fvrir loft farift, |?arf miklu littari máíintegimd en nokkra ^eirra, «em mí eru kuunar. \n\n Guglielnio Marconi var Santos-Dumont er annar