Katolik., September 21, 1893, Image 1

About Katolik. (Winona, Minn.) 1893-1895

Image provided by: Minnesota Historical Society; Saint Paul, MN

                
Redaktor
i
ny-
wydawca:
Kalendarze Mary
ańskie na rok Pański
1894:, przeznaczone
dla abonentów,. Ka
tolika", sumiennie
opłacających abona
ment, już nadeszły.
Tegoroczny kalen
darz znowu jest bar
dzo piękny. Zawiera
dwa piękne kolorowe
obrazy, a nadto po
daje wizerunki wszy
stkich papieżów.
Zamiast .Książeczki
dla dusz ®nabożnych" odtąd
dodawać będziemy do pre
zentu ,,
Kaszubi pod Wied­
niem, piękna wierszowana
powieść z czasów króla
Sobka."
B~^,Nasz agent p.Teofil Derdowski
będzie w tych dniach kolektował
abonament za„Katolika" w Perham,
Mmn.
KALENDARZ MAUYWSKI
na rok 1894
poślemy każdemu w
podarunku, kto nam
zapłaci za KATOLI
KA $2.00 naprzód,
lub tyleż za abona
mentowy rok minio­
Do tego dużego
obrazkowego Kalen
darza dodajemy w
prezencie (za zapła
cenie abonamentu)
dwie książeczki:
1] PROROCTWO Michaldy
krolowei ze Saby, 13 Sybiili.
2] Kaszubi pod Wiedniem
piękna wierszowana powieść z
czasów króla Sobka.
Tylko się spieszcie
z zapłatą za ,,Ka
tolika", a obiecane
powyżej prezenta z
pewnością wam się
dostana!
Wyższa szkoła polska
W
W dzisiejszych czasach
kążdy człowiek, jeżeli, wyjąt
kowo, szczerze służbie Bożej
się nie poświęca, dąży do
tego, aby żyć jaknajwygodniej
i najszczęśliwiej na tvm świe
cie. Wielom majątek rodziców
ułatwia życie bez ciężkiej
pracy i kłopotów, wszelako
największa część ludzi własne
mi rękoma dorabiać się musi
mienia i niezależności. Bar
dzo to jednak ciężko zdobyć
sobie jakie dobre stanowisko
w świecie tylko przez ręczną
•SSAa"..
robotę. Daleko łatwiej idzie w rowi.
Iff i er
o
nim SfterdowMfoi.
górę ten,który nabył oświaty,
który przez naukę rozum swój
wzbogacił.
To też wszystkie narody
dążą dzisiaj do tej oświaty,
tym się tu na tym świecie
lepiei powodzi, którzy posiada
ją jej więcej. Albowiem oświa
ta dż wiga człowieka z kałuży
niedołęstwa i czyni go zdol
nym do poradzenia sobie
i bliźnim w najtrudniejszych
położeniach.
Oświata to olbrzymia, stro
ma £Óra, której szczyt sięga
aż pod niebiosa. U stóp jej
bardzo trudno znaleźć, z
czego by mieć pożywienie,
lecz czem wyżej, tem więcej
smacznych owoców, aż do
pewnej wysokości, poza którą,
dla strasznych przepaści
i innych niebezpieczeństw,
rzadko kiedy człowiek dostać
się może. Na szczyt góry zaś
jeszcze żaden śmiertelnik się
nie dostał, a szczyt ten, im
wyżej człowiek się wskroble,
coraz bardziej oddalać się
zdaje.
Już zaraz od stopy
góry oświaty, wspinanie się
na nią, dla samej stromości,
przychodzi nawet młodemu
człowiekowi bardzo ciężko,
a bez przewodnika zwykle w
bardzo krótkiej chwili tak się
umęczy, iż nie może wyżej, i
traci wszelką ochotę do
dalszej pionierki. Trzeba
więc szukać przewodnika na
drodze do wzniosłego celu.
Przewodnikiem zaś takim jest
szkoła, i to najtańszym szkoła
elementarna,
vf
Te początki nauki nie
sięgają wszakże daleko, są
jednak pierwszą stacyą w
pochodzie na górę oświaty,
na którą coraz wyżej, przez
całe życie wspinać się mamy,
dążąc do poznania Boga i
całego świata a szczególniej
naszej ziemi i wszystkiego co
na niej żyje, stykać się może
z człowiekiem i jemu się
przydać.
Jak każda poszczególna
osoba, tak zwłaszcza w dzi
siejszym wieku oświeconym,
każdy naród ugania się przed
drugim, aby jaknajbliżej się
dostać do szczytu doskona
łości u gory oświaty.
Dążność ta nie jest obcą i
dla nas. W starym kraju
w wieku bieżącym polscy
poeci i pisarze, 1 ilozofi,
wielu artystów i przemy
słowców nietylko zupełnie do
równali niektórym jednost
kom innych narodów, lecz
poniekąd jt nawet przewyż
szyli. Obecna wystawa w
Chicago zaszczytne daje świa
dectwo polskim malarzom
artystom niejednemu pol
skiemu technikowi i inżynie-
mm
...
Nr. 38. Winona, Minn., dnia 21 Września 1893 roku.
Wszelako tu w Ameryce
jeszcze mało który Polak się
wyróżnił z pomiędzy pospo
litości ogółu naszego, utrzy
mującego się oo największej
części z ciężkiej roboty ręcz
nej. Niedołężnie stoimy na
jednem miejscu, podczas gdy
uprzedzają nas innonarodow
cy. Nasze chłopy najczęściej
lekceważą sobie wykształ
cenie umysłowe i nie sta
rają się o wyższą naukę
dla swoich dzieci. Ubzdu-
rzyli sobie rodzice, że w
Ameryce ten mądry, kto
posiada dolary i syna, ledwie
opuścił elementarną szkołę
parafialną lub publiczną, pose
łają do fabryki, aby zarabiał
dolary i tygodniowy zarobek
im przynosił. Jeżeli zaś roz
sądniejsi rodzice oddali syna
do szkoły wyższej, lub syn
się trochę okrzesał w szkole
wieczornej i dostał się na
jakie wyższe stanowisko,
to taki potem wstydzić
się musi, nie nauczywszy
się tyle po polsku, by z
własnymi swoimi ziomkami
mógł się rozmówić. Sam nie
wie, czy on Anglik czy Po
lak rumieni4 się, gdy go
nazywają Polakiem, wstydzi
się mówić z polskim chłopem,
s
której uczą
czytać, pis&ć i trochę rac ho
wać, a czasem i głównych
zasad religii.
BOŻE ZBAW POLSKĘ!
(Entered at the JTostoffice Winona Minncs na, o a „Second C7oss" t»a tier.)
'ę językiem nie zdradził.
polskiej. Powstały polski
otaczającej ją publiczności
oraz dla narodu polskiego
pracować mogła w przemyśle
i handlu, tudzież w służbie
rządowej, zają! się w r.
i
projekta względem zakładania
polskich szkól wyższych. Nie syna
potrwało długo, a projekt."
doznają urzeczywistnienia.
Parę lat temu powstało w
Detroit, staraniem wiel. ks.
Józefa Dąbrowskiego, tak
zwane polskie seminaryum
duchowne, z kursem przygoto
wawczym gimnazyalnym, przy
wykładzie polskim. W tym i
miesiącu zaś otwartą została
w Milwaukee, w parafii św.jp
Józefata, polska wyższa szkoła
świecka.
Założycielem tego zakładu
jest młody, światły kapłan
polski, wielebny ks.W. Ignacy
Grutza, urodzony w r.
1856
na Szląsku, wyświęcony na
kapłana w roku
1887
St. Francis, pod samem
Milwaukee, ustanowiony jako
proboszcz rzeczonej parafii
św. Józefata w r.
1888.
Wiel.
ks. Grutza, uznając potrzebę
wyższego kształcenia polskiej
młodzieży, tak, aby z własną
korzyścią i na pożytek dla
rśa, iSf w™
1892
budową polskiej wyższej szko
ły z własnych funduszów,
i przy pomocy olhr ro
daków gmach szkólny w koń
cu minionego miesiąca stanął
zupełnie gotowy, tak zewnątrz
jak wewnątrz.
Bliższe warunki przyjęcia
uczniów oraz zakres mających
ję udzielić nauk w trzech łet-
s
nim kursie, podaliśmy już w
przeszłym numerze. Wykła
dane w zakładzie przedmioty
naukowe, znakomite siły nau
czycielskie, oraz przyrzeczone
staranne pielęgnowanie języka
polskiego, upoważniają nas do
zapewnienia, że jest to praw.
dziwie wyższa polska szkoła
w Stanach Zjednoczonych,
zdolna doprowadzić kształcącą
się w nie] młodzież do takie
go stopnia oświaty, jaki w
tym kraju powinni dzierżyć
ludzie, mogący rościć sobie
prawo do inteligencyi.
Polscy ojcowie, pragnący
swoich synów wykierować na
.Judzi", niechaj choć naj
dalszych stron posei lją zdol
nych chłopców do wyższej
polskiej szkoły w Milwaukee.
Chłopiec może skończyć tę
szkołę w trzech latach, a
potem chętnie go przyjmą w
naukę pierwszorzędne domy
kupieckie, a nawet aptekarze
Taki stan rzeczy musiałby w
kilkudziesięciu latach dopro
wadzić do wynarodowienia
emigracyi polskiej w tym
kraju. Więc rozsądniejsi rodacy
zaczęli przemyśliwać nad sp adwokaci, tak iż już wiele
sobami ratunku dla mow
v
I więcej płacić za
o
gazety, i nuż, obok poda
wania wiadomości bieżących,
nawoływać lud polski, naj
przód do zakładania polski
szkół parafialnych a gdy
liczba tych już zaradziła chwi
lowej potrzebie, zaczęły się
pojawiać w prasie polskiej
niego nie
będzie potrzeba. Tam, pod
opieka księdza polskiego,
dziecko wam się n\st rozpsuje,
jak to się często staje w wyż
szych szkołach bezreligijnych,
w których uczeń nigdy o
Bogu nie usłyszy.
Pamiętajcie, ojcowie poi-
scy, że grosz łożony na wy-
ie
Uszt!llccnie llta
towanc o
n
njgdy nie iniei jak to
czasem bywa z pieniędzmi od
danemi do banku.
Bogacąc rozum waszego
dziecka, budujecie przyszłość
i pleciecie wieniec sławy dla
całej waszej familij, a co wię
cej przyczyniacie się do
wzmagania oświaty, znaczenia
bog tlva caleK0 narodu
KATOLIKA!
CIC ZA
Z SWll
w
Związku Nar. Pol.
Bay City, Mich., 11 Września
Szanowny Itedakrorze!
Itaoz umieścić tych słów kilka
o spostrzeżeniach mych, zrobie
nychQw hali Pułaskiego w Chicago
podezas całego sejmu X. Związku
Narodowego Polskiego. Jako czło
nek tegoż Związku należący do
grupy 12 w Bay City, Mich.,
chociaż nic byłem delegatem, z
ciekawości pojechałem na Sejm
z reprefcententami naszej grupy, 1
zajiwszy miejsce na galery 1 hali
sejmowej,
KATOLIKA:
wspólnej pracy
Po
dez is każdego posiedzenia
•iwagy na wszystko zwracałem, a
z góry można było wszystko
dubrze widzieć, rozumieć i osadzić,
praw e każdego delegata myśli
odgadnąć, i ooznać, do którego
nałoży stronnictwa, jak jest
usposobiony wyznaniowo czy
katolik, czy mason. Xi'pis v\ hali
sejmow ,Kochać Polsko nie
połową, ale całą dusza'' jakby na
myśli miał tvcli, którzyby może
gitowi kochać Ojczyznę, lecz
chcieliby prześladować: jej wiarę
dla ty
cli i) całą duszą należą do
musonery i.
Zaprawdę, tym delegatom po
stionie Rządu Centralnego i po
stronie Gry^U nie :hodziło o dobro
Ojczyzny, tylko im chodziło o to,
aby Związek oderwać od Kościoła
Katolickiego. Jeden z nich nawet
głośno się odezwał: Cóż nam
po kościele i po księżach]
Nazwiska jego nie wymieniam,
powiem tylko, że l^ł łysy
odezwę, nawołującą rząd do wzięcia
szkół naszych w opieko. Nie
żandarmów 1 policyi wzywać nam
do tego wypada, tylko my sami
weźmy je w opiekę. .My sami
pracujmy nad ich udoskonaleniem.
fG'"/.mct oklasków).
Delegat Rudziński wystąpił zg
sprawą rozdawania mandatów i
wniósł, aly każda grupa w przysz.
łości była reprezentowana przez
swoich członków, a nie przez
członków obcych grup, jak to się
dotychczas praktyKuje.
Wniosek przeszedł.
Select z generalny, jako
płatny urzędnik, nie będzie nadal
zabierał głosu w naradach Kządu
Centralnego.
W jeździe śpiewaków polskich
w Chicago, podczas sesyi Związku
Narodowego Polskiego brało udział
następujące
s
chórów:
1) Chór Chopina z Chicago.
•J) Harmonia z .'Milwaukee.
'.)) Harmonia z La Salle.
1) Harmonia z Duluth.
5) Lutnia z Milwauke.
(J) Lutnia z Grand Kapids.
7) Harmonia z Detroit.
Towarzystwo śpiewu panien
,, Wańda z Chicago.
TL
Baltimore.
Bawi tu obecnie u ks. Baraba
sza X. Możejewski znany tu w
Ameryce kaptan i mi#yonarz. Wiel.
X. Możejewski który był profeso*
rum w Heminaryum Detroickiem
byłem świadkiem powraca 7. Brazylii 1 Argsutyny,
ludu
lelegatów, od
początkuj"do końca.
a
ic
kolano i miał gruby kij w reku.
Przy pomocy Boskiej jednak
po więtszej części stało się zadosyć
sprawiedliwości.
Niechaj więc będzie cześć 1
ch lała tym panom delegatom,
którzy bronili owego patryotycz
nego napisu w hali sejmowej 1 nie
dopuścili, by masońska obłuda
górę wzięła nad czystą miłościąOj
czyzny 1 szczerem przywiązaniem sy
nów Matki Polski do naszej jś ciętej
wiary.
Z uszanowaniem
Ji. A. Niedzielski.
Podług Echa profesor Duni
kowski ze Lwowa w mowie swej
powiedzianej na sejmie Związku
Narodowego Polskiego, wyraził swe
ubolewanie, iż z najwyższego
miejsca na hali sejmowej padło
słowo przeciw polskim kościołom
w tym kraju. Mówca zna związ
ko w c.ów, których zdaniem Polacy
najlepiej by zrobili, gjyhy się
jaknajprędzej wynarodowili. Z
przykrością czytał w Z/ud?.k
Rok 8.
Katolik, 59 E. 2nd Str. Winona, Minn.
"dzio pracujący gorliwie jako mi
sy 0:1 a rz nadwerężył mocno zdrowie
i wrócił do Stanów Zjednoczonych
any sterane- siły, choc na stare
lata módz oszczędził'-, i diużej na
chwałę Boża pracować
"'Chmury nad parafia Naj, P.
31. Jićżaiicowei zaczynają sie
zwolna rozsiewać 1 spodziewać
się należy błogiego na przyszłość
spokoju. Zawdzięczać to przede
wszystkiem należy nadzwyczajnemu
taktowi i poświęceniu jiroboszcza
Ks. Dr. Barabasza. I gdy prze
mawiając z kazalnicy ostatniej
Niedzieli oświadczył wzruszony
i jełen ognia świątobliwego, że
nie ustąpi ze swego posterunku,
me opuści swoich przyjaciół w
jiarafn, chociażby go wrogowie 1
zabić, chcieli, wielom łzy w oczach
się kręciły, nie jeden który przed
tem barzył przeciw swemu pro
boszczowi no sumie całując w rjkg
przeprosił. Nie mało do tego się
przyczynił. Wiel. lvs. Możejewski,
który wymownym 1 a sty trafił do
przekonania swych słuchaczy.
Nie małe wrażenie zrobiło
ogłoszenie tyczące bractwa św.
Stanisława Kostki, któremu
zapowiedziano, że jeśli w ciągu
tygodnia óśraiu swoich członków,
którzy agitowali 1 brali udział w
rozruchach, z bractwa nie wykluczy
zostanie rozwiązane jako towa
rzystwo kościelne! Również 1
nowy komitet przedsięwtźmie
energiczne środki ku zapewnieniu
1 otrzymaniu pokoju tak koniecz
nego w organizacyi kościoła kato
lickiego.
Gnębienie ^eebów.
Praga, 14. Września. Na
mocy wydanego wczoraj ukazu
cesarkiego, znoszącego artykui/
12 i 13 konstytucji, zakazan/o'
wydanie 5 gazet czeskich i zam
knięto wszystkie kluby w mieście.
Dalej, aby nie dopuścić kr)tyki
ukazu cesarskiego, nakazał
prokurator, «by 11111 pozostałe
gazety swe wszystkie artykuły
trzy godziny przed rozpoczęciem
drukowania gazety przedłożono,
Wiedeń, 14 Września.
Dzisiaj wydano nowy reskrypt,
zakazujący tworzenia uo»vych
towarzystw, odbywania się publicz.
nyeh pochodów i procesyi na
ulicach, zabaw i wesćt bez pozwo
lenia poiicyi.
WIEDEŃ.—Kiedy w dniu lb
Września 28 pułk piechoty masze
rował na dworzec kolejowy, aby
jjoiecliać do Pragi, włokła się za
nim wielka rzesza Czechów, okołc-
10 tysięcy ludzi.Policya starała si£
tłumy zatrzymać, lecz nadaremnie.
Obróciło się wtedy wojsko na lud
czeski i bagnetami zapędziło go
napowrót 1 miasta, gdzie hu^e/
się rozproszył
aresztów: no.
Wielu bu rzyci Ki
PŁACIĆ ZA KATOLIK^:
wykształcony w Niemczech
Łiekarz i ukuny.
BIURO:
Nad apteką J. W. LAUERA.
Mieszkanie prywatne: Nr
407 E. 5tli Str.
Godziny przyjmowania: Od
godziny 9 do 11 przed polud«
nlein, tudzież od godziny 2cjiej
do po południu.