Katolik., April 11, 1895, Image 6

About Katolik. (Winona, Minn.) 1893-1895

Image provided by: Minnesota Historical Society; Saint Paul, MN

                
ZE ŻMUDZI.
Żmudź w ostatnich czasach
stała się słynną ową rzezią
Krożańska. Wiadomy jest
przebieg sprawy całej, także
procesu, który stąd się wy
wiązał. Mało atoli wiemy o
stosunkach tam panujących
opłakane są one.Kościoły,
kaplice, cmentarze w bezła
dzie chylą się do upadku, lub
w najlepszym razie podtrzy
mywane są w tym stanie, w
jakim były przed stu laty, bo
księża potajemnie tylko zbie
rają na cele odnowienia
składki. Tylko po otrzymaniu
pozwolenia rządowego i
przedstawieniu zapewnienia
księdza, że restauracyi z
funduszów własnych dokona,
dozwolonem jest podtrzymy
wać te stare gmachy.
Gromady podrostków wa
łęsają się latem po ulicach
wioskowych, a zimą wycierają
sie w chatach, bo prócz
rodziców nikt nie ma prawa
ich uczyć, z wyjątkiem rządo
wego uczitiela, który w szkole
jednej na kilka wsi nie wielu
ma uczniów. Wieśniacy nie
chętnie przysyłają do niego
dzieci na naukę, rozpoczyna
jącą się od urągowisk z
wiary i języka ich ojców od
szykan z narodowości. Kto
kolwiek prywatnie i potajem
nie zajmuje się uczeniem
dziatwy wiejskiej, płaci karę
i skazywany jest na areszt.
Wieśniacy żmudzcy skwa
pliwie rozchwytują przemycane
z Prus gazety, wydawane tam
w ich rodzinnym litewskim
języku. Wiedzą o tem Mos
kale, stąd po chatach, ple
baniach i dworkach ciągłe
poszukiwanie wzbronionej
przez władze kontrabandy.
Nawet śpiewność ludu
żmudzkiego bywa wyzyski
wana w celach moskiewicze
nia.Niechno wyrostek zdradzi
się w szkole dźwięcznym
głosem, zmuszają go wejść
do składu ,piewczych" i
odbywać musi w cerkwi
pańszczyznę, łączącą przymus
moralny z utrudzeniem fizycz
nem. To też każdy, chcąc
tego uniknąć, dobywa bara
niego lub koźlego głosu, tam
gdzieby mógł nauczyć się
śpiewać.
Po miastach uczącą się
młodzież katolicką dlugiemi
szeregami pędzą do cerkwi na
..słuzienije nabożeństwo,
trwające kilka godzin. Tym
sposobem stara-ją się zapełnić
puste cerkwie a wypróżnić
przepełnione kościoły. Takie
zmuszanie do udawania wpły
wa demoralizująco zamiast
religii uczą się dzieci żmudz
kie obłudy.
Jeszcze większy przymus
panuje pod względem języ
kowym. Moskwa żąda, aby z
mundurkiem szkólnym wstąpił
w dzieci także duch moskiew
ski.Malcy muszą się wystrzegać
używania ojczystego języka,
bo śpiegują ich na każdym
kroku.
Policya zabrania wszelkich
robót gospodarczych w dni
świąt prawosławnych. Gdzie
mogą, robią utrudnienia,stąd
wynika obowiązkowe próż
niactwo, mitręga w czasie.
Dalej kary i ciąganie po
sądach. Najwięcej korzyści
z tego ciągną żandarmi i
milicyanci, których się prze
kupuje. Kto zaś nie chce
pchać pieniędzy w chciwe
ręce moskiewskich łapowni
ków, ten zmuszony namawiać
czeladź swą, by świadczyła, iż
zarzuty czynione są bezpod
stawne. Każdy przyzna, iż
korzystnego wpływu na praw
domowność ludu takie po
stępowanie wywrzeć nie może.
S.
P.
Władys. Kościelski.
Wczoraj a. 17 bm.w zamku
swoim Bertholdsteinie w
Styryi (w ces, austryackiem)
umarł w siedmdziesiątym
siódmym roku życia ś. p.
W a y s a w K o i e s k i
ostatni z trzech stryjów pana
Józefa Kościelskiego, członka
izby panów, powszechnie w
kraju znanego. Niezwykle
powiedzmy świetne koleje
życia przebiegał ten z dawnych
pokoleń syn ziemi kujawskiej
przez lat blisko pięćdziesiąt.
Śp. Władysław Kościelski
urodził się w Szarleju nad Gop
łem r. 1818 z Józefa i matki
z Rokietnickich, dziedziców
licznych na Kujawach włości.
Od lat dziecięcych bystry,
ruchliwy,śmiały, przedsiębior
czy wyszedłszy z gimnazyum
św. Maryi Magdaleny w Poz
naniu, wstąpił młodzieńcem
do wojska pruskiego, dokąd
go pociągała nie tylko służba
obowiązkowa, ale nadto gnały
zawsze silnie rozbudzone upo
dobania do życia wojskowego,
do przygód. Po kilku latach
młody oficer konnicy objął
majątek Szarlej aleć nie jemu
było danem spokojnie chodzić
za pługiem. Roku 1848,
gdy pod Ludwikiem Miero
sławskim tworzyły sie wojenue
oddziały ochotoicze, które
wraz z wojskiem pruskiem
miały wyruszyć przeciw Mosk
wie, Władysław Kościelski,
adjutant wodza Mierosławskie
go, składał pierwsze dowody
rycerskiej odwagi pod Miło
sławiem i trześnią. Po
klęskach znanych pułkownik
pruski Voigt Retz ogłosił
rzecz pełną błędów i zniewag
rzucanych w twarz pokonanym
zastępom i całemu narodowi
polskiemu. Zniewagi tej znieść
nie umiał Kościelski i wyzwał
pułkownika na pistolety.
Pojedynek odbył się krwawo.
Wyleczony s rany Kościelski
nie czekał, aż go władze
pociągną do odpowiedzialności.
Rzucił więc Szarlej i kraj
ojczysty, by we Francyi szukać
nowych stosunków, nowych
przygód wojennych .Znalazł je
niebawem w Algieryi, a gdy
Prancya z Anglią ujmując[jsię
za Turcyą, wyruszyła r. 1854
przeciw Rosyi, porucznik
Kościelski awansując nadzwy
czaj szybko odznaczał się nad
Dunajem, w krymskiej walce,
Po zwycięztwach i zawartym
pokoju sułtan turecki poprosił
cesarza Napoleona III o
dzielnego jenerała, któryby
zdołał przekształcić konnicę
turecką. Wybór padł na
jenerała Kościelskiego jtakiego
to już stopnia był się dosłużył
nasz wojownik trzydziesto
kilkoletni. Nie zmieniając
wiary katolickiej, Kościelski
zwyczajem panującym w Tur
cyi przybrał godność i nazwis
k o S e e a s z a
Zdobywając łaski sułtana
oddawał mu usług wiele iako
organizator konnicy, stadnin
rządowych, jako wysłannik
do państw zagranicznych w
misyach dyplomatycznych.
Wśród różnolitych czynności
zaprzyjaźnił się z niedawno
zmarłym Ismaiłera, wonczas
panującym wicekrólem Egiptu.
K. 1879 uwolniwszy się od'
służby jenerała dywizyi w
Konstantynopolu przeniósł się
do stolicy Egiptu do przyja
ciela, nie obejmując już żad
nych rang i powinności oa
siebie. By zdrowie pokrzepić,
opuścił po kilku latach gorący
Egipt, i niebawem r. 1882
stale osiadł w zdrowszym kli
macie, nabywszy zamek śred
niowieczny Bartholdstein w
Styryi. Do lat ostatnich
zajmując się żywo sprawami
politycznemi, miał stosunki z
mnóstwem osób wybitnych,
przyjmował u siebie gości,
rodaków i cudzoziemców
udzielał rad, korzystając z
doświadczeń i wiadomości
czerpanych z obfitego zdroju
życia. Od lat kilku gasł
powoli, zwracając myśli i
uczucia do kraju ojczystego.
0 dowodach jego wiernej
pamięci przekona sie nieba
wem Kraków, którego skarby
postanowił Władysław Sefer
Basza Kościelski zbogacić
pięknemi ze wschodu zbiorami.
Wieczny odpoczynek nie
chaj będzie dany wojownikowi
po tylu burzach życia.
PŁACIĆ ZA KATOLIKA!
SZL4SK.
ZŁOTNIKI. Smutny los
spotkał rodzinę Klucznych tu
zamieszkałą. Ojciec ich poje
chał do lasu po drzewo na
opał i został tam paraliżem
sercowym ruszony, tak że go
przywieziono ]uż zmarłego do
domu. Tak się to ciągle pełnią
słowa Zbawiciela: ,,Czuwajcie
i módlcie się, bo nie wiecie
dnia ani godziny."
TURAWA (parafia W. Ko
torz). Za staraniem naszego
wiel. ks. proboszcza Jankow
skiego sprawili sobie parafia
nie drogę Krzyżową, co nam
nasz kościół bardzo przyozdo
biło. Każdy cieszyć się musi,
gdy do kościoła wejdzie, nad
tak pięknemi figurami, ponie
waż teraz wszystkie figury
wyrabiane, zamiast dawniej
szych malowanych kosztują
około dwóch tysięcy marek.
Parafianie dobrowolnie datki
na tak zacny cel złożyli, za
co im wszystkim ,,Sława!"
KOŹLE. W napadzie obłą
kania zażył w sobotę fryzyer
Maks Dokupił trucizny i
niedługo potem wyzionął
ducha.
Ostatnie życzenie
(Z niewydanych wierszy Cz. Lubiń
skiego.)
Jak drobna dziecina
Bieganiem znużona,
Ku matce sig wspina
I tuli do łona
Tak ja, pokoi u spragniony,
Żegnam si§ z życiem strudzony.
Znaczenie, dochody,
Zabawy i wpływy,
Błyskotki, wygody,
JaKick świat tak chciwy,
I moim były udziałem/
Dziś rad się z niemi rozstałem.
Za czem od zarania
Życia młodzain wzdycha,
I co do działania
Męża wciąż popycha,
I w co serce z okiem wierzy,
Wszystko, wszystko ze mną leży.
Bez żalut bez trwogi
I z duchem swobodnym
Więc czekam, aż drogi
Mnie Anioł pogodnym
Snem uśpi, a me życzenie
Ostatnie, znajdzie spełnienie.
O przybądź, kochany
Aniele, bez zwłoki,
Zdjąó z ducha kajdany,
Wznieść ęo nad obłoki!
To me ostatnie wołanie,
Racz wnet wysłuchać je, Panie!
PŁACIĆ ZA KATOLIKA
Y N
C. W. AND INGA
na SUOARLOAF
pod Winoną
wyrabia jaknajlepszą mąkę w ro&
nych gatunkach, mianowicie też
patent i żytnią mąkę. Wymionia
także mąkę jsa żyto i pszenicę.
We mlynio najnowsze urzą
dzenia, dla tego mąka musi byĆ5
dobra.
Pamiętajcie o
Młynie na Sugarloaf
PLAN JAZDY
pociągów kolejowych
w Wlnonle
Chicago,
Green Bay Passenger
407 E. 5th Sfcr.
Depart. Arive.
St. Louis & Peoria Ex
4:00
a. m.
4.50
a.m
Chicago ExDress 10.35 a* 11-25 a.
Na południe.
Chi. St. Louis & Peoria Ex. 10:20 p.
m.
11:10 p.
Chicago & St.Louis express 10.35 a. m. 11.25 a-
wszystke, dzienne
Chicago & Northwestern.
Odjazd pociągów
Na Wschód.
•Na Zaclioa.
2iI0
p.
7:40
P.
Przybycie pociągów
Ze Wschodu.
Chicago Morning Passenger, No 3 (Daily) 6:00 A.M
Chicago Evening Passenger, No. 1 (Ex. Sun.)7:20LP.M.
Chicago Mor ng Passenger Nr. 7 (Daily) 8.3oAm
Ze Zachodu.
Minn. Passenger, No. 2 (Ex. Sunday 10:25 A.
Dakota Passenger, No, 4 (Ex. Sun.) 8.30 P. M.
Local Passenger, N-, 6 (Ex. Sun.) 1:50 P.
Chicago, Milwaake & St. Paul.
Na Wschód.
Rock Island da-i expess (ex Sun.
Chicago express (daily,
Fast Mail (daily]
Chicago vestibuled [daily]
Depart
11:14
6:21 p.
3:50 p.
11
17
p. m.
Na Zachód.
Chicago express (daily]
Chicago vestibuled (daily)
Fast Mail [daily]
Rock Island daliv express
8:46 a. m.
4!38 a. m.
11:51 a.
7:17 p.
7 S0 a
2 45
Green Bay Line.
0
o a 1:^5
DR. B. LICHTENSTE1N.
wykształcony w Niemczech
Lekarz 1 alkuszer
BIU-R.O:
Nad. apteką J. W. LAUERA
Mieszkanie prywatne: Nr.
Godziny przyjmowania: Od
godziny 9 do 11 przed połud­
niem, tudsież od godziny 2gie
do 4 po południu.
ORGANISTA
dobremi świadectwami, z
kilkoletnią praktyką w Ame
ryce (w Erie Hautzdale, w
Pensylvanii),| egzaminowany
w Pelplinie, trzeźwy, w sile
wieku, poszukuje posady.
W razie potrzeby mógłby
równocześnie pełnić obowiązki
jako NAUCZYCIEL.
adres:
z e a n i e
Cor. 13 & Lane Str.,Erie,Pa.
WYBÓR
Najosobliwszych nabożeństw i pieM
Książka do nabożeństwa z duźenai
literami dla ludzi krótki wzrofc
mających lub dla osób starych^ w
ślicznej oprawie z okuciem
CENA $1.28^
Moina tę książkę dostać w ksią
ami B. DERDOWSKIEGO w
inona, Minn E. 2nd &««.)
PŁACZ I NARZEKANIE
przed narodzeniem Chnstusa Pana
blizko
4,000 lut
W OTCHŁANIACH ZO
STAJĄCYCH,
aż do dnia wstąpienia Chrystusa
Fana do piekieł,
czyli
SIEDM KSIĄG
MOJŻESZA.
CENA 35 0.
Moina tę książkę dostać w ksif
garni H. DERDO WSK1EG O w
Winona, Minn. 59 E. 2nd sir.
WISOM 8N!lflVtflSX
W I N O N S K I A N K
(O S Z Z E N O I).,
Fifzy ulicy 3g!ej—
nlicani Main ft Center.
Procenta płaci się
dwa razy w roku
od wszelkich złożonych w Banku
pieniedzy, począwszy od $5.00
Pożycza się pieniędzy ns
grunta.
C.A. MOREY, Prest. R.B. BASFORD Vice Pre
F. A, RISING, Treasurer.
H. M. Kinney, R. B. Basford
H. Jenkins,. C. Camp.
Tanie maszyny
do szycia.
W drukarni Katolika wy
stawione są na sprzedaż ma
szyny do szycia najlepszego
systemu, z 3 ma szufladkami
po każdej stronie, po części
jeszcze w opakowaniu takiem,
w jakiem je przysłano z fabryki
z New Yorku.
Cena $25.00
Przed nastaniem obecnych
ciężkich czasów każda taka maszy
na kosztowała 45 dolarów.
i i S
A N K
Kapitał do okazania
s 100.000
teaiaii ineriean Bank
Bog alicy Wftlnnt & 3eflej
Łatwo destad pieniędzy osobom
posiadającym kredyt po swykłych
procentach.
Płaci procenta od pienigdzy od
danych do echowania tylko n*c«af
Krótki.
Załatwia takie prieMtnie
pieniędzy do Niemleo, Prus,
Austryi i Rosyi. Bank ten jpst tak
peway, że nawet Stan Minnesooki
piemądzo swoje w nim prseohe*
wnje:
Jan Ludwig prezydent
Peter Bvb
Ticeprez,
liryst KsrszivsH
Owa raasy dziennie!I
Najpopularnieisze pismo
kusysroh'1
ko:i
20.
Eorcspo?! eiicy |»v-yvi ulu a --.a.,
cenie rek ?i"i.
Nekrologia: zh wu-.-rc. o k o,
Zwj'CZiJjUO O£!o ?t:ł.s a-.
wiersz petituA-y, "aiho u ...
pierwszy tuz 10
•az 8 kop.
Małe 0£Jo«?e,/'.n* •/.-. v -v
po 2 kop. k«2«iy n.Z -'5_I- IŁ.:-- i
80 kop.
NadesJ.-iri©: 2a ax'en
sarmontowv .\s. 1.
Adres i} a U'yei-v
fVAK£ZA V* A. 1L
Adres dla i jc:ó»v
Warszawa, EURiER y A- V yj
O O n y tt i
KURYER vl'AmZA Sr^HL
Flao
TeatralnyC (.W ioriU-ivi C.
Wamaws. Eurot.e,
LEK ODMOWY
czyli
porad jiik w rozmaitych sła
bościach, podający sposoby
łatwego i taniego wyleczenia
najcięższych chorób
BEZ BOKTOBA.
Gdzie już doktor nie może
pomódz, tam jeszcze ta ksią
żeczka tvskaze ratunek.
Książeczka ta kosztuje 25ct«
a można ja dostać w ks $
garni H. DERDO W SK JEGO
W WlNONA, MlNSf.
POWIEŚĆ MORALNA
dla
DOJRZAŁEJ MŁODZIEŻY*
CENA 30
w mocnei opranie 60 o
Moina tę ksiaikę dostać to kmę*
garni II. DE
UD O WSEIEGO
Winona, Mian. C&9 E. 2nd str.)
JiSKDUA BEiTTJSl"
POWIEŚĆ
dla
wszystkich szlachetne
ślących**
CENA
w mocnej oprawie
Moina
ńredniei
polskie,
Wychodzi codziennie w dwócl
edycjach: rannej i wieczornej, o*
prócz świąt 1 dni świątecznych, w
które wychodzi raz -jeden na dzień.
Olbraymi dział telegramów i
ftorespondsncvj ze wszystkich stolic
europejskich i państw zaocea
aowych. wreszcie współpracownic!
wo pierwszorzędnych piaarzov?
polskich zjednały
mmmm
wyjątkową w kr/iiu naszym 1
granicą poozytność 1
Cena prcnuiiieruty ea ^rarrica
wynosi raiesiec^islf ra. 1 kop. 60."'i-u
raer pojMyńćsy wieczorny k.e--:tuj5 v
Warszawie kot).
0, jKovmtv v.g l.'.p,
(Jena ojrłosz^ó: 3*{'"'..d.jj:
den wiersz gaviv:. a !bo
miejsce pierwszy r.2-f kop.«
nastgpny raz
tto'mt
hb CM
Moina tę ksiąikę do
garni H. DERDÓWi$
Winona, Mina. 50 B.
Ind afe
1
LISTOWNIK
POLSKO AMERYKAŃSKI
o z n i k
zawierający:
Naukę pisania listów
1
tę
garni
gotow©
wzory listów,
vf wsaystk?ch ]irzypadkach źvcia,
szczególnie za stosowany do
użytku' i wyycdv Polaków w
Ameryce.
CENA 60 c4
w mocnei 85 ę.
/tsląiną &) 4ać w
II DERDO WSKIEGO w
Wmona, Mnui
F# W IISIHWII'I A
na wszelkie przvgcdy,
U u \7 w
powinszowań dla rodziców, rodzeń
stwa) nauczycieli, przyjaciół
brodztei i t. d.
jako też wiersze
na wesoła, isiraieiamiEfów
dla l«ocliass]lftów
zebrał i poram żył
najcefniejsxych "autorów
JÓZEF BĘTKOWSKI,
nauczyciel
przy szkole realnej 1
w Bydgoszczy.
20 e.
dostać io kaifr
'S'KIEGO w
str-
BOLESŁAW
'•syli
dulszy ciaj?
GEWOWEFY
CENA 30 cent.
po 19 ksiąKk^ do ksiV
garni WIARUSA \x)d sdra»e:r-i:
H. DERDOIVSKI,
WMA. "illKW.
caveai 5,1
Raulmarks
PYRiGHTe,
Building Edition, monthly, £2.50
years'
n.
year. Sinela
S E I
fiUOAVWA.Hl'
HmWPHREYS'
'JUST OF PEJNCIPAL KOS. CURES. PRICES,
Croup
S
I \n\n Chicago, Burlington & Northern
Na północ.
Chicago morning passenger Ex Sunday 6:40 a.
Chicago evening passenger (ex sun) 8:50 p.
Chicago Morning passenger daily 10.40 A. M.
Minn. Passenger (Ex Sun.)
Dakota Passenger (Ex Sun.) 6:20 A.
Local Passenger E)xSun.)
SOUTHERN MINNESOTA DIVISION.
Passenger leaves LaCrosse
Passenger leaves La Crosse
Depart Arrive.
TRUSTEES.
CAM I OI5TAII-! A P.lTF'rvt' For©
prompt answer and an honejrt •write tę-.
iłllJNN «fc CO., who hii.ve bad DCin-i fifty
experience in the natent tiusiness. i'ojumiinica«
tions strictly conflriential. A 13 un rihooJi of
formation concerning I'ateius }i v7 to otjn
tain them sent free. Also a catalogs-.: ci' mechanw
ical and scientific hnokd sent. free.
Patents taken through Mumi t, Co. roce've
special notice in the $cie»tiSic AKisyicaii. and
thus are broutrht widoiy before the1 wbiic witho
out cost to the invonf.os-. This soi?:'.aid nnner,
issued weekly, elenant.lv ill«3trace:i. hr.. by iar tho
larpest circulation of ajiy aci^ntirJc ./oric in the
world. S3 a year. Sarnnle conies aent 2": ee.
copies, cents. ICvery ruinib-jr contain-1- beais-.
tiful plates, in colors, an pliorotrrsDhs of new
hoases, with tlans, c/tablirur iuiihleró to show til©
latest, desisii? and tenure cn'ntrncts. Address
ilUNN &, CO.. Ki:\v YOKIii 3ii1
Dk. Humphreys'Specifics are scientifically and.
carefully prepared prescriptions used for many
years in private practice with success,and l'or
over
£hlrtvyear3 used by the people. Every single Spe
cific is a special cure for tlie disease named.
These Specifics cure without drugging, purg
ing or reducing the system, and are in fact and
deed the sovereign remedies of t3ie Wori Z,
llFeversj Congestion, inflammations.. .23*
21 Worms* Worm Fever, Worm Col^..
3j Crying Colic, or Teething
of Infants .'?5
4 JJiarrnea, of Children or Adults
JDysentery» Griping, Bilious Colic 25.
Cholera Morbus, Vomiting...'. i&
Couffhs, Cold, Bronchitis 2.1T
Neuralćia, Toothache.Faceaclie .Vtlb
HeadCvchesi, SickHeadache, Vertigo
jl© Dyspepsia? Bilious Stomach ,5s.'S
i Suppressed orPainfiil Periods..58IS
1158 Wmtes, too Profuse Periods...
Cough, Difficult Breathing 2.J.
Salt Rheum, Ersyipelas, Eruptions.
,!i&
Rheumatism, Eneumatlc Pains 23-
Fever and Ague, Chills, Malaria—
Piles, Blind or Bleeding 5(f
Ophtnalmy, or Sore, or ak Ej'oa .50
Catarrh, Influenza, Cold In he Head .50
Whooping Cough, Violent Coughs. .50
Asthma, Oppressed Breathing .50
Ear Discharges, Impaired Hearing ,50
Scrofula, Enlarged Glands, Swelling .50
General Debility
.Physical weakness.
5®
Dropsy, and Scanty Secretions o5v
Sea Siclkness, Sickness
from Riding .att
Kidney Disease ,5(F
Nervous Debility Seminal Weak
ness, or InvoliMtary Discharges... .l.Q0
Sore Mouth, Canker. .5#
•Urinary Weakness. Wetting Bed. .50
Painful Periods, with Spasm .50?
Til JC it. a TT «i 1 rvii-n 1 AnT
Chronic Congestions & Eruptions.
or sent postpaid on receipt
IUMPHRETS' MAMUAL. (144 pages)
i cloth and gold, mailed free.
Humphreys' MediclneCo.109 Fulton St. N Y.
Veterinary (500 pages) on treatment and
care of Domestic Animals—Horses, Cattle, Sheep,
Hogs and Poultry Sent tree. Humehbrtc*
MEDJ&HBCO* Faltoa#M