Zgoda = Unity. [volume], December 26, 1901, Image 1

About Zgoda = Unity. [volume] (Milwaukee, Wis.) 1881-1901

Image provided by: University of Illinois at Urbana-Champaign Library, Urbana, IL

                
jmr mu.w.
w YCHODZI w EAtllY CZWAKTU
hrnuniwtu M wydani* mąakl* I
A-drkt* locaal*. 11 w
D«* Kuiopy. liki
Ulnro Łajn. Cnu E.N.F. aiiadct *i*
« domu witanym u.n. lud UM W. ln»*
»toi> m. Chicho. III.
*'»włU« ll*tT w lymirk admin.
(•luki orna fcuraapondon ry* <10 It
ittduCtnU. itaiy i rwjnf pod aur*
r. m. numi,
)f» HM W. Dlv talon A, rhiearn. lila
1‘mkiiT bankowa, p«'ilu«o i pi*.
•Wda* prnaayiaf nalrtr pod ulrMMi.
■ . MAJ*W8*1
WHW W. DtTlalon K.. Chlrairn, Ula
ki nroapoodoncT* dolTraąca Kndakrjri
•*kody praoaylaf nalał* pod adr.
T. SIEMIRADZKI,
NK-IM W. Dirtalon a*.. Ckicapo. lila
M'»r*lki* aa* liatjr w aprawai b adn.1
Btatioapjn t cli ..Zgx>4j". oriunon u a
kH i rukai*kifh ual*ay adraoowal do
aakrotaraa ,.Z*i«dj"i
JOLinrin.
IUKHW liuuood Iblcoga. in».
ORGAN ZWIĄZKU NARODOWEGO POLSKIEGO W STANACH ZJEDNOCZONYCH PÓŁNOCNEJ AMERYKI.
: THE WEEtLY “ZWM”
APPBAMIMO BVSRT THUKSDAT
latka oflUłal orran of tkt
Miik ■ntUnnI llllim, W. EW. R.
•ubocrlpUou prtco lntt*O.Ą
|I.W par yaar.
To otkor raaatrlaa | ŁM “ “
T. SIEMIKADZKL KdiUr,
OMoai 103- 104 Wart OMrtl Mrtrt
OHIOAOO, ILUMOII
IW Pol lak Wankly
tw-iot W. mTlało* ac. OkMMkMl
T*L Moaraa 77*.
Ali oommnaloaUona a* tk* MM
Hafl Alllanoo ahaU ba nddiaaaad:
T. H. KX LIWSKI, Oaa’l Surirtry.
UM-lOt W. Dirtalon ac. Cblcnc* Uha
Tal. Moaraa 770.
No. 52.
Chicago, 111., Czwartek dnia 2fi-ffo Grudnia 1901 roku.
Bok 20.
Niebezpieczeństwo od
wschodu.
Sprawa wrzesińska poru
szyła umysły i serca polskie
w całym kraju i na wychodź
twie. Podaliśmy już w dwóch
poprzednich numerach Zgody
obszerny pogląd na politykę
Prus względem Polski i na
międzynarodowe znaczenie
sprawy wrzeaińskiej. Pozo
staje nam wskazać w tern
miejscu na odwrotną stronę
medalu, t. j. na niebezpieczeń
stwo, które może wypłynąć
dla nas i dla sprawy narodo
wej w razie niewłaściwego za
chowania się części narodu.
Mówmy jaśniej. Jak tylko
rozeszła się po świecie wieść
o wyroku zapadłym we Wrze
śni, Rosja wnet zwietrzyła w
tym wypadku dobry interes
dla siebie. W prasie peters
burskiej na komendę zaczęto
wylewać łzy krokodylowe nad
nieszczęśliwem położeniem
„słowian" w państwie prus
kiem. Znany polakożerca
„Suworin”, właściciel i wy
dawca półoticjalnego „Nowe
go Wremieai”, wystąpił z
wielkim artykułem o dachu
słowiańskim, otoczonym przez
lody niemieckie i topiącym te
lody przy pomocy „słowiań
skiego ognia”. O polakach—
ani słowa. Wszędzie tylko
„słowianie” i „słowianie**.
Otóż wiadomo już z historii,
źe moskale, -którzy sami by
najmniej nio są słowianami
aui z krwi, ani z ducha, wpa
dają perjodycznie w’ niezwy
kłą czułość dla słowian.
Paroksyzmy te, jak równie*
stwierdzono, naładuj*} „świę
tą” Rosję regularnie wtedy,
gdy ta Rosja zabiera się do
jakiegoś nowego łotrostwa.
Ile razy Rosja postanawia ko
goś ograbić lub okraść, zaw
sze przed tem musi przejść
mniej lub więcej silny atak
„słowianotilstwa”. Wszak na
wet przed 130 laty, przystę
pując do pierwszego rozbioru
Polski, Rosja zachorowała na
miłość dla słowian — biało i
małorusinów, krzywdzonych
jakoby przez łacinników po
laków.
Jednym z najmocniejszych
ataków słowianotilstwa był
paroksyzm z lat 1876-7C. Sa
mi byliśmy wtedy świadkiem,
jak po cerkwiach w Peters
burga piękne panie z arysto
kracji zbierały składki na
„Słowian”, a cała prasa zale
wała się łzami ilekroć jaki
bułgarzyn ucierpiał w zajściu
z władzami turockiemi. Na
stępstwem tego paroksyzmu
była wojna 1877-78 i takie
późniejszo postępowanie Ro
sji w Rulgarji, że „bracia sło
wianie” wymietli ze swojej
ziemi jłetorsburskich dobro
czyficów i zagrozili, że wrócą
dobrowolnie pod „jarzmo” tu
reckie, jeżeli ich Rosja nie zo
stawi w spokoju.
Otóż należy pamiętać, że i
w obpenej chwili Rosja zaczy
na bredzić o słowiarfstwio.
Ugodowcy warszawscy, któ
rajr są właściwie spadkobier
cami dawnego stronnictwa ro
syjskiego w Rzeczypospolitej,
już uchwycili rzuconą im z
Petersburga linkę i co żywo
wiążą do niej swe haczyki.
Na końcu tych haczyków za
wiesza się to lub owo hasło,
brzmiące mile dla ucha nie
podojrzli w ego przecie tneg o
polaka i zapuszcza się tak na
rządzoną wędkę w tłum roz
gorączkowany nienawiścią dla
niemców. Różne hasła nada
ją się do togo niecnego poło
wu na korzyść Moskwy. Lecz
najgorszem z nich, najbardziej
niebezpieeznem jest hasło sło
wianofilstwa. Korzystając z
wrodzonej polakom niechęci
do niemców, agenci rosyjscy,
świadomi i bezwiedni, podsu
wają ludowi polskiemu zgub
ną i niecną myśl, że trzeba
szukać ratunku w „słowian
stwie”. Słowo słowiaństwo
brzmi milo dła ucha polskie
go. Lecz na tysiąc polaków
bodaj czy jeden zdaje sobie
sprawę z tego, co ten wyraz
znaczy dzisiaj w świeeie poli
tycznym.
Spróbujmy więc dać nieco
wyjaśnień. Słowiaństwo w
dzisiejszej dobie jest mytem,
bajką. Nie masz dzisiaj ani
jod^ego większego samodziel
pego państwa słowiańskiego.
Jest Ilosju, państwo, w któ
re m 76 mil jonu w tak zwanych
Wielkorusów, tj. mięszaniny z
krwi tatarskiej i słowiańskiej, |
z kulturą całkiem mongolską,
więzi i gnębi 60 miljonów po
laków, rusinów, lit wino w,
niemców,Szwedów, lianów itd.
Czy to jest państwo słowiań
skie? Nie, to chv\>a więzie
nie dla słowian, które trzeba
wprzód rozbić na drzazgi, aby
zeń uwolnić prawdziwych
słowian. Jest Austrja, pań
stwo, gdzie 25 miljonów
nieme*>w i węgrów trzyma w
równowadze 20 inil jonów prze
różnych słowian. Jest Tur
cja. są Serbja i Bułgaria, i t. d.
Słowiańszczyzny w politycz
nein znaczeniu niema nigdzie.
Była ona, ta ukochana sło
wiańszczyzna, dopóki istniało
osobne państwo polskie. Lecz
te włańnie prawdziwą sło
wiańszczyznę taż Rosja, co się
pod słowiańsko^ podszywa,
własnemi rękami usiłowała
zamordować. .
O jakiejże więc słowiań
szczyźnic bredzą dzisiejsi pol
scy ..słowianofilo"? Hłofcóa
nofilo rosyjscy wiedzą bardzo
dobrze do czego dążą. Starają
się oni wmówić we wszyst
kich słowian, niemioekich,
austrjackich i tureckich, że
Rosja jest narodem i pań
stwem czysto słowiańskim i
skierować wszystkie strumie
nie słowiańskio do morza ro
sy jakiego. Dałoby to Ilosji
szansę opanowania całej Ku
ropy za cenę krwi polaków,
czechów, serbów i t. d., a póź
niej, skończonej robocie....
w kark kochanych braci, za
drzwi, na kolana — słuchać,
płacić i milczeć. Rosyjscy
wiec słowianołile pracują dla
dobra i przyszłości swojej
mongolskiej ojczyzny, którą
kochaj:), i to się im chwali.
Lecz dla kogo pracują słowia
notilc polscy? Czy dla Polski
niepodległej? Nie, bo Polska
jako państwo nie wchodzi w
plany słowiunofilstua rosyj
skiego, z ktorem trzeba się
liczyć, jako z mocniejszem.
Czy dla przyszłości całej rasy
słowiańskiej? Także nie, l>o
ta przyszłość w ręku Kosji
jest bardziej niepewną niż
obecnie. Pracują więc oni
tylko i jedynie — dla Kosji.
Nie twierdzimy bynajmnię ,
i** wszyscy oni pracują dla
Kosji świadomie. Są i mie
dzy nimi ludzie uczciwi i do
brej woli, lecz nie mający żad
nego pojęcia o tom, co mówią
i o erem piszą. Lecz w iy
wotnych kwest juch politycz
nych, gdzie idzie o przyszłość
narodu, nieświudouto^ć i lwuk
znajomości rzeczy jo*t zbrod
nią mało co mniejszą od złej
woli.
Uronić polaków od niem
ców za pomocą moskali, jest
to sarno, co wydrzeć jagnię z
paszczy wilka i cisnąć jo na
poźarcio wieprzom. Taka po
lityka byłaby nie polityką,
locz szaleństwom. A właśnie
pierwszo objawy tego s/aleń
stwa zaczynają już ukazywać
się gdzieniegdzie na czystym
horyzoncie polskiego patryjo
tyzmu.
Na wielkim wiecu polskim,
który się odbył w Berlinie,
wytrawni politycy przestrze
gli lud przed emisariuszami
ugodowców z Warszawy, któ
rzy już kręcą się po pruskim
zal>orze.
W prasie polskiej w Kuro
pie nie dostrzegliśmy jeszcze
wyraźnej agitacji na tle
wszechsłowiańskim, a więc
wszechrosyjskiem. Kraj pe
tersburski wyzyskuje wrpruw
(lzio sprawę wrzesińską na
korzyść Ko*ji, lecz czyni to
bardzo ostrożnie, aby nie
wzbudzić w czytelnikach po
dejrzenia. Czas Krakowski,
organ stańczyków galicyj
skich, pismo sprzyjające Ro
sji, zaczyna także bardzo z
daleka. Wskazując na poste
powanie Prus z polakami,
Czas podaje my Al, żo Koło
polskie w Wiedniu powinno
pracować nad usunięciem
Austrji z trójprzymierza.
Dotąd wszystko dobrze
I^ecz dalej „Cza.«*” mówi, że
,,wszelki inny alians” byłby
dla Auatrji lepszym, niż przy
mierze z Niemcami. Otóż ten
„wszelki inny alians” jest to
oczywiAcie przymierze z Ro
sją, do którego stańczycy
wzdychają oddawna. Ida
Austrji bowiem, po za przy
mierzem z Niemcami i Wło
chami, nie ma innej kombina
cji w dzisiejszej dobie, jak
stosunek z Rosją. Ryłaby
jeszcze jedna, jedynie sympa
tyczna dla polaków, miano
wicie przymierze miedzy Au
strią, Francją i Anglią z Wło
chami, Turcją i Hzwecją po
bokach. lYzymierzo to już
raz istniało w wieku XIX-ym
Myło to w roku 1&53 w prze
dedniu wojny krymskiej
l>rugi raz pracował nad takim
przymierzem Napoleon III w
roku
Lecz dzisiaj, dopóki żyją
jeszcze syinpntje rosyjsko
francuskie i niechęć francu
sko-angielska, o takiej kotn
b i nacji nie podobna i marzyć.
Nie przesądzamy przyszłości i
mamy nadzieję, że kiedyś Eu
ropa Zachodnia sprzymierzy
się przeciwko Niemcom i Ro
sji, lecz do tego jeszcze dale
ko.
Na wychoditwie spotkaliś
my, jak dotąd, tylko jedno
pismo polskie, które zaczyna
przygrywać na cymbałach
punslawizmu. Nio przypu
szczamy złej woli u kierowni
ków tego pismu. Przypomina
my więc im tylko, że w dzi
siejszych czasach panslawizm,
jako ilość polityczna, jest je
uuoznucznym z panmoskanz
ra« in i że nie wolno polakowi
„przez politykę" przerzucać
nie tlo oIk>zu jednego wroga
ojczyzny, aby dokuczyć lub
zaszkodzić drugiemu.
1 jaki sen* zresztą miałaby
polityka straszenia niemców
moskalami. Niemcy sami
wiedzą ai nadto dobrze, czy i
o ile mają lub nie mają oba
wiać się Rosji. Nasze strasze
nie tern lub owern nie zrobi
na rząd cesarstwa niemieckie
go żadnego wrażenia. W uprą
wie Polski zawsze było i te
raz jest porozumienie między
Rosją i Prusami; co robi jed
no, to jawnie lub tajnie po
chwalą drugie. Zresztą Prusy
me robią nic innego nad to,
co Rosja robiła już od lat 00 i
robi obecnie.
Jeden jest tylko strach, je
dna groźba, której boją się za
równo Niemcy i Rosja. Tą
groźbą jest potęgowanie w
ludzie polskim ducha wszech
polskiego, nio słowiańskiego.
lecz ściśle polskiego. Tą groź
bą jest rozszerzanie się wśród
mas ludowych idei państwa
polskiego, Polski od morza do
morza, Polski Bolesławów,
Jagicdlonów i Sobieskich. Ide
ja ta była już groźną dla
państw zaborczych wtedy,
gdy ją rozumiało i wyznawa
ło zaledwie parę miljonów lu
dzi na calem terytorjum Itze
czypospolitej. Kcalna. poli
tyczna wartość każdej idei
wzrasta z każdym nowym jej
wyznawcą. Nie masz tuk po
tężnego państwa na kwiecie,
któreby się podjęło zwalczać
ideję, gorąco wyznawaną przoz
20 miljonów ludzi. A na tery
torjum Kzeczyj>ospolit©j mie
szka dzisiaj już miljonów
czterdzieści. Tędy więc dro
ga dla wszystkich tych, co
pod wrażeniem sprawy wrze
sińskiej czują w sobie potrze
bę wojowania z germanizacją.
Nie panslawizmem grozić
wam hakacie pruskiej, lecz
icnzech.pol*łołcią, widmem pań
stwa polskiego, które, wspar
te na barkach dwudzuMtomil
jonowego narodu, przyjdzie
viedyś upomnieć się o swoje
prawa, o swoją własność i o
przeszło krzywdy i cierpienia
swoich obywateli.
laka jest największa wada
narodu polskiego.'
Odpowiedź mt to pytanie znajdu
jemy w ostatnim zeszycie „M iesięcz
«»kaM, wydawanego przez redakcję
„Kurjera Polskiego”. Wydruko
wano tu rozprawy d-ra Stanisława
rrzebitiskiego z Wołoozysk, która
otrzymała pierws^ nagrodę na
konkursie „Miesięcznika”. Kon
kurs ż/plnł odpowi«>dzi na pytanie:
.-laka z wa l naszego narodu szko
dzi nam najwięcej i jakie st> środki
jej wytępienia?” Dr. Trzebiński
wylicza mnóstwo wad naszych po
wszednich ?
„Co nam najwięcej szkody pazy
nosiło i przynosi? Czy próżność,
zarozumiałość i pycha, ni'*duzwala
jąoe na doić wczesne jioznanie błę
dów i postanowienie poprawy? Czy
zmienność, niestałość i brak wy.
trwałości, sprawiające, że w dobrom
wytrwać nie umieliśmy nawet wte
dy, kiedyśmy, nareszcie przejrzaw
szy. zrozumieli poprawy nicod
zownośc? Czy lekkomyślność, z ja
ku rzucaliśmy się i rzucauii w ży
ciu prywatuem i publicznem do
pneillięatięć, przewyszająryoh na
sze siły, na to, aby, rozbiwszy a ty o
przeszkody, niedostatecznie prze.
widziaue i ocenione, potem na dlu
go znowu pogrążyć się w uj»ntję,
bezczynność Czy lenistwo myśli i
ciała, z którego przyczyny nigdy
do niczego należycie nie byliśmy
przygotowani i dziś jeszcze przy
gotować się nie umiemy, czy brak
dokładności i sumienności w speł
nianiu obowiązków, paraliżujący u
ima z dawien dawua każdą pracy
społeczną ? Czy chęć przewodzenia
i nieumiejętność słuchania, niesfor
ność i warchłatwo, wieczna przy
czyna naszej choroby: politycznej
i społecznej auurchji? Czy inna
jeszcze z całych dziesiątków wad i
przywar, których wszystkich nie
podobna nawet ‘wymienić?....
Wszystkie jednak wady powyższe
— pisze dalej autor — płyną z jed
nej {HMlstawowcj właściwości naszej
narodowej duszy. Jest nią ta cecha
|>owszc<-him. że w Polsce mężczyźni
przedstawiają ////» iliichoiry mniej
męzki, a więcej kobiecy od wielu
ludów. Ztąd płynie nasza wada
naczelna — słaliośe charakteru".
I>r. Trzebiński obszernie moty
wuje swoje twierdzenie. TrzeUi
hartować w sobie ducna tnęzkiego
przez odpowiednie wychowanie
młodzieży.
Hcxplers<*A«two życia i mi cii*
|hhI rządem monkit nskicm.
Przed trzema laty [MKlmiojiki* o
kolie* Warszawy jako to: Wola,
('zyate, Mokotów, Sieloe, Powązki i
Iłrudan otrzymały powiększenie stra
ty ziemskiej, bo tak zrobić w ciałem
Królestwie doradził w twoim niemo
fjale Imeretyński, a oar zaznaczył,
te to dawno jut należało uskutecz
nić. Podwojono wiąo i potrojono
llozbą strażników w tyoh okolioanli,
nałotono na każdą z tyoh gmin po
1500 i |*o dwa tysiące rubli roosnie
na mieszkania dla straty; naoselni
kom at języki podębiały od wma
wania w obywateli tego dobrodziej
stwa, aby tylko ol zgodzili sią dać
na mieszkań!* dla straty. Zgodaili
sią mieszkańcy, a właściwie wymu
szono to od nioh. No i oól? Teraz
tam gdzie dawaiej nigdy nie zdarza
ły sią napady na przeobodaiów, a
drobne kradziete powtarzały rzadko
kiedy, dziś po godzini* jedenastej
w nocy podmiejski mieszkaaieo bez
obawy nie moi* wyjtó * domu, te
go opryszki obedrą I zbiją, n kra
dsiei* stały nią tak osąnt*. te nie
mass nocy, w której by kto* nie był
okradzionym, przy ozem zuchwal
stwo złodziei posunięte bywa da naj
wytaayoh granic: wysadzają drzwi
okute, łaoiią sztaby żelazne, wyry
wają okna, wchodzą po drabinach
na piętra i t. p. A policja, a strat?
Kryje się gdzie* po kątaoh, dzieląc
się prawdopodobnie łupem se zło
dziejami, no i strzeże złodziei, aby
ioh kto nie spłoszył i nie popsuł im
roboty. Na ludzi, mówiąc prawdę,
poiyteoznyoh, którzy gdsiel czasem
zakłują azpiega rządowego, tente
rząd wymierza karę śmierci, ale je
żeli łotrzyki zrabują i zbiją spokoj.
nego człowieka, to rząd ani palcem
nie kiwnie, ohoć tropienie złodziei i
łotrów rozmaitych to jego psia po
winność, bo przeoiei za to ściąga
duże pieniądze! Czemu też ludzie
nie upominają się o swoje?
Przykład swawoli moskiew
skiej.
Wiotka Stok w powiecie Ostrow
skim, w gulwraii łomżyńskiej, spa
lony została przez tołoiany, stój4.
cyob aa kwateraoh w Komorowie.
Żołnierze przyohodzili do wiotki,
zaczepiali dziewczęta, popełniali
gwałty i tiarbarzyfiatwa. Niektórzy
gospodarze namówili tedy awoiob
parobków i dzielni ohłopoy tęgo
sprali skórę Moskalom.
Strażnik spisał protokół, była
aprawa w gminie i żołnierze cieszyli
się zawozasu, mytfląo, te sąd bardzo
srogo ukarze przestępców. Stało się
jednak inaczej.
Są«l gminny naznaczył bardzo
lekkie kary, a nawet tego gospoda
rza, którego oórki zaosepiali żołnie
rze. skazał tylko na 7 rubli kary.
Wyrok wydany został w piątek, a w
sobotę o godzinie 8 w nocy wy
buch ( w Stoku pożar. Spaliło się 70
zabudowań, mnóstwo narzędzi go
spodarskich, bydła, owieo, świń.
Straty wynoszą około 30.000 rubli.
Kiedy przyjechał z Ostrowa na
czelnik straty ziemskiej dla spraw
dzenia wypadku, wyszli do niego lu
dzie z płaczem, skarżąc się, te to żoł
nierze przez zemstę podpalili wieś.
.Moskal wpadł w w Sou* kio Ar i jedne
go staruszka (miał 80 lat) uderzył
szpicrutą po twarzy, at się krwią za
lał, drugiemu dostało się kilka rasy
prsez pleoy. Potem podbiegł do
gospodarza, a którego było złożone
siano dla Itoni żołnierskich, i o mało
go nogami nie kopał, krsyoząo: A
osemu ty siana nie ratował, kiedyś
widział te gore?!
— Panie naoaelniku — tłómaosył
nią biedak — ja ledwo dzieci urato
wać mogłem.
%ak to ta dsios moskiewska na
wszystko sobie w nieszczęsnym na
szym kraju pozwala.
Kudowa rerkwi.
Pomimo nieurodzaju tegoroczne
go i nie baoząo na to, te w Iłosji jut
mrą z głodu, wieloe nabożny i mi
łościwy rząd moskiewski dla kilku
nastu ozynowników swoich buduje
drugą jut oerkiew we Włocławku
(wojsko tam ma twoją oerkiew).
Komitet budowy zwrócił się do ma
gistratu miasta Włocławka s tąda.
niem bezpłatnego wydania drzewa z
lasów miejskich na budowę „świąty
ni miejscowej”. Ze względu, te
dwadzieścia jakieś tysięcy ludności
katolickiej ws Włocławku ma ozte
ry kościoły, a tydzi mają swoje bó
tnioę, niemoy ssś swoją kirohę,
magistrat skierował diiwaozne tąda
nia komitetu oierkiewnego do sarzą
du lasów pnńetwowyoh. Zwrócił aię
komitet do leśnictwa rządowego, ale
tam spotkał go aa wód, gdyt leśnic
two odpowiedziało, te prawo pozwa
la mu dawać drzewo na budowę
oerkwi, tylko w tym wypadku, gdy.
by miejaoowi mieszkańcy byli bie
dni, n poaiewat mieszkaAcy Wło
cławka sę zamotni. przeto mogą so
bie sami wybudować „świątynią”*
Komitat cerkiewny, jak zwykle
robią Moskale, sięgnął wylej do wła*
dzy o poparcie swojego tądaaia 1
rząd nakazał magistratowi dać bada*
Iso aa oerkiew we Włoałnwka!..
Jak widzimy to rząd moskiewski*
ktdry za skradzionych nam lasów,
dziś jeszcze posiada ioh za jakieś
trzysta miljondw rubli, nie obce jat
dawać drzewa na opał dla szkółek,
a i na budową swoieh prawosławnych
cerkwi, która tak potrzebna w na*
zzej ojozyżaie jak dziura w moście.
Banki w Rosji.
W sprawie banków rosyjskich
„Now. \Vr.” (nr. U224) zamieioiło
artykuł p. t. „Zmiana prądu”, W
którym wyra ta lal, la wiąkasośś
banków w Rosji pozostaje pod kia.
runkiem lydów i że do zarządu ro*
syjskimi bankami brakło kaadyda.
tów pomiędzy łydami rosyjskimi,
lecz trzeba było sprowadzać zagra,
niozayoh: szwajoarskiob, austrjao.
kich i niemieokioh. Prsytem żacy*
towaaa gazeta twierdzi, te bankowa
polityka Rosjan była odpowiedniej*
sza i ostrożniejsza i te za wzór ban.
kowej polityki mogą służyć banki,
pozostająoe pod zarządem Rosjan.
IN a taki zarzut, aosjaioaj żydom,
bardzo ostro odciął się p. loko A>
rensobn z Berdyczowa, nadąyłająo
list do rsdakoji „No*. Wr." treaoi
następującej:
„Jakkolwiek na całym lwięcia ży
dzi stoją dzil na czele bankowej
działalności i swoje zdolnoloi finan
sowę wykazali jeszcze w ozasaoh hi
storji rzymskiej, nie będę jednak
przeczył, że w Rosji byłoby mole
pożądanem widzieć w bankach wię
oej ludzi rosyjskich. Prawdopodob
nie niema nawet żadnej potrzeby
sprowadzać żydów z zagranicy w
tym celu, jeśli ma sią swoloh dzie
sięć miljondw i większość ich nie
jest bez zdolności finansowych. Ale
nie mogę zgodzić się na to, że do
tychczasowy zarząd bankami (przy
szłość wiadoma tylko Panu Bogu)
przez rosjan może być „wzorem”.
„Sięgając myślą w minione lat
dwadzieścia, widzę, że:
„Ryków ograbił bank skopiAski.
„Kasatkin zrujnował do połowy
(62 proc.) petersburskie Tow. wza
jemnego kredytu.
„Polaftski doprowadził do ban.
kruotwa moskiewski bank dyskonto,
wy i pożyczkowy.
„Borysow i inni doprowadzili do
bankruotwa symbirsko-saratowski
bank ziemski.
„Kitingof, Szel i inni zrujnowali
kronsztadzki bank handlowy,
„Doohinow, Slepuazkin i S-ka by
li przyczyną bankructwa peterabur
akiego handlowego i komiajoner
akiego.
„Alozewaki ograbił banki ilemski
i handlowy w Charkowie.
.,1’ianiiennyj i inni ią pod lądam t
powodu srujnowania banka ekatery.
no*ławskiego.
„Czy wazyecy ni panowie aą lydn
iui ? la jakiego powodu iob zarząd
ma by«' wzorowym? Nin przypomi
nam eohie jeaaoae nazwisk, jak
kolwiek niewątpliwie nie brzmią ■
Żydowska, — tyoh panów, którzy
zrujnowali banki: ezlncheoki niknie*
gorodzki, orłowski i rótaa banki
miejnkie. Dlaczego ioh polityka
była „odpowiednia i ostrołna?” "
Na kuratorja triaźwoAel
na rok przyazły z a Żądało minltte.
rjuro akarbu roeyjakiego aabweacjl
4 miljony rubli, t. j. 1 miljoa wiąoej
ait tego roku. Zwiększenie tej no
my ma być naetąpetwnm zaprowadze
nia monopolu wódozanego w niektó.
ryoh okrągaoh. Jakoś bałamuoeaie
ludności polakiej aporo rubli Moakaii
koaatujel