Search America's historic newspaper pages from 1777-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more
Image provided by: Arizona State Library, Archives and Public Records; Phoenix, AZ
Newspaper Page Text
Ihoo’aah biniighe, t’da ho honi tsekees bik’ehgo na’ada biniighe, doo naas ‘adooldah biniighe Subscription Price T’aata i SiHsoozigti 3 cents Taala’i Naahaiji T'eiya 25 cents ASEEZI ’ADEIL’IINII GERMANS BIK’EHODEESDLj!’ DAANI EISENHOWER NAABEEHO YICHT NAALTSOOS AYIILAA GERMANY K’AD T’AA YEIGO BIK’IJI’ HADAH ’ADA’II’NIIt T’AA HOOGHANGI ’AA AHAYAAGI BIHWIIDOO’AAt Germanydi Dine Doo Hashtedaditeeh Da Ghqqji’ ndizideq bighi’ dine taa yil ad Germans taa hahi bik’ehodidoodleet 1a daniizu’. Russian dine’e binant’a’i Mar shal Stalin gholgheii ’aniigo t’eiya 'ak’eho didoodleetigii tad ’ahanideq’ hoolzhish, ni. London hoolghehedeq’ dahane’igii ’adaa niigo t’eiya German dine’e ’anaa’ ygqh nii kaah daani. American bisilaago nda’at t’a’igii binant’a’i General Arnold gholgheii ’amigo t’eiya Germans bik’iji’ hadah ’ada’- ii’nitigii bee bik’ehodidoodleet doodaii’ t’eiya t aa bik’iji’ hadah ’ada’ii’niitgo yee doo dabidziil da dadooleet, doo inda t aa doo hozhg nihichT ndahwii’nani t aa ni bi kaa’doo nihisilaago yaa tiih doojah. Yaa dahalne’go t’eiya Germans bikin dah naazhjaa’igii tsosts’idts’dadahgo ’at’qq kin dah shijaa' doo chondadaoot’if ’at’ddgoo ’adaalyaa doo hastaqgo dah nddnashjaa’ t’eiya t’ad ’iighisii ’atidaalyaa. Dii Ger mans bikin dah naazhjaa’igii bik’iji’ ha dah ’ada’ii’nitigii t’ah ndi baa na’aldeeh. German dine’e yinant a i danilinigii doo German dine’e kin Berlin gholgheego dah shijaa’iddo hadahinicheeh. Jo dii Berlin hoolghehedoo t’eiya German dine e ba hoot’aat. Germans Submarines Yee Nidadiibaa’qq Ch’eeh ’Adayut’iid Nitch’its’osi k’adeq ndizidqqdqa’ Presi dent Roosevelt doo Prime Minister Chur chill ’aniigo German dine’e tsinaa’eet sub marines daolghehigii yee ndaabaahaq bi k’ehodeesdlii’ ni. ’lidqq’ aniigo tad’ ndee zidji’.Germans bisubmarines hastadiin bi ts aa’ taM’aah yi'nil nf, Nihitsinaa’eet t’aadoo le’e ndeighehigii taa dikwii nihi ts’qa’ tattt’aah yi’nil. United States doo Europeji tsinaa’eet t’aadoo lee adayii gheehigii k’asdaq’ t’aa ’attso t’aadoo at e hegoo Europeji’ ha’naa nda’iizghi. Europe EVaahdee’go Baa Tiih ’Aldeehign BichY Hoolzhish Naaltsoos hane’ bee ndanideehigii t’oo ’ahayoi ’adaaniigo t’eiya t’aa hahi Europe hoolghehigii ’e’e’aahdqq’go baa tiih ’adool dah daani. Naaltsoos hane’ bee ndanideehigii a daaniigo t’eiya silaago binant’a’i General George Marshal gholgheii silaago t’aa at tso yinant’a’i nilii dooleet daani. Italydi United Nations Tqadee Naas Yikah Americans doo British bisilaago Italy hoolgheedi t’ah ndi tqadee naas yikah. German dzit yiih dahineezhchqq’aq yik’i deineeskaad. Germans bisilaago taa ii ghisii bit da’ahiga. Nitch’itsoh ndizidigii bighi’ Italians bisilaago United Nations bi silaago yich’odaazni’go Germans yit ada hi’niigaq’. Turkey Daats’i United Nations Yikd ’lijeeh United Nations binant’a’i Teheran hool gheedi ’atah daazli’qqdaa keyah Turkey gholghehigii binant’a’i ’atdo’ ’aadi niya. Dii keyah Turkey gholghehigii ts’ida at’ee dooleet ha’niigo baa nahast’iidee t’eiyd doo ts’ida nihit beedahozin da. Naaltsoos hane’ bee ndanideehigii ’adaaniigo t’eiyd keyah Turkey gholghehigii United Nations yikd ’adoojah ndi doo ’atah da’ahidoogaqt da daani. Dine t’oo ’ahayoi ’adaaniigo t’eiyd t’aa hahi Turkey hoolghehegi nihi chidi naat’a’i ba nahaz’aa dooleet daani. Russians T’ah Ndi ’Ak’ehdadidlf Russians bisilaago t’ah ndi naas yikah. Germans bisilaago t’ah ndi Russia bighi’- dqq’ t’qa’ nabidi’noolkat. Russians bisilaa go t’ad tsfitgo naas yikahaq nahattin doo hashtt’ish dahazlifgo biniinaa doo hah naas yikah da hazljf. Dine t’oo ’ahayoi ’a- AlAHOONftfGff Vol. 1, No. 6 daaniigo dii ghaai naadahastingo Russians bisilaago tsfitgo naas naadookah sha’shin daani. Chinese Bisilaago 4-ahgo ’Ak’ehdadeesdl(j’ Nitch’its’osi bighi’ Binaa’a daatts’ozi Japanese daolghehigii bisilaago Binda’adaatts’dzi Chinese daolghehigii bi silaago yik’iji’ naas deeskai Binaa’- adaatts’ozi Japanese daolghehigii t’aadoo le’e Chinese hasht’e’ bits’aq’ shodeidiilt’eet doodaii’ doo chodayoot’ii’ ’adaat’eegoo ’adadiilniit danizin nt’ee’. ’Aadoo Chinese bisilaago Japanese bisilaa go yidaah dahaazbaa’. ’Ei t’aa da’ahijigqq go Iq’i yiska. Na’ahddnaadgo Japanese bi silaago yqq dadineezhchga’. ’Ako Chinese ch’iiyaan hasht’e’ ndayiizghineq t'aa ’attso yisda deizghi —- United Nations Rabaul Hoolgheego Haz’d nigii Yich’i’ Naas Yikah General McArthur New Britain bikaa’gi Rabaul hoolgheego haz’dnign shonaadei diilt’eet niigo yinaha’a. Rabaul hoolghee go haz’dnidod t’aa ’attsoji’ bee ’ihoneedza. Dii Rabaul hoolghehigii Bindd’adaatts’dzi tsinaa’eet bee da’ahijiganigii doo chidi naat’a’i doo Binaa’ddaatts’ozi bisilaago yi ch’aah shijee’. Nitch’its’osi k’adeq ’attso ndizidqqdaq’ nihisilaago doo silaago nda’- at’eetigii doo silaago Marines daolghehigii keyah ’atts’iisigo Bougainville gholgheego si’anigii Japanese yaa ndayoosba. Binaa’- adaatts’ozi hoolgheego haz’anigii yd ntseekai. ’Ei biniinaa Truk hoolghehe doo naanata’ tonteel bikaa’gi keyah naaz niligii bikda’doo tsinaa’eet doo chidi naa t’a’i Rabaul hoolgheeji’-ndahaazna. Gen- J eral McArthur bichidi naat’a’i Rabaul hoolghehigii yaa tiih yijee’ doo Binaa’a daatts’ozi bitsinaa’eet bee da’ahijigdnigii tseebiigo yits’aq’ dayiitchxo’. Nitch’itsoh ndizidqq bighi’ t’eiya McArthur bisilaago keyah New Britain hoolghehigii yikaa’ji’ niheezna. Jo ’ako k’ad Rabaul hoolghehe doo t’aa ’ahanigi nihisilaago ndaakai. Mc- Arthur bisilaago New Britain hoolghehegi ndahaaznaneqdqq’ ’atdo’ tsinaa’eet chidi naat’a’i ndeighehigii keyah naanata’ Mar shal Islands daolghehigii yaa tiih yijee’. Jo ’ei nitch’its’osi ndizidqe bighi’ keyah Bi nba’ddaatts’dzi yaa ndayoosbanee bikaa’- doo yaa tiih yijee’. Dii keyah baa tiih jii jee’igii ’ei ta’ dajiilaa. o INDIANS T'EIYA 'AGHA BIK'EHGO DA'OLTA’ HOOLEEt By George A. Boyce Naabeeho bikeyah bikaa’gi da’olta’fgff Indians t’eiya ’agha ’olta’ yd ndaalnish hooleel. Tohwiisxfnfgi doo Dzil Na’oodilii di doo Bitl’aah Bito’di doo K’aabizhii doo Tselichff’ Dah ’Azkanigi jf da’dlta’fgff t’aa altso Naabeeho danilfnfgff t’eiya bada’ol ta’ doo la’ ’olta’ yd ndaalnish, jo ’ef ’aniid ndd’ffnfilta’dqddd’ ’akot’eego hahool zhiizh. Lok’aahnteeldi jfolta’fgff doo T’iis ’lf’ahfdi doo ’Ayanf Bito’di jj’dlta ’fgff t’ei ya t’aa ’altso Indians danilfjro ’olta’ yini daalnish, jo ’ef la’ Naabeeho danilf, la’ t’ei ya ndanalahdqq’ dine’e daniljjgo ’olta’ yd ndaalnish. Ni’iijihigi doo T’iis Nazbas doo Naakaii Bi togi jf’olta’fgff t’eiya ba’olta’f ndaaki, ’ako akqo Bilagaanaa ba da’olta’- fgff t’dala’f ndaazda doo la’ ba da ’olta ’ig f i doo ’olta’ yd ndaalnishfgff t’eiya t’aa ’altso Naabeeho danilf. Jo ’ako drf la’ts’aadahgo ’olta’ bit dahaz’anfgff tadiin doo ba’aan nahast’ef jilt’eego bindajilnish, ’ako ’ef Bi lagaanaa t’aa talt’ehfgo ’atah ndaalnish. Naabeeho bikeyah bikaa’gi da olta igif t’eiya Indians t’dalahadi neeznadiin doo ba’aan hastaa yilt’eego United States bi kaa’gi ba da’olta’i bich’j’ ndahalghehfgff January 1, 1944 Eisenhower Naabeeho Yich’i’ Tiilaa Silaago binant’a’i General Eisenhower gholghehigii Naabeeho To Dineeshzhee’ yinaagi keedahat’inigii yich’i’ naaltsoos ’ayiilaa la. Naaltsoosigii t’eiya koni: '"Naabeeho dine’e beesh vanadium ghol ghehigii hadeigeedii naaltsoos bizhi’ dabi kaa’go shich’i’ adayiilaaigii t’ad ’iighisii baa shit hozhg. T’aa ’attso t’data’i nizini go bilak’e dazhdolniih laanaa nisin. Dii ’a naa’ baa na’aldeehiji’ t’aa ’iighisii akd ’a najah yidaneedlinigii doo lado’ bik’e’a hwiih da. Dii ’anaa’ baa na’aldeehigii t’aa ’aniiltso ’aheett’eego bichT ndeiildzilgo ts’ida t’aadoo hodina’i ’ak’ehdadidiidleet go haz a. I aa akwit j[ anaa taa atts nsi yileetgo ’at’e doo dikwiidi neeznadiin doo daii’dikwiidi mill ’iina biighahgo sh[i bee ’dnadlzj[tgo ’at’e," ’Aa ’Ahayqqgi Bihwiidoo aat ’Asdzani ’azee’ ’adeit’inigii ta’ Naabee ho yitahgi yighaah doo dine bqah dah na haz’anigii baa ’ahayqqgi yina’nittin doo leet biniighe. T’aadoo hasinigi ’qqh dah dahoyoo’aatigii (accidents) ’adl’iitgi yina’- nittin dooleet. ’Awee’ doo ’atchini bitah dahoneezgaigo baa ahayqqgi ’atdo’ yina’- nittin dooleet. ’Azee’iit’ini doo ’asdzani ’azee’ ’adeit’ingg t’oo ’ahayoi silaago ’atah daazlu’, ’ako ’ei biniinaa Naabeeho ’asdza ni dii dine doo ts’ida yeigo bqqh dah na haz’anigii baa ’dhaydqgi yidahoot’aahgo ya’at’eeh dooleet. Dii ’asdzani ’idahoot ’qa’igii beego ’azee’iit’ini nihitahgoo t’aa dikwii daadziihigii yikd ’anajah dooleet, doo azee lit ini danilinign t eiya dine t aa yeigo bqqh dah nahaz’anigii yich i’ sinil Tahoniigaah Nitsaaigii Naatniih Dine Iq’i keedahat’[[gdo k’ad tahonii gaah ntsaaigii ndaatniih. Daqji’ ’anahool zhiizhgo binaagoo ndanatahgdd ninaa daatniih dooleet sha’shin. Dii tahoniigaah naatniihigii biniinaa ’adaa ’adahotya, doo bit keedahoht’iinii baa ’adahotya. Dine Iq’i ’atah danil[iji’ t’aadoo hozhg ndaah kaai! Nihikee’ deittseiigo ’adeinohsin! T’aadoo t’aa bini’di nihqqh daatk’asi! Di kos nihidahidilneehgo t aa ’ako ’azee’iit’i ni bich’i’ ’adahohkaah! Jo ’ei ’azee’iit’ini bit beehozin t’aa ’aanii tahoniigaah ntsaa igii nihaa ndiidzaago yee nihit hodoolnih doo bich’i’ ’azee’ii ta’ nihqa yidooaatgo bee t’aadoo hodina’i yaat’eeh hdoohdleet. alnff’ bilaahgo (above the median) bich’i’ ndahalgheego ’olta’ yd ndaalnish. Naabeeho doo College dayfflta’ da ndi ba’dlta’f danil[, doo nindhahdahji’ t’dald hadi mill doo ba’aan naakidi neeznadiin dbdla’t’eiya t’dalahadi mill doo ba’aan dfi’di neeznadiin doo ba’aan dizdiin bich’i’ ndahalghe, jo ’ef naanish hoi beedahozinf gff bik’ehgo akdt’eego hach’j’ nda’iilghe. Naabeeho la’ College dayfflta’ ndi t’aadoo ’altso da’fflta’fgff t’eiya haa shff nfzahji’ (temporary) t’dalahadi mill doo ba’aan hastaqdi neeznadiin doo ba’aan naadiin hach’j’ ndahalgheego ndajilnish. ’Azha ’akot’ee ndi ’ef naanish t’aa ’fighisff dayii chjih. Dii Naabeeho kot'eego binaanish ndaazt’i’fgff dff jffgbo bee haalziidgo bi naanish t’aa ’fighisii ya’at’eehgo naas def t’eeh. Da’dlta’gdo t’aa ’fighisii ya’ahoo t’eehgo ’adahosin doo dff Naabeeho bike yah bikaa’gi dine bee bide’adahoot’ehfgff bil beedahozin, ’ako dff Naabeeho bikeyah bikaa’gi ’adahoot’ehfgff bil beedahozinfgff beego t’aa bf bee bich’i’ ’anf- (jo ’ef pedagogical techniques) yee ’ahfneel’d ninahadleeh. Window Rock, Arizona Dii hanadndahaiigii shii bighi t’aa attsoni niha ya’ddaat’eehgo doo baa nihit dahozhoqgo nihi ninaadadoohah. Subscription Price * 25 cents a Year. 3 cents Single Copy Make Payment to Treasurer of United States. Nihitahgi Social Workers Hazin’ Naabeeho bikeyah bikaa gi asdzani ndilt eego binaanish ndahasdl[i . Dii t’eiyd Naabeeho dine’e bee bide adahoot eii yd yinaalnish doo ya k’eeyootdoot dooleet bi niighe. Jo ei Social Workers ghoighe. Di ne bich i andahazt i’ii naanish yd nisho yoott’eeh dooleet. Naabeeho adqqh dah dahoyoot’aatii atdo’ yikd ’andhi’nilcheeh K’ad Naabeeho t oo ’ahayoi dani zaadgoo ndaalnish. Ei tah doo dadilnish egdqa’ bee bit ’andahazt’i’ii doo Iq’i da ni t kad t’eiyd t’aa tagged bich’j’ ’anda hazt i haz I[[ . Jo ei dii Social Workers gholghehigii yee hdkd ’andhi’nilcheeh doo leet biniighe nii’nil. To Naneesdizidi ’Atchini Bqqh Dah Da hoo a Nit’e?’ Yd’df’eeh Nidoasdlfp Nitch its osi ndizidee bighi ! o Nanees dizidi olta igi a\ch\nl yeigo bit nidahoni gaahgo d[[ daats i yiska. Jo ei ch’iyaan ta’ hoozdo gone’ taa naazkqqgo taata’i yiskq doo ei dajiiyaq’. T’dd dikwiigo sh([ United States bikda’gi t’dd kdhodt’i[d ha’- n j'9o baa hoone .Jo ei shjtgo deesdoigo t eiya akot’eego baa dahane’. Ch iyadn honeezk az gone naazkqqgo t eiya doo at [i da. ’Otta’i yd ch’iyaan ’a deit’inigii t’dd ’attso bee ndabidi’neestqq 5 doo ’abe’, ’aghggzhii doo ’atsi’t aadoo lee bjj da azk azigii (ice box) biih ndaah’nit bi’doo’niid, ako doo ’dkdnddhodoo’niit da. Dii ahoot [idigi ’at’eego dahooghangdo d hodooniitgo ’at’e, ch’iydan honeezdogi naazkqqgo hodinaahgo. ’Atchini t’eiyd t’aa ’attso t aadoo hodi na’i yd at eeh ndaasd![i\ Ch’ivddn kot’ee go bits’daddo hqqh dahoo’aahgo ch’iyddn dabidziilii doo jiydq da. To Iq’igo doo deeh sidogo t’eiyd dajidldqgo yd’dt’eeh. ’Ako taa’ yitkaahgo da yd at eeh nijidleeh. Naaldlooshii Da’atchinigii Baa ’Aha yqqgo Yd’dt’eeh Naaldlooshii da atchinigii baa ddaha yqqgo yd’dt’eeh. Jo ei t’dadoo t’dd bini’ dichin dabighdnigo yd’dt eeh. Doo t aadoo qqh dahoyoot aatii (disease) t aa bini’ nda bittseedigo yd’dt’eeh. ’Aadoo ’inda ndaal t aadoo taa bini ndabittseedigo yd at eeh. States deitniigo ndahasdzooigii bi’ghi beehaz aanii bik’ehgo nda’azheehi gii daholq. Jo dii beehaz’danii yigii bik’eh go t eiya naaldlooshii bidin dahoghe’igii doo hada azheeh da. La ndahasdzogod bi[h doo chaa’ doo hada’alzheeh da. Jd’d bjih c hao’ bini Iq’i ndadoodleet biniighe. Naanata’ ndahasdzogod t’eiyd b[jh too konighaniji’ handa’azhah. Jd d ko ndaaizheehigii biih doo Iq’i ninadeittsi’ da dooleet biniighe. Naabeeho bikeyah bikda’gi beehaz’da nii bik’ehgo nda’azheehigii ’adin, ’dko Naabeeho t’dd binizingo bikeyah yikda’gi ndoolzhahgo haz’d. Naabeeho bikeyah bi kda’gi bjih ’adaadin. Haala b[ih yeq ’attso ndaaztseed. Naabeeho bikeyah bikda’gi daadzitgdo b[[h ninadaas’nil doo baa dhd yqqgo bjjh t’dd ’ahayoi nahodoodieetgo ’dt’e. o Yisndah La’ Athaa Nd’nif Da’ahijigaqgo ’atah naandoodie’ adaa t ehigii ’adeit’f. Binaa’ddaatts’ozi Canadian bisilaago doo American bisilaago taataha di mill doo ba’qq ashdladi neeznadiin yilt’eego yeedeideezhehid. United Nations t eiya Binda’ddaatts’dzi t’datahadi miil doo ba’qq ’ashdladi neeznadiin yilt eego yee deideezhehid. Germans ’atdo’ British doo American bisilaago ta’ nihaa nei’nil doo bidinindah Germans dabi’dis’ndnee ta’ baa na’nil.