VOL. 2 NO. 11 r
Dll GHAAI NAABE|HO BA’AtCHINf 1300 YILT’EE
GO NAABEEHO BINAHASDZO BITS’AADI DA OtTA’
DOOLEEL
1 Hai dqq Tseghahoodzanidi nihinant'a’i ’afah si Mi’go ’aichini ha stop beedad
hai doo deigo hodees’dago hastp’aadah beedddhaiji’ nihool’dago f’dd ’altsa ’ol
ta’ bmiikadgo da’olta’ dooleei daaniigo yee ndahaz’gg ni’.
’lidqq’ ’aha’niigo Naabeeho dine’e
k’ad hastadiindi miil yilt’eego keehat’i
daha’niini’. Naabeeho ba’atchini ’ol
ta’ yiighahgo ndanise’igii t’eiya naa
diin dii’di miil yilt’eego holq ha’nii ni’.
’Ako dii ’atchini danilinigii hastq’aa
dahdi miil yilt’eego ’olta’ ba ’adin ha’-
nii ni’.
* , 1 i / . , ;, . < ' •'
* ' v JL. v*.
r-SBrn Si
Nihwiildloadgi bihojiit’aah.
Naabeeho dine’e k’ad dii ’ihoo
’aah gholgheii ts’ida t’aa ’ei t’eiya bee
’iina ya’at’eeh daaniigo yeeda’deeztq
silji’. T’ah nahdgq’ t’eiya ’olta’ doo
hozhq yaa ntsidaakees da nt’qq’. ’A
niid ’anaa’ hazlfqgdqq’ ’aadoo ’inda
’olta’ t’aa ’iighisii yaa ntsidadiikeez.
’lhoo’aah gholgheii ts’ida t’aa ’akonee
hee la hwiiniidzii’.
Naabeeho Iq’i t’aa ’iighisii baa
dahojooba igo at’e. Dine bikeyah bi
kaa’gi ch’il daholonigii dibe t’aa taadi
neeznadiin doo ba’aan ’ashdladiindi
miil biighah jini. Dibe taadi neezna
diin doo ba’aan ’ashdladiingo t’aata
hago hooghanigii ya’dt’eehgo bee ’iina
biighah. Naabeeho t’aa yil’aa nt’qg’
neeznaadi miilgo daats’i dahooghan.
Dii dibe taadi neeznadiin bihooghah
ha’ninigii dahooghangoo t’aa ’attso di
be taadi neeznadiin doo ba’aan ’ash
dladiin dabil[i go t’aa t’aatahadi miili
go hooghan biighah dooleei. ’Ako ’ei
baa dine t’aa ’attso dibe yee dahinaa
dooleetigii doo biighah da. ’£i baa di
ne t’aadoo le’e naanatahgo ’at’eii bee
ffn?/ THE NAV AH O LANGUAGE MONTHLY
WINDOW ROCK, ARIZONA
’iinaanii yindddahoot’qq’go t’eiya ya’-
at’eeh dooleei. Jo ’ei naanish bihoo
’aahigii t’eiya ya’at’eeh. ’Ako ia’ k’ee’-
dilgheeh yee ’ak’ideildziii dooleei. La’
ba’olta’i da danilii dooleei. Dii k’ad
ts’ida ’olta’ t’eiya bee bihoo’aah. Bi
lagaana ’akot’eego t’aadoo le’e yinii
ghe da’oita’go ’ei yee ’ak’indaaldzil.
’Aadoo ’atchini t’aa hastqa binahahi
t’aa ’ako ’olta ’ji’ ndayiiniii. ’Ako da
hayqqhgo t’aa bi ’ak’indaaldzil ieh.
Waashindoongoo nihahastoi naas
kaigo ’aadi t’aadoo le’e Naabeeho di
ne’e bee bide’adahoot’eii ch’ideiz’angq
’eidiigii beego dii k’ad ’olta’ da niha
baa ndahat’j hazl([’. ’lnda Bilagaana
dine yich’iji daniliinii Iq’i nihika ’iijee’-
go niha nda’ookqqhgo k’ad t’aadoo le’e
niha baa dahwiinit’j hazlii’. ’Aadoo
Naabeeho Bilagaana ia’ ’agha’diit’aa
hii ’adayiilaa. Jo ’ei ndi t’aa bee naas
hodeezt’i’ dooieeigo ’at’e.
Naabeeho binahasdzooidoo tt’oo’-
di danizaadi Waashindoon banaada’ol
ta’idi kohoot’eedqq’ Naabeeho ba’at
chini nahast’eidi neeznadiin yilt’eego
da’oita’go yihai. Dii ghaai shji t’eiya
l-dd’ts’aadahdi neeznadiin yilt’eego ’aa
di da’otta’ dooleei. K’ad ’ahwiinidzin
go t’eiya t’aa hahi ’olta’ ia’ niha sho
naadeidoot’eet doo ’ako ’inda ’aichini
’olta’ bibidi’nilkad dooleei ha’ninqg bi ’-
doolniii.
NIMASII NIHA NIIGEEH
2 ’Arizona hoolgheego nahasdzoo
igii bighi’doo Bilagaana Mr. Richard F.
Harless gholgheego Waashindoondi ’a
tah dah sidahigii t’aa ’aniidigo dii Naa
beeho keedahat’inigii yitahgoo ha’a
siidgo tadiiya jini. Dii dine yitahgoo
tadiiyaago t’aa ’iighisii Iq’i baa daho
jooba’igo ’at’ee la niigo Waashindoon
di yaa nahoolne’ jini. ’Ako Waashin
(Page 2 bikaa'gi baa naahane’)
NIHE’AZEEIIt’INI HODOOLEEt
DA ATS’I
(By Nelson Damon)
3 Bini’ant’qats’ozi ndizidqg hastq’-
aadahgoo yootkaatgo dii’ts’aadahigii
gholgheego nahasdzooigii bighi’doo di
ne ia’ beesh bqqh dah naaz’ani dabi
dii’ninigii ’atah ni I [[go t’aadoo le’e bi
dine’e ya yaa yinit’jigo Na’nizhoozhi
doo naaltsoos hane’ bee hadahinidehi
gii ba bikaa’ ’alyaa la. Shjidqq’ Tse
ghahoodzanidi beesh bqqh dah naaz’a
ni aiah siH’qqdaq’ ’agha’diit’aahii
gholgheii ia’ ’adayiilaa. ’£l ts’ida ya’-
at’eeh doo ts’ida t ’66 ’akoneehee ’ada
jit’j. Dii ’agha’diit’aahii baa tsidaz
deezkezigii ’ei ts’ida t’aa ’akone’ dazh
deezh’eezhgo nisingo baa ntseskees nii
go naaltsoos ba bikaa’ ’alyaa Id.
Nihidine’e ’aah dah haz’q ghol
gheii ts’ida ’alaqji’ nahalingo bee bi
ch’i’ ’anahoot’i’ ha’niigo ’adahwiis’aa
goo niha daa’niih la. ’£l k’ad ts’ida
t’aa ’aanii ’akot’eego nihidine’e ’qqh
dah haz’q gholgheii bee bide’adahoo
t’e. Haala dii Naabeeho niidliinii t’aa
doo le’e bits’qqdoo ts’iih niidooh nda
hwiileehii doo nihii beehozin da, doo
doo bindanihidi’niltin da. K’ad dii ko
t’eego ’adji ndahazt’i’ii doo nihit bee
dahozin da. ’£l beego dii kwii haz’a
nigi ts’ida ’alqqji’ nahalingo bee nihi
ch’i’ ’anahoot’i’ niigo naaltsoos bikaa’
’alyaa la.
K’ad dii ch’ini’anigii-kot’eego ’al
yaago do’ ya’at’eeh dooleetish X\ nisin
go t’oo bee haasdziih. T’aa ’iighisii
t’aa ’akodooniit t’eiya doo dishnii da.
Jo ’ei k’ad ’agha’diit’aahii gholghehigii
t’aa Naabeeho dine’e bibeeso bich’j’
nehelgheego ’alyaa. ’Ako dii Naabee
ho dine’e t’aa ’iighisii ’qqh dah haz’q
yik’ee ti’dahoonihigii bqqgogo Bilagaa
na bidziilgo ’azee’ddeit’iinii do’ ta’ t’aa
Naabeeho bibeeso bich’i’ ndahalghee
go ’azee’ niha ’adeit’ii dooleetish ti ni
singo ’adishni. Haala ’azee’iit’ini ts’i
da ’aghaadi ’adaat’eii doo bee nihaa
ntsahakees da ’ei do’ baa ’adishni. Dii
k’ad kot’eego t’aa ’iighisii bidziilgo t’aa
nihi ’ahitka ’adiijahgo bee naas da’a
hiiniijaah dooleet nisingo ’ei baa ’a
dishni niigo naaltsoos bikaa’ ba ’alyaa
la.
September 1, 1947