Search America's historic newspaper pages from 1770-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more
Image provided by: Arizona State Library, Archives and Public Records; Phoenix, AZ
Newspaper Page Text
ADAHOONILIGII Published on the first of each month at the United States Indian School. Phoe nix, Arizona. Address all letters to the Editor, ’ADAHOONIt-IGII. Education Office, Navajo Service, Window Rock, Arizona. Subscription rate: $0.50 per year. Make all checks and money orders pay able to The Treasurer of the United States. 8 1 48 1400 Robert W. Young Editor William Morgan .Translator ’A’AHODLI NILIINII Bilagaanak’ehjf ’iinanign konighanigo t’aadoo le’e ’atkee’ ba dahoni’qqgo ’at’e. T’aadoo le’e chodao'iinii beeda’diitjjhigii t’aa ’ei bik’ehgo ’iina tahgo ’at’eego naadadeezt’i ndahaleeh. Dii t’aadoo lee bee deetq dani liinii ’ei Bilagaanak’ehji "inventions" daolye. ’Atk’idqq’ t’aa ’azee’dqq’ bee ’ahit hani’igii t’eiya bee hani’ nidaat’aa ht’ee’. Dii kot’eego hani’ ’aftaat’ahigii t’aa ’iiyisii doo hah da. ’Aadoo* beesh bee hani’i bee’deetq. ’Aadoo beesh fichii’ii bee dahani’igii (telegraph) wol yehigii. Wonaasdoo nifch’i bee dahani’igii, 'ei Bilagaanak’ehji "radio" wolye. ’Atk’idqq’ t’aa haiida t’aa k’ee’didleeh shjj tji’ doo beegashii da yee nidahwiitdlaadgo k’eeda’didleeh ht’ee’. ’Akot’eego na’anishgo naanish doo ’asohodoobeezhgoo bidziil ht’ee’. 'Aadoo chidi haa’na’i wolyeii bee’deetq. ’Aa doo naanish dabidziilii yqq t’aadoo hodina’i fa’ yiniit siljj’. Tsinaa’eeftsoh do’ bikaa’doo ni baal danibaalgo niyol t’eiya yee nidaajeeh ni t’ee’ ’atk’idqq’. ’Aadoo ’inda bii’ deedadiljah go siil yee nidaajeehgo ’adaalyaa. ’Atk’idqq’ do’ tsinaabqqs t’eiya bee nida’aldeeh ht’ee’. Kq’ na’afbq.qsii dahazljj’go ei bee nida’aldeeh naahasdljj’. Wonaasdoo chidi doo chidi naa t'a’i bee nida’aldeeh hazljj’. Dii k’ad t’aadoo le'e t’ahaa’go hani bee ’atch’j’ ’al’inigii beego doo t’ahaa’go nida’ai deeh hazlj’igii beego nahasdzaan bikaa goo ’adahwiis’aagoo t'aa ’aftso ’ahidinitnaago t’aa doQ le’e ’ahaa nidayiilniih hazljj’. Kin dah naazhjaa’goo dii k’ad t'aadoo le’e bee deetaa nii danilinigii ’adaal’jjgoo naanish deinizinii naanish ba daholq hazljj’. Bee’deetaanii da nilinigii bee fa’ nahasdzaan bikaa' ’adahwiis 'aagoo t’aadoo le'e baa nidahaniihgo binaa nish daazljj’. -La’ t’eiya t’ah ndi k’eeda’di dleeh, haaia ’ei chidi naa’na’i naanish yee fa’ deif’j k’ad. Dii k’ad kot’eego t’aadoo le’e shodaoz t’e’igii beego t’aa ’akwii jj naanish danilinigii konighanigo 'atkee’ ba dahoni’q siljj’. Jo ’ako kq’ na’afbqqsii ts’ida bee haz’qa gone’ t’eiya nidaajeeh. T’aa biholniihgo ’ei doo nidaajeeh da. Kq’ na’atbqasii nidadijahigii yinidaalni shii ts’ida t’aa ’aftso t’aadoo da’iisiihi binaa nish ngas dayit’eehgo t’eiya nizhonigo kq’ na’- atbqqsii t’aadoo daniitf’ahi nidaajeeh feh. Ni dajilnishigii t aafa’i da ’ajisiihgo kq’ na af bqqsii fa’ da bidah ch’idoolwof doo dine haa shjj neelaa’ neidooftsif. Chidi naat’a’i nida dijah yinidaalnishigii ndi t’aa 'akot’e. Hak’eh go chidi naat’a’i nidanidaahigii fa’ ’ajisiihgo chidi naat’a’i fa’ dinootf’ahgo ’at’e. ’Aadoo chidi naat’a’i naasgoo bilqqjj’ ’ahoot’eegi bis 2 dahani'go t’eiya yd’at’eehgo nidaajeeh. Ni jilnishigii kwii bee hoholniihii ’ajiifhaazhgo da doodaii’ ’ajisiihgo da doo ts’ii ’dhodooniit da. ’Ei baq dine ts’ida doo nootf’aah ’at’eii doo bada’hodlii t’eiya ’akodaat’eegoo naanish baa dahidit’aah. Doo ha’hoodliih 'at’ee dago naanish ’akodaat’ehigii doo biighah da. Bee ’iholniih niliinii t’aa ’afahjj’ ’ee’ nei shoodii daniliinii yee nida’nitingo hoolzhish. Haadi da dine ba’hodlii jiljj dooleef bini iye yi nida’niftin. ’Aadoq t’aa ho ba jizjj dooleefii yinida’niftin. ’Ee’ neishoodii ba yah ’anidaji jahgoo doo da’olta’goo da dii bee ’iholniih ni liini yinda’niftin. ’Ei t’aadoo le’e baa hojiyqq go bee ’ajizjjgo ’oolye. 'Aqdoo ha’at’eegi da nida’iidziih danilinigii t’aa ho hak’ijj’ ninaha dleehgo bee hojis’aago ’oolye. Bilagaanak’ehji ’ei "responsibility" deifni. Niha’afchini da ya’at’eehgo bee nidaniitingo ya’at’eeh. Nihif beedahozingo naanish ya’adaat’eehii doo naa nish da’iliinii doo hojiyaa dago ’ei doo ha ’a t’ee da. Bee ’iholniih wolyeii hot beehozingo doo t’aa ’atahji’ ba nijilnishii hwesjjgo nijil nish da. Doo hot beehozin dago ’ei t’aa doo haa holniiji t’eiya ’agha feh. Hot beehozingo ’ei hweeho’doolzjjh doo ha’ahodli yileeh. ’A’ahodli niliinii bee hweeho’doolzjjhgo ’inda naanish ya’adaat’eehii doo naanish da’iliinii hach’j’ ’aa ’at’e yileeh. ’Ei ’inda bee ’iholniih niliinii haa shjj neela’ bit danit’i’. T’aatahagi ’at’eego ni’iidziih baa joogaatgo ’ei naanish ’akodaat’ehigii doo biighah da. Doo haa hol nii dago ts’ida naat’aanii hwesjigo t’eiya na’a nish. Dine t’aa doo baa holnii da ndi kq’ na’- atbaqsii bik’ehgo nidadijahgo ’alyaago, asiih go da t’aadoo hodina’i kq’ na’atbqasii fa’ ’at k’aah doolwot. Haaia wone’e da jizdaago di ne fa’ t’aadoo bit hojilni’i t’66 ’aftseed ch’izh niyahqq hatt’aabqqhdi ch’eeh hach’i’ hani’ ’al’jjgo biniinaa doo akqq ’ahodooniit da. Nijilnish yeq todifhif daadlanigii ’ayoo bicha yizhdeelnigo ’ei naanish wotq’ doo bii ghah da. Nijilnishgo hanaanish t’aa bita’ na hadleehgo, doodaii’ damjjgo na’adleehgo da t’aa ho jinizinigi ’ajoot’iif ndi ’ei ba nijilnish- Dii mosi kwii daadilkat yqqh dah sidaago be’elyaaigii t’da bi ’qq neidi tijh jini. Daadilkat bee ’qq ndit|hlgfi yich’i’ dah hdiilwo’go nineithis jini. ’Aadoo shii yah ’analwo’. ’Ako ndi t'aa ’qq ’at-’eego ’andyiil’ijh. ’Akwe’e t'eiya ba’at’e’ jini. igii doo yee haa nidoot’ijf da. ’Ako ndi damjj go biifkahi naada’dinishgo t’da bee haz’aa go ne’ ’atah naahizhdilniishgo ya’at’eeh. ’Aadoo naanish t’aa ’aftso ya’at’eehgo fa’ jooliit doo leet ho’do’ni. Todifhif ’ayoo bicha yizhdeel nigo naanishigii doo ’adlanigii t’aa sahdii ’at ’qq ba haz’aqgo ’ajosingo ya’at’eeh. ’Ako ndi ba nida’anishi daniliinii dine ’ayoo ’adlaanii t’aa ’ako naanish yits’aadayii’niif. Haaia di ne ’avoo ’adlaanii t’aa doo baa holniiji t’eiya ’agha baa nitsahakees feh. ’Aadoo todifhif wolyeii la’i jidljjh doo bik’ijj’ ’azha doo tsi’- nijighaa da ndi naanish ya’at’eehgo ’adeesh fiif jinizin ndi ch’eeh ’ajit’j[ feh. Bit da jini zin feh doo hatsiits’iin da diniih feh. ’Ako t’aa ’ei biniinaa doo hazho’o nitsijikees da feh. Dii kwii baa hani’igii doo Naabeeho da niliinii t’eiya ’aatha’nii da. Naabeeho dani liinii t’oo ’ahayoi todifhif wolyeii doo yaa ni daat’ji da. ’Aadoo Iq’i nida’anishgoo bada’- ahodliigo ’atah nidaalnish. ’Aadoo Bilagaana do’ Iq’i todifhif ’ayoo yicha dayideelni doo doo ’aaholniiji t’eiya ’agha bee baa nitsidahakees go nidaakai. Dii k’ad kot’eego jiinaago ts’ida t’aa doo tsik’eh da. Doo bee ’iholniih niliinii doo bee ’a’ahodli niliinii doo bee hodi’dool tseef da. ’Ei ’inda ’ach’j’ nahwii’na t’eiya ’agha bit ’atch’j’ nazhnideeh feh. Naanish daholoqgoo ndi doo hodi’nidzin da feh. Dine da fa’ naat’aanii ba naashnishigii kaadoo biniinaanigoo ’ats’aashinift’e’ niigo t’aadoo deinohdlani. Haaia fa’ bee ’a’ahodli niliinii bi’oh dazhneel’a, ’ei baa ’ats’aadaho’- dii’niif. -La’ ’akodaat’ehigii da biniinaa ts’ida hohigii ’aftse ’ats’aadah6’dii’niit. Haish do’ t’aadoo ’iisiihi biyoofkaat. T’aa ’aniiltso nida’ayiilziihgo ’at’e: ’Ako ndi ni’ii dziih t’eiya baa ’oodaat dooleetigii doo bee haz’aa da. Ha’at’eegi dzidzazhdilchi’go hala’ jiditi’go da, doo la’ ’al’ji da la jiniizijh. Diigis jiljigo shjj t’eiya dzidzanizhdilchi’go t’dafaha gi ’at’eego baa joogaat dooleef. Dine da fa’ ’adljjhgo doodaii’ ha’at’eegi da ’iisihgo, k’ad shjj k’izh’diita ’iljjgo t’aafahadi t’oo haa di (Page 6 bikaa’gi baa naahani’.) Kwii t’eiya ta’ yadiizini ’qqzhdeet geeshgo bikaa’. Yadiizini yigii ’attse bigha’jitsih. Dii’go bigba’jitsih. ’Ako ’ei ’aadoo ha’dt’ii shii bee’abeezh, ’ei ’attah yigohgo bee ’i’niibish. T’aadoo hodina’i yadiizini bii’ ye§ t’aa ’iitdjj shibeezhgo doo t’da ’iitdjj sidogo ’aqzhditgish. K’ad kot’eego t’aadoo le’e yddiizini ta’ bee naaznilgo ’adaai ne’ jini.