Adahooniłigii. [volume], December 01, 1948, Image 1

About Adahooniłigii. [volume] (Phoenix [Ariz.]) 1943-????

Image provided by: Arizona State Library, Archives and Public Records; Phoenix, AZ

                
MERRY CHRISTMAS HAPPY NEW YEAR MERRY CHRISTMAS HAPPY NEW YEAR
ADAHOONIUGII
THE NAVAHO LANGUAGE MONTHLY
VOL. 4 NO. 2
NAALYEHE BA HOOGHAN BINIIYE NA’ALDEEH
Kohoot’eedqh’ Bilagaana Jeehkal wolyee lei’ kwii Dine yitah niya. Waashindoondfg’ bi
deel’a’ ha’niigo kwii nihitah niyaa ni’. Naabeeho bikeyah bikaa’gi t’aadoo le’e Dine t’aa
bi yindaalnishgo yee ’ak’idadeekaah dooleelii nabik’idiilaal bi’doo’niidgo ’lndins yinant’a’i
nil( ha’ninigii ’aad££’ ’abiil’a’ hodoo’niid ni’. ’Ako ’iiddd’ kwii t’aadoo le’e t’aa nihi ’adaal
'[[ dooleel, doo t’aadoo le’e yadiizini bee ndaa’nilgoo da, doo t’aa nihi leejin da hadaahgeed
, Kwii chidt naat’a’i be’elyaaigif ’ef silaago yee da’ahiganign ’at’e. Dis ’aniid ’anaadaalyaa jini. Bita’i'gu t’qq’
dmeenilgo ’alyaa. ’Ayoo dadilwo’ doo ’ayoo t’aa ’adl’iitfgi ’at’e jini.
go bee ’ak’idadeehkaah dooleel niigo dikwiigo
sh([ yiniiye dine ’alah ’ayiilaa. Kwii Dine yi
tahgdo naaghdhdqdqq’ ’aldo’ dii Dine yitah
gbo naalyehe yd naazdahigii ha’at’eego sh[(
yqqh tsideezkeezgo Dine yih ’ahaa nda’iilniih
gi yina’idilkidgo yaa hdiidza.
’£i ’akodzaa' doo ’inda Naabeeho yitahgdo
naalyehe yd naazdahi daniliinii nabs hodeesh
zhiizhgoo yik’ehgo Dine yil ’ahaa nda’iilniih
dooleelii yd ’ayiilaa doo Naabeeho binant’a’i
beesh bqqh dah naaznili ha’ninigii yaa nda
doot’ii! yiniiye yiyaa naaltsoos yee niiniltsooz.
Dii Jeehkal naaltsoos haidiilaaigii ’aniigo
naalyehe yd naazdahi daniliinii kot’eego Dine
bikeyah niliinii yik’e nda’iilee dooleel. ’Ad
ded t’aadoo le’e Naabeeho yich’i’ ndayiitniihii
do’ kohgo tl’dol bd nit’i’ nahalingo ’addob
washdeg’ yaago bqah da’iliigo t’eiya ndaha
niih dooleel. Bildahgod ’ei dooda. D ? i k’ad
kot’eego naaltsoos bikda’go beesh bqqh dah
naaznili danilinigii biyaa niiltsoozgo kohoo
t’eeddd’ t’do dqqji’ ch’eehoolzhiizhigo yee la
da'asfii’. Wodzhch’jjd wolyehigii biyi’ ’afah
’azlfi'go bee la ’azlij’.
Dii Jeehkat wolyeii naalyehe yd naazdahi
yihcdeez’dnigii ’adahwiis’dagod daa’nii’go Bi
lagaana haa sh{[ neelaa’ Naabeeho dine’e yi
ch’iji daniliinii, doo naalyehe yd naazdahi t’aa
bi doo Waashindoondi yah ’anajahii hazho’o
yaa ntsidaazkeezgo dii hodeest’anigii naasdi
Dine doo ba ya’at’eeh da. ’Azha naalyehe
yd naazdahi la’ t’aadoo ’at’ehegdo nizhonigo
naalyehe yd naazdda ndi doo yee naas doo
gaal da. ’Ako t’aa ’alch’ishjigo doo ba ya’a
MERRY CHRISTMAS HAPPY NEW YEAR MERRY CHRISTMAS HAPPY NEW YEAR
WINDOW ROCK, ARIZONA
t’eeh da daaniigo yee hadaasdzii’.
Bee haz’danii ’aniigogo,
’lndins binant’a’i ha’niinii dii Naabeeho bike
yah bikaa’gi naalyehe ba dahooghanigii yd
hodoo’aatgo ’aaji bilak’ee si Id ni. Dii bee
haz’danii ha’ninigii ’dndddi’niigo do’ Naabee
ho dine t’ha haida t’aa badi’daot’dalgo keyah
yikdd’ ndooneel dadidooniitgo bee ba haz’q
ni. Kwe’e Naab,eeho dine’e t’aa yee hadoo
dzihgo bee bd haz’qa la. 'Aadoo Naabeeho
dine’e t’aa biji yee nahas’anigii bik’ehgo t’aa
hdida tt’6o’d§§’ keyah yikaa’ji’ iiyda sh[[ yil
keedahat’ji dooleel. ’Ako ’eidiigii beego
Naabeeho dine’e daniliinii doo Waashindoon
dee’ ’lndins yinant’a’i niliinii yil yaa ndaas
t’iidgo ’inda dii naalyehe yd naazdahi bd ho-
Jeest’dnigi 'at’eego yee ndahwii’aah dooleel.
Lahji t’aadoo yiniihi ha ’at’ i i da bee nihodoo
t'aligii ’ei dooda, jo niigo ’ani.
Jeehkal wolyeii yee hodeez’ane? ’lndins bi
nant’a’i baa nt'i’ sil[[’go 'ani, dii hodeest’a
niqii Dine bd ya’at’eeh, doodaii’ doo bd ya’a
t’eeh da dideeshniiligii doo bihoneedzaq da.
Hddla ts’ida ’akot’eego naalyehe yd naazdahi
dahweeldah doo ’akot’eego naalyehe yd naaz
dd doo ’adji ts’ida ndahazt’i’gi doo naaltsoos
altso bikad’ ’alyaa da la. ’Ako ’ei t’aa ’ako
t’eego Waashindoondi yah ’anajahigii yil
ch’iini’q. ’Ako kodoo ha’asidi la’ bididoochil.
’Ako Naabeeho dine’e naalyehe yd naazdahi
yil ’ahaa nda’iilniihgi ts’ida ndahazt’i’ji’ ’al
tso neidoolkah doo yee naaltsoos yah ’anei
doo’nil niigo yihodeez’a.
’Ako ’ei ’akodzaa doo k’ad nihitahgoo naal-
yehe bd dahooghangoo ha’asidi la’ tadikdah.
Dine bikeyah bikaa’gi neeznadiingo daats’i
naalyehe bd dahooghan. Dii naalyehe bd da
hooghanigii la’ dahotsaa. -La’ ’adahoolts’iisi.
Kin Iq’i naazhjaa’doo t’aa ’ahanigi la’ naal
yehe bd dahooghan. La’ kin naaznjaa’ddo
danizaadi naalyehe bd dahooghan. ’Ako dii
naalyehe bd dahooghanigii t’aa nilteel nt’ee’
bitaa da’asdee’. Naalyehe' bd dahooghan
t’dadoo la’ bitis hodilzhishi bitaa’ dooldahigii
'ei doo ts’ida bihodiikaal da. Danitsaaigii
doo ’ddaalts’iisigii doo bichY ’adaahani yigii
doo bich’i’ danizaadigii ’ei la’ bitah haasdlaa’-
go ’ei bitaa’asdee’. ’Ako t’aa nilteel nt’ee’
bitaa’asdee’ nili.
Beesh bqqh dah naaznili nahast’eigo bi
ts’a’nligo siniligii ’adaaniigo Dine bil dah ni
dahaz’dagoo ’alah dazhdooleelgo dine la’
ha’asidi yil tddadidookahii la’ ndahizhdoonil.
Ako ’ei dii ha’asidi tadikahigii hoi haz’dqj[’
’eekaigo bidizhdoogaal doo bil tadizhdookah.
T’aa ho hoi haz’anigi t’eiya. ’Aadoo lahgoo
'anddnadkaigo 'adji dine niiltinqq ’inaadidoo
daal. Beesh bqqh dah naaznili ’a!dqj[’ yd dah
nanidaahigii t’aa bikee’ gone’ dah naanas
dahigii, Zhealy Tso wolyehigii, ’ei dine bina
hasdzo bikaa’ t’aa nilteel nt’ee’ ha’asidi bil
tazhdidookah ha’niigo niho’deelt(. ’£i nahas
t’ei sinil ha’ninigii ndahast[. ’Altso ta’dool
dee’go beesh bqqh dah naaznili ’alah si I [[’go
bee bil nahozhdoolnih hodoo’niid.
Haa yit’eego na’iiniihgo 1a Dine doo naal
yehe yd naazdahi t’aa ’alch’ishji bd ya’at’eeh
dooleel la, jo ha’niigo bini iye na’alkaah. Hai
1a naalyehe yd naazdahi sh[[ ’ayoo binda’adlo’
1a ha’ninigii ’ei doo biniiye da.
Ha’asidi tadikahigii naalyehe bd hooghangi
yikahgo naaltsoos na’idikid bikda’go yah ’a
dajiijaah. Naakidi neeznadiin daats’i bii
ghahgo na’idikid. Kin Iq’i dah naazhjaa’doo
bits’a honi’dqdi haa 1a nizahdi dii naalyehe
bd hooghan si’qa la, jo niigo lahgo na’idilkid.
’lnda ha’at’ii 1a naalyehe yd sidahi ’add yis
laa Id. Jo ’ei to beesh biyi’dgg’ hadaazlinigii
la, hade, ’ahoot’iihgo bii’ nii’oh nda’aldahigii
da, ’aadoo ’atsiniltl’ish bee da’diltli’igii da
bindahodikid doo ha hadaalziid. ’Aadoo t’aa
ia’i naahai ygqddo woshdeg’ dii naalyehe bd
hooghanigii bee beeso dikwii naa ninidee’ da
ho’di’niigo ndahodikid. Ch’iyaan doo ’ee’ ’a
daat’ei doo bee na’anishi nindneel’qqj[’ haa
neelaa’ na’iini’ bini iye sinilnil daho’di’ni. ’£i
’aadoo t’dala’i ni’anigo naaltsoos bikad’ sinil
go ha’asidi danilinigii ndeijaah. ’Aadoo bqah
da’iliinii bikad’ ’adaalne’ naaltsoos ygq bikaa’-
gi. ’Aadoo aah na’azniligii doo beeso ’ada’-
ii’niligii da ’inaoltq’i danilinigii binda’idikid.
’Aadoo laagoo na’idikid. Naalyehe yd naaz
dahi danilinigii yaa halni’igii doo t’ad ’ei t’ei
ya naaltsoos bikaa’ ’adaalne’ da. T’aadoo
le’e naaltsoos dabikaa’go bee njis’anigii t’aa
(Page 2 bikaa’gi baa nadhani’.)
DECEMBER T, 1948