Search America's historic newspaper pages from 1770-1963 or use the U.S. Newspaper Directory to find information about American newspapers published between 1690-present. Chronicling America is sponsored jointly by the National Endowment for the Humanities external link and the Library of Congress. Learn more
Image provided by: Arizona State Library, Archives and Public Records; Phoenix, AZ
Newspaper Page Text
LA’ T’AA BITAaGoO NJIGHAA NT EE’GO HAHANE’ (Continued from page 2.) T’oo bik’idiit’q ha’nfnfgff k’ehgo shaa hoonihgo hoolzhiizh. Ch’i yaan t’eiya bik’e nishohoot’eehgo. ’Akot’eego baa nfya. Jo ’ef dfzdiin doo ba’aan nahast’ef naahaifdqa’ baa ndiisdza dah ’iist-Tq. ’Ef ’dko t’eego benashniih. Jo ’ffdaq’ ’dniid naashaago doo hazho’o baa ’aho nisingoo t’oo naalyehe bd hooghanj[’ ’ahishnfitgo baa nfya. Ts’fdd la’ kot’eego bqdhflfj dooleel nt’ee’ ’ef doo nisingbo t’oo ’aaji’ ’ahishnffl. ’Ako k’ad la’ts’aadah nddhaifdqq’ ’ef nadnala’ beeldlef haabalii ha’nfnfgff t’aa kindqq’ ndahaniihfgff be’deeshlffl niizjj’. ’Ako ’ef la’ t’aa ya’at’eehgo bi’iishlaa. ’Aghaa’fgff ts’fdd t’aa ’fiyisff nizhonfgo ’aashliilgo kot’eego beeldlef bee bee’iishdlaa. Baa ndiisdzaa doo tseebff ’fishlaa beeldlef. Dff beeldlef ’ashlaa doo t’aa ’ef bik’ehgo dah ’iistl’onfgff dil zhqohgo baa nfndddiisdza. ’Aghaa’fgff t’aa ’fiyisff dilzhqqhgo doo ts’fda nizhonfgo ’dl’jjgo baa nfndddiisdza. Beeldlef kindqq’ ndaha ' niihfgff be’iishlaago la’ Tseghahoodzanfdi shaa nahaaznii’. ’Aadi t’aa beeso hastadiingo bik’e shaa yf’nil. ’Aadoo ’akwii diyogf la’ ’aadi nddnfltsooz. T’ad 'akohgo bdah naa’asdl[f’. T’ad beeso bik’e shaa yf’nil. Ts’fda ’ffdaq’ ’fnda ’ako t’eego diyogf bik’e t’aa beeso shaa yf’nil. Niwohdad’ ’ef litso ndi t’aadoo la’ bik’e shfldk’ee+’bq da. ’Ef kot’eego dah ’iistl’o baa niseya. Dff k’ad kqq nihitahgoo naalyehe yd naazdahfgff ts’fdd ’adin. Litsogo ndi ch’eeh bee yfnfshkeed. Litsogo ndi t’dadoo bik’e shaa yflts’id da. ’Ako k’ad baa ntseskeesgo ha'dt’eego 1a ’at’ee 1a dff kqq naalyehe bd dahooghanfgff. Diyogf doo ts’fdd t’aa beeso yik’e ndayo’dal ’at’ee da. Ha’ at’eego 1a ’at’ee la. T’aa daats’f ’dkot’eego bee bd nahaz’a. Ts’fdd daats’f litsogo ndi doo yik’e ’iidoolniilgoo bee bd nahaz’a. T’oo nisin k’ad baa ntseskeesgg. ’Eidffgff bqqgogo dah ’iistl’q yazhf da la’ ’ash’jjhgo t’aa bfyo t’aa baah shfni’ nahalingo yoo ’ahishnffl. Nflaahdi shinaanish naat’i’di bee nabik’ftseskeesgo binii naa t’aa baah shfni’ nahalingo yoo’ ’ahishnffl hazl[(’ dff kqq naalyehe bd dahooghangoo. T’aa ha’at’eego da nabik’f yati’go daats’f t’da haada ’at’ee doo leelgo ’at’e nisingo t’aa ’adfighahfgo ’akot’eago baa ntseskees leh. ’lnda ’adahwiis’dagoo saanii da’atl’oii bil nabik’f yadajilti’ laanaa t’oo nisin leh. Biniiye ’ahfnfjiikahgo da nabik’f yadajilti’ laanaa t’oo nisin leh. ’Aadoo da’jitl’dhfgff la’ ’aghaa’ t’aa ’fiyisff t’oo bee ndajine. T’aa na’nfle’dii nahalingo diyogf t’aa ’ahoodzaagi ’alyaago kiih dajiijdah. ’Eidffgff t’aa ’fiyisff nihits’aq’ ndayiilchxqqh nisin. ’Ef doo ’flf.fgod ni hits’aq’ ’adayosin. ’Eidffgff t’aadoo ’adaat’fnf laanaa.• ’T’da ’at’e yee ’alkelk’e dokaahgo nizhonfgo ’aheelt’eego da’atl’oo laanaa t’oo nisin. ’Akot’eego da sha’ k’ad haa yit’ee dooleel nt’ee’. ’Ako ha’at’eego da t’aa nabik’f yati’go daats’f t’aa bihodoolnffl. ’lnda dff beeso bik’e ’ahi’nffl dooleelgi do’. T’aa shqq litsogo da bik’e nahizhdii’aahgo t’ad ya’at’eeh. Na’nitin t’ad shi bfka nikidiiya. ’Ef ’aadoo ’ef t’aa ha’at’ehegdo da ’atah ’andfshchi’ nahalingo k’ad kqg shfyoolkaal. Lah kwii Lok’ai’jfgaigi ’ee’ neishoodii First Aid wolye nfigo yaa naniheezh’eezh la’ 'aghaaf. T’aa ’ef daqjj’ ch’eehool zhiizhgo Ch’fnfl[[gdd t’aa ’ef biniiye nindanihi’disht’eezh. First Aid wolye ’ef bfdahwiidool’aal biniiye nihi’di’nfigo saanii dfkwfniilt’e shj[ ’akqq nanihi’disht’eezh. ’Aadi t’dalahadi damfigo ’azl([’ji’ bee nihil nindahazne’. Ts’fdd t’aa na’nitin haz’anfgi ’akon. T’aa dff wone’e haz’anfgi ndi eii t’aadoo le’e shee’ 'adaat’eii da ts’fdd baa ’ahaya. Haala ’ef ’akodaat’eii ’efsh t’jjdfgofgff ’fljj ndi bik’ee ka hodeezt’i’ nihi’di’nfigo, ’dadoo na’nitin biyazhf haa shf( neelaa’ bee ndanihidi’- neestaa’. Jo ’akon akot’eego t’aa na’nitin haz’anfgi bee bik’idizh yiit[[h leh 1a ’akon. T’aa ho ajft’eego doo t’aa ho bfkatsfdzfkeesgo ’akon. . ’lnda la’ ’adajinfi leh. ’Ef ’ako’dolyeenii t’aa ’altsogo yilwol ni. Ha’at’ff yik’fdoolwolgo t’aa ’altsogo ’atah yilwol dajinf ’akon. ’Ako shf ’ef doo ’akot’eego baa ntseskees da. Koq t’dadoo le’e biniiye ’alah ’aleehgo da, ’fnda ’aseez[ da t’eiya baa ’alah 'aleeh ndi ’akqo yishaal leh. ’Ako t’aa ’altsogo ’anishtah leh. Dff kwe’e haz’aqgi Id haa yi t’eego baa hwiinft’[j 1a nisingo ’ef biniiye ’asht’f ’akon. K’ad t’aa ’al’qq bil nahaz’a nahalin ha’at’fi da baa dahwiinft’jjgoo, ’fnda ’ada’ool’iilgdo. Nashidfnootiilii ’adinfgff bqqgogo, ’fnda shif ch’fho doo’aalii ’adinfgff bqqgogo t’aa shf bfkaasha nahalin, doo t’aa shf bfka’fists’a’ nahalin. T’aa nlef t’aa shiyaa hazljf’deq’ t’aa ’akot’eego shfdi’deesdzil ni’. ’Aadoo Bilagaana bizaad doo naaltsoos da wolta’ ’adaat’eii ’ef doo shil beehozin da. ’Ako ndi dff kwii Lok’ai’jfgai ’olta’fgi ’at’eeke Girl Scouts danilj ha’nfigo ’ef jpinant’a’f nfl( shi’di’nfigo ’aide’ ’aaji’ ’anashi’dilt’eehgo taa’ daats’f naahai. "Dooda, ha’at’fisha’ biniiye, shf Bilagaana bizaad doo diists’a’ da," ch’eeh dishnfigo. "Jo t’oo bfnftaah doo t’aa ’ef bee ni do’ t’dadoo le’e bee bik’idi’yiitiih dooleel biniiye," shi’di’nfigo. ’Ako ’akwe’e bee ’atah nashwo’ taa’ naahai. ’Ako t’aa ’aanff ’adaanff la. T’aa bee ’ak’idi’yiit[jh 1a ’dkodaat’ef. T’aa ha’dt’fhfi da t'aa ha ’ada’dildlaad nahalin la. Kot’eego ’ako daat’eego na’nitin ’ahfhiit’aah la. ’fnda ’alah nda’ale’goo hanadl yadaati’, hastof ’fnda saanii da hoyaanii hanaal yadaalti’go saad ’ahfjiyii’aahgo baa njighaa leh la. Nahodfndotj[lii ’adingo akot’eego na’nitin baa nahozhdidaa leh la. Kot’eego ’at’ee leh 1a lah jidilt’ehe wolyeego hahastof ’adingo. Shf dff k’ad ’hkonfsht’eego shfyoolkaal ’akon. ’ihoo’aah t’eiyd bee naas diikah. K’ad niha’alchfnf yeigo da’fflta’ii, yeigo naaltsoos bil beedaho zinii ts’fdd t’aa ’ef t’eiyd danfil’£ k’ad. Ts’fdd ’aaji’ t’eiyd choo’jjlka dadfit’[(’. Shf kot’eego baa ntseskees. ’fnda da’oolta’ii, naaltsoos beedahosoosijdii ts’fdd t’aa ’anoltso niha baa 'aheeh nisin. Ts’fdd t’aa ’awolf bee nihik’i dayfnoldzffl. Ts’fdd t’aa ’awolf bee nihidine’e bfka ’andaalwo’. Kodoo naaltsoos doo beedahoniilzinii, ’fnda Bila gaana bizaad doo la’ ndadiit’aanii t’aa ’awolf bee nihik’i dayfnoldzffl. K 99 saanii la’ dasiidlfj’, ’fnda la’ hastof daazl{(’ ’akon. ’Ef ’olta’ wol yeii baa ddadadiitih ’akon. Haaji’ sh[[ ndahidiildzil ’akon. ’Ef bqq ’adfshnf dff k’ad niha’alchfnf ’olta’ bd daholonfgff ts’fdd baa ’aheeh nisin. ’Aadoo naasdi niha’alchfnf ’olta’ yaa ndadahidfnooselfgff ndi t’aa ’akot’e ’akon. ’Olta’ wolyeii ts’fdd bd bichq dayfdeelni ’akon. Niha’alchfnf ts’fdd t’aa ’ef t’eiyd ’agha baa ntsfdeiikees. Haadi da t’da bf yee ’ak’idadeekaah dooleel haa da ’adzaa lei’, jo kodi t’eiyd ’agha baa ntsfdeiikees ’akon. Shf dff k’ad ’at’eeke t’aa naakihf sha’alchfnfgo ’adfshnf. La’ t’dadoo hazho’o ’fflta’ da. Tl’fzf t’eiyd daha’nfnfgff biniinaa. T’aa tags ghaafgo ’fflta’go k’ad hooghandi naagha ’akon. T’donee’ bi’deel chid nahalinfgo ’fflta’ 'akon. ’Ako doo shil sihgoo baa ntseskees. La’ ’ef nlef ’Aheehesh[{h hoolyeegoo ’olta’ yiniiye sits’qa’ ’ffyd. T’ad ’olta’ nt’ee’go ’olta’ bil biddnahas’ni’go ’dlta'gdo ’anaadza. K’ad ’aadgg' naaltsoos ’anefl’figo t’aa ’ahadh nahalingo naaltsoos shaa ninahajeeh. Yeqni’ nlahjf t’dadoo yeigo ’ajfiYta’ yg§ t’aa bi’oh jinilnah nahalin. Doo shil sih da ’ako. Kot’eego baa ntseskees. T’aa ’olta’ beshnilgosha’ k’ad haa yit’ee nt’ee' nisingo t’oo baqh shfni’ - leh. Doo bika’dgod dff ’fhoo’aah wolyeii bidaah hanfinii ’at’ee la. Doo ’ajfflta’ dago Bilagaana da hach’j’ niighahaqgo hach’|’ t’aa ’ako t’oo ’ahfjf’is leh. Bich’[’ haosdziih laanaa, bil ’ahil nahoshne’ laanaa t’oo ’fljigo kodoo bee ’adil ni’fdzfil leh. Shf dff k’ad ’akonfsh t’e ’akon. Ch’fndahanii ’olta’ dajinff nt’ee’ hastof ’fnda saanii da 1a t’ah nahdee’ ndajiskaii. ’Ana’f binahagha'fgff biniinaa ’alchfnf doo ’ada halyaa da ndahaleeh dajinfi leh nt’ee’ ’akon. Doodago sh[[ ’adajinf nisin shf baa ntseskeesgo. ’Ana’f binahagha’ 1a dooda ni jo dajinf ’akon. Shf ’ef t’aa ’alch’ishjf shil ya’at’eeh doo t’aa ’alch’ishjf baa ’aheeh nisin. T’aa ’alch’ishjf shil nilngo baa ntseskees. ’Aadoo nlefdee’ hodiyinqq k’ad baa’diildeehji’ hodideeshzhiizh dajinfnfgff ’ef shf doo baa’diildeeh da nisin. T’oo yfnf dilyinee wolyeego ’dkot’eego baa ntseskees. Nihidiyinqq t'ah bidziilgo yit’ih nisin. Nlefdeq’ sodizin yolyehqqni’, nahat’a wolyehqqni’, ’fnda sin da bidziilii yeq, ’fnda hastof sodizin bidziilii yee ’agha dahideezfnqq dff nihe’olta’f danilfinii, ’fnda bidziilgo ’alah nda’adleehgoo nihe’adii ts’a’ii danilfinii ts’fdd t’aa ’ef ’at’e nisin shf. Haala k’ad t’aa ’ef t’eiyd choo’j bil bfyah ndeiigaF Ts’fda t’aa ’aajj’ t’eiyd dadfit’[(’. ’Alk’idqq’ ’akot’eego hastof yqq t’eiyd danfl’[( nt’ee’go baa dahojilne’. ’Ako ’ef k’ad t’aa ’ef ’akwii ndsdljj’ii ’at’e nisin dff nihe’olta’f danilfinii. ’fnda nihinant’a’f beesh baah dah naaz’anf danilfinii do’ t’aa ’ef ’ar’e nisin. Bee ya’at’eehgo nads yiikah dooleelii yiniiye niha hojooba’ ’adaanf ’akon. ’Ako ts’fdd t’aa ’aaj[’ t’eiyd choo’ifl dadfit’jj’go hoolzhish k’ad ’afton. ’Ako baa ’aheeh nisin. ’Ako nlefdqq’ diyin yit’ihqq’t’ah ndi t’ddlahagi ’at’eego naas yit’ih nisin. Doo ninft’i’ da nisin. ’Ef bqqgo da’ffnolta’ii, ’fnda Bilagaana bizaad beedahosoosijdii, ’inda nihina nt’a’f beesh bqah dah si’anf danihi’di’nfinii ts’fdd t’aa ’anoltso wolf bee nihik'f dayfnoldzffl. THE STORY OF AN ORPHAN Nancy Woodman My mother died while I was still very small. I didn't see her, nor did I ever be come aware of her, for I was still a baby when she died. I had only my father and my grandmother. I have no idea how I grew up after my mother died. I became aware of these facts, and I can remember almost everything. I was aware of the fact that I was neglected, and I recall how I was shoved off among the trash piles. I suffered every imaginable kind of mistreatment—inflicted upon me with any and all means at anyone's disposal. I can remember how I was abused in every way. I used to spend my nights sitting huddled just any place—places like the doorway. What care I got did not even include bedding for me. Nevertheless, my mother left some goats when she died, and I used to herd them. I had to take care of these. I did not even have shoes for my feet when I went herding. When I was out herding, my tattered clothing, made haphazardly out of old flour sacks, would flutter about me. I even went about with my hair filthy and matted (Continued on page 4.) 3