Newspaper Page Text
$A:. WZROST PRZEMYSŁU NIEMIECKIEGO Od dawnych już czasów An glią trzyma prym w międzyna rodowym handlu wszechświa towym. Ze stanowiska tego nikt jej dotychczas nie zepch nąt i prawdopodobnie nie prę dko zepchnie. Z tego też powo du Anglia, jako kraj górujący w tym względzie ponad wszyst kimi innymi, nadaje się do skonale do czynienia spostrze żeń nad zmianami, jakie w o atatnich czasach zaszły w sto sunkach handlowych. A zmiany to poważne. Wi do je dokładnie z wykazu za rok 1895 ogłoszonego przez jeden z tutejszych organów spe cyalaych. Piętnaście lat temu w bilansie ogólnym tranzakcyj międzynarodowych Francy a zajmowała drugie miejsce po Anglii w roku 1805 wysłano Z Fran?yi towarów za 8£ mili iśrdów franków. Po Francy i szły Stiny Zjelmczone (8,243 milionów) a następnie Niemcy z simą 7,351 milionów. O Niemczech w owym czasie mó wiono że zarzucają świat cały Vyrobimi wypr jduko wanemi pod hasłem "źle, ale tanio." Francy a pomiędzy państwami lądowymi zajmowała stanowi sko nac^elae, wskazywano ją jako wzór gospodarki oszczę dnej, ruchliwej, zapobiegliwej. Pomimo katastrofy przebytej w roku 1870 7 lyin wodziła rej w handlu międzynarodowym. Niemcy stały o wiele po za nią w tyle. Jakie się postać rzeczy zmie niła w ciągu lat 15!... Anglia, władczyni wód, fa bryk, warsztatów, kantorów, targów, jak była tak i jest do dnia dzisiejszego pierwszą. Ani na krok nie ustąpiła z zajmo wanego stanowiska. Pomiędzy 16 krajami, których handel do sięga cyfry wyŹ3zej ponad mi liard, a których wymiana wza jemna przedstawia się w sumie 80 miliardów rocznie, Wielka Brytania sama dla siebie po oblania piątą część tej całej su my, a to z powodu olbrzymiej tsyfi y dziesięciu miliardów, przedstawiającej handel przy wolowy. Innemi, prostazami dla zwy kłego śmiertelnika słowy: An glia sprzedała w roku zeszłym obcym narodom towarów za 6, 708 milionów, kupiła zaś od nich za 10,522 milionów. Ta różnica między sumą kupna a sprzedaży nie rujnuje jej wca le. A FrancyA?.... Straciła już drugie miejsce, a zabrały jej Niemcy, które przez ten czas rozwijały się stale pod wzglę dem przemysłowym. Nie utrzy mała się nawet na trzeciem, na które dzięki swej ruchliwości wdarły się Stany Zjednoczone i zeszła na czwarte. Dawniejsza więc hierarchia handlowo -przemysłowa, wyra £ająca się przed 15 laty w for mułce: Anglia, Francya, Sta ny Zjednoczone, Niemcy, zmie niła się dziś i brzmi: Anglia, Niemcy, Stany Zjednoczone, raneya. A oto cyfry obrotów w han dlu wszechświatowym za rok ubiegły: Anglia. ...$16,228 milionów, Niemcy $9,105 milionów, Stany Zjed$..7,697 milionów, Francya $7,093 milionów. Cyfry powyisze wyrażają niejako bogactwo przemysło we wymienionych czterech na rodów. W ciągu ostatnich lat 16 tu handel wszechświatowy wzrósł o 20 miliardów. Zwyżka ta nie rozdzieliła się równomiernie. Przeciwnie, Francya traciła w tym czasie stopniowo i z 8,501 milionów w roku I880ym, spa dła w r. z. na 7,093 milionów. Przed 15-tu laty Niemcy przy jęły w handlu międzynarodo wym udział na 7,351 miljo nów, co w porównaniu z ro kiem ubiegłym wykazuje zna czny wzrost, bo wynoszący 1 785 milionów. Tyle mówią cyfry. Kryją się w nich fakty niezwykle intere sujące. Anglia w ciągu lat 15 postępowała zupełnie normal nie na drodze rozwoju w prze myśle. To samo moina powie dzieć o Stanach Zjednoczo nych. Francya nie postępuje i na niej sprawdza się przysło wie :"Kto nie postępuje, ten się cofa/' Niemcy zaś wykazują postęp gorączkowy. Niemiecka fabrykacya wyrobów chemicz nych opanowała wszystkie tar gi. Przemysł metalowy przera bia rocznie 9 do 10 milionów ton żelaza i stali. Wywóz wę gla kamiennego, żelaza, tkanin bawełnianych i minerałów z kopalń i fabryk wzrósł z zadzi wiającym pośpiechem. Port w Hamburgu przed 10 laty liczo ny do średnich, dziś jest jed nym z największych w święcie i dawno już prześcignął port liverpoolski. O Marsylii, słyn nej pod względem handlowym, niema co i mówić. Potrzebaby dwie zło tyć razem, aby mogły porównać się co do obszaru i ruchu z Hamburgiem. Anglicy czuwają uważnie i pilnie nad handlem międzyna rodowym, gdyż wiedzą że to jest podstawa ich potęgi, pa trzą z wyrazem podziwu i gnie wu na ten postęp Niemiec. Przemysł niemiecki prześcignął Francyę i Stany Zjednoczone i zaczyna godzić na pierw szeństwo Anglii. Ze wszystkich stron wznosi się okrzyk trwo gi. W gazetach, przeglądach, broszurach, ekonomiści wołają na gwałt: "biada!" "Niechaj fabrykanci angiel scy otworzą oczy—pisze"Bri fish Trade Journal"—i przejrzą —że targowiska na dalekim wschodzie wymykają im się co raz bardziej i przechodzą wrę ce niemieckie. W Bombay w hotelu pierwszorzędnym podró żny z podziwem pyta, czy znaj duje się w Indyacb, czy też nad brzegiem Renu. Język nie miecki zdobył sobie prawo o bywatelstwa na głównych tar gowiskach Indyj i Chin. Kup cy indyjscy i tureccy chętniej kupują u niemca, aniżeli u an glika. Czyż Anglia na to wy dała miliony funtów szterlin gów, straciła tysiące dzielnych ludzi, wysilała się na sposoby dyplomatyczne, aby utorować niemcom drogę na rynki wschodnie?" To samo, co w Indyach dzie je się w Kanadzie, w Egipcie, w Australii, a jeszcze bardziej w Chinach i w Japonii. Coraz więcej niemcy zaczynają kon kurować z anglikami na wła snej ich ziemi. W r. z. sprzeda li w Anglii za pięć milionów tkanin lnianych i bawełnia nych. Łatwo wyobrazić sobie wrza wę, jaka wszczęła się w Lon dynie na wieść o tem najściu przez cudzy przemysł i to w za. kresie stano wiącynylotychczas wyłączny monopol anglików. A Niemcy na wrzawę tę od powiadają zdwojoną zabiegli wością, wznoszą nowe Jabryki, zaprowadzają najświeższe ulep szenia, ponoszą wielkie wydat ki, wiedząc że jest to zasiew, z którego zbiory można będzie dopiero w przyszłości osięgnąć. Nie zaniedbują najmniejszej sposobności, mogącej posłużyć do zdobycia nowych rynków, nie cofają się przed żadną tru dnością, a co najważniejsza, nie czekają na pomoc opatrznoś ciową ze strony władzy swojej, lecz k&żdy własną pracą stara się o zwiększenie bogaeswa na rodowego, widząc wtem wła sną swą korzyść. Wtem właśnie potęga prze mysłu niemieckiego, który zwyciężywszy Stany Zjedno czone i Francyę, zaczyna obec nie zagrażać i Anglii. Pouczającym jest dla nas stan przemysłu tych państw i z tego względu że Anglia, która już w roku 1816 zaprowadziła pojedyńczą walutę złotą, zaj muje zawsze pierwsze miejsce następnie Stany Zjed. któ re już w rzeczywistości od ro ku 1853 mają walutę złotą, a Niemcy od roku 1871 przewyż szają wszystkie inne państwa w rozwoju przemysłu. Jest to i -l' Stelli* .-Ji. •, -i A E Y K A godne uwagi szczególnie dzi siaj. gdy kwesty a waluty tak zawzięcie jest dyskutowaną Rozwój przemysłu stanowi za razem dobrobyt kraju i daje szersze pele do pracy. Niemcy znowu zawdzięczają tak nagły wzrost swego prze mysłu zarazem i protekcyjnej taryfie, którą rząd od roku 18 71 ochraniał starannie prze mysł wewnętrzny. Statystyka rządowa wykazuje że rzeczy co rok spadają w cenie, płaca robotników podnosi się. W roku 1850 robotnik amerykański zarabiał przeciętnie $247 rocznie,w 1800—$288, w r. 1870—$377 w papierowych pieniądzach czyli $302 w złotych, bo kurs wtedy był nierówny. Cena robotnika podnio sła się w tym czasie o 4 procent W roku 1880 robotnik zarabiał $347 czyli o 14 procent wię cej, a w r. 1890—$484 czyli o 37^ procent więcej. W czasie wa luty złotej płaca robotnika najwię cej się podnosiła, podczas gdy na towarach i produktach cena stale spadała. Dopiero w ostatnich trzech latach za rządów demokratycz nych cena robotnika spadła prawie o 29 procent. "Więc nie złoto jest szkodliwe dla robotnika, ale "wol ny handel." Za panowania "wolne go handlu" zmniejszyła się także liczba robotników zatrudnionych znacznie. Dziś każdy robotnik po łowę czasu "świętuje.1' STSTE* MONETARNY W STANACH Z. Stany Zjednoczone po wybi ciu się i utworzeniu Związku, nie miały na początku własnej monety, a posługiwały się za graniczną, przeważnie monetą srebrną hiszpańską. Zaledwie drugi Kongres ustanowił men nicę państwową i uchwalił wol ae bicie srebra w stosunku do złota jak 15 do 1, był to wte dy rzeczywisty stosunek war tości tych dwóch metali. GrJy następnie wskutek zwiększonej produkcyi srebro staniało, zmieniono ten stosunek na 16 do 1. Gdy jednak w Europie po dówczas cena była wyższa na srebro i wynosiła 15£ do 1, nasze srebro prawie wszystko wywieziono za granicę. To spowodowało że w roku 180Gza prezydenta Jeffersona zaprzestano bić srebrną mone tę, cotrwaio przez lat 30 W roku 1853 za prezydenta Pier cie'a, za rządów demokratycz nych, Kongres zmniejszył war tość srebra w 5 i 10 centowych monetach jako też w i i dola rach, nie wspominając o dola rach wcale ustanowił bezpłatne bicie w rządowej mennicy, i zarazem ograniczył obowiąz kowy kurs pieniędzy srebrnych jako środek opłaty do wysoko ści $5. W ten sposób złoto po zostało właściwie jedynem pie niądzem już wtedy, a srebro znikło z obiegu i było zdemo netyzowanem. Za czasów Lin colna w czasie wojny domowej znikło złoto i srebro z obiegu zupełnie, a zjawiły się papiero we pieniądza wartości od 10 c. do 1,000 dolarów, które nie mogły być wypłacone krusz cem i straciły zupełnie wartość w obiegu. Ażeby temu zapo biedz rząd republikański w r. 1869 obowiązał się jak można najprędzej wprowadzić opłatę metaliczną wszelkich obligacyj St. Zjednoczonych. Przez lat trzy Kongres zaj mował się pilnie tą sprawą i pogłębokich studyach i długich rozprawach, któremi podów czas interesowali sią bardzo źy wo wszyscy wybitni obywatele całego kraju, nareszcie przy jęto bill w roku 1873, obecnie nazwany przez partyę srebrną "zbrodnią stanu". Bill ten wy klucza zupełnie obieg srebra, ustanawia tylko monetę srebr ną zdawkową i tak nazwany "Trade Dollar" zawierający 420 granów srebra. Obowiąz kowy obieg tej monety usta nowiono na $5 było więc to -A- i powtórzeniem tego co było u chwalonem w roku 1853. Pra wo to przeszło w obu Iz bach jednogłośnie. W roku 1878 zwiększono o bowiązkowy obieg monety sre brnej na $10 zarazem dano mi nistrowi fiaaneów pełnomocni ctwo zakupywać srebro w szta bach po cenach targowych od $2,000,000 najwyżej do $4, 000,000 jednocześnie i na dola ry wybijać. Bill ten nazwany Bland-Al lison, pomimo veto ze strony prezydenta, przeszedł. Ci co wniosek ten popierali, spodzie wali się podniesienia przeto ce ny na srebro—przeciwnie je dnak, cena srebra wciąż spada ła i rząd St. Zjed. na zakupie za $308,278,260 srebra w bry łach stracił $100,000,000. Griy się Kongres zebrał w roku 18^9 chciano zapobiedz zniżeniu srebra i stratom pań stwa, więc upoważniono mini stra finansów do zakupna po cenie targowej srebra na suraę do wysokości $4,500,000 i ta kowe używać na wypłatę pań stwowych obligacyj, których wartość pieniężna przyj mowa ną być miała za wszystkie pry watne i państwowe długi, a po dług uwagi ministra mogły być złotem lub srebrem wyku powane. Miano nadzieję przez to utrzymać srebro w stosunku do złota jak 16 do 1. Ale cena srebra pomimo tego spadała stale. Rząd na podsta wie tego prawa zakupił 156, 000,000 milionów srebra i stra cił na tej operacyi razem z po przednią $145,000,000, na rói aicy ceny zakupu srebra i ceny dzisiejszej na rynku świata. Prawo to zostało na nadzwy czajnym Kongresie, zwołanym Igo listopada 1893 roku, odwo łanem, a uchwalono utrzymać podwójną walutę złota i srebra nadal w ten sposób ażeby u trzymać pełną wartość dolara czy to przy zakupie towaru lub przy spłaceniu długów. Zarzut robiony dzisiaj że po roku 1873 srebro wyszło z o biegu jest nieuzasadnionem, bo gdy od roku 1792 do 1873 wy bito wszystkiego $8,031,238 po wydaniu prawa z roku 18 73 i 1878 wybito dolarów za wierających grana srebra więcej na sumę $430,770,041. Cena srebra na rynku wyno si obecnie w stosunku do zło ta jak 31 do 1, a ponieważ dolar bity jest w stosunku 16 do 1 przeto ma wartość 53 c. tylko. Gdyby rząd dżisiaj puścił cały zapas srebrnych pieniędzy w obieg, to wartość tych dola rów byłaby stosowną do ceny targowej—dla utrzymania je dnak stosownie do uchwały z roku 1893 ich kursu normalne go na równi ze sztemplem, rząd puszcza ich w obieg bardzo o strożnie tak że gdy w obiegu do lipca b. r. było srebrnych dolarów wszystkiego na $52, 175,998, to w skarbcu państwa pozostaje $3'8,614,043. W ten sposób mamy obecnie w obiegu dwa metale—ale kurs ich jest regulowany oglę dnością rządu, ażeby nie poni żyć wartości srebrnych dolarów będących w obiegu. Jednak wybijanie srebrnej monety jest przywilejem tylko rządu i korzyść jaka przypada ceny zakupu i pełnego kur su dolara podług sztempla państwowego idzie na korzyść Skarbu państwa, czyli całego narodu. Domaganie się wolne o bicia srebra oznacza: że ażdemu wolno wybijać srebro na dolary w rządowej mennicy bezpłatnie, leżeli przedstawi dostateczną ilość, która podług dawniejszego prawa oznaczoną była na $100, za dopłatą 2 c. za uncyę za przetapianie przy wybijaniu. Słowo "nieograniczone" przyjęte w platformie demo kratycznej i populistycznej, o znacza, że nie ustanawia się żadnych granic takiemu wybi janiu srebrnych pieniędzy. Je żeli prawo specyalne nie ogra niczy takiego wybijania do sre bra wyprodukowanego tylko w Ameryce, to srebro całego świa tamoże napłynąć doaas i przeobrazić się w dolary. Nie tylko kruszec w sztabach, ale przetopione srebro z naczyń i innych wyrobów może być do tego użyteczne. Demokraci bardzo się ucieszyli, że Bismark popiera wolne bicie srebra w Stanach Zjed. i jego list ogłaszają w oryginale i w tłómacze niu na wszystkie języki. Polacy dobrze wiedzą jakim to uczciwym mężem stanu jest Bismark. Toć on wypędził z Polski 40,000 pola ków zamyka szkoły polskie toć on zmonopolizował przemysł gorzel niany i nadał przywileje wielkim posiadaczom gruntów w Niem czech ze szkodą ludu pracującego... Demokratom widocznie się bardzo podobają te rządy Bismarka, kie dy je w tej kampanii politycznej tak silnie zalecają. Demokraci znieśli taryfę z to warów zagranicznych, przez co u wolnili fabrykantów zagranicznych od opłacania podatku na naszych rynkach. Za to na amerykańskich fabry kantów i producentów nałożyli wielki podatek, jak np. na tabaczny przemysł. Rezultat: Na amerykańskich rynkach jest dużo towarów za granicznych, a fabryki amerykań skie są zamknięte. Ponieważ z zamkniętych fabryk rząd nie ma dochodu, więc na robotniczych domkach podatki są podwyższane. Jak długo starczy robotnikom na opłacanie podatków, jeżeli nie bę dą mogli dostać roboty? Zamiast nie wpuszczać do kraju produktów zagranicznych demo kraci postanowili na ostatnim Kon gresie:nie wpuszczać—robotników. Polityka taka jest podobną do tego, że jak jeden złodziej okrada łudzi to drugi stoi z kijem i nie pozwala im wyjść na wolność. Kiedy euro pejscy magnaci wyzyskują robotni ków niemiłosiernie, to demokraci stoją na granicy z pałką i nie poz walają nikomu wejść do wolnych Stanów Zjednoczonych. Złoto zostało wyczerpane ze skarbca narodowego, ponieważ za towary sprowadzane z zagranicy trzeba było płacić złotem. Ażeby dostarczyć kupcom i bankierom złota demokraci musieli pożyczyć dwieście milionów dolarów. Gdyby nie znosili protekcyjnej taryfy "to handel odbywałby się w kraju i pieniądze papierowe byłyby zupeł nie dobre. Toć nie kto inny tylko demokra ci zawarli traktat z despotyczną Rosyą o wydawanie przestępców politycznych. Protesty wszystkich wolnomyślnych obywateli nic nie pomogły. Demokraci gotowi się jeszcze ugodzić z carem, aby wszyst kich polaków, którzy w Stanach Zjed. śmią inyślić o Polsce, wysy łać na Sybir. Kto chce kręcić bat na siebie? Stany Zjednoczone^nie wzrosły na handlu zagranicznym^lecz we wnętrznym. Nasz handel zzagrani cą rocznie nie wynesi 2,000 milio nów. Stany Zjednoczone mają ab solutnie wolny handel wewnętrzny pomiędzy 51 stanami i terytorya nii. Demokraci na to terytoryum wpuścili handlarzy zagranicznych, a nasze fabryki pozamykali. Za czasów republikańskich kupcy musieli płacić od zagranicznych to warów rządowi*naszemu złotem cło, wpływały więc do naszego kraju i towary i pieniądze. Teraz, za Rzą dów demokratycznych, pieniądze wychodzą z kraju. Złoto i srebro w karate. złota 17 Paźlhicrnika 1896 jest jedynem lekarstwem na djs pepsyę, zatwardzenie, ból głowy, choroby nerek i wątroby Na sprze daż w aptekach po 25c i 1.00, lub 8i*z Darmo ze sra rek Przyślij nazwisko i a dres, to!ci'po61emy ten M* dolarowy zegarek darmo do wyegzamlnowanla. Nie Jest to starej mody,ale naj nowszej, PRAWDZIWY WY RÓB EL0INA. Nie potrzebu jemy opisywać zegarka, bo możecie go kazać sobie przypłać do o e zenia. Każdy nasz zegarek jest oznaczony: "Elgin Natio nal Watch Co.1' Tylko z tekiem napisem sa praw dziwe. Damskie Tub mę skie kosztują $8.95. Kto przyśle 50c w znaczkach pocztowych, to mu pośle my łańcuszek za $5.00. CHICAGO, ILL. ty Potrzebujemy człowieka, któryby kupił farmę w pobliżu miasta. Mamy farmy z zabudo waniami lub bez niektóre cał kowicie uprawione, a niektóre w części. Sprzedamy bardzo tanio. Teraz najlepsza sposob ność. Zgłoście się któregokol wiek dnia pomiędzy godziną 1 i 2 po poł. do: E. H. Hill, w biurze Derwilerów, róg Ma dison i Superior ul., Toledo, O. |HSRTm& C7YT1II TQwoKSSK.» I serebra W Stanach Zjed. $61i,OOO.COO Anglii Francy! $9:8,000,000 ItS,000,000 600,000,030 815,000,C00 41.OCO.COO 540,000,900 8)0,000,000 NiemcMeh Rosyi Austro-Wcgr. 618,00?,000 432,000,000 184,000,000 0,000,0 0 nie T'* DARMO I S w Przecl1tfn 61 dajemy ka- jf kur. złotem nakłtdany ze garek, nadrącany śrubką, k ot ad zony Da kamieniach, gwaran owany na 5 lat. Przyślij adres, wyszlemy ir^ez Express ryg ra i ze 'arek na C. O. D. do obej rżenia, jeśli sią spodoba opłacisz, a zegarek bedzie twój. National Consolidated Oe. 35b Dearborn Bt. Chicago. Ks. A M. Shimer 1544 Mapie st., Des Moinep, la., pisze: "Jaimo jn familia używaliśmy Dra Kay'a Renovator i przekonaliśmy się. że to lekarstwo jest cudowne. Dobrze działa na żołądek i na cały system. Cierpiałem prze? kilka lat na bez senność i używałem wiele lekarstw ale nic mi nie pomagało, aż zacią łem używać Dra Kay'a Renovator i teraż śpię spokojnie." eenT SSS iniione 0:60 cwe procent. Teraz aggja dawniej pt $4.40 dawaliśmy $9.00 Żniżyliśmy ceny na wszystkich zegarkach o 50 pr. na następnie 6 dni. Wytnij to ogłoszenie i vi z y śl i n a z o k a n y swym adresem, to ci przez express elegancki zega rek, który wygląda jak 40 dola rowy, tylko za #4.99 i koszta rzesyłki. Jeżeli ci sią zegarek bidzie podobał, to nie po trzebujenz odbierać, a nic nie tracisz. S ,rzedawaliśocy da wniej te zegarki po $90. Kto przyślą gotówką $4.99 to poślemy w prezencie łańcuszek kto sprieda nam 6 zegarków, dostanie 1 w prezencie. 60 dni wysy łać bąazie- rewolwer 38-kali wy 8. & W. warto ści $8 zegarek z wierz chu po złacany, gwa [rantowany na 20 lat, tak jpiąkny jak 40 do-j Harówy tudzież jedie spilke "Ja ra," podobną do] dyamentu. Przy ślijcie nam swój a 'drss. to poślemy wszyst ko na Ei pre je: jeżeli wam ety epodobal____ to zapłacicie tylko QQ Agentów potrzebuje. Wielki zarobek.^*T«ir*» Aores INSURANCE MF6C0., 87 WASHISGToN.ST., CHICAGO. Bttvetufc w "Colebo o& r. t873. L. C. FLEMING, {"dentysta! (BAYS BLOCK,) Godziny: od 8-19 rano 1 od 1 do 6 po po łudniu. W niedzielą od 9 rano do 8 po pol. Wykonywa najiepszą robotą po nałnii 18-97 szych cenach. Propozycya dla panien. Liczę lat 24, pochodzę z gub. łomżyńskiej, pracuję na farmie—a rad bym zawrzeć związek małżeński z polką. Upraszam o korospondencyą w tym względzie. Adresować proszę: A. Smith, Box 36 Whately, Mass. Majewski Aleksander, pochodząoy ze Zaina, który przy był do Ameryki w ,r. 1880, poaiuki wany jest w bardzo ważnej sprawia (względem ojca). On sam lub ktoby o nim wiedział, nieoh doniesie Re dakoyiłt Ameryki" w Toledo, O. Nuty i instruments muzyczne wszelkiego gatunku najtaniej sprze daje Ignac Fisher, w Toledo, o. \n\n do J. Kay Medical Co. maha, Nebr. ANENT DLA. TOLEDO, O.: J. Merry, Summit 1 Cherry st. QTJAKATBB WATCH OO. 100 Washington St iC* ża*vna dl» w o ro wad zen ia Dra Kay'a Renovator ROYAL MFG. CO., DEPT. 108. 8a Accident Building, Chicago, 111. 18-7-71 STEM WIND ADVERTISING OFFER Bóg ulic Bancroft i Cherry